Giáo án Sinh 12 nâng cao trọn bộ 3 cột

Chương I: CƠ CHẾ DI TRUYỀN VÀ BIẾN DỊ
Tuaàn: 1 NS: 
Tieát: 1 
 Bài 1: GEN, MÃ DI TRUYỀN VÀ QUÁ TRÌNH NHÂN ĐÔI CỦA ADN
I. MUÏC TIEÂU:
	1. Kieán thöùc: 
	- Trình baøy ñöôïc khái niệm, caáu truùc chung cuûa gen vaø neâu ñöôïc 2 loaïi gen chính.
	- Giaûi thích ñöôïc maõ di truyeàn laø maõ boä ba vaø neâu ñöôïc ñaëc ñieåm cuûa maõ di truyeàn
	- Moâ taû quaù trình töï nhaân ñoâi cuûa ADN ôû E.coli
	- So sánh điểm khác nhau về cơ chế nhân đôi ADN giữa sinh vật nhân thực và sinh vật nhân sơ.
	2. Kyõ naêng:
	 Phaùt trieån naêng löïc quan saùt, phaân tích, so saùnh, khaùi quaùt hoùa.
	3. Thaùi ñoä:
	Yêu thích nghiên cứu về di truyền học
II. PHÖÔNG TIEÄN:
	1. Chuaån bò cuûa giaùo vieân:
	Tranh veõ: H 1.1, H1.2.
	2. Chuaån bò cuûa hoïc sinh:
	Xem lại kiến thức phần di truyền ở lớp 10
III. PHÖÔNG PHAÙP: Hoûi ñaùp – dieãn giaûng – thaûo luaän
IV. TIEÁN TRÌNH BAØI GIAÛNG:
	1. OÅn ñònh lôùp: kieåm tra sæ soá
	2. Kieån tra baøi cuõ:
	3 Baøi môùi:
Vaøo baøi: Taïi sao con laïi gioáng cha hoaëc meï ? Cha (meï ) truyeàn cho con caùi nhöõng gì ? 
Noäi dung – Thôøi gian
Hoaït ñoäng cuûa GV
Hoaït ñoäng cuûa HS
I./ Khái niệm và cấu trúc của gen:
1. Khái niệm về gen:
Gen là một đoạn của phân tử ADN, mang thông tin mã hoá cho một sản phẩm xác định.
2. Cấu trúc của gen:
 a. Cấu trúc chung của gen cấu trúc:
Mỗi gen mã hoá prôtêin gồm có 3 vùng trình tự nuclêôtit như sau:
+ Vùng điều hoà: nằm ở đầu 3’ của mạch mã gốc của gen, mang tín hiệu khởi động và kiểm soát quá trình phiên mã.
+ Vùng mã hoá: mang thông tin mã hoá các axit amin.
+ Vùng kết thúc: nằm ở đầu 5’ của mạch gốc của gen, mang tín hiệu kết thúc quá trình phiên mã.
b. Cấu trúc không phân mảnh và phân mảnh của gen:
- Ở sinh vật nhân sơ: các gen có vùng mã hoá liên tục à gen không phân mảnh.
- Ở sinh vật nhân thực: các gen có vùng mã hoá không liên tục, xen kẽ giữa những đoạn êxôn là những đoạn intron à gen phân mảnh.
3. Các loại gen: như gen cấu trúc, gen điều hoà,..
II./ Mã di truyền:
1. Khái niệm:
Mã di truyền là mã bộ ba mang thông tin di truyền để mã hoá cho các axit amin.
2. Đặc điểm của mã di truyền:
- Mã di truyền là mã bộ ba, được đọc từ một điểm xác định và liên tục từng bộ ba nuclêôtit.
- Mã di truyền có tính đặc hiệu ( mỗi bộ ba chỉ mã hoá cho một loại axit amin).
- Mã di truyền có tính thoái hoá (có nhiều bộ ba khác nhau có thể cùng mã hoá cho một loại axit amin, trừ AUG, UGG).
- Mã di truyền có tính phổ biến ( tất cả các loài đều có chung một bộ mã di truyền).
- Trong 64 bộ ba có 
+ Mã kết thúc (UAA, UAG và UGA): 3 bộ ba không mã hoá cho axit amin nào, là tín hiệu kết thúc quá trình phiên mã. 
