Giáo án Ngữ văn 12: Nghị luận về một hiện tượng đời sống

Nghị luận về một hiện tượng đời sống
I. Mục tiêu.
Giúp HS:
- Nắm được cách làm bài nghị luận về một hiện tượng đời sống.
- Có ý thức và thái độ đúng đắn trước các hiện tượng đời sống.
- Rèn luyện kĩ năng làm văn nghị luận.
II. Phương tiện thực hiện.
- Sgk, giáo án, máy chiếu projector.
 III. Cách thức tiến hành.
- Phương pháp quy nạp, thảo luận, gợi mở...
IV. Tiến trình day học
Ổn định tổ chức
Kiểm tra bài cũ
Dạy nội dung bài mới
 Hoạt động của GV và HS
 Nội dung chính
Hoạt động 1: hướng dẫn học sinh tìm hiểu đề và lập dàn ý.
GV chiếu đề bài.
Gv yêu cầu học sinh đọc đề bài.
Hs thảo luận theo nhóm nhỏ (5 phút) theo câu hỏi gợi ý thảo luận sgk/66.
Gv gọi đại diện các nhóm trả lời, các nhóm khác theo dõi, nhận xét.
Gv nhận xét, đánh giá.
Gv yêu cầu hs lập dàn ý theo kết cấu của văn bản nghị luận.
Hs lập dàn ý.
GV gọi hs trình bày.
GV nhận xét, đánh giá.
Hoạt động 2.Gv hướng dẫn Hs tìm hiểu cách làm bài văn nghị luận về một hiện tượng đời sống.
 Trình bày hiểu biết của em về cách làm bài nghị luận về một hiện tượng đời sống.
Hs suy nghĩ, trình bày.
GV nhận xét, tổng kết.
4.Củng cố.
Gv gọi hs đọc phần ghi nhớ sgk/67
Hướng dẫn học sinh làm bài tập 1 phần luyện tập (sgk/67)
1. Tìm hiểu đề và lập dàn ý.
Đề bài: SGK- tr66.
a. Tìm hiểu đề.
- Vấn đề nghị luận: cách sử dụng thời gian của thanh niên hiện nay.
- Tìm ý: 
+ Sử dụng thời gian hợp lí và tích cực
( hiện tượng Nguyễn Hữu Ân)
+ Phê phán một vài hiện tượng tiêu cực trong lối sống lãng phí thời gian của thanh niên, học sinh.
- Thao tác lập luận: phân tích, bình luận, so sánh.
b. Lập dàn ý.
* Mở bài.
- Giới thiệu vấn đề nghị luận: cách sử dụng thời gian của thanh niên hiện nay.
*Thân bài.
- Nêu hiện tượng Nguyễn Hữu Ân đã dành hết thời gian của mình cho những người bệnh ung thư giai đoạn cuối.
- Ý nghĩa của hiện tượng Nguyễn Hữu Ân: thể hiện hành động có ý nghĩa tích cực đối với đời sống xã hội, ca ngợi nghị lực vượt khó vươn lên, tấm lòng tương thân tương ái của thanh niên ( phong trào “hiến máu nhân đạo”, “ Tiếp sức mùa thi” của học sinh, sinh viên)
- Bình luận: phê phán hiện tượng tiêu cực trong lối sống lãng phí thời gian của thanh niên, học sinh.
*Kết bài.
- Cần có lối sống tích cực, nghị lực vượt khó vươn lên, tinh thần tương thân tương ái.
2. Cách làm bài nghị luận về một hiện tượng đời sống.
- Bài nghị luận về một hiện tượng đời sống cần có các nội dung: nêu rõ hiện tượng, phân tích các mặt đúng-sai, lợi-hại, chỉ ra nguyên nhân và bày tỏ thái độ, ý kiến của người viết về hiện tượng xã hội đó.
- Diễn đạt cần chuẩn xác, mạch lạc; có thể sử dụng một số phép tu từ và yếu tố biểu cảm, nhất là phần nêu cảm nghĩ riêng.
3. Luyện tập.
- Phê phán hiện tượng lối sống ỉ lại, thụ động, lãng phí thời gian.
- Hiện tượng diễn ra trong những năm đầu thế kỉ XX.
- Thao tác lập luận: So sánh, phân tích, bình luận, bác bỏ.
- Nêu dẫn chứng cụ thể:
+ Từ đầu đến ‘ vừa học hỏi vừa lao động”: sử dụng kết hợp thao tác phân tích và so sánh.
Tác dụng: Làm rõ lối sống ỉ lại của thanh niên Việt Nam trong mối tương quan với thanh niên Trung Quốc.
+ Từ “Kiên trì.....thương nghiệp thế giới”: sử dụng thao tác phân tích và bình luận .
Tác dụng: Đánh giá cao mục đích, hành động và sư nỗ lực phấn đấu của thanh niên Trung Quốc.
+ Từ “Ở Đông Dương ...tuổi trẻ mà thôi”: Sử dụng thao tác phân tích và bác bỏ.
Tác dụng: Phê phán lối sống ỉ lại, thụ động của thanh niên Việt Nam.
+ Từ “Hỡi Đông Dương... hồi sinh”: Sử dụng thao tác bình luận.
Tác dụng: Thể hiện suy nghĩ, thái độ phê phán của tác giả đối với lối sống thụ động, ỉ lại của thanh niên Việt Nam những năm đầu thế kỉ XX.
5. Hướng dẫn học sinh học bài.
- Học thuộc phần ghi nhớ.
- Làm bài tập 2 (sgk/69)
- Chuẩn bị bài mới.