Giáo án Sinh 12 bài 22: Bảo vệ vốn gen của loài người và một số vấn đề xã hội của di truyền học

Tuần 13 BÀI 22: 
BẢO VỆ VỐN GEN CỦA LOÀI NGƯỜI 
VÀ MỘT SỐ VẤN ĐỀ XÃ HỘI CỦA DI TRUYỀN HỌC
Tiết: 23
Ngày soạn: 01.11.09
Ngày dạy:02.11.09 
I. Mục tiêu
Trình bày các biện pháp bảo vệ vốn gen của loài người
Nêu một số vấn đề xã hội của di truyền học.
II Trọng tâm:
Các biện pháp bảo vệ vốn gen của loài người: tạo môi trường sạch, sử dụng liệu pháp gen và tư vấn di truyền y học.
 Một số vấn đề xã hội của di truyền học: tác động của việc giải mã hệ gen người, vấn đề phát sinh do công nghệ gen và công nghệ tế bào.
II. Chuẩn bị
- Tranh phóng to hình 22.1-2 sgk hoặc tranh ảnh có liên quan
III. Tiến trình lên lớp
Ổn định lớp
 - Kiểm danh ghi vắng vào sổ đầu bài 
Kiểm tra bài cũ
 CH1: Phân biệt bệnh di truyền phân tử và hội chứng liên quan tới đột biến NST
Nội dung bài mới.
Hoạt động thầy
Hoạt động trò
Nội dung
- Tại sao phải bảo vệ vốn gen của loài người?
- Nêu các biện pháp bảo vệ vốn gen của loài người?
- Thế nào là tư vấn di truyền?
- Tư vấn di truyền có kết qủa thì làm gì?
- Nêu các phương pháp sàng lọc trước sinh.
- Thế nào là liệu pháp gen?
- Nêu quy trình tiến hành liệu pháp gen?
- Liệu pháp gen gặp khó khăn gì?
- Tại sao liệu pháp gen được coi là kĩ thuật của tương lai?
 - Việc giải mã hệ gen người ngoài những lợi ích thiết thực còn gây tâm lí lo ngại gì? VD?
- Người ta lo ngại gì về thành tựu của công nghệ gen đến sức khỏe con người?
- IQ là gì? Liên quan giữa IQ và di truyền?
* Gv có thể nêu ví dụ về cách đo chỉ số IQ
- Hãy nêu hiểu biết của em về AIDS? 
* GV chú ý cơ chế sao mã ngược.
- Di truyền học có biện pháp gì để ngăn chặn đại dịch AIDS?
- HS trao đổi nhanh, trả lời được:
+ Trong quần thể người luôn có các đột biến, ĐB di truyền gây ảnh hưởng lớn.
+ Cần hạn chế các tác nhân gây ĐB.
+ Kiểm tra nghiêm ngăt DT từ bào thai.
+ Vận dụng công nghệ DT trong chữa bệnh.
HS đọc SGK trao đổi trả lời được:
+ Khái niệm tư vấn di truyền y học.
+ Công việc cấn làm để tư vấn có kết qủa, đăc biệt là chẩn đoán trước sinh.
à Chọc dò dịch ối và sinh thiết tua nhau thai.
- HS đọc SGK trao đổi trả lời : 
+ Khái niệm.
+ Quy trình liệu pháp gen
à vi rút có thể gây hư hỏng các gen khác (không chèn gen lành vào vị trí của gen vốn có trên NST)
à Do còn phải hoàn thiện thêm một số khâu trước khi áp dụng đại trà cho người bệnh.
- Vận dụng hiểu biết thực tế và thông tin từ sách báo thảo luận trả lời.
- VD: UT báo trước cái chết ảnh hưởng đến cuộc sống.
- HS trao đổi nhóm trả lời.
- IQ là chỉ số thông minh, chỉ số này nói lên năng lực truí tuệ của người đó.
- Vận dụng kiến thức đã học , thảo luận thống nhất ý kiến: về nguyên nhân và hậu qủa.
I. Bảo vệ vốn gen của loài người
1 Tạo môi trường trong sạch nhằm hạn chế các tác nhân gây đột biến.
- Tạo môi trường sạch nhằm tránh các đột biến phát sinh, nhờ đó giảm gánh nặng di truyền.
- Tránh và hạn chế tác hại của các tác nhân gây đột biến. 
2 Tư vấn di truyền và việc sàng lọc trước sinh
* Khái niệm: là sự trao đổi ý kiến cung cấp thông tin, tiên đoán và chi lời khuyên về khả năng mắc một bệnh di truyền nào đó của đời con của các cặp vợ chồngmà bản thân họ hay một số ngường trong dòng họ đã mắc bệnh ấy.
- Tư vấn di truyền cần tiến hành các công việc sau:
+ Chẩn đoán đúng bệnh di truyền.
+ Xây dựng được phả hệ của người bệnh.
+ Chẩn đoán xác suất xuất hiện trẻ mắc bệnh ở đời sau.
* Sàng lọc trước sinh: Chọc dò dịch ối và sinh thiết tua nhau thai t ách lấy tế bào phôi để phân tích AND, NST.
- Sử dụng tự vấn di truyền y học và sàng lọc trước sinh để giúp giảm thiểu việc sinh ra các trẻ tật nguyền.
3 Liệu pháp gen – Kĩ thuật của tương lai: 
 - Là kỹ thuật chữa bệnh bằng thay thế gen bệnh bằng gen lành.
- Về nguyên tắc là kỹ thuật chuyển gen.
* Quy trình tiến hành:
+ Tách tế bào đột biến ra khỏi bệnh nhân.
+ Các bản sao bình thường của gen đột biến được gài vào virut rồi đưa vào các tế bào đột biến ở trên.
+ Chọn các dòng tế bào có gen bình thường lắp đúng thay thế cho gen đột biến rồi đưa trở lại người bệnh.
II. Một số vấn đề của di truyền học.
1. Tác động xã hội của việc giải mã bộ gen người.
- Vấn đề tâm lý xã hội việc giải mã bộ gen người:
+ Hiểu biết hồ sơ di truyền của mỗi cá nhân có cho phép tránh được bệnh tật DT hay đơn thuần thông báo về các chết sớm có thể xảy ra và không tránh khỏi?
+ Hồ sơ DT của mỗi người có thể ảnh hưởng tới hôn nhân và xin việc làm.
 2. Vấn đề phát sinh do công nghệ gen và công nghệ tế bào.
- Phát tán gen kháng thuốc sang vi sinh vật gây bệnh.
- An toàn sức khoẻ cho con người khi sử dụng thực phẩm biến đổi gen.
3. Vấn đề di truyền khả năng trí tuệ.
a. Hệ số thông minh (IQ)
- Được xác định bằng các trắc nghiệm với các bài tập tích hợp có độ khó tăng dần.
b. Khả năng trí tuệ và sự di truyền
- Tập tính di truyền có ảnh hưởng nhất định tới khả năng trí tuệ.
4. Di truyền học với bệnh AIDS
- Để làm chậm sự tiến triển của bệnh người ta sử dụng biện pháp di truyền nhằm hạn chế sự phát triển của virut HIV.
Củng cố:
Vì sao hiện nay, các bệnh di truyền có khuynh hướng gia tăng trong các bệnh nhiễm trùng, suy dinh dưỡng giảm?
Để bảo vệ vốn gen của loài người cần làm gì? 
5 Dặn dò:
 - Học bài cũ.
 - Ôn tập lại toàn bộ kiến thức đã học thông qua nội dung bài 23, trả lời câu hỏi bài tập SGK trang 102