Tiết:64-65
RỪNG XÀ NU
(Nguyễn Trung Thành)
A. MỤC TIÊU:
-Thấy được vẻ đẹp tâm hồn, sức mạnh tư tưởng của nhân dân Tây Nguyên mà dân làng Xôman là những con người tiêu biểu cho những năm chống Mĩ cứu nước.
- Cảm nhận chất sử thi của tác phẩm, nắm được cốt truyện, chủ đền, ghệ thuật xây dựng hình tượng trong tác phẩm.
-Giáo dục các em niềm tự hào dân tộc, lòng yêu nước và thái độ căm thù giặc sâu sắc
B. PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY:
-Đọc diễn cảm.
-Giảng bình, nêu vấn đề.
C. CHUẨN BỊ GIÁO CỤ:
* Giáo viên : Soạn giáo án.
* Học sinh : Soạn bài.
Ngày soạn: 15.1.2011 Ngày giảng: 20.1.2011 Tiết:64-65 Rừng xà nu (Nguyễn Trung Thành) A. Mục tiêu: -Thấy được vẻ đẹp tâm hồn, sức mạnh tư tưởng của nhân dân Tây Nguyên mà dân làng Xôman là những con người tiêu biểu cho những năm chống Mĩ cứu nước. - Cảm nhận chất sử thi của tác phẩm, nắm được cốt truyện, chủ đền, ghệ thuật xây dựng hình tượng trong tác phẩm. -Giáo dục các em niềm tự hào dân tộc, lòng yêu nước và thái độ căm thù giặc sâu sắc B. Phương pháp giảng dạy: -Đọc diễn cảm. -Giảng bình, nêu vấn đề. C. Chuẩn bị giáo cụ: * Giáo viên : Soạn giáo án. * Học sinh : Soạn bài. D. Tiến trình bài dạy: 1. ổn định lớp - kiểm tra sĩ số: 2. Kiểm tra bài cũ: 3. Nội dung bài mới: a. Đặt vấn đề: b. Triển khai bài dạy: Hoạt động thầy và trò Nội dung kiến thức -Đọc tiểu dẫn. Vài nét về tác phẩm? Giáo viên giới thiệu thêm-giảng nhanh. -Nêu những hiểu biết của em về tác phẩm? +Xuất xứ? +Cốt truỵên? Truyện về một đời người được kể kại trong một đêm. Em có nhận xét gì về kết cấu tác phẩm? Mở đầu và kết thúc đều là hình ảnh cây xà nu, chỉ thay đổi chữ "đồi" thành chữ "rừng"đSự lặp lại đầy dụng ý. -Tác giả khắc hoạ cây xà nurừng xà nu qua những chi tiết nàovới những thủ pháp nghệ thuật gì? Giáo viên bình: -Xà nu có mặt trong suốt câu chuyện, trong đời sống hàng ngày của dân làng. -ý nghĩa biểu tượng của cây xà nurừng xà nu? Giáo viên chuyển: Hình ảnh cụ Mết được khắc hoạ qua những chi tiết nào? Giáo viên bình: Vai trò của cụ Mết? ý nghĩa của hình tượng nhân vật này? -Nhân vật Dít được khắc hoạ như thế nào? gợi nhớ đến ai? Dít được miêu tả qua những chi tiết nào? Giáo viên chuyển. -Hình ảnh be heng gợi cho em những suy nghĩ gì? -Tiêu biểu cho tập thể dân làng là Tnú, nhân vật Tnú được khắc như thế nào trong truyện? Giáo viên bình: có yêu thương sâu sắc mới biết căm thù mãnh liệt. -Nếu Dít được đặc tả ở đôi mắt thì Tnú được đặc tả ở chi tiết nào? -Phẩm chất của anh còn được bộc lộ trong ngày về phép. Nhận xét? "Mười ngón tay Tnú bốc cháybiểu trưng cho lòng căm thù và ngọn lửa đấu tranh của dân làng Xôman". -Nêu những giả trị nghệ thuật tiêu biểu làm nên thành công của truyện? -Đánh giá chung về nội dung, nghệ thuật của tác phẩm? I. Vài nét chung. 