+ Mã mở đầu (AUG): là điểm khởi đầu dịch mã và qui định axit amin mêtiônin ở sinh vật nhân thực (còn ở sinh vật nhân sơ là foocmin mêtiônin).
III./ Quá trình nhân đôi của ADN:
1. Nguyên tắc:
- ADN có khả năng nhân đôi à tạo thành 2 phân tử ADN con giống nhau và giống phân tử ADN mẹ.
- Quá trình nhân đôi ADN đều theo nguyên tắc bổ sung và bán bảo tồn.
2. Quá trình nhân đôi ADN:
a. Nhân đôi ADN ở sinh vật nhân sơ: gồm các giai đoạn sau:
+ Tháo xoắn phân tử ADN:
Nhờ các enzym tháo xoắn, hai mạch đơn của phân tử ADN tách nhau dần tạo nên chạc hình chữ Y, để lộ 2 mạch đơn (một mạch có đầu 3’-OH, một mạch có đầu 5’-P).
+ Tổng hợp các mạch ADN mới:
Enzym ADN-polimeraza sử dụng một mạch làm khuôn tổng hợp nên mạch mới, trong đó A luôn liên kết với T và G luôn liên kết với X theo nguyên tắc bổ sung.
Vì ADN-polimeraza chỉ tổng hợp mạch mới theo chiều 5’à3’ nên đối với mạch khuôn 3’à5’ thì mạch bổ sung được tổng hợp liên tục, còn đối với mạch khuôn 5’à3’ thì mạch bổ sung được tổng hợp ngắt quãng tạo nên các đoạn ngắn (đoạn Okazaki), sau đó các đoạn này được nối lại với nhau nhờ enzym nối ligaza.
+ Hai phân tử ADN được tạo thành: 
Trong mỗi phân tử ADN được tạo thành thì một mạch là mới được tổng hợp, còn mạch kia là của ADN ban đầu (nguyên tắc bán bảo tồn).
b. Nhân đôi ADN ở sinh vật nhân thực:
- Giống cơ chế nhân đôi ADN ở sinh vật nhân sơ.
- Điểm khác là: tế bào sinh vật nhân thực có nhiều phân tử ADN kích thước lớn , sự nhân đôi ADN xảy ra ở nhiều điểm trong mỗi phân tử ADN, xảy ra ở kì trung gian.
Gen là gì?
Cấu trúc của gen gồm những phần nào? Mỗi phần có vai trò như thế nào?
- Giả sử có 1 đoạn gen: 
 3’ AATXXXGGGGXX. . . . . 5’
 5’ TTAGGGXXXXGG. . . . . 3’
- Vậy, vùng điều hào mằm ở đâu ? 
- GV giải thích . . . . 
- Thế nào là gen phân mảnh, gen không phân mảnh ? Nhóm SV nào có gen phân mảnh, gen không phân mảnh ? 
- Thế nào là đoạn êxôn và đoạn intron? Các đoạn in tron có vai trò gì ? ( Gv giải thích thêm . . . )
Thảo luận nhóm để giải thích:
Tại sao mã di truyền là mã bộ ba?
Giới thiệu phần bảng mã di truyền ở phần em có biết
Thế nào là mã mở đầu, mã kết thúc, mã thoái hoá?
Treo sơ đồ hình 2.2
Quan sát hình hãy cho biết:
Các ezym và thành phần tham gia quá trình nhân đôi AND.
Chức năng của mỗi enzym tham gia quá trình nhân đôi AND.
Chiều tổng hợp của các đoạn Okazaki và chiều của mạch mới được tổng hợp liên tục.
Quan sát hình 1.1 SGK 
à Tham khảo SGK để trả lời
à HS sẽ trả lời không được 
à Gen phân mảnh là . . . 
 Gen không phân mảnh . . 
àĐoạn êxôn: đoạn mã hoá axit amin
Đoạn intron: đoạn không mã hoá axit amin
àThảo luận nhóm để trả lời
à Xem phần bảng mã di truyền ở phần em có biết
à Tham khảo SGK để trả lời
Quan sát hình
Thảo luận nhóm và tham khảo SGK để trả lời
4. Cuûng coá: 
 - Thế nào là nhân đôi AND theo nguyên tắc bổ sung và bán bảo tồn?
	- Tại sao mã di truyền là mã bộ ba?
