Giáo án Sinh học bài 28: Loài

Tuần: 15 BÀI 28:
LOÀI
Tiết: 28
Ngày soạn: 14 .11.10
Ngày dạy:15.11.10
Mục tiêu:
Kiến thức:
Nêu được khái niệm loài sinh học và các tiêu chuẩn phân biệt 2 loài thân thuộc (các tiêu chuẩn : hình thái, địa lí - sinh thái, sinh lí - hoá sinh, di truyền).
Nêu được vai trò của các cơ chế cách li (cách li không gian, cách li sinh thái, cách li sinh sản và cách li di truyền). 
 2. Kĩ năng: Giải thích được khái niệm loài sinh học.Giải thích được vai trò của cơ chế cách li trong quá trình tiến hoá.
3. Thái độ: Củng cố niềm tin vào khoa học, yêu thích môn học.
II. Chuẩn bị
 - Tranh phóng to hình bài 28.
III. Tiến trình lên lớp
Ổn định lớp
- Kiểm danh ghi vắng ở sổ đầu bài
Kiểm tra bài cũ
 CH1: Các nhân tố chi phối sự hình thành quần thể thích nghi? Đặc điểm của quần thể thích nghi?
 CH2:Vì sao đặc điểm thích nghi của quần thể và cô thể sinh vật chỉ hợp lí tương đối? cho VD?
Nội dung bài mới:
 I. Khái niệm loài sinh học
Hoạt động thầy
Hoạt động trò
- Ngan, gà, vịt cùng sống trong trang trại có giao phối với nhau không? Vì sao?
- Hạt phấn của cây lúa có thụ phấn được cho cây ngô không? Vì sao?
à Loài là gì?
- Khái niệm loài sinh học này không áp dụng được trong những trường hợp nào? Vì sao?
- Làm thế nào để phân biệt loài này với loài khác? Làm thế nào để biết được hai quần thể thuộc hai loài?
- HS trao đổi nêu được; không giao phối, hay thụ phấn được vì đó hai loài khác nhau. 
à cá thể cùng loài phải giao phối được với nhau sinh con hữu thụ.
à không đúng cho loài sinh sản vô tính vì không qua giao phối.
- Các cá thể hai loài không giao phối với nhau, hay con bất thụ.
Dựa trên cấu trúc, hình thái, NST, hoá sinh, di truyền.
- Loài giao phối là một quần thể hoặc nhóm quần thể : 
+ Có những tính trạng chung về hình thái, sinh lí. (1)
+ Có khu phân bố xác định. (2)
+ Các cá thể có khả năng giao phối với nhau sinh ra đời con có sức sống, có khả năng sinh sản và được cách li sinh sản với những nhóm quần thể thuộc loài khác. (3)
- Ở các sinh vật sinh sản vô tính, đơn tính sinh, tự phối thì “loài” chỉ mang 2 đặc điểm [(1) và (2)].
II.Các cơ chế cách li sinh sản giữa các loài.
Hoạt động thầy
Hoạt động trò
- Cơ chế cách li là gì?
- Cơ chế cách li sinh sản là gì? 
- Cơ chế cách li sinh sản được chia thành mấy loại?
 GV yêu cầu HS đọc SGK hoàn thành bảng sau:
à Sau đó nêu vai trò của các cơ chế cách li với tiến hóa.
- Là ngăn cản sự tiếp xúc
- Là ngăn cản giao phối để sinh sản.
-Cách li trước hợp tử và cách li sau hợp tử.
- HS đọc SGK hoàn thành bảng.
à thảo luận nêu vai trò của các cơ chế cách li.
Các cơ chế cách li SS.
Khái niệm
Ví dụ
Cách li trước hợp tử
Các cá thể khác loài mặc dù sống trong cùng khu vực địa lí nhưng không thể giao phối với nhau.
Cách li nơi ở (sinh cảnh)
Cây thông ở thung lũng với cây thông ở đỉnh núi không giao phấn được với nhau, do điều kiện sinh thái khác nhau!
Các cá thể của các loài khác nhau có thể có những tập tính giao phối riêng nên giữa chúng thường không giao phối với nhau.
Cách li tập tính
các cá thể thuộc các loài khác nhau có thể sinh sản vào những mùa khác nhau nên chúng không có điều kiện giao phối với nhau
Cách li thời gian (mùa vụ)
- Chim én sinh sản vào mùa xuân, chim gáy sinh sản vào mùa hè.
Các cơ thể thuộc các loài khác nhau có thể có cấu tạo các cơ quan sinh sản khác nhau nên chúng không thể giao phối với nhau.
Cách li cơ học
Các cây thuộc các loài khác nhau có cấu tạo hoa khác nhau nên hạt phấn của loài cây này không thể thụ phấn cho hoa của loài cây khác.
Cách li sau hợp tử
- Khi lai giữa con lừa và ngựa được con lai (conla, con bocđô) đều bất thụ. 
- Cách li sinh sản là các trở ngại trên cơ thể sinh vật (trở ngại sinh học) ngăn cản các cá thể giao phối với nhau hoặc ngăn cản tạo ra con lai hữu thụ.
 - Cách li sinh sản bao gồm cách li trước hợp tử và cách li sau hợp tử.
 + Cách li trước hợp tử gồm : cách li nơi ở, cách li tập tính, cách li thời gian (mùa vụ), cách li cơ học.
 + Cách li sau hợp tử : là những trở ngại ngăn cản việc tạo ra con lai hoặc ngăn cản việc tạo ra con lai hữu thụ.
- Vai trò của các cơ chế cách li : 
+ Ngăn cản các quần thể của loài trao đổi vốn gen cho nhau, do vậy mỗi loài duy trì được những đặc trưng riêng
+ Ngăn cản các quần thể của loài trao đổi vốn gen cho nhau ® củng cố, tăng cường sự phân hoá thành phần kiểu gen trong quần thể bị chia cắt. 
4. Củng cố:
- Yêu cầu học sinh đọc phần kết luận SGK.
- Yêu cầu học sinh trả lời câu hỏi SGK.
- Nếu chỉ dựa vào các đặc điểm hình thái để phân biệt các loài có chính xác không? Vì sao?
5. Dặn dò:
Đọc mục “Em có biết”
Học bài và trả lời câu hỏi SGK.
Soạn bài 29 “Quá Trình Hình Thành Loài”