Giáo án Ngữ văn 12 tuần 7 - Trường THPT Lê Hồng Phong

TRƯỜNG THPT LÊ HỒNG PHONG – GIÁO ÁN NGỮ VĂN 12 Giáo viên: Nguyễn Văn Ưng 
Trang 1 
Tuần 7 / Tiết 19-20 
ðọc văn: TÂY TIẾN 
 Quang Dũng 
A. MỤC TIÊU BÀI HỌC 
 Giúp HS: 
− Cảm nhận ñược vẻ ñẹp hùng vĩ, mĩ lệ của thiên nhiên miền Tây và nét hào hoa, dũng cảm, vẻ ñẹp bi 
tráng của hình tượng người lính Tây Tiến trong bài thơ. 
− Nắm ñược những nét ñặc sắc về nghệ thuật của bài thơ: bút pháp lãng mạn, những sáng tạo về hình 
ảnh, ngôn ngữ và giọng ñiệu. 
B. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY HỌC (có bài dạy giáo án PowerPoint) 
1. Tổ chức: 
2. Kiểm tra: 
* Bài cũ: không 
* Việc chuẩn bị bài mới: Kiểm ra việc soạn bài của 10 HS. 
3. Bài mới: 
* Giới thiệu bài: Cho HS nghe bài hát Tây Tiến, từ ñó dẫn vào bài. 
* Hướng dẫn tìm hiểu bài: 
HOẠT ðỘNG CHÍNH CỦA GV VÀ HS KIẾN THỨC CẦN ðẠT 

 Hð 1: Tìm hiểu Tiểu dẫn. 
H: Tiểu dẫn giới thiệu những nội dung gì ? 
- HS trả lời, GV lưu ý HS: 
+ Cần nhớ một số ý ñể giới thiệu tác giả. 
+ Về hoàn cảnh ra ñời bài thơ với hai nội dung: 
giới thiệu về ñơn vị Tây Tiến và thời ñiểm, hoàn 
cảnh Quang Dũng viết bài thơ. 