5. Daën doø:
	Xem lại phần di truyền ở lớp 10
NS:	Tuần:	
ND:	Tiết: 2 (NC) 	BÀI 2: PHIÊN MÃ VÀ GIẢI MÃ
I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức:
- Nắm được khái niệm phiên mã và giải mã
- Trình bày được cơ chế phiên mã, ý nghĩa của phiên mã.
- Trình bày được cơ chế dịch mã, ý nghi9ã của dịch mã
- Mối quan hệ ADN – mARN – Protein – tính trạng 
2. Kỹ năng: Rèn thao tác tư duy so sánh, phân tích hình vẽ, liên hệ thực tế
3. Thái độ: Thấy được sự thống nhất của các quá trình: tự nhân đôi, phiên mã, và giải mã.
II. PHƯƠNG TIỆN:
Chuẩn bị của giáo viên: Hình vẽ 2.1, 2.2 SGK, bảng phụ
Chuẩn bị của học sinh: Xem lại các kiến thức có liên quan về sao mã, giải mã ở SH9
III. PHƯƠNG PHÁP: Giảng giải, hỏi đáp, minh hoạ
IV. NỘI DUNG VÀ TIẾN TRÌNH LÊN LỚP:
Ổn định: (1 phút) Kiểm diện
Kiểm tra: (4 phút)
- Gen là gì? Gen có cấu trúc như thế nào? Nêu các đặc điểm của mã di truyền
- Thế nào là nhân đôi theo nguyên tắc bổ sung và bán bảo tồn? Đoạn okazaki là gì?
- Nêu những điểm giống nhau và khác nhau giữa nhân đôi ADN của sinh vật nhân sơ và sinh vật nhân thực. 
Bài mới:
* Vào bài:
Nội dung
Hoạt động giáo viên
Hoạt động học sinh
I. Cơ chế phiên mã (10 phút)
1. Khái niệm:
- Sự truyền thông tin di truyền từ phân tử ADN mạch kép sang phân tử ARN mạch đơn à phiên mã (sự tổng hợp ARN).
- Nơi diễn ra: Trong nhân tế bào, ở kỳ trung gian giữa 2 lần phân bào, lúc NST ở dạng xoắn.
2. Diễn biến của cơ chế phiên mã
a. Nguyên liệu: ARN polimeraza, 1 mạch ADN (mạch mã gốc)
b. Diễn biến: Hình 2.1
c. Kết quả: Tạo ra các loại ARN: tARN, rARN, mARN. Sau khi tổng hợp xong mARN từ nhân ra tế bào chất để tham gia vào quá trình dịch mã.
II. Cơ chế dịch mã: (25 phút)
1. Khái niệm:
Mã di truyền chứa trong mARN được chuyển thành trình tự các axit amintrong chuỗi polipeptit của protein à dịch mã (tổng hợp protein). Quá trình dịch mã là giai đoạn kế tiếp sau phiên mã.
2. Diễn biến của cơ chế dịch mã
a. Hoạt hoá axít amin
Dưới tác dụng của 1 loại enzim, các axit amin tự do trong tế bào liên kết với hợp chất giàu năng lượng ATP à axit amin hoạt hoá. Nhờ 1 loại enzim khác, axit amin đã được hoạt hoá lại liên kết với tARN tạo thành phức hợp aa – tARN.
b. Dịch mã và hình thành chuỗi polipeptit
- Đầu tiên, tARN mang axit amin mở đầu foocminmetionin (fMet – tARN) tiến vào vị trí codon mở đầu, anticodon tương ứng trên tARN của nó khớp theo nguyên tắc bổ sung với codon mở đầu trên mARN.
- tARN mang axit amin thứ nhất (aa1 – tARN) tới vị trí bên cạnh, anticodon của nó khớp bổ sung với codon của axit amin thứ nhất ngay sau codon mở đầu trên mARN. Liên kết peptit giữa aa mở đầu và aa thứ nhất nhờ enzim xúc tác (fMet – aa1). Ribôxôm dịch chuyển đi 1 bộ ba trên mARN, đồng thời tARN (đã mất aa mở đầu) rời khỏi ribôxôm.
- aa2 – tARN tiến vào ribôxôm, anticodon của nó khớp với codon của aa thứ 2 trên mARN. Liên kết giữa aa thứ nhất và aa 2 (aa1 – aa2) được tạo thành.
