Giáo án Sinh 12 chuẩn bài 42: Hệ sinh thái

Thø 2 ngµy 17 Th¸ng 2 n¨m 2009
TiÕt 45
Bµi 42: HÖ sinh th¸i
I. Mục tiêu
 Sau khi học xong bài học sinh cần phải:
- Trình bày được khái niệm hệ sinh thế, lấy được ví dụ minh họa và chỉ ra các thành phần cấu trúc của hệ sinh thái đó.
- Rèn kĩ năng phân tích, suy luận logic và khả năng vận dụng kiến thức vào thực tế cuộc sống.
- Nâng cao ý thức bảo vệ, khai thác hợp lí nguồn tài nguyên thiên nhiên và môi trường sống.
II. Thiết bị dạy học
- Hình 42.1 - 3 SGK và 1 số hình ảnh sưu tầm từ Internet.
- Máy tính, máy chiếu và phiếu học tập.
III. Tiến trình tổ chức bài học
1. Ổn định tổ chức lớp
2. Kiểm tra bài cũ
- Mô tả diễn thế của 1 quần xã sinh vật xảy ra ở địa phương hoặc nơi khác mà em biết?
- Hoạt động khai thác tài nguyên không hợp lí của con người có thẻ coi là hành dộng "tự đào huyệt chôn mình được không? Tại sao?
3. Bài mới
Hoạt động thầy và trò
Nội dung
- Nêu các thành phần chủ yếu của 1 hệ sinh thái? Hs trả lời: gồm sinh cảnh và quần xã sinh vật.
- Sinh cảnh, quần xã sinh vật gồm những thành phần nào? Mối quan hệ giữa chúng? 
® Khái niệm hệ sinh thái? VD 1 hệ sinh thái ở địa phương? Hs lÊy mét sè vÝ dô nh­ hÖ sinh th¸i ao nu«i c¸...
- Hệ sinh thái thường có những đặc điểm gì? - Tại sao nói hệ sinh thái biểu hiện chức năng của tổ chức sống ?
- Các thành phần vô sinh và hữu sinh của hệ sinh thái?
Hs nªu mét sè thµnh phÇn v« sinh...
- Các thành phần cấu trúc của hệ sinh thái? 
- Dựa vào yếu tố nào để phân ra các nhóm sinh vật? Mối quan hệ giữa các nhóm sinh vật?
Hoạt động thầy và trò
I. Khái niệm hệ sinh thái
- Hệ sinh thái: Quần xã sinh vật và sinh cảnh.
- Hệ sinh thái: Hệ thống sinh học hoàn chỉnh, tương đối ổn định nhờ các sinh vật luôn tác động lẫn nhau và tác động qua lại với các thành phần vô sinh của sinh cảnh.
 - Trao đổi chất và năng lượng giữa các sinh vật trong nội bộ quần xã và giữa quần xã với sinh cảnh ® Hệ sinh thái biểu hiện chức năng của 1 tổ chức sống.
II. Các thành phấn cấu trúc của hệ sinh thái
- Thành phần vô sinh (sinh cảnh): Khí hậu, thổ nhưỡng, nước, xác sinh vật ...
- Thành phần hữu sinh (QXSV): Thực vật, động vật và vi sinh vật.
 + Sinh vật sản xuất: Sinh vật có khả năng sử dụng NLAS để tổng hợp nên chất hữu cơ.
 + Sinh vật tiêu thụ: ĐV ăn TV, ĐV ăn ĐV.
 + Sinh vật phân giải (VK, nấm ...): Có khả năng phân giải xác chết và chất thải ® chất vô cơ.
Nội dung
- Trên Trái Đất có những kiểu hệ sinh thái nào?
- VD về các hệ sinh thái tự nhiên? Con người đã làm gì để bảo vệ, khai thác hợp lí các hệ sinh thái tự nhiên?
- VD về hệ sinh thái nhân tạo? Nêu các thành phần của hệ sinh thái và các biện pháp nâng cao hiệu quả sử dụng hệ sinh thái?
III. Các kiểu hệ sinh thái trên trái đất
1. Hệ sinh thái tự nhiên
- Hệ sinh thái trên cạn: Rừng nhiệt đới, sa mạc, hoang mạc, sa van đồng cỏ, rừng lá rộng ôn đới, rừng thông phương bắc, đồng rêu đới lạnh...
- Hệ sinh thái dưới nước: 
+ Nước mặn: Rừng ngập mặn, rạn san hô ...
+ Nước ngọt: Nước chảy, nước tĩnh.
2. Hệ sinh thái nhân tạo
- Hệ sinh thái nhân tạo: Đồng ruộng, rừng trồng...
- Hệ sinh thái nhân tạo luôn được bổ sung nguồn vật chất - năng lượng và các biện pháp cải tạo. VD: Hệ sinh thái nông nghiệp thường được bón thêm phân, tưới nước, diệt cỏ dại ... 
4. Củng cố
- Tại sao nói hệ sinh thái biểu hiện chức năng của một tổ chức sống?
- Hệ sinh thái tự nhiên và nhân tạo có gì giống và khác nhau?
5. Hướng dẫn về nhà
- Đọc phần in nghiêng cuối bài. Trả lời câu hỏi và làm bài tập SGK.
- Tìm hiểu sự trao đổi vật chất và năng lượng trong hệ sinh thái.