Rèn một số hoạt động tự quản cho học sinh lớp ghép

P
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN BÙ ĐĂNG
TRƯỜNG TH TRỊNH HOÀI ĐỨC
 NĂM HỌC : 2009 - 2010
 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 
 RÈN MỘT SỐ HOẠT ĐỘNG TỰ QUẢN CHO HỌC SINH LỚP GHÉP
Năm học: 2010 – 2011
GV : ĐỖ VĂN HIẾU
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Cơ sở lí luận
 Bác Hồ sinh thời đã nói : một nền giáo dục toàn diện là nền giáo dục phải đầy đủ 4 mục tiêu : đức, trí, thể, mĩ.
Hay bài thơ quen thuộc của Bác : 
Ngủ thì ai cũng như lương thiện
Tỉnh dậy phân ra kẻ dữ hiền
Hiền dữ phải đâu là tính sẵn
Phần nhiều do giáo dục mà nên.
 Xuất phát từ quan điểm: Một lớp học có nề nếp kỷ luật tốt nhất định sẽ có học tập tốt, đối với lớp hai trình độ thì rèn nếp tự quản lại càng đặc biệt quan trọng.
Muốn có được nề nếp kỷ luật và học tập thì học sinh phải có khả năng tự quản và tinh thần tập thể cao. Vì thế các em mới có thể kiểm tra nhau, nhắc nhở và thi đua nhau để cùng thực hiện những yêu cầu của giáo viên và nhà trường đề ra.
Trong công tác giảng dạy của người giáo viên nói chung và người giáo viên tiểu học nói riêng thì việc dạy học có hiệu quả là vấn đề quan trọng nhằm đào tạo những con người mới theo sự phát triển đi lên của xã hội. Song bên cạnh đó việc xây dựng nề nếp lớp học cũng là một vấn đề quan trọng góp phần nâng cao hiệu quả dạy học. Trên thực tế tôi thấy rằng : Nếu đồng chí chủ nhiệm nào có kinh nghiệm xây dựng nề nếp lớp học tốt thì lớp đó có kết quả học tập khá cao. Tuy nhiên để xây dựng được nề nếp lớp học tốt thì trước hết mỗi giáo viên chúng ta phải xác định xem “ nề nếp lớp học” có vị trí quan trọng như thế nào? Nói đến nề nếp lớp học thì nó bao gồm nhiều mặt: Từ việc xếp hàng ra vào lớp đến ý thức trong học tập, đi học chuyên cần...tất cả những yếu tố đó là cơ sở để xây dựng cho học sinh những phẩm chất tốt đẹp đó là tính kỉ luật, tính tập thể... Lớp có nếp tự quản sẽ giúp cho giáo viên chủ nhiệm rất nhiều việc trong và ngoài lớp, nhất là khi giáo viên đang giảng dạy trình độ khác, những việc không chỉ có ở trong trường mà cả ở ngoài trường. Có được nếp tự quản, tinh thần tập thể thì lớp mới tham gia sôi nổi và hoàn thành tốt các tiết học cũng như các phong trào thi đua của Đội và của trường đề ra. Các em cảm thấy mình được sống trong tình gắn bó, yêu thương của bạn bè, nên xây dựng được tập thể lớp tốt vừa giúp các em rèn luyện đạo đức mà còn là chỗ dựa tinh thần cho những học sinh có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn. Do đó tập thể lớp là sân chơi hấp dẫn nhất của các em.
Với những lý do tự quản trên, ngay từ đầu năm học. Từ giai đoạn ổn định tổ chức lớp cho đến khi giảng dạy, tôi luôn chú ý, quan tâm đến việc rèn cho lớp học, tinh thần tập thể để các em có tính tự giác, tích cực trong học tập và sinh hoạt.
Từ những suy nghĩ trên tôi đã mạnh dạn chọn đề tài này để áp dụng vào thực tế lớp ghép 4+5.
