Giáo án Sinh 12 cơ bản bài 22: Bảo vệ vốn gen của loài người và một số vấn đề xã hội của di truyền học

Ngày soạn:
Ngày dạy:
Tiết 
BÀI 22 : BẢO VỆ VỐN GEN CỦA LOÀI NGƯỜI
VÀ MỘT SỐ VẤN ĐỀ XÃ HỘI CỦA DI TRUYỀN HỌC
I. Mục tiêu:
1. Kiến thức
- Trình bày được các biện pháp bảo vệ vốn gen của loài người
-Nêu được một số vấn đề xã hội của di truyền học
- Hiểu được vai trò của tư vấn di truyền và việc sàng lọc trước sinh
-Xây dựng được ý thức bảo vệ môi trường chống tác nhân gây đột biến
2. Kỹ năng
- Rèn kỹ năng quan sát. Kỹ năng phân tích.
3. Thái độ:
- Xây dựng được ý thức bảo vệ môi trường chống tác nhân gây đột biến
II. Phương tiện dạy học:
	- Hình 22.1 sách giáo khoa
III. Phương pháp: Phát vấn+ Diễn giải
IV. Tiến trình tổ chức dạy học
1) Kiểm tra bài cũ
	- Nêu 1 số bệnh tật di truyền liên quan đến đột biến NST ở người, cơ chế phát sinh các loại bệnh tật đó?
3. Bài mới
Hoạt động của GV và HS
Nội dung
* Hoạt động 1: Vấn đề bảo vệ vốn gen của loài người 
? Thế nào là gánh nặng di truyền cho loài người?
- khi đht lặn ® chết, giảm sức sống.
? Để bảo vệ vốn gen của loài người cần tiến hành những biện pháp gì?
? Việc sử dụng thuốc trừ sâu, chất diệt cỏ, chất khích thích sinh trưởng tác động đến môi trường như thế nào? Hậu quả gì đối với con người? 
? Tư vấn di truyền là gì?
? Chuyên gia DT có thể biết được điều gì? (tiên đoán về khả năng mắc 1 bệnh, tật di truyền ở những đứa trẻ) 
? Dựa vào cơ sở nào để các chuyên gia đưa ra tư vấn đúng?
(thông qua kết quả chẩn đoán bệnh & xây dựng phả hệ=> có thể biết được bệnh dt do gen trội-lặn; trên nst thường hay giới tính, xác suất mắc bệnh ở đời con)
 ? Cần làm gì để tránh việc sinh đứa con bị các khuyết tật DT?
? Xét nghiệm trước khi sinh có thể biết trước điều gì (khi thai đang thời kỳ sớm)?
▼QS hình 22 và rồi mô tả từng bước của pp chọc dò dịch ối và sinh thiết tua nhau thai
** pp chọc dò dịch ối :
+ Dùng bơm tiêm hút ra 10-20 ml dịch ối vào ống nghiệm đem li tâm để tách riêng tế bào phôi
+ Nuôi cấy các tế bào phôi, sau vài tuần làm tiêu bản phân tích xem thai có bị bệnh di truyền ko
+Phân tích hoá sinh (ADN) dịch ối và tế bào phôi xem thai có bị bệnh DT ko
**PP sinh thiết tua nhau thai :
+Dùng ống nhỏ để tách tua nhau thai
+Làm tiêu bản phân tích NST
I. Bảo vệ vốn gen của loài người
- Gánh nặng DT: là sự tồn tại trong vốn gen của qt người các đb gen(gây chết, nữa gây chết...) được di truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác.
1. Tạo môi trường trong sạch nhằm hạn chế các tác nhân gây đột biến
- Trồng cây, bảo vệ rừng, phòng-chống ÔNMT
2. Tư vấn di truyền và việc sàng lọc trước sinh
- Tư vấn di truyền: Chuyên gia di truyền đưa ra lời khuyên có nên kết hôn với nhau không; sinh con tiếp theo không, chạy chữa ntn cho đứa trẻ...
Cơ sở : (SGK)
- Xét nghiệm trước sinh: xét nghiệm phân tích NST,ADN, chỉ tiêu hóa sinh => biết trước thai nhi có bị bệnh di truyền hay ko ® phá thai hoặc chạy chữa ntn cho đứa trẻ.