 Hð 2: ðọc - hiểu văn bản bài thơ. 
- GV cùng HS ñọc diễn cảm bài thơ. 
- Mục 1: GV lưu ý HS về dấu sao 
 bốn ñoạn. 
- Mục 2- ðoạn một: 
H: Nội dung chính của ñoạn 1 ? 
- HS trả lời, GV lưu ý: tác giả giới thiệu cảm xúc 
(2 câu ñầu) và diễn tả cụ thể cảm xúc (những 
câu còn lại). Từ ñó hướng dẫn HS phân tích. 
H: Hai câu ñầu, tác giả giới thiệu cảm xúc gì ? 
Cảm xúc ấy như thế nào ? Cách thể hiện cảm xúc 
của tác giả ? 
- HS trả lời, GV củng cố ý. 
H: GV yêu cầu HS tự ñọc những câu còn lại, trả 
lời: Theo mạch cảm xúc, những câu còn lại có nội 
dung gì ? 
- GV ñịnh hướng cách hiểu: Diễn tả cụ thể ñối 
I. Tiểu dẫn: 
1. Về tác giả: Chú ý: 
- ða tài Nổi bật là sáng tác thơ, hồn thơ phóng 
khoáng, hồn hậu, lãng mạn, tài hoa. 
- Nhà thơ chiến sĩ, thành công với ñề tài người 
lính. 
2. Hoàn cảnh ra ñời bài thơ: (học theo sgk) 
Chú ý: 
- Về ñơn vị Tây Tiến: thời gian thành lập, nhiệm 
vụ, ñịa bàn hoạt ñộng, thành phần. 
- Hoàn cảnh viết bài thơ. 
II. ðọc - hiểu văn bản: 
1. Tìm hiểu bố cục: bốn ñoạn 
(theo sgk) 
2. Tìm hiểu nội dung - nghệ thuật: 
a. ðoạn một: 
- Nhớ thiên nhiên Tây Bắc, chặng ñường hành 
quân của Tây Tiến. 
∗ Hai câu mở ñầu: 
- Tiếng gọi tha thiết 
- Cảm xúc “nhớ”: ñiệp từ, từ láy 
 nhẹ nhàng mà 
da diết, sâu lắng. 
∗ Còn lại: Diễn tả cụ thể nỗi nhớ 
TRƯỜNG THPT LÊ HỒNG PHONG – GIÁO ÁN NGỮ VĂN 12 Giáo viên: Nguyễn Văn Ưng 
Trang 2 
tượng “nhớ”. 
H: Hãy làm rõ nội dung và hình thức thể hiện của 
những câu thơ còn lại của ñoạn một ? 
- Gợi ý: Dùng thao tác phân tích- chia thành nhóm 
câu, làm rõ nội dung, nghệ thuật. 
- Nhiều HS tham gia trả lời, HS khác bổ sung, GV 
củng cố ý. 
- Kết thúc ñoạn 1, GV yêu cầu HS tóm tắt ý 
nghĩa. 
- ðoạn 2: 
- GV gọi 1 HS ñọc 4 câu thơ ñầu. 
H: Có ý kiến cho rằng: Quang Dũng ñã diễn tả 
một lễ hội do ñồng bào dân tộc tổ chức có bộ ñội 
Tây Tiến tham dự. Ý kiến của em như thế nào ? 
- HS trình bày ý kiến, GV nhận xét, gợi ý HS 
phân tích ñoạn thơ. 
- GV ñọc 4 câu thơ sau. 
H: Hãy phân tích nội dung, nghệ thuật bốn câu 
thơ sau của ñoạn hai ? 
- GV gợi ý HS phân tích hình ảnh thiên nhiên, con 
người qua các hình ảnh, từ ngữ. 
- HS trả lời, GV củng cố ý. 
- ðoạn 3: GV gọi 1 HS ñọc ñoạn thơ và hỏi nội 
dung ñoạn thơ. 
H: Cảm nhận của em về hình ảnh người lính trong 
ñoạn thơ ? (thêm một số câu hỏi phụ) 
- Một số HS trả lời, GV nhận xét, củng cố ý. 
- Phân tích hình ảnh “dữ oai hùm”: liên hệ “Tam 
quân tì hổ” (Tỏ lòng- Phạm Ngũ Lão), “Sĩ tốt 
kén tay tì hổ” (ðại cáo bình Ngô- Nguyên Trãi). 
- Tư liệu: “Những ñêm dài  nhớ mắt người yêu” 
(ðất nước- Ng. ðình Thi), “Luống cày ñất ñỏ/ 
Tiếng mõ ñêm trường/ Ít nhiều người vợ trẻ/ 
Mòn chân bên cối gạo canh khuya” (Nhớ- Hồng 
Nguyên) 
- Tư liệu: “Những chàng trai chưa trắng nợ anh 
- Liệt kê Sài Khao, Mường Lát: Hình ảnh chọn 
lọc, gợi tả 
 khí hậu khắc nghiệt, lạnh lẽo, 
người lính gian khổ. 
- Tả dốc (4 câu): Từ láy, hình ảnh nhân hóa, ñối ý, 
ñối thanh, số từ 
 diễn tả cụ thể chặng ñường 
hành quân hiểm trở, gian nguy, người lính quyết 
tâm vượt khó. 
- Tả người lính (2 câu): hình ảnh ña nghĩa 
 kiệt 
sức, có thể hi sinh. 
- Tả cảnh (2 câu): rừng già thâm u, hoang sơ, ñầy 
hiểm nguy. 
- Kết thúc (2 câu cuối): Tây Tiến, ñược hưởng 
không khí ấm cúng cùng ñồng bào dân tộc. 
 Cả ñoạn: thiên nhiên Tây Bắc hoang sơ, hùng 
vĩ. Người lính Tây Tiến gian khổ. 
b. ðoạn hai: 
∗ Bốn câu ñầu: 
- Liên hoan văn nghệ giữa bộ ñội với ñồng bào 
dân tộc. 
- Hình ảnh trữ tình, từ ngữ gợi tả 
 Người lính 
ngỡ ngàng, tâm hồn lãng mạn, bay bổng; không 
khí vui tươi, rộn rã, ấm tình quân dân. 
∗ Bốn câu sau: 
- Hỏi 
 khẳng ñịnh. 
- Hình ảnh chọn lọc, gợi tả: “chiều sương / hồn 
lau nẻo bến bờ / dòng nước lũ / hoa ñong ñưa / 
dáng người trên ñộc mộc” 
 vẻ ñẹp hoang dã, 
nên thơ của thiên nhiên, con người Tây Bắc rắn 
rỏi, gân guốc. 
c. ðoạn ba: Nhớ hình ảnh ñồng ñội- hình tượng 
người lính Tây Tiến. 
∗ Hai câu ñầu: 
- Hình ảnh tả thực, ấn tượng, có chút cường ñiệu 
(không mọc tóc, xanh màu lá) 
 người lính 
dáng vẻ khác thường 
 tô ñậm gian khổ, bệnh 
tật của người lính. 
- “Dữ oai hùm”: cách nói ẩn dụ 
 người lính 
ngang tàng, kiêu hùng, coi thường gian khổ, 
mang tầm vóc lịch sử (như người tráng sĩ ñời 
Trần, nghĩa quân Lam Sơn). 
∗ Câu 3-4: 
- Diễn tả “mộng” và “mơ” của người lính: Từ ngữ 
chọn lọc () 
 khát vọng chiến thắng, tình cảm 
quê hương sâu nặng, tâm hồn lãng mạn. 
∗ Câu 5-6: 
- Hình ảnh tả thực, từ Hán Việt 
 gợi sự xót xa, 
thương cảm, thái ñộ trang trọng khi diễn tả sự hi 
TRƯỜNG THPT LÊ HỒNG PHONG – GIÁO ÁN NGỮ VĂN 12 Giáo viên: Nguyễn Văn Ưng 
Trang 3 
hùng/ Hồn mười phương phất phơ cờ ñỏ thắm” 
(Ngày về- Chính Hữu). 
- Chú ý: Cách hiểu “Áo bào thay chiếu”, chữ “Về 
ñất”, chữ “gầm”. 
- ðoạn bốn: 
- GV ñọc và tóm tắt cảm xúc của tác giả. 