1. Tác giả. -Tên khai sinh là Nguyễn Văn Báu. -Bút danh: Nguyên Ngọc, Nguyễn trung Thành. -1950: Gia nhập quân đội khi đang học trung học chuyên khoa. -1962: Chủ tịch chi hội văn nghệ giả phóng miền Trung Trung Bộ. -Gắn bó mật thiết với chiến trường Tây Nguyên. 2. Tác phẩm. a. Xuất xứ: Truyện được in trong tập "Trên quê hương những người anh hùng Điện Ngọc" viết năm 1965. b. Cốt truyện: -Chuyện về cuộc đời Tnú lồng vào cuộc nổi dậy của dân làng Xôman. II. Đọc hiểu. 1. Hình tượng cây xà nu. -Cả rừng không cây nào không bị thương, nhựa ứa ra-từng cục máu lớn. -Không giết nổi -Vết thương chóng lành, lớn nhanh, thay thế những cây đã ngã. -Cây mẹ ngãcây con mọc lên. -Ươn tấm ngực ra che chở cho làng. -Những đồi (rừng) xà nu nối tiếp nối. ịNghệ thuật nhân hoá, so sánh-hình ảnh giàu giá trị tạo hình, cảnh như khắc chạm tạo thành hình khối có màu sắcmùi vịđMột phần sự sống Tây Nguyên gắn bó với con người. ị Cây xà nu, rừng xà nu tiêu biểu cho số phận, phẩm chất, sức sống bất diệt, tinh thần dấu tranh quật cường của nhân dân Tây Nguyên. -Các thế hệ cây xà nu tượng trưng cho các thế hệ dân làng Xoman và nhân dân Việt Nam. 2. Hình tượnh người dân Xôman. a. Cụ Mết. -Tiếng nói ồ ồ, bàn tay nặng trịch, mắt sáng, râu dài tới ngực, ngực căng như thân cây xà nu lớnđKhoẻ mạnh, quắc thước. -Lúc ông nói: Nó cầm súngđmình cầm giáo mác, mọi người nín bặtđcó uy tín đối với dân làng. ịLà người đại diện cho quần chúng, biểu tượng cho sức mạnh tinh thần và vật chất có tính truyền thống, cội nguồn của miền núi Tây Nguyên, là người trực tiếp lãnh đạo dân làng vùng lên đánh giặc. b. Nhân vật Dít. -Sự hiện thântiếp nối của Mai. +Lúc nhỏ: Gan góclanh lợi. +Lớn lên: Bí thư kiêm chính trị viên xã đội. *Đôi mắt: bình thảntrong suốt khi nhìn kẻ thù. ráo hoảnh khi mọi người khóc Mai. nghiêm khắc nhìn Tnú. ịSống có nguyên tác và giàu tình yêu thương. Đôi mắt chị chứa đầy chiều sâu nghị lực. Cùng với Tnú, họ là lớp trẻ đáng tin cậylà chỗ dựa của dân làng Xôman. c. Bé Heng. -Gợi lại tuổi thơ của Mai, Dít, Tnú. đTượng trưng cho lớp người kế tiếp đầy sinh lực, đầy nhựa sống, hứa hẹn một thế hệ Cách mạng mới vững vàng. d. Nhân vật Tnú. Xuất hiện qua lời kể của cụ Mết. *Cuộc đời: +Lúc nhỏ: mồ côi, được dân làng Xôman cưu mang. gan góc, lanh lợi, dũng cảm, táo bạo, sớm đến với Cách mạng. -Bị giặc bắt: chỉ vào bụng nói "cộng sản ở đây này". +Lớn lên: Ra tù, gặp Mai, lãnh đạo dân làng đánh giặc. Tận mắt chứng kiến cảnh vợ con bị giết. Bản thân bị địch bắt, tra tấn dã man. Gia nhập bộ đội. ịCan đảm vượt lên mọi đau đớn-bi kịch cá nhân, quyết tâm trả thù nhà đền nợ nước. *Đôi bàn tay: +Khi nguyên vẹn: là đôi bàn tay tình nghĩa. +Khi tật nguyền: vẫn vững vàng cầm vũ khí. *Ngày về phép: Về đúng một đêm. Lặng người đi khi nghe tiếng chày. Nhớ rõ từng người-nhắc tên từng người trong một niềm xúc động sâu xa. đCó tính kỷ luật cao và giàu tình yêu thương đối với đồng bào. ịLà đứa con chung của dân làng Xôman. 