Giáo án Sinh 12 tiết 14: Thực hành lai giống

Ngày soạn: 03/10/2010
Ngày giảng: 11/10/2010
Tiết 14: THỰC HÀNH LAI GIỐNG
I. Mục tiêu
 - Học sinh làm quen với các thao thác lai hữu tính, biết cách bố trí thí nghiệm thực hành lai giống, đánh giá kết qua thí nghiệm bằng phương pháp thống kê
 - Thực hiện thành công các bước tiên hành lai giống trên 1 số đối tượng cây trồng ở địa phương
II. Chuẩn bị
1. Vật liệu và dụng cụ cần thiết
 - Cây cà chua bố mẹ
 - Kẹp, kéo, kim mũi mác, đĩa kính đồng hồ, bao cách li, nhãn, bút chì, bút lông, bông, hộp pêtri
2. Chuẩn bị cây bố mẹ
 - Chọn giống: chọn các giống cây khác nhau rõ ràng về hình dạng hoặc màu sắc quả để có thể phân biệt dễ dàng bằng mắt thường
 - Gieo hạt những cây dùng làm bố trước những cây dùng làm mẹ từ 8 đến 10 ngày
 - Khi cây bố ra hoa thì tỉa bớt số hoa trong chùm và ngắt bỏ những quả non để tập trung lấy phấn được tốt
 - Khi cây mẹ ra được 9 lá thì bấm ngọn và chỉ để 2 cành, mỗi cành lấy 3 chùm hoa, mỗi chùm hoa lấy từ 3 đến 5 quả
III. Tiến trình tổ chức dạy học
 1. Ổn định tổ chức lớp
 2. Kiểm tra bài cũ
 - GV kiểm tra phần chuẩn bị của các nhóm.
 3. Cách tiến hành
* GV hướng dẫn thực hành
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung
- GV: Tại sao phải gieo hạt những cây làm bố trước những cây làm mẹ?
- Mục đích của việc ngắt bỏ những chùm hoa và quả non trên cây bố, bấm ngọn và ngắt tỉa cành, tỉa hoa trên cây mẹ
- GV hướng dẫ hs thực hiện thao tác khử nhị trên cây mẹ
- Tại sao cần phải khử nhị trên cây mẹ?
GV thực hiện mẫu : kỹ thuật chọn nhị hoa để khử, các thao tác khi khử nhị
- Mục đích của việc dùng bao cách li sau khi đã khử nhị ?
- GV hướng dẫn học sinh chọn hoa trên cây mẹ để thụ phấn
GV thực hiện các thao tác mẫu
- Không chọn những hoa đầu nhuỵ khô, màu xanh nhạt nghĩa là hoa còn non , đầu nhuỵ màu nâu và đã bắt đầu héo thụ phấn không có kết quả
- Có thể thay bút lông bằng những chiếc lông gà
- GV hướng dẫn học sinh phương pháp thu hoạch và cất giữ hạt lai
- GV hướng dẫn học sinh nghiên cứu phương pháp xử lý kết quả lai theo phương pháp thống kê được giới thiệu trong sách giáo khoa
- Việc xử lý thống kê không bắt buộc học sinh phải làm nhưng gv nên hướng dẫn hs khá giỏi yêu thích khoa học kiểm tra đánh giá kết quả thí nghiệm và thông báo cho toàn lớp
1. Khử nhị trên cây mẹ
- Chọn những hoa còn là nụ có màu vàng nhạt để khử nhị ( hoa chưa tự thụ phấn)
-Dùng kim mũi mác tách 1 bao phấn ra nếu phấn còn là chất trắng sữa hay màu xanh thì được. nếu phấn đã là hạt màu trắng thì không được
- Đùng ngón trỏ và ngón cái của tay để giữ lấy nụ hoa
- Tay phải cầm kẹp tách bao hoa ra, tỉa từng nhị một , cần làm nhẹ tay tránh để đầu nhuỵ và bầu nhuỵ bị thương tổn
- Trên mỗi chùm chọn 4 đến 6 hoa cùng lúc và là những hoa mập để khử nhị , cắt tỉa bỏ những hoa khác
- Bao các hoa đã khử nhị bằng bao cách li
2. Thụ phấn
- Chọn những hoa đã nở xoà, đầu nhị to màu xanh sẫm, có dịch nhờn
- Thu hạt phấn trên cây bố : chọn hoa vừa nở, cánh hoa và bao phấn vàng tươi, khi chín hạt phấn chín tròn và trắng
- Dùng kẹp ngắt nhị bỏ vào đĩa đồng hồ
- Đùng bút lông chà nhẹ trên các bao phấn để hạt phấn bung ra
- Dùng bút lông chấm hạt phấn cây bố lên đầu nhuỵ hoa của cây mẹ đã khử nhị
- Bao chùm hoa đã thụ phấn bằng túi cách li, buộc nhãn, ghi ngày và công thức lai
3. Chăm sóc và thu hoạch
- Tưới nước đầy đủ
- Khi quả lai chín thì thu hoạch, cẩn thận tránh nhầm lẫn các công thức lai
- Bổ từng quả trải hạt lên tờ giấy lọc ghi công thức lai và thứ tự quả lên tờ giấy đó
- Phơi khô hạt ở chổ mát khi cầ gieo thì ngâm tờ giấy đó vào nước lã hạt sẽ tách ra
4. Xử lí kết quả lai
Kết qủa thí nghiệm được tổ hợp lại và xử lí theo phương pháp thống kê
* Hoc sinh thực hành
 - Từng nhóm học sinh tiến hành thao tác theo hướng dẫn
* Viết báo cáo
 - Học sinh viết báo cáo về các bước tiến hành thí nghiệm và kết quả nhận được
4. Kiểm tra đánh giá
 - GV nhận xét giờ học: Khen nhóm thực hiện tốt và nhắc nhở nhóm còn yếu.
 - HS dọn vệ sinh lớp học, trả lại dụng cụ cho GV.
 5. Dặn dò
 - Ôn tập kiến thức về di truyền học quần thể.
Ý kiến của tổ trưởng