 Hð 3: Củng cố và kết luận. 
- GV hỏi một số câu hỏi: 
H: Nội dung chủ yếu của bài thơ ? Ý nghĩa của 
nội dung ấy ? 
H: Quang Dũng là nhà thơ tài hoa, ñiều ñó thể 
hiện trong bài thơ như thế nào ? 
- HS trả lời, GV củng cố, kết luận. 

 Hð 4: Luyện tập 
- GV hướng dẫn HS luyện tập ở nhà. 
sinh của ñồng ñội, ca ngợi người lính Tây Tiến. 
∗ Hai câu cuối: 
- Hình ảnh ña nghĩa, dùng từ tinh tế 
 người lính 
hi sinh trong thiếu thốn, sự ra ñi nhẹ nhàng, 
thanh thản. 
- Hình ảnh chọn lọc, từ ngữ sâu sắc 
 tiếc 
thương, căm thù. 
∗ Cả ñoạn: Bút pháp tả thực, lãng mạn, giọng 
thơ bi tráng, hào hùng. 
d. ðoạn bốn: 
- Khép lại cảm xúc, niềm bâng khuâng của tác 
giả. 
III. Kết luận: 
1. Nội dung: 
- Diễn tả sâu sắc nỗi nhớ () 

 Hình ảnh thiên nhiên miền Tây hùng vĩ, nên 
thơ, dữ dội, khắc nghiệt. 

 Người lính anh hùng, hào hoa, lãng mạn, ñậm 
chất bi tráng. 

 Tình cảm tha thiết của nhà thơ với thiên nhiên, 
ñồng ñội. 
2. Nghệ thuật: 
- Bút pháp tả thực, lãng mạn; giọng thơ bi tráng, 
hào hùng. 
- Hình ảnh, từ ngữ chọn lọc, nhiều phép tu từ. 
IV/ Luyện tập: 
- Bài 1: Dựa vào ý 2 phần kết luận. So sánh: tham 
khảo. 
- Bài 2: Dựa vào ý phân tích ở ñoạn 3 ñể làm rõ 
chân dung người lính Tây Tiến. 
4. Hướng dẫn HS học và chuẩn bị bài: 
a. Học bài: 
− Học thuộc bài thơ, làm rõ ñược nội dung, nghệ thuật. 
− Tóm tắt ñược giá trị nội dung, nghệ thuật. 
b. Chuẩn bị bài mới: 
− ðọc phần tìm hiểu ñề và lập dàn ý ñề bài 1-2 sgk tr.91, bài Nghị luận về một ý kiến bàn về văn học, thử 
rút ra dàn ý chung cho kiểu bài này. 
   