3. Vài nét nghệ thuật. -Nghệ thuật kể chuyện ngắn gọn, hàm súc, hấp dẫnn, ghệ thuật miêu tả tỉ mỉ, sinh động. -Giọng kể hào hùngthâm trầm, xúc động mang âm hưởng sử thi. -Nghệ thuật xây dựng hình tượng cây xà nu và rừng xà nu. III. Tổng kết. -Truyện cô đúc mang âm hưởng sử thi hùng tráng Thông qua việc miêu tả sức sống mãnh liệt của cây xà nu và người dân Xôman, tác giả đã khắc hoạ hình ảnh Tây Nguyên anh hùng, bất khuất một lòng đi theo Đảng Thể hiện thành công CNAH Cách mạng Việt Nam. 4. Củng cố: Nắm nội dungnghệ thuật tác phẩm. 5. Dặn dò: Tiết sau học Đọc thêm "Bắt sấu rừng U Minh hạ". E. RÚT KINH NGHIỆM: Ngày soạn: 19.1.2011 Ngày giảng: 24.1.2011 Tiết:66 Đọc thêm: Bắt sấu rừng u minh hạ (Trích " Hương rừng Cà Mau ") (Sơn Nam) A. Mục tiêu: Giúp dẫn học sinh: - Cảm nhận được nét riêng của thiên nhiên và con người vùng U Minh Hạ. - Phân tích tính cách, tài nghệ của nhân vật Năm Hên. - Chú ý những đặc điểm kể chuyện, sử dụng ngôn ngữ đậm đà màu sắc Nam Bộ của Sơn Nam. B. Phương pháp giảng dạy: -Nêu vấn đề Gợi mở. C. Chuẩn bị giáo cụ: * Giáo viên : Soạn giáo án. * Học sinh : Soạn bài. D. Tiến trình bài dạy: 1. ổn định lớp - kiểm tra sĩ số: 2. Kiểm tra bài cũ: Tóm tắt ngắn gọn truyện ngắn Rừng xà nu của Nguyễn Trung Thành. Nêu chủ đề của tác phẩm? 3. Nội dung bài mới: a. Đặt vấn đề: b. Triển khai bài dạy: Hoạt động thầy và trò Nội dung kiến thức -Giáo viên hướng dẫn học sinh tìm hiểu về nhà văn Sơn Nam và đoạn trích. -Học sinh đọc tiểu dẫn và tóm lược những ý cơ bản. -Tập truyện "Hương rừng cà Mau" đề cập đến nội dung gì? Hướng dẫn đọc hiểu nội dung-nghệ thuật đoạn trích. - Qua đoạn trích, anh (chị) nhận thấy thiên nhiên và con người vùng rừng U Minh Hạ có những đặc điểm nổi bật nào? - Nêu những thành công về mặt nghệ thuật của đoạn trích? I. Vài nét chung: 1. Nhà văn Sơn Nam. - Tên khai sinh: Phạm Minh Tài. - Quê: Kiên Giang. -Tham gia Cách mạng từ năm 1945 và hoạt động văn nghệ thời kháng chiến chống Pháp ở khu 9. 2. Tập truyện "Hương rừng Cà Mau". - Nội dung: Viết về thiên nhiên và con người vùng rừng U Minh với những con người lao động có sức sống mãnh liệt, sâu đậm ân nghĩa và tài ba can trường. - Nghệ thuật: Dựng truyện li kì, chi tiết gợi cảm, nhân vật và ngôn ngữ đậm màu sắc Nam Bộ. II. Hướng dẫn đọc hiểu nội dung và nghệ thuật đoạn trích: 1. Thiên nhiên và con người U Minh Hạ. a. Thiên nhiên: bao lakì thú b. Con người: Có sức sống mãnh liệt, đậm sâu ân nghĩa và cũng đầy tài ba dũng trí, gan góc can trường. + Tất cả những điều đó tập trung ở hình ảnh ông Năm Hên, một con người sống phóng khoáng giữa thiên nhiên bao la kì. Tài năng đặc biệt của ông là bắt sấu. Tính cách và tài nghệ của ông tiêu biểu cho tính cách của con người vùng U Minh Hạ. 3. Những nét đặc