Giáo án Sinh học 12 Cơ bản - Tiết 32: Quá trình hình thành loài (tiếp theo)

Ngày soạn: 12/01/09
Tiết 32
QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH LOÀI (Tiếp theo)
I.Mục tiêu :
1. Kiến thức :
- Giải thích được quá trình hình thành loài bằng con đường lai xa và đa bội hoá.
- Giải thích được sự cách li về tập tính và cách li sinh thái dẫn đến hình thành loài mới như thế nào ?
- Biết được tại sao phải bảo vệ đa dạng sinh học của các loài cây hoang dại cũng như các giống cây trồng nguyên thuỷ ?
2. Kỹ năng :
- Rèn luyện kỹ năng so sánh , phân tích , tổng hợp, hệ thống hóa kiến thức .
- Rèn kỹ năng làm việc độc lập với SGK
3 . Thái độ : 
Có ý thức bảo vệ sự đa dạng sinh học của các loài cây hoang dại cũng như các giống cây
trồng nguyên thuỷ .
II. Phương tiện :
Hình 30.1 SGK
III. Phương pháp:
Hỏi đáp, quan sát, thảo luận nhóm, nghhiên cứu SGK
IV. Tiến trình:
1. Ổn định
2. Bài cũ: 5’
- Giải thích vai trò của cách li địa lí trong quá trình hình thành loài mới ?
- Tại sao quần đảo lại được xem là phòng thí nghiệm nghiên cứu quá trình hình thành loài mới ?
3. Bài mới: 
 1’ Tiết trước chúng ta nghiên cứu quá trình hình thành loài khác khu vực địa lí. Vậy ở cùng khu vực địa lí thì quá trình hình thành loài có diễn ra hay không ? Để rõ hơn chúng ta nghiên cứu tiếp bài hôm nay
Hoạt động 1 
TG
Hoạt động GV
Hoạt động HS
Nội dung
17’
Yêu cầu HS đọc thông tin SGK và cho biết :
 - VD trên minh hoạ điều gì ? Giải thích .
 - Từ vd trên có thể rút ra kết luận gì về quá trình hình thành loài ?
Vậy trong cùng khu vực địa lí ngoài con đường hình thành loài vừa xét còn có con đường nào khác không ?
Có thể cho Vd về cỏ băng , cỏ sâu róm trên bãi bồi sông Vônga và VD SGK
 Từ 2 VD trên có thể rút ra kết luận gì về con đường hình thành loài bằng con đường sinh thái ?
Hình thành loài bằng con đường cách li sinh thái thường xảy ra đối với đối tượng nào ?
Suy nghĩ trả lời
Theo VD , suy nghĩ trả lời
Phân tích VD rút ra kết luận
Cách li sinh thái
Đọc SGK và trả lời 
Động vật ít di chuyển
II. Hình thành loài cùng khu vực địa lí :
Hình thành loài bằng cách li tập tính và cách li sinh thái :
Hình thành loài bằng cách li tập tính:
 Các cá thể của 1 quần thể do đột biến có được KG nhất định làm thay đổi 1 số đặc điểm liên quan tới tập tính giao phối thì những cá thể đó sẽ có xu hướng giao phối với nhau tạo nên quần thể cách li với quần thể gốc .Lâu dần , sự khác biệt về vốn gen do giao phối không ngẫu nhiên cũng như các nhân tố tiến hoá khác cùng phối hợp tác động có thể sẽ dẩn đến sự cách li sinh sản và hình thành nên loài mới .
Hình thành loài bằng cách li sinh thái:
 Hai quần thể của cùng một loài sống trong 1 khu vực địa lí nhưng ở hai ổ sinh thái khác nhau thì lâu dần có thể dẫn đến cách li sinh sản và hình thành loài mới .
Hoạt động 2 
TG
Hoạt động GV
Hoạt động HS
Nội dung
13’
- Thế nào là lai xa ?
- Lai xa gặp những trở ngại gì ?
- Vì sao cơ thể lai xa thường không có khả năng sinh sản ?
- Nhận xét , đánh giá thống nhất nội dung
- Có phải cơ thể lai xa nào cũng bất thụ và không thể tạo thành loài mới không ?
 - Để khắc phục trở ngại khi lai xa người ta có thể làm gì ?
- Tại sao đa bội hoá lại khắc phục được trở ngại đó ? Người ta tiến hành như thế nào ?
- Ngoài VD ở SGK có thể nêu thêm VD về nguồn gốc cỏ Saprtina từ 2 loài cỏ gốc Châu Âu và Châu Mỹ .
 - Vì sao lai xa và đa bội hoá là con đường hình thành loài phổ biến ở thực vật bậc cao nhưng rất ít gặp ở động vật ?
- Sự xuất hiện 1 cá thể lai xa được coi là loài mới chưa ?
- Thảo luận nhóm dựa trên kiến thức đã học và cử đại diện trả lời
 - Các nhóm khác nhận xét , bổ sung
Dựa vào kiến thức đã học trả lời được , để khắc phục trở ngại khi lai xa người ta đa bội hoá cơ thể lai xa
Trình bày thí nghiệm của Kapetrenco , lai cải bắp và cải củ
Dựa vào kiến thức đã học trả lời
Trả lời
Hình thành loài nhờ lai xa và đa bội hoá :
- Lai xa là phép lai giữa 2 cá thể thuộc 2 loài khác nhau, hầu hết con lai bất thụ
- Tuy nhiên trong trường hợp cây SSVT hoặc ĐV trinh sản lại có thể hình thành loài mới bằng lai xa
- Đa bội hóa hay còn gọi là song nhị bội là trường hợp con lai khác loài được đột biến làm nhân đôi toàn bộ bộ NST --> con lai hữu thụ
4. Củng cố : 8’
- GV hệ thống bài dạy
- Trả lời các câu hỏi SGK
5. Dặn dò : 1’
- Học bài
- Trả lời các câu hỏi SGK và xem trước bài 31