TRƯỜNG THPT LÊ HỒNG PHONG – GIÁO ÁN NGỮ VĂN 12 Giáo viên: Nguyễn Văn Ưng 
Trang 4 
Tuần 7 / Tiết 21 
 Làm văn: 
NGHỊ LUẬN VỀ MỘT Ý KIẾN 
BÀN VỀ VĂN HỌC 
A. MỤC TIÊU BÀI HỌC 
 Giúp HS: 
− Có kĩ năng vận dụng các thao tác phân tích, chứng minh, so sánh, ... ñể làm bài nghị luận văn học. 
− Biết cách làm bài văn nghị luận về mọt ý kiến bàn về văn học. 
B. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY HỌC 
1. Tổ chức: 
2. Kiểm tra: 
* Bài cũ: 
Câu hỏi 1: Nêu hoàn cảnh ra ñời bài “Tây Tiến”, các giá trị nội dung, nghệ thuật bài thơ. 
Câu hỏi 2: Tóm tắt nội dung bài thơ theo bố cục, trình bày ngắn gọn nội dung, nghệ thuật ñoạn ba. 
* Việc chuẩn bị bài mới: Kết hợp trong khi hướng dẫn HS tìm hiểu bài mới. 
3. Bài mới: 
* Giới thiệu bài: GV ñưa ví dụ ñề văn từ ñó dẫn vào bài: Có người cho rằng: Trong bài “Tây 
Tiến”, nhà thơ Quang Dũng ñã dựng lên một tượng ñài bi tráng về người lính thời kì chống Pháp. 
 Ý kiến của anh/chị về nhận xét trên như thế nào ? 
* Hướng dẫn tìm hiểu bài: 
HOẠT ðỘNG CHÍNH CỦA GV VÀ HS KIẾN THỨC CẦN ðẠT 

 Hð 1: Tìm hiểu các ví dụ 
- Gọi 1 HS ñọc ñề bài 1-2, sgk tr.91. Hỏi hai ñề 
bài bàn về lĩnh vực nào ? 
- HS trả lời, GV củng cố ý. 
- GV ñưa thêm ñề bài 3, hỏi: Ý kiến bàn về vấn ñề 
gì ? 
- HS trả lời, GV củng cố ý. 

 Hð 2: Hướng dẫn HS kết luận. 
- Muc1: 
H: Quan sát mục Tìm hiểu ñề và lập dàn ý trong 
sgk, cho biết: ðối tượng nghị luận ? Nội dung 
thường có trong bài nghị luận về một ý kiến bàn 
về Vh là gì ? 
- HS trả lời, GV củng cố ý (theo ghi nhớ). 
- Mục 2: 
- GV nêu v/ñ: Là bài văn nghị luận, bài nghị luận 
về một ý kiến bàn về Vh cũng gồm bốn bước 
làm bài. 
- Yêu cầu HS quan sát sgk bước tìm hiểu ñề, lập 
dàn ý ñề bài 1-2. 
- Bước tìm hiểu ñề cần chú ý nội dung luận ñề: 
phải hiểu ñược nội dung ý kiến và y/c của ñề. 
A/ Các ví dụ: 
- ðề bài 1 (sgk) 
Ý kiến về Vh sử. 
- ðề 2 (sgk) 
 Ý kiến về lí luận Vh. 
- ðề 3: Có người cho rằng: Trong bài “Tây Tiến”, 
nhà thơ Quang Dũng ñã dựng lên một tượng ñài 
nghệ thuật bi tráng về người lính thời kì chống 
Pháp. 
 Anh/chị suy nghĩ như thế nào về ý kiến trên. 

 Ý kiến về một tác phẩm Vh. 
B/ Kết luận: 
1. ðối tượng và nội dung nghị luận: (ñọc 
ghi nhớ) 
2. Cách làm bài: 
* Bước 1: Tìm hiểu ñề - ví dụ: 
- ðề bài 1- 2: theo sgk 
TRƯỜNG THPT LÊ HỒNG PHONG – GIÁO ÁN NGỮ VĂN 12 Giáo viên: Nguyễn Văn Ưng 
Trang 5 
- Bước lập dàn ý: Yêu cầu quan sát dàn ý ñề bài 
1-2 (sgk), hướng dẫn HS rút ra dàn ý chung. 
- Bước viết bài: lưu ý HS trình bày luận ñiểm 
phải rõ ràng, lí lẽ, dẫn chứng phải chọn lọc, 
thuyết phục. 
- Bước kiểm tra bài làm: Lưu ý HS: chỉ có thể 
sửa chữa nhỏ, nên thận trọng khi viết bài. 