Sự dịch chuyển của ribôxôm lại tiếp tục theo từng bộ ba trên mARN, quá trình dịch mã kết thúc khi gặp codon kết thúc trên mARN. Ribôxôm tách khỏi mARN và chuỗi polipeptit được giải phóng, aa mở đầu (fMet) tách khỏi chuỗi polipeptit à Protein hoàn chỉnh
3. Poliribôxôm
Trên mỗi phân tử mARN thường có 1 số ribôxôm cùng hoạt động à Poliribôxôm
è Mỗi phân tử mARN có thể tổng hợp từ 1 đến nhiều chuỗi polipeptit cung loại rồi tự huỷ.
4. Mối liên hệ ADN – mARN – Protein - tính trạng
- Thông tin di truyền trong ADN của mỗi tế bào được truyền đạt cho thế hệ tế bào qua cơ chế nhân đôi
- Thông tin di truyền trong ADN được biểu hiện thành tính trạng của cơ thể thông qua cơ chế phiên mã và giải mã.
Cơ chế của hiện tượng di truyền ở cấp độ phân tử có thể tóm tắt theo sơ đồ sau:
Nhân đôi phiên mã dịch mã
ADN à mARN à Protein à tính trạng
à Thông tin di truyền được thể hiện bằng trình tự các nucleotit trong phân tử ADN nằm trong nhân tế bào, quá trình tổng hợp Protein diễn ra ở tế bào chấtà Làm thế nào để thông truyền ra ngoài tế bào chất tham gia vào quá trình tổng hợp protein?
à Phiên mã là gì?
à Phiên mã xảy ra ở đâu? Khi nào?
à Quan sát hình 2.1 sgk và thảo luận với các câu hỏi sau:
- Enzim nào tham gia quá trình phiên mã?
- Phiên mã bắt đầu ở vị trí nào trên đoạn ADN?
- Chiều của mạch khuôn tổng hợp mARN? Chiều tổng hợp và nguyên tắc bổ sung khi tổng hợp mARN?
- Hiện tượng xảy ra khi kết thúc phiên mã?
Thảo luận: 4 nhóm/lớp
Thời gian: 4 phút
à So sánh điểm giống nhau giữa phiên mã và quá trình tự nhân đôi ADN
à Giáo viên hoàn chỉnh nội dung.
à Quá trình phiên mã ở sinh vật nhân thực và nhân sơ giống và khác nhau như thế nào?
à Tiếp sau phiên mã, mARN di chuyển đến đâu và tham gia vào quá trình nào?
à Dịch mã là gì? Nơi xảy ra dịch mã?
à aa được hoạt hoá như thế nào? Phức hợp aa – tARN được hình thành như thế nào?
à Quan sát hình 2.2 sgk, thảo luận và cho biết:
- Thành phần tham gia vào quá trình dịch mã?
- Codon mở đầu trên mARN
- Cođon trên mARN và anticodon tương ứng của tARN mang aa thứ nhất như thế nào?
- Liên kết peptit đầu tiên giữa 2 aa nào?
Thảo luận: 4 nhóm/lớp
Thời gian: 4 phút
à Để quá trình dịch mã được bắt đầu thì ribôxôm phải gắn vào vị trí nào trên phân tử mARN? Ribôxôm có cấu trúc như thế nào?
à Khi nào thì quá trình dịch mã kết thúc?
à aa mở đầu của sinh vật nhân sơ và sinh vật nhân thực giống nhau hay khác nhau?
à Giáo viên giảng giải quá trình dịch mã và hoàn chỉnh nội dung.
à Trong quá trình dịch mã, mARN có thể gắn đồng thời nhiều với 1 nhóm ribôxôm được không?
à Poliribôxôm là gì? Nêu vai trò của poliribôxôm trong qua trình tổng hợp protein.
à Trình bày mối liên hệ ADN – mARN – prptein – tính trạng th ... maïnh do khai thaùc quaù möùc.
2.Caùc khu sinh hoïc döôùi nöôùc:
a.Khu sinh hoïc nöôùc ngoït:
-Goàm soâng suoái, hoà, ñaàm,
-Ñ,TV khaù ña daïng: caù, giaùp xaùc lôùn, thaân meàm,
b.Khu sinh hoïc nöôùc maën:
-Goàm ñaàm phaù, vònh noâng ven bôø, bieån vaø ñaïi döông, heä Ñ,TV ña daïng.
-Bieån vaø ñaïi döông ñöôïc chia thaønh nhieàu vuøng vôùi nhöõng ñieàu kieän moâi tröôøng vaø nguoàn lôïi SV khaùc nhau. Theàm luïc ñòa ñoùng vai troø quan troïng nhaát trong ñôøi soáng con ngöôøi hieän nay.