sắc về nghệ thuật: - Nghệ thuật kể chuyện: dựng chuyện li kỳ, nhiều chi tiết gợi cảm. - Nhân vật giàu sức sống. - Ngôn ngữ đậm màu sắc địa phương Nam Bộ. 4. Củng cố: Nắm: Nội dung và nghệ thuật tác phẩm. 5. Dặn dò: Tiết sau học Đọc văn "Những đứa con trong gia đình". E. RÚT KINH NGHIỆM: Ngày soạn: 23.1.2011 Ngày giảng: 27.1.2011 Tiết:67-68 Những đứa con trong gia đình (Nguyễn Đình Thi) A. Mục tiêu: -Hiểu được sự gắn bó sâu nặng giữa tình cảm gia đình và tình yêu đất nướcyêu Cách mạng; giữa truyền thống gia đình với truyền thống dân tộc tạo nên sức mạnh to lớn của con người Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước. -Hiểu được giá trị nghệ thuật của thiên truyện: nghệ thuật trần thuật đặc sắc, khắc hoạ tính cách và miêu tả tâm lí nhân vật sắc sảo, ngôn ngữ góc cạnh và đậm chất Nam Bộ. B. Phương pháp giảng dạy: -Phát vấn-Gợi mở-Nêu vấn đề. C. Chuẩn bị giáo cụ: * Giáo viên : Soạn giáo án. * Học sinh : Soạn bài. D. Tiến trình bài dạy: 1. ổn định lớp - kiểm tra sĩ số: 2. Kiểm tra bài cũ: Thiên nhiên và con người của vùng rừng U Minh Hạ qua những trang viết của nhà văn Sơn Nam? 3. Nội dung bài mới: a. Đặt vấn đề: b. Triển khai bài dạy: Hoạt động thầy và trò Nội dung kiến thức Giáo viên hướng dẫn học sinh đọc phần tiểu dẫn. -Giới thiệu những nét chính về nhà văn Nguyễn Thi? -Nêu những hiểu biết của em về tác phẩm? -Phân tích tình huống truyện? (Câu chuyện về anh giải phóng quân tên Việt. Anh bị thương trong một trận đánh Tất cả câu chuyện là những hồi ức của anh trong cơn đau). - Giáo viên hướng dẫn học sinh đọc văn bản. - Việt và Chiến sinh ra trong một gia đình như thế nào? Em có nhận xét gì về má của Việt? -So sánh sự giống và khác nhau của hai chị em Việt - Chiến. -Hình ảnh của Chiến làm em nghĩ đến nhân vật nào? Nhận xét? - Việt được khắc hoạ qua những chi tiết nào? Em có suy nghĩ gì về nhân vật này? -Trong tác phẩm em ấn tượng với chi tiết nào nhất? Vì sao? - Nêu những thành công về mặt nghệ thuật của tác phẩm? (Lưu ý chất sử thi của thiên truyện). - Đánh giá chung về nội dung và nghệ thuật của tác phẩm? I. Vài nét chung. 1. Tác giả: - Nguyễn Thi (1928-1968). - Tên khai sinh: Nguyễn Hoàng Ca. - Quê: Hải Hậu- Nam Định. - Xuất thân trong một gia đình nghèo, mồ côi cha từ năm 10 tuổi, mẹ đi bước nữa nên vất vả, tủi cực từ nhỏ - Năm 1945: tham gia Cách mạng. - Năm 1954: Tập kết ra Bắc. -Năm 1962: Trở lại chiến trường miền Nam. -Năm 1968: Hy sinh ở mặt trận Sài Gòn. -Ông sáng tác ở nhiều thể loại: bút kí, truyện ngắn, tiểu thuyết. Ông được tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật năm 2000. 