Cơ sở thực tiễn
- Ở độ tuổi lên 9,10 các em đã có được tham gia tổ chức Đội TNTP. Tuy còn bỡ ngỡ nhưng các em cũng đã thấy được những hoạt động của Đội đòi hỏi tính tự giác, tinh thần tập thể cao. 
Vì vậy rèn cho các em tính tự quản, tinh thần tập thể sẽ giúp cho các em có tính chủ động, sáng tạo, mạnh dạn hơn trong học tập và tham gia các hoạt động một cách tích cực hơn.
- Thông qua tập thể lớp kết hợp với các hoạt động của Đội, dưới sự hướng dẫn của giáo viên giáo tinh thần tập thể còn có tác dụng hình thành nhân cách cho học sinh.
- Đi đôi với chất lượng – Kết quả học tập, công tác xây dựng nề nếp cho học sinh là một trong những nhiệm vụ trọng yếu hàng đầu của người giáo viên tiểu học . Thực tế, nếu học sinh không có nề nếp thì việc giáo dục và dạy học trên lớp sẽ không đạt hiệu quả cao.
- Tuy nhiên việc hình thành cho các em nề nếp tốt ở các mặt là một điều khó thực hiện đối với giáo viên . Với tình hình xã hội hội hiện nay, một số giáo viên đến trường chỉ quan tâm nhiều đến việc dạy, chưa thực sự quan tâm đến việc hình thành nề nếp và tìm hiểu tình cảm cuộc sống của các em.
Vậy để nề nếp tốt cho học sinh chúng ta phải làm như thế nào cho có hiệu quả ?
II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1/ Thực trạng
 - Học sinh ở giai đoạn 2 khối 4, 5 thường có sự thay đồi về tính cách cũng như tâm lí. Hơn nữa hai lớp ghép vào một, lớp hai trình độ, một số em từ trường khác chuyển đến hoặc từ một buổi chuyển sang học hai buổi,... Chính sự thay đổi đó mà nề nếp lớp cũng ảnh hưởng ít nhiều : Xếp hàng lộn xộn không theo thứ tự , ra vào lớp tự do , đi học không đúng giờ
 - Về tâm lý. Các em thường cho việc làm, hành động của mình là đúng hay thay đổi tính cách biết xử lý được tình huống, biết nói lên ý kiến của mình ; đã nhận ra hành vi chuẩn mực qua bài học
Với những thực trạng trên, để xây dựng đề nếp lớp học cho học sinh đòi hỏi người giáo viên phải có bản lĩnh , tính dứt khoát, sự quan tâm đồng đều đến học sinh mình phụ trách. Bên cạnh đó người giáo viên còn phải có tấm lòng bao dung, nhân hậu, biết yêu thương học sinh như con mình .
2/ Một số biện pháp thực hiện
- Xây dựng nề nếp trật tự kỷ luật lớp học:
- Ngày đầu tiên mới nhận bàn giao học sinh từ lớp dưới lên, giáo viên cần thể hiện sự nghiêm khắc nhưng cũng phải biết kết hợp dạy học với các trò chơi . Tạo sự thân mật giữa thầy và trò.
- Giáo viên vừa cứng rắn cương quyết vừa thể hiện tình cảm dịu dàng yêu thương chăm sóc các em .
- Giáo viên cần kiên trì huấn luyện một học sinh có phong thái tự tin làm lớp trưởng , lớp trưởng phải được cả lớp tin tưởng , phải học giỏi chăm ngoan và luôn nghiêm túc trong công việc mà cô giáo giao .
Ví dụ : Học sinh phải so hàng ra vào lớp . Lớp trưởng là người điều động các bạn sao cho thật nhanh ngay ngắn.
 - Sau mỗi tuần , giáo viên cần tổ chức những buổi sinh hoạt lớp để nhận xét công việc trong tuần qua : Cả lớp cùng nhận xét các việc mà lớp đã thực hiện,nhận xét được mặt tốt cần phát huy cho lớp trong thời gian tới.
Ví dụ : Lớp có bạn học sinh thường hay đi học trễ lớp nên nhắc nhở bạn đi học đúng giờ . Tuyên dương học sinh gương mẫu .
 - Giáo viên ghi nhận các ý kiến đóng góp của các em và qua đó giáo dục các em biết được hành vi đúng sai .Giúp các em phát huy những mặt mạnh sẵn có .
Song song với việc xây dựng nề nếp trật tự, kỷ luật cho học sinh , giáo viên cũng rèn cho học sinh nề nếp tự quản.
Ví dụ : Vào đầu giờ mỗi ngày, lớp trưởng yêu cầu các bạn lấy sách ra đọc bài , ôn lại những bài đã học trong tuần qua ; hoặc ôn lại các bảng nhân chia.
- Dần dần đưa các em vào nề nếp tự quản, tự học khi vắng giáo viên. Trên cơ cở đó giáo viên yên tâm quản lý học sinh theo hướng chỉ đạo từ xa.
Với những việc các em làm được giáo viên cần kịp thời khen thưởng , tuyên dương nhằm nhân rộng điển hình trong lớp, giúp nhiều học sinh học hỏi theo.
- Xây dựng nề nếp học tập:
- Giáo viên phải biết năng lực học tập của mỗi học sinh để từ đó phân các em thành nhiều nhóm:Phân hoá theo đối tượng học sinh . Giáo viên là người có kế hoạch phương pháp cụ thể nhằm giúp học sinh học tốt hơn.
- Giáo viên cần đến lớp sớm để cùng kiểm tra và dò bài với các em . Công việc này cần được kiểm tra thường xuyên vào đầu giờ học để có hiệu quả hơn .
- Nếu trong lớp có học sinh chưa học tốt , giáo viên phải liên hệ với phụ huynh hoặc ghé thăm gia đình để tìm hiểu nguyên nhân.
 -Đối với học sinh có hoàn cảnh khó khăn giáo viên cần tìm hiểu tận tình, đến gia đình thăm hỏi đồng thời đề ra biện pháp hỗ trợ giúp đỡ các em .
 - Giáo viên phải thường xuyên chấm trả bài đầy đủ để nắm được tình hình sức học của các em kịp thời uốn nắn , giúp các các em thấy được lỗi của mình từ đó có hướng khắc phục. Giáo viên cũng cần học hỏi phương pháp giảng dạy tích cực để giảng dạy có hiệu quả.
- Trong quá trình dạy học, giáo viên là người điều khiển, tổ chức hướng dẫn học sinh học tập ; học sinh phải biết tự giác học tập để chiếm lĩnh kiến thức. Vì vậy giáo viên phải biết áp dụng các hình thức học tập nhằm phát huy tính tích cực của học sinh. 
Ví dụ : Trong phân môn tập đọc , phần tìm hiểu bài ta có thể tổ chức thành một trò chơi ( tôi đố, tôi đố – đố gì đố gì ?) Hoặc : để nhắc lại tên một bài đã học, ta sử dụng trò chơi những ô chữ kì điệu .Hoặc : thi đua các tổ tiếp sức : viết số lên các toa tàu hoả, tàu nào được điền số xong nhanh nhất thì tàu đó về đích trước 
- Giáo viên sử dụng phương pháp : học mà chơi – chơi mà học, nhưng không vì thế mà làm ảnh hưởng đến trình độ bên cạnh hoặc những lớp học xung quanh.
Ví dụ : Trong khi học các em phải đảm bảo trật tự , không phát biểu chung cả lớp. Còn trong khi chơi các em cũng phải tuân thủ luật chơi ; không la lớn không đập bàn , phải biết trao đổi hợp tác với bạn để hoàn thành nhiệm vụ cô giao 
Tóm lại, nếu giáo viên xây dựng tốt nề nếp học tập thì hiệu quả giảng dạy rất cao, học sinh lĩnh hội đầy đủ những kiến thức .
 Chính vì vậy người giáo viên ngoài việc dạy học giúp học sinh nắm vững những kiến thức cơ bản, còn là một người mẹ hiền luôn tận tuỵ với những đứa con bé bỏng yếu ớt của mình. 
 - Nói rộng hơn : song song với việc dạy học còn có các khâu giáo dục hành vi đạo đức cho học sinh qua các môn học.
Ví dụ : bài “ Giữ sạch môi trường xung quanh “ Qua bài học các em biết giữ vệ sinh thân thể, giữ vệ sinh lớp học , sân trường  Tự giác bỏ rác vào thùng rác , biết nhắc nhở các bạn khác cùng thực hiện 
 - Giáo viên luôn luôn là người làm gương , là tấm gương sáng cho các em học sinh . Người thầy tốt sẽ sản sinh ra những học trò tốt .
Việc động viên khen thưởng - phê bình kịp thời, chính xác sẽ tạo cho học sinh tính hăng say, tích cực tham gia vào các hoạt động của lớp cũng như của nhà trường .
Tóm lại người giáo viên ngoài việc dạy chữ còn dạy người sao cho các em trở thành những người có ích cho xã hội cho đất nuớc sau này.
III. KẾT THÚC VẤN ĐỀ
Kết quả đạt được
 - Nề nếp kỷ luật, trật tự : so với đầu năm, các em đều thực hiện tốt các nề nếp :
 - Xếp hàng ra vào lớp :
Các em đến lớp đúng giờ.
Xin phép cô khi ra, vào lớp.
Nề nếp học tập : Tất cả các em đều có nề nếp : 
Hợp tác trao đổi cùng bạn :đôi bạn học tập, nhóm học tập tích cực .
Biết giơ tay khi muốn phát biểu.
Tập trung trong giờ học.
Thực hiện đúng luật chơi các trò chơi học tập, không gây ảnh huởng đến lớp bạn.
Nề nếp hành vi đạo đức : Các em thực hiện tốt các hành vi :
Thói quen chào hỏi cha mẹ, thầy cô khác đến trường .
Giữ vệ sinh trường lớp :biết bỏ rác vào thùng khi ăn quà, làm thủ công, biết quét lớp, lau bàn ghế khi đến lớp.
Giúp bạn vượt khó : đôi bạn học tập tốt , tham gia phong trào kế hoạch nhỏ, giúp bạn nghèo vui tết .
Chơi với bạn vui vẻ , không đánh bạn, cạnh tranh lành mạnh trong học tập.
Bài học kinh nghiệm
Để có những biện pháp nêu trên , chúng ta nhận thấy nó không quá nặng nề đối với các em.Giáo viên cũng cần thường xuyên theo dõi, nhắc nhở, làm gương nhằm giúp các em hình thành những thói quen hành vi văn minh trong cuộc sống . Nếu bản thân giáo viên xem nhẹ những việc làm trên thì nề nếp kỉ cương khó hình thành trong đầu óc các em ( gắn liền từ gia đình – nhà trường – xã hội ) 
Muốn hình thành thói quen văn minh đó giáo viên phải biết kết hợp chặt chẽ với phụ huynh học sinh để giáo dục, đồng thời luôn có kế hoạch, biện pháp để học sinh thực hiện.Bên cạnh đó phải giáo dục các em bằng tính kỉ luật của nhà trường và bằng tình cảm yêu thương thực sự của người làm mẹ, làm chị để từ đó các em tự ý thức được mình là thành viên cuả tập thể phải tự giác tuân theo những nề nếp mà tập thể đề ra.
Bước đầu giúp các em trở thành những người chủ tương lai của đất nước như lời Bác Hồ căn dặn : “ Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai với các cường quốc năm châu được hay không , chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các em”
 Người thực hiện
 ĐỖ VĂN HIẾU