->Bieån Ñoâng ñoùng vai troø chieán löôïc trong söï phaùt trieån kinh teá, xaõ hoäi cuûa nöôùc ta.
*Töø phaàn môû baøi, GV keát hôïp hoûi ñaùp:
-Toaøn boä SV vaø moâi tröôøng voâ sinh treân Traùi Ñaát naøy coù theå ñöôïc xem laø 1 heä sinh thaùi ñöôïc khoâng? Noù khaùc vôùi HST coû, HST röøng, HST ao hoà.nhö theá naøo?
-> Knieäm sinh quyeån?
*GV hoûi ñaùp:
-Cho bieát moâi tröôøng vaät lí treân beà maët haønh tinh coù ñoàng nhaát khoâng? Söï khaùc nhau nhö theá naøo? 
-ÑK quan troïng naøo taùc ñoäng ñeán söï phaân boá vaø phaùt trieån cuûa caùc thaûmTV treân haønh tinh?
->Khaùi nieäm khu sinh hoïc?
*HÑ 1: Tìm hieåu caùc khu sinh hoïc chính.
-Yeâu caàu nhoùm HS thaûo luaän ñeå hoaøn thaønh noäi dung sau:
+Keå teân caùc khu sinh hoïc chính.
+Moãi khu sinh hoïc neâu caùc ñaëc ñieåm ñaëc tröng veà ñòa chaát, khí haäu, heä TV vaø ÑV.
-Thôøi gian: 8 phuùt.
-Trình baøy treân baûng phuï.
-GV cho caùc nhoùm TL, giaùm saùt, cho trình baøy saûn phaåm( coù theå yeâu caàu 1 nhoùm tbaøy ñaëc tröng cuûa 1 khu sinh hoïc.
-GV choát yù töøng noäi dung keát hôïp giôùi thieäu tranh, hoûi ñaùp:
+Taïi sao röøng möa nhieät ñôùi ñöôïc xem laø laù phoåi xanh cuûa haønh tinh? Tình traïng hieän nay?
-Ñaëc ñieåm cuûa theàm luïc ñòa?
-Vai troø cuûa Bieån Ñoâng nöôùc ta trong phaùt trieån kinh teá, xaõ hoäi?
->Tieàm naêng vaø thöïc traïng?
->GV lieân heä giaùo duïc vaø giôùi thieäu noäi dung lieân quan ôû baøi tieáp theo.
->Tieåu keát: noäi dung baøi.
*HS naém khaùi nieäm HST
-> Neâu ñöôïc :”Toaøn boä.” Laø 1 HSTkhoång loà ñöôïc taäp hôïp töø caùc HST treân caïn vaø döôùi nöôùc->HST treân caïn vaø döôùi nöôùc chæ laø nhöõng boä phaän , ñôn vò caáu truùc cuûa sinh quyeån.
->HS: Caùc khu vöïc khaùc nhau veà ñaëc ñieåm ñòa chaát, khí haäu,->taùc ñoäng ñeán söï phaân boá vaø phaùt trieån cuûa thaûm TV.
->KN khu sinh hoïc(SGK).
*HS naém noäi dung yeâu caàu, nghieân cöùu thoâng tin SGK.
-Taäp trung nhoùm TL, ghi cheùp.
-Trình baøy vaø thuyeát minh, nhaän xeùt, boå sung,
-HS ghi laïi toùm taét caùc noäi dung cuûa baøi.
-> ÑK thích hôïp cho heä TV, ÑV phaùt trieån ña daïng, tình traïng khai thaùc quaù möùc hieän nay,.
-Neâu vai troø, vò trí chieán löôïc cuûa Bieån Ñoâng nöôùc ta trong phaùt trieån kinh teá, xaõ hoäi.
4.Cuûng coá:
-Sinh quyeån laø gì? Sinh quyeån khaùc vôùi HST nhö theá naøo?
-Theá naøo laø khu sinh hoïc? Keå teân caùc khu sinh hoïc chính treân caïn theo thöù töï töø phía Baéc xuoáng phía Nam Traùi Ñaát?
5.Daën doø:
-HS hoïc baøi, traû lôøi caùc caâu hoûi cuoái baøi ôû SGK vaø vôû baøi taäp, söu taàm tranh aûnh veà caùc khu sinh hoïc treân caïn vaø döôùi nöôùc.