2. Tác phẩm: - Đăng lần đầu ở tạp chí Văn nghệ Quân giải phóng (tháng 2 - năm 1966). Sau được in trong Truyện và kí nhà xuất bản Văn học Giải phóng II. II. Đọc hiểu. 1. Đọc. 2. Tìm hiểu văn bản. a. Truyền thống của những người trong gia đình hai chị em Việt - Chiến. - Yêu nước mãnh liệtcăm thù giặc sâu sắc. + Chú Năm: đại diện cho truyền thống và lưu giữ truyền thống (trong câu hò, trong cuốn sổ ). + Má Việt: cũng là hiện thân của truyền thống ấn tượng sâu đậm nh ... ị) hãy cho biết phần mở bài cần đáp ứng yêu cầu gì trong quá trình tạp lập văn bản? Học sinh làm việc cá nhân, phát biểu trước lớp. -Hoạt động 2: Tổ chức rèn luyện kỹ năng viết phần kết bài. Bài tập 1: Tìm hiểu các kết bài Sgk cho đề bài: Suy nghĩ của anh (chị) về nhận vật ông lái đò trong tuỳ bút Người lái đò sông Đà (Nguyên Tuân). Học sinh đọc kyc các kết bài Sgk, phát biểu ý kiến. Bài tập 2: Phân tích các kết bài Sgk. Học sinh đọc kyc, thảo luận nhóm, cử đại diện trình bày. Bài tập 3: Từ hai bài tập trên anh (chị) hãy cho biết phần kết bài cần đáp ứng yêu cầu gì trong quá trình tạo lập văn bản. Học sinh làm việc cá nhân, phát biểu trước lớp. I.Viết phần mở bài. 1.Tìm hiểu cách mở bài. -Đề tài được trình bày: Giá trị nghệ thuật của tình huống truyện trong Vợ nhặt của Kim Lân -Cách mở bài: mở bài gián tiếp, dẫn dắt tự nhiên, tạo ra sự hấp dẫn 2. Phân tích cách mở bài: - Đoán định đề tài: + Mở bài 1: Quyền tự do, độc lập của dân tộc Việt Nam. + Mở bài 2: Nét đặc sắc của tư tưởng, nghệ thuật bài thơ Tống biệt hành của Thâm Tâm. + Mở bài 3: Những khám phá độc đáo, sâu sắc của Nam Cao về đề tài người nông dân trong tác phẩm Chí Phèo. đ Cả 3 cách mở bài đều gián tiếp, dẫn dắt tự nhiên, tạo được ấn tượng, sự lôi cuốn, hấp dẫn người đọc hướng tới đề tài. 3. Yêu cầu phần mở bài: - Thông báo chính xác, ngắn gọn về đề tài. - Hướng người đọc (người nghe) vào đề tài một cách tự nhiên, gợi sự hứng thú với vấn đề được trình bày trong văn bản. II. Viết phân thân bài: 1. Tìm hiểu các kết bài. - Đề tài: Suy nghĩ của anh (chị) về nhân vật ông lái đò trong tuỳ bút Người lái đò sông Đà (Nguyễn Tuân). - Cách kết bài hai phù hợp hơn với yêu cầu trình bày đề tài: Đánh giá khái quát về ý nghĩa của hình tượng nhân vật ông lái đò, đồng thời gợi suy nghĩ, liên tưởng sâu sắc cho người đọc. 2. Phân tích các kết bài: -Kết bài 1: Tuyên bố độc lập và khẳng định quyết tâm của toàn dân tộc Việt Nam đem tinh thần, lực lượng, tính mạng và của cải để giữ vững độc lập. - Kết bài 2: ấn tượng đẹp đẽ, không bao giờ phai nhoà về hình ảnh một phố huyện nghèo trong câu chuyện Hai đứa trẻ của Thạch Lam. -Cả hai kết bài đều tác động mạnh mẽ đến nhận thức và tình cảm của người đọc. 3. Yêu cầu của phần kết bài. -Thông báo về sự kết thúc của việc trình bày đề tài, nêu đánh giá khái quát của người viết về những khía cạnh nổi bật nhất của vấn đề. -Gợi lên tưởng rộng hơn, sâu sắc hơn. 4. Củng cố: -Nắm phần ghi nhớ Sgk. 5. Dặn dò: -Tham kháo các bìa viết văn nghị luận và học tập cách viết mở bài, kết luận. -Tự đặt đề bài và tập viết nhiều mở bài, kết