 Hð 3: Củng cố bài học. 
- GV y/c HS nhắc lại bốn bước làm bài. 

 Hð 4: Luyện tập. 
- GV nhắc: Các ñề bài 1-2 sgk tr.93 là những ñề 
khó với ña số HS, chỉ tham khảo. 
- GV y/c và hướng dẫn HS làm bài tập bổ sung. 
- GV hướng dẫn HS tìm hiểu ñề và lập dàn ý cho 
ñề bài 3. 
- GV y/c 1 HS tìm hiểu ñề. 
- GV nhận xét, củng cố ý. 
- Lập dàn ý: GV y/c HS làm việc theo nhóm, viết 
dàn ý vào bảng phụ. 
- HS làm xong, treo bảng phụ, GV nhận xét, bổ 
sung và thống nhất dàn ý. 
* Bước 2: Lập dàn ý: 
- ðề bài 1-2: theo sgk. 
- Dàn ý chung: 
I/ MB: Giới thiệu dẫn vào ý kiến, ghi ý kiến. 
II/ TB: 
1. Giải thích nội dung ý kiến. 
2. Dùng lí lẽ, dẫn chứng làm rõ ý kiến. 
3. Bàn về ý nghĩa của ý kiến. 
III/ KB: ðánh giá chung về ý kiến. 
* Bước 3: Viết bài- chú ý: 
- Trình bày ý rõ ràng (phải có các ñoạn văn), câu 
từ chính xác. 
- Kết hợp các thao tác trong trình bày và làm rõ 
luận ñiểm. 
* Bước 4: Kiểm tra bài làm, sửa chữa nhỏ. 
C/ Luyện tập: 
- ðọc tham khảo các ñề bài 1-2 tr.93 
- Bài tập bổ sung: 
 Bài 1: Tìm hiểu ñề và lập dàn ý cho ñề bài 3, 
mục A. 
* Tìm hiểu ñề: 
- Hiểu rõ nội dung nhận xét trong ñề bài. Trình 
bày ý kiến của mình: ñưa lí lẽ, dẫn chứng làm rõ 
nhận xét ñúng, sai. 
- Kết hợp các thao tác. 
- Dẫn chứng chủ yếu trong bài thơ. 
* Lập dàn ý: 
I/ MB: Giới thiệu tác giả và bài thơ dẫn vào ý 
kiến, ghi ý kiến. 
II/ TB: 
1. Nội dung ý kiến: 
- Bằng ngôn từ, cảm xúc, tác giả ñã xây dựng 
thành công hình tượng người lính sống anh 
dũng, chết vẻ vang. 
2. Ý kiến ñúng. Làm rõ: 
- Người lính phải chịu ñựng muôn vàn gian khổ 
(phân tích dẫn chứng ) 
- Vẫn có một khí phách hiên ngang, kiêu hùng 
TRƯỜNG THPT LÊ HỒNG PHONG – GIÁO ÁN NGỮ VĂN 12 Giáo viên: Nguyễn Văn Ưng 
Trang 6 
- Bài tập 2: GV cho ñề bài và y/c HS thực hiện ở 
nhà. 
(phân tích dẫn chứng) 
- Tâm hồn lãng mạn (phân tích dẫn chứng) 
- Hi sinh oanh liệt (phân tích dẫn chứng) 

 Hình tượng người lính là một tượng ñài nghệ 
thuật bi tráng. 
3. Ý kiến giúp người ñọc cảm nhận ñược 
thành công của nhà thơ. 
III/ KB: Ý kiến hoàn toàn ñúng. 
 Bài 2: (về nhà) Lập dàn ý cho ñề văn sau: 
 Hãy chứng tỏ rằng: “Tuyên ngôn ðộc lập” của 
Hồ Chí Minh là một tác phẩm chính luận mẫu 
mực, xuất sắc. 
4. Hướng dẫn HS học và chuẩn bị bài: 
c. Học bài: 
− Năm vững các bước làm bài, nhớ dàn ý chung. 
− Làm bài tập ra vở nháp. 
d. Chuẩn bị bài mới: 
− ðọc bài “Việt Bắc” phần tác giả, tóm tắt nội dung mục II, III vào vở nháp.