-Chuaån bò baøi 64:
+Lieät keâ caùc daïng taøi nguyeân vónh cöõu, TN taùi sinh, TN khoâng taùi sinh?
+Tình hình khai thaùc, söû duïng TN hieän nay nhö theá naøo?
CAÂU HOÛI TRAÉC NGHIEÄM:
1.Sinh quyeån laø gì?
A.Taäp hôïp SV treân Traùi Ñaát hoaït ñoäng nhö 1 theå thoáng nhaát.
B.Taäp hôïp SV vaø caùc nhaân toá moâi tröôøng voâ sinh treân Traùi Ñaát hoaït ñoäng nhö 1 heä sinh thaùi lôùn nhaát.
C.Taäp hôïp caùc SV khaùc loaøi soáng trong 1 khoâng gian xaùc ñònh.
D.Taäp hôïp cuûa quaàn xaõ SV vôùi moâi tröôøng voâ sinh cuûa noù.
2.Moãi khu sinh hoïc ñaëc tröng bôûi nhöõng yeáu toá naøo?
A.Heä ÑV vaø TV	B.Thaûm thöïc vaät,
C.Ñieàu kieän ñaát ñai, khí haäu vaø heä TV, ÑV,	D.ÑK ñòa lí, ñòa chaát, thoå nhöôõng, khí haäu.
3.Taïi sao noùi röøng möa nhieät ñôùi laø laù phoåi xanh cuûa haønh tinh?
A.Vì ÑK khí haäu, ñaát ñai thuaän lôïi cho heä TV, ÑV phaùt trieån ña daïng,
B.Vì phaân boá nôi coù nhieät ñoä cao, löôïng möa nhieàu,
C.Vì ñaây laø nôi con ngöôøi coù theå khai thaùc toái ña,
D.Vì dieän tích röøng lôùn nhaát.
4.Saép xeáp caùc khu sinh hoïc chính treân caïn theo thöù töï töø phía Baéc xuoáng phía Nam Traùi Ñaát?
A.Ñoàng reâu – Röøng laù kim phöông Baéc – Röøng laù roäng oân ñôùi.– Röøng möa nhieät ñôùi 
B. Röøng laù kim phöông Baéc– Ñoàng reâu – Röøng möa nhieät ñôùi – Röøng laù roäng oân ñôùi.
C.Röøng möa nhieät ñôùi – Röøng laù roäng oân ñôùi - Ñoàng reâu – Röøng laù kim phöông Baéc 
D.Ñoàng reâu – Röøng laù kim phöông Baéc – Röøng möa nhieät ñôùi – Röøng laù roäng oân ñôùi.
5.Sinh quyeån khaùc vôùi heä sinh thaùi nhö theá naøo?
A.Sinh quyeån goàm taäp hôïp SV vaø caùc nhaân toá moâi tröôøng voâ sinh treân Traùi Ñaát.
B.Sinh quyeån coù taäp hôïp SV phong phuù vaø ña daïng hôn HST.
C.Sinh quyeån coù côõ lôùn nhaát vaø ña daïng nhaát, HST treân caïn vaø döôùi nöôùc chæ laø nhöõng boä phaän, nhöõng ñôn vò caáu truùc cuûa sinh quyeån.
D.Trong sinh quyeån luoân coù caùc chu trình sinh – ñòa- hoaù dieãn ra.
 BAØI 64 (NC) : SINH THAÙI HOÏC VAØ VIEÄC QUAÛN LYÙ TAØI NGUYEÂN THIEÂN NHIEÂN
oooOooo
 I.Muïc tieâu baøi hoïc:
-Neâu ñöôïc cô sôû sinh thaùi hoïc trong vieäc quaûn lí vaø khai thaùc taøi nguyeân vaø baûo veä moâi tröôøng
-Neâu ñöôïc caùc daïng cuûa taøi nguyeân vaø phaân bieät ñöôïc söï khaùc nhau cô baûn giöõa chuùng
-Neâu ñöôïc taùc ñoäng cuûa con ngöôøi leân söï suy giaûm taøi nguyeân thieân nhieân vaø gaây oâ nhieãm moâi tröôøng
-Neâu ñöôïc moät soá giaûi phaùp chính trong khai thaùc hôïp lí taøi nguyeân vaø baûo veä moâi tröôøng cho phaùt trieån beàn vöõng
 II.Chuaån bò:
 Giaùo vieân:Hình aûnh, tranh veõ taâp trung vaøo caùc chuû ñeà: Haäu quaû cuûa chaët phaù, ñoát röøng, luõ luït, raùc thaûi, khoùi coâng nghieäp..