bài khácc nhau cho cùng một đề. -Tiết sau học Đọc văn Số phận con người. E. RÚT KINH NGHIỆM: Ngày soạn: 27.2.2011 Ngày giảng: 3.3.2011 Tiết:79 Số phận con người (Trích) (Sô-lô-khốp) A. Mục tiêu: Giúp học sinh: -Hiểu rõ sự khám phá tính cách Nga kiên cường và nhân ái qua bút pháp hiện thực táo bạo và nghệ thuật truyện ngắn của Sô-lô-khốp. -Tin tưởng rằng ý chí và nghị lực của con người có thể khắc phục mọi khó khăn, gian khổ, vượt qua số phận éo le. B.Phương pháp giảng dạy: Sử dụng PP gợi mở, nêu vấn đề, phát vấn HS C. Chuẩn bị giáo cụ: * Giáo viên : Soạn giáo án. * Học sinh : Soạn bài. D/ Tiến trình bài dạy: 1. ổn định lớp - kiểm tra sĩ số: 2. Kiểm tra bài cũ: ý nghĩa của hình ảnh chiếc bánh bao tẩm máu người trong truyện ngắn Thuốc của Lỗ Tấn? 3. Nội dung bài mới: a. Đặt vấn đề: Sau thế chiến thứ hai, nhiều nhà văn lớ của thế giới quan tầm tới số phận con người. Cùng với Ông già và biển cả của Ơ. Hê-ming-uê, Một thời để sống và một thời để chết của E.M. Rơ-ua-cơ, truyện ngắn Số phận con người là một hiện tượng văn học có tầm cỡ thế giới, thời đại, ở đó Sô-lô-khốp đưa ra một cách nhìn và cách thể hiện mới trên nhiều vấn đề hệ trọng đối với văn học. b. Triển khai bài dạy: Hoạt động thầy và trò Nội dung kiến thức -Nêu những điểm cơ bản về tác giả, tác phẩm? Giáo viên giới thiệu thêm: Những hiểu biết của em về số phận con người? Tóm tắt? Giáo viên tóm tắt cuộc đời Xô-lô-cốp trước đó. "cặp mắt nguội lạnh như xác tro và lúc nào cũng buồn thảm". Nhân vât An-đrây Xô-cô-lốp được khắc hoạ qua những chi tiết nào? Trong các quan hệ với ai? Giáo viên bình: I. Tìm hiểu khái quát về tác giả và tác phẩm. 1. Tác giả. -A. Sô-lô-khốp (1905-1984) là nhà văn Xô viết lỗi lạc, được vinh dự nhận giải thưởng Nô-ben về Văn học năm 1965 (ông còn được nhận giải thưởng Lê-nin, Giải thưởng văn học quốc gia.. -Cuộc đời và sự nghiệp cảu Sô-lô-khốp gắn bó mật thiết với sự ra đời cuủa một chế độ-chế độ xã hội chủ nghĩa tại vùng đât sông Đông trù phú, đậm đà bản sắc văn hoá người dân Cô-dắc. -Là nhà văn xuất thân từ nông dân lao động, Sô-lô-khốp am hiểu và đồng cảm sâu sắc vời những con người trên mảnh đát quê hương. Đặc điểm nổi bật tròn chủ nghĩa nhân đạo cua Sô-lô-khốp là việc quan tâm, trăn trở về số phận của đất nước, của dân tộc, nhân dân cũng như về số phận cá nhân con người. -Phong cách nghệ thuật của Sô-lô-khốp: nét nổi bật là viết đúng sự thật. Ông không né tránh những sự thật dù khắc nghiệt trong khi phản ánh những bức trnh thời đại rộng lớn, những cảnh đời, những chân dung số phận đau thương. Trong sáng tác của ông, chất bi và chất hùng, chất sử thi và chất tâm lí luôn được kết hợp nhuần nhuyễn. -Những tác phẩm tiêu biểu: Sông Đông êm đềm: 1927. Đất vở hoang I: 1932. Đất vỡ hoang II: 1959. Số phận con người: 1956. 