Phương pháp :
 + chọc dò dịch ối
 + sinh thiết tua nhau thai
* GV kiểm tra kiến thức bài 20 nhắc lại các bước của công nghệ gen, đọc mục I.3
? Liệu pháp gen là gì?
? Quy trình liệu pháp gen gồm mấy bước
- sdụng virut sống trong ct người (đã loại gen gây bệnh) làm thể truyền, nó mang gen lành vào để thay gen bệnh
*Hoạt động 2: Tìm hiểu 1 số vấn đề xã hội của di truyền học
*Gv nêu vấn đề : những thành tựu của di truyền học có mang đến những lo ngại nào cho con người ko
- Gọi hs đọc mục II sgk nêu ý kiến về vấn đề này
* Gv có thể nêu ví dụ về cách đo chỉ số IQ
Tổng TB của các lời giải được tính thống kê theo tuổi khôn (tuổi trí tuệ) chia cho tuổi sinh học nhân với 100
VD : đứa trẻ 6 tuổi trả lời được các câu hỏi của trẻ 7 tuổi thì :
 IQ= (7 :6)x100=117
? Khả năng trí tuệ phụ thuộc yếu tố nào ?
Nguyên nhân gây bệnh AIDS ? hậu quả ?
Hãy nhắc lại cơ chế xâm nhập gây hại của virut HIV.
? Di truyền học có biện pháp gì để ngăn chặn đại dịch AIDS?
3. Liệu pháp gen- kỹ thuật của tương lai
- Là kỹ thuật chữa bệnh bằng thay thế gen bệnh bằng gen lành
- Về nguyên tắc là kỹ thuật chuyển gen
- Quy trình : SGK
- Một số khó khăn gặp phải : vi rut có thể gây hư hỏng các gen khác (ko chèn gen lành vào vị trí của gen vốn có trên NST )
II. Một số vấn đề xã hội của DT học:
1. Tác động xã hội của việc giải mã bộ gen người
Việc giải mã bộ gen người ngoài những tích cực mà nó đem lại cũng làm xuất hiện nhiều vấn đề tâm lý xã hội
2. Vấn đề phát sinh do công nghệ gen và công nghệ tế bào
- Gen kháng thuốc từ SV bđổi gen có phát tán sang vi sinh vật gây bệnh cho con người không?
-Ăn sp từ svbđ gen có an toàn cho sức khoẻ cho con người và ảnh hưởng tới hệ gen của con người không?
- Gen kháng thuốc diệt cỏ có phát tán sang cỏ dại không?
- Có tạo ra dòng người bằng nhân bản vtính không?
 3. Vấn đề di truyền khả năng trí tuệ:
a) Hệ số thông minh ( IQ)
được xác định bằng các trắc nghiệm với các bài tập tích hợp có độ khó tăng dần
(Người bthường IQ=70-130)
b) Khả năng trí tuệ và sự di truyền
- Tính di truyền có ảnh hưởng nhất định tới khả năng trí tuệ (ngoài ra còn phụ thuộc mt:...)
4. Di truyền học với bệnh AIDS:
- Để làm chậm sự tiến triển của bệnh người ta sử dụng biện pháp di truyền nhằm hạn chế sự phát triển của virut HIV
3. Củng cố:
	- Gánh nặng DT trong qt người bhiện ntn? Biện pháp bảo vệ vốn gen của loài người?
	- Nêu một số vấn đề xã hội của DTH
- Vì sao các bệnh di truyền hiện nay có khuynh hướng gia tăng trong khi các bệnh nhiễm trùng hay suy dinh dưỡng lại giảm
4. Hướng dẫn về nhà :
- Ôn tập phần DTH.
Giả sử răng alen b liên kết với giới tính ( nằm trên X) và lặn gây chết, alen này gây chết hợp tử hoặn phôi, một người đàn ông lấy 1 cô vợ di hợp tử về gen này. tỉ lệ con trai – con gái của cặp vợ chồng này sẽ là bao nhiêu nếu họ có rất nhiều con
RÚT KINH NGHIỆM
............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Ngày........, tháng......., 2010
	 Tổ trưởng kí duyệt