 Hoïc sinh:Chuaån bò baøi tröôùc
 III.Tiến trình baøi giảng
A.OÅn ñònh lôùp_kieåm dieän
B.Kieåm tra baøi cuû 
 Noäi dung kieåm tra
1.Sinh quyeån?
2.Haõy moâ taû caùc ñaëc tröng cuûa moät trong caùc khu sinh hoïc treân caïn ñaõ hoïc?
 Toàn taïi
C.Giaûng baøi môùi
Thôøi gian
NOÄI DUNG LÖU BAÛNG
HOÏAT ÑOÄNG DAÏY HOÏC
THAÀY
TROØ
I.Caùc dang taøi nguyeân thieân nhieân vaø söï khai thaùc cuûa con ngöôøi
-Taøi nguyeân thieân nhieân ñöôïc chia thaønh 3 nhoùm lôùn:
+Taøi nguyeân vónh cöõu: naêng löôïng maët trôøi,ñiaï nhieät , gioù
+Taøi nguyeân taùi sinh :ñaát , nöôùc, sinh vaät..
+Taøi nguyeân khoâng taùi sinh: khoaùn saûn vaø phi khoùan saûn
-Töø khi ra ñôøi con ngöôøi ñaõ bieát khai thaùc caùc daïng taøi nguyeân thieân nhieân, gaàn ñaây toác ñoä khai thaùc vaø söï can thieäp cuûa con ngöôøi vaøo thieân nhieân ngaøy moät gia taêng, laøm thieân nhieân bieán ñoåi saâu saéc
1.Söï suy thoaùi caùc daïng taøi nguyeân thieân nhieân
-Con ngöôøi khai thaùc quaù nhieàu caùc daïng taøi nguyeân khoâng taùi sinh( Saét, nhoâm , ñoàng , chì , than ñaù, daàu moû)cho phaùt trieån kinh teáà tröõ löôïng khoaùng saûn giaûm ñi nhanh choùng à moät soá nguyeân lieäu coù tröõ löôïng thaáp coù nguy cô caïn kieät
-Caùc daïng taøi nguyeân taùi sinh nhö ñaát , röøng ñang bò suy thoaùi nghieâm troïng
-Chaët phaù röøng, chaên thaû gia suùc quaù möùc, töôùi tieâu khoâng hôïp lí, coâng ngieäp hoaù vaø ñoâ thò hoaùàÑaát troáng , ñoài troïc vaø naïn hoang maïc hoaø ngaøy caøng môû roäng
Khai thaùc thuyû saûøn ñaõ vöôït quaù möùc cho pheùpà nhieàu loaøi bò tieâu dieät, bò suy giaûm( Ngoïc trai , haûi saâm , ñoài moài)à ña daïng sinh hoïc bò toån thaát ngaøy moät lôùn
2. OÂ nhieãm moâi tröôøng
-Hoaït ñoäng cuûa con ngöôøi thaûi vaøo khí quyeån quaù nhieàu khí thaûi coâng nghieäp, nhaát laø CO2 trong khi dieän tích röøng vaø caùc raïn san hoâ bò thu heïpàoâ nhieãm khoâng khí à taêng hieäu öùng nhaø kính, choïc thuûng taàng oâzoân, gaây möa axit, khoùi muø quang hoaù.. aûnh huôûng lôùn ñeán khí haäu , thôøi tieát, naêng suaá`t vaät nuoâi ,caây troàng vaø söùc khoeû con ngöôøi
 Ñaát vaø nöôùc coøn nhö thuøng raùc khoång loà chöùc taát caû caùc chaát thaûi loûng vaø raén, nhieàu maàm beänh vaø caùc chaát phoùng xaï töø moïi nguoàn
3. Con ngöôøi laøm suy giaûm chính cuoäc soáng cuûa mình
-Chaát löôïng cuoäc soâng cuûa con ngöôøi raát cheânh leäch giöõa caùc nöôùc khaùc nhau. Hieän taïi daân soá thuoäïc caùc nöôùc phaùt trieån soáng khaù sung tuùc,trong khi ¾ daân soá ôû caùc nöôùc ñang phaùt trieån coøn phaûi soáng quaù khoù khaên vôùi gaàn 1 tæ ngöôøi khoâng ñuû aên, 100 trieäu ngöôøi bò soát reùt, haøng traêm trieäu ngöôøi bò nhieãm HIV_AIDS, 1,4 trieäu ngöôøi thieáu nöôùc sinh hoaït
-Coâng nghieäp hoaù vaø noâng nghieäp hoaù ñaõ ñeå laïi cho moâi tröôøng nhieàu chaát thaûi ñoäc haïi nhö caùc kim loaïi naëng, thuoác tröø saâu, dieät coû, caùc chaát phoùng xaï gaây beänh nan y cho loaøi ngöôøi
II.Vaán ñeà quaûn lí taøi nguyeân cho phaùt trieån beàn vöõng
-Thöïc teá muoán naâng cao ñôøi soáng, con ngöôøi phaûi khai thaùc taøi nguyeân, phaùt trieån kinh teá, nhöng laïi gaây suy giaûm taøi nguyeân, oâ nhieåm moâi tröôøng, taùc ñoäng tieâu cöïc ñeán ñôøi soángà caán phaûi bieát quaûn lí vaø khai thaùc taøi nguyeân moät caùch hôïp lí, baûo toàn ña daïng sinh hoïc , baûo veä söï trong saïch cuûa moâi tröôøng
+Taøi nguyeân vónh cöõu?
+Taøi nguyeân taùi sinh ?
+Taøi nguyeân khoâng taùi sinh?
Tröõ löôïng khoaùng saûn trong töông lai döôùi taùc ñoäng cuûa con ngöôøi?
 Nguyeân nhaânñaát troáng , ñoài troïc vaø naïn hoang maïc hoaø ngaøy caøng môû roäng?
Nguyeân nhaân cuaû hieän töôïng oâ nhieãm khoâng khí , taêng hieäu öùng nhaø kính, choïc thuûng taàng oâzoân, gaây möa axit, khoùi muø quang hoaù..?
Ví duï minh hoa cho möùc soáng cheânh leäch giöõa caùc nöôùc phaùt trieån vaø caùc nöôùc chö a phaùt trieån
Höôùng giaûi quyeát vaán ñeà thöïc tieån muoán naâng cao ñôøi soáng, con ngöôøi phaûi khai thaùc taøi nguyeân, phaùt trieån kinh teá, nhöng laïi gaây suy giaûm taøi nguyeân, oâ nhieåm moâi tröôøng, taùc ñoäng tieâu cöïc ñeán ñôøi soáng?
-naêng löôïng maët trôøi,ñiaï nhieät , gioù
-ñaát , nöôùc, sinh vaät..
-khoaùn saûn vaø phi khoùan saûn
Tröõ löôïng khoaùng saûn giaûm ñi nhanh choùng à moät soá nguyeân lieäu coù tröõ löôïng thaáp coù nguy cô caïn kieät
Chaët phaù röøng, chaên thaû gia suùc quaù möùc, töôùi tieâu khoâng hôïp lí, coâng ngieäp hoaù vaø ñoâ thò hoaù
-Hoaït ñoäng cuûa con ngöôøi thaûi vaøo khí quyeån quaù nhieàu khí thaûi coâng nghieäp, nhaát laø CO2 trong khi dieän tích röøng vaø caùc raïn san hoâ bò thu heïp
Tìm caùc soá leäu thoáng keâ minh hoaï cho baøi hoïc
caán phaûi bieát quaûn lí vaø khai thaùc taøi nguyeân moät caùch hôïp lí, baûo toàn ña daïng sinh hoïc , baûo veä söï trong saïch cuûa moâi tröôøng
D.Cuûng coá baøi
1. Haõy phaân bieát caùc daïng taøi nguyeân taùi sinh vaø khoâng taùi sinh
2.Söï suy giaûm dieän tích röøng ñöa ñeán haäu quaû sinh thaùi to lôùn naøo?
3.OÂ nhieãm khoâng khí gaây nhöõng haäu quaû to lôùn naøo?
4. Nhöõng giaûi phaùp chuû yeáu naøo maø con ngöôøi caàn phaûi thöïc hieän cho söï phaùt trieån beàn vöõng
 E.Höôùùng daãn veà nhaø.
 Hoaøn thaønh caùc phieáu hoïc taäp trang 267,268,269 270 SGK