2. Tác phẩm. -Truyện ngắn Số phận con người của Sô-lô-khốp là cột mốc quan trọng mở ra chân trời mới cho văn học Xô viết. Truyện có một dung lượng tư tưởng lớn khién cho có người liệt nó voà loại tiểu thuyết anh hùng ca. II. Đọc hiểu văn bản. 1. Nhân vật An-đrây Xô-cô-lốp và Va-ny-a nhưng số phận bị chiến tranh vùi dập. a.tình thế bi đát của Xô-cô-lốp trong và sau chiến tranh: -Hoàn cảnh riêng: vợ chết- con chết vì chiến tranh. -Bản thân: bị địch bắt, tra tấn, tù đày. đTrái tim chai sạn vì đau khổ. *Khi anh gặp Vania: Thấy qúy và nhớ Vania. đQuyết định nhận Vania làm conđquyết định hồn nhiên, xuất phát từ đáy lòng -Chăm sóc Vania chu đáo như con đẻ. -Âm thầm chịu đựng những đau khố vì sợ Vania đau khổ. ịVượt lên tình thế bi đát cỉa mình, sự cô đơn, kiếm kế sinh nhai dần dần đã tìn thấy niềm vui của trái tim được hồi phục. -Xô-lô-cốp giàu tình yêu thương, giàu đức hy sinh, vị tha cao thượng. Tuy nhiên trái tìm Xô-lô-cốp vẫn không nguôi dâu thương, nước mắt đầm đìađnỗi đau khôn có gì bù đắp được. 4. Củng cố: -Phân tích tính cách Nga kiên cường nhân hậu trong nhân vật Xô-lô-cốp. 5. Dặn dò: - Tiếp tục chuẩn bị tiết 2 bài "Số phận con người" -Soạn bài tiết 2. E. RÚT KINH NGHIỆM: Ngày soạn: 27.2.2011 Ngày giảng: 3.3.2011 Tiết:79 Số phận con người (Trích) (Sô-lô-khốp) A. Mục tiêu: Giúp học sinh: -Hiểu rõ sự khám phá tính cách Nga kiên cường và nhân ái qua bút pháp hiện thực táo bạo và nghệ thuật truyện ngắn của Sô-lô-khốp. -Tin tưởng rằng ý chí và nghị lực của con người có thể khắc phục mọi khó khăn, gian khổ, vượt qua số phận éo le. B.Phương pháp giảng dạy: Sử dụng PP gợi mở, nêu vấn đề, phát vấn HS C. Chuẩn bị giáo cụ: * Giáo viên : Soạn giáo án. * Học sinh : Soạn bài. D/ Tiến trình bài dạy: 1. ổn định lớp - kiểm tra sĩ số: 2. Kiểm tra bài cũ: ý nghĩa của hình ảnh chiếc bánh bao tẩm máu người trong truyện ngắn Thuốc của Lỗ Tấn? 3. Nội dung bài mới: a. Đặt vấn đề: Sau thế chiến thứ hai, nhiều nhà văn lớ của thế giới quan tầm tới số phận con người. Cùng với Ông già và biển cả của Ơ. Hê-ming-uê, Một thời để sống và một thời để chết của E.M. Rơ-ua-cơ, truyện ngắn Số phận con người là một hiện tượng văn học có tầm cỡ thế giới, thời đại, ở đó Sô-lô-khốp đưa ra một cách nhìn và cách thể hiện mới trên nhiều vấn đề hệ trọng đối với văn học. b. Triển khai bài dạy: Hoạt động thầy và trò Nội dung kiến thức -Nêu những điểm cơ bản về tác giả, tác phẩm? Giáo viên giới thiệu thêm: Những hiểu biết của em về số phận con người? Tóm tắt? Giáo viên tóm tắt cuộc đời Xô-lô-cốp trước đó. "cặp mắt nguội lạnh như xác tro và lúc nào cũng buồn thảm". Nhân vât An-đrây Xô-cô-lốp được khắc hoạ qua những chi tiết nào? Trong các quan hệ với ai? Giáo viên bình: I. Tìm hiểu khái quát về tác giả và tác phẩm. 1. Tác giả. -A. Sô-lô-khốp (1905-1984) là nhà văn Xô viết lỗi lạc, được vinh dự nhận giải thưởng Nô-ben về Văn