Giáo án Sinh học 12 Cơ bản - Tiết 31: Quá trình hình thành loài

Ngày soạn: 05/01/09
Tiết 31
QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH LOÀI
I. Mục tiêu.
1. Kiến thức: 
- Giả thích được sự cách ly địa lý dẫn đến sự phân hoá vốn gen giữa các quần thể.
- Giả thích tại sao các quần đảo lại là nơi lý tưởng cho quá trình hình thành loài mới. Tại sao ở các đảo giữa đại dương lại hay có những loài đặc hữu.
- Trình bày thí nghiệm của Đốtđơ chứng minh cách ly địa lý dẫn đến sự cách ly sinh sản.
 Trọng tâm: Vai trò cách ly địa lý trong quá trình hình thành loài mới.
2. Kỹ năng:
- Phát triển kỹ năng phân tích kênh hình, kỹ năng so sánh, khái quát tổng hợp.
- Kỹ năng làm việc độc lập với SGK.
3. Thái độ:
Củng cố niềm tin say mê tìm hiểu thiên nhiên.
II. Phương pháp: Vấn đáp gợi mở.
III. Phương tiện: 
- Phiếu học tập
- Một số hình ảnh về các sinh vật sống trên đảo.
IV. Tiến trình:
1. ổn định 
2. Bài cũ: 5’
- Loaì sinh học là gì? Chỉ dựa vào đặc điểm hình thái để phân loại loài có chính xác không? Tại sao?
- Các nhà khoa học thường dùng tiêu chuẩn gì để phân biệt 2 loài vi khuẩn? Trình bày các cơ chế cách ly và vai trò của cơ chế trong quá tình tiến hoá?
3. Bài mới:
ĐVĐ: 1’ Hình thành loài mới là một quá trình lịch sử, cải biến thành phần kiểu gen của quần thể theo hướng thích nghi, tạo ra kiểu gen mới cách ly sinh sản với quần thể gốc. Có một số phương thức hình thành loài mới khác nhau đó là nội dung của bài hôm nay.
Hoạt động 1
TG
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung
17’
Từ kiến thức địa lý:
Cách ly địa lý là gì?
VD: Cho hai dãy núi ven biển có một loài cây mọc đều sau đó nước biển dâng cao.
Yêu cầu thảo luận nhóm:
Điều gì xảy ra với quần thể thực vật ở 2 dãy núi?
Hình thành loài bằng con đường địa lý thường xảy ra vỡi những loài có đặc điểm như thế nào? Thời gian diễn ra? 
Sự cách ly địa lý có nhất thiết hình thành loài mới không?
Quần đảo là gì?
Tạo sao nói Quần đảo là phòng thí nghiệm sống cho nghiên cứu hình thành loài	
Tại sao ở các đảo lại hay có các loài đặc hữu?
Liên hệ trả lời.
Nghe và phân tích.
Đại diện nhóm trả lời.
Bị tách làm 2 quần thể và được chọn lọc theo 2 điều kiện khác nhau.
Trả lời: 
Không.
VD: Các quần thể người sống cách ly nhau tạo thành các chủng tộc.
Tập hợp các đảo lớn nhỏ ở 1 khu vực trên biển.
Vì:
-Giữa các đảo có sự cách ly địa lý.
-Sự cách ly không quá lớn là điều kiện để quần thể nhập cư thành loài mới.
Vi: 
-Mỗi quần thể nhập cư có 1 vốn gen khác quần thể gốc và được CLTN ở đảo phân hoá tiếp.
-Do sự cách ly địa lý nên sự giao lưu về gen bị hạn chế.
I. Hình thành loài khác khu vực địa lý:
1. Vai trò của cách ly địa lý trong quá trình hình thành loài mới.
-Do sống trong các điều kiện địa lý khác nhau nên CLTN làm thay đổi tần số alen của các quần thể cách ly theo những cách khác nhau.
-Sự sai khác về tần số alen giữa các quần thể cáh ly được duy trì.
-Các quần thể cách ly không trao đổi vốn gen với nhau.
-Sự sai khác dẫn đến cáh ly tập tính, mùa vụ rồi cách ly sinh sản làm xuất hiện loài mới.
-Con đường này xảy ra với những loài phát tán mạnh, phân bố rộng.
-Xảy ra chậm chạp qua nhiều dạng trung gian.
Hoạt động 2
TG
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung
13’
Phát phiếu học tập.
Yêu cầu Học sinh nghiên cứu SGK thảo luận.
Yêu cầu đại diện nhóm trình bày.
Thống nhất nội dung.
Đọc SGK.
Thảo luận nhóm.
Theo dõi, nhận xét và bổ sung.
2. Thí nghiệm chứng minh quá trình hình thành loài mới bằng cách ly địa lý.
4. Củng cố: 8’
- Trả lời các câu hỏi cuối bài
 - Vai trò của sự cách ly địa lý trong quá trình hình thành loài
 mới:
A, Không có cách ly địa lý thì không thể hình thành loài mới.
B, Cách ly địa lý có thể dẫ đến hình thành loài mới qua nhiều dạng trung gian chuyển tiếp.
C, Cách ly địa lý luôn luôn dẫn đến cách ly sinh sản.
D, Môi trường địa lý khác nhau là nguyên nhân chính dẫn đến phân hoá thành phần kiểu gen của quần thể cách ly.
5. Dặn dò: 1’
 Học bài, làm bài tập SGK, đọc trước bài 	.
Phiếu học tập:
Nghiên cứu nội dung SGK mục 2 trang 1	1 hoàn thành nội dung bảng sau:
Đối tượng.
Nguyên liệu.
Cách tiến hành.
Kết quả.
Nhận xét và giải
 thích