học năm 1965 (ông còn được nhận giải thưởng Lê-nin, Giải thưởng văn học quốc gia.. -Cuộc đời và sự nghiệp cảu Sô-lô-khốp gắn bó mật thiết với sự ra đời cuủa một chế độ-chế độ xã hội chủ nghĩa tại vùng đât sông Đông trù phú, đậm đà bản sắc văn hoá người dân Cô-dắc. -Là nhà văn xuất thân từ nông dân lao động, Sô-lô-khốp am hiểu và đồng cảm sâu sắc vời những con người trên mảnh đát quê hương. Đặc điểm nổi bật tròn chủ nghĩa nhân đạo cua Sô-lô-khốp là việc quan tâm, trăn trở về số phận của đất nước, của dân tộc, nhân dân cũng như về số phận cá nhân con người. -Phong cách nghệ thuật của Sô-lô-khốp: nét nổi bật là viết đúng sự thật. Ông không né tránh những sự thật dù khắc nghiệt trong khi phản ánh những bức trnh thời đại rộng lớn, những cảnh đời, những chân dung số phận đau thương. Trong sáng tác của ông, chất bi và chất hùng, chất sử thi và chất tâm lí luôn được kết hợp nhuần nhuyễn. -Những tác phẩm tiêu biểu: Sông Đông êm đềm: 1927. Đất vở hoang I: 1932. Đất vỡ hoang II: 1959. Số phận con người: 1956. 2. Tác phẩm. -Truyện ngắn Số phận con người của Sô-lô-khốp là cột mốc quan trọng mở ra chân trời mới cho văn học Xô viết. Truyện có một dung lượng tư tưởng lớn khién cho có người liệt nó voà loại tiểu thuyết anh hùng ca. II. Đọc hiểu văn bản. 1. Phân tích nhân vật An-đrây Xô-cô-lốp. -Hoàn cảnh riêng: vợ chết- con chết vì chiến tranh. -Bản thân: bị địch bắt, tra tấn, tù đày. đTrái tim chai sạn vì đau khổ. *Khi anh gặp Vania: Thấy qúy và nhớ Vania. đQuyết định nhận Vania làm conđquyết định hồn nhiên, xuất phát từ đáy lòng -Chăm sóc Vania chu đáo như con đẻ. -Âm thầm chịu đựng những đau khố vì sợ Vania đau khổ. ịVượt lên tình thế bi đát cỉa mình, sự cô đơn, kiếm kế sinh nhai dần dần đã tìn thấy niềm vui của trái tim được hồi phục. -Xô-lô-cốp giàu tình yêu thương, giàu đức hy sinh, vị tha cao thượng. Tuy nhiên trái tìm Xô-lô-cốp vẫn không nguôi dâu thương, nước mắt đầm đìađnỗi đau khôn có gì bù đắp được. 2. Tình cảnh của Vania dành cho Xo-lô-cốp. -Gắn bó, quyến luyến: +Ôm chặt cô. +áp chặt má. +Khóc. ịHai cuộc đời bất hạnh đã nương tựa vào nhau tìm nguồn vui sướng. -Trước sự kiện ấy, người bạn của Xô-lô-cốp khóc vì thương Vania và khâm phục lòng tốt của Xô-lô-cốp. -Cả ba nhân vật được nhắnc đến trong đoạn trích ngắn ngủi này khócịgiọt nước mắt của tình người. IV. Tổng kết. -Với bút pháp hiện thực, tác giả đã thể hiịen chất kiên cường của dân tộc Nga, bộc lộ qua nhân vật Xô-lô-cốp. Với bản kĩnh coa đẹp, với lònh nhân hậu thắm thiết, Xô-lô-cốp không những không rơi vào bế tắc tuyệt vọng mà còn trở thành chỗ dựa vững chắc cho một số phận bất hạnh khác. 4. Củng cố: -Phân tích tính cách Nga kiên cường nhân hậu trong nhân vật Xô-lô-cốp. 5. Dặn dò: -Đọc thêm "Vào mùa cắt cỏ". -Tiết sau học Làm văn Trả bài văn số 6. E. RÚT KINH NGHIỆM:
Tài liệu đính kèm: