Giáo án môn Ngữ văn 12 - Tiết 94: Văn bản tổng kết

Tuần 33
Tiết 94	Ngày dạy: 20-04-2011
VĂN BẢN TỔNG KẾT
I.MỤC TIÊU :
1 Kiến thức: - Nắm được đặc điểm và yêu cầu của văn bản tổng kết;
 2. Kĩ năng: Rèn kĩ năng giao tiếp, làm chủ bản thân
- Viết được những văn bản tổng kết có nội dung và yêu cầu đơn giản.
 3. Thái độ: - Diễn đạt nghiêm túc v¨n b¶n tỉng kÕt th«ng th­êng. 
 II. TRỌNG TÂM:
1. Kiến thức: - Mục đích, nội dung, đặc điểm của văn bản tổng kết.
- Cách viết văn bản tổng kết tri thức, văn bản tổng kết hoạt động thực tiễn. 
2. Kĩ năng: Vận dụng kiến thức để đọc – hiểu, lĩnh hội các văn bản tổng kết trong sách giáo khoa.
- Viết văn bản tổng kết tri thức, văn bản tổng kết hoạt động thực tiễn về những vấn đề gắn với học tập và sinh hoạt của cá nhân, của lớp, trường.
III. CHUẨN BỊ :
1. GV: Giáo án, SGK,SGV, hướng dẫn chuẩn kiến thức kĩ năng
2. HS: Đọc sgk và nắm nội dung cơ bản, định hướng tìm hiểu các câu hỏi theo các câu hỏi của giáo viên.
IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
1. Ổn định lớp:kiểm tra sĩ số:12A2	12B4	 
2. Kiểm tra bài cũ : 
Cã mét t×nh huèng nh­ sau: Anh ( chÞ ) ®ang tham gia vµo mét cuéc trß chuyƯn gi÷a mét nhãm b¹n bÌ. C©u chuyƯn bÊt ngê ch¹m vµo mét ®iỊu mµ anh ( chÞ ) ®ang Êp đ, lµm n¶y sinh trong anh ( chÞ ) nhu cÇu ®­ỵc ph¸t biĨu ®iỊu ®ã víi mäi ng­êi.
 Em h·y ph¸t biĨu ®iỊu mµ em Êp đ ®ã vµ cho biÕt: cã thĨ coi ®ã lµ mét lêi ph¸t biĨu tù do kh«ng? V× sao?
 Tr¶ lêi:
* HS tr×nh bµy vÊn ®Ị m×nh Êp đ mét c¸ch høng thĩ. Trong qu¸ tr×nh ph¸t biĨu, HS biÕt quan t©m ®Õn nhu cÇu th¸i ®é cđa ng­êi nghe, ®Ĩ ®­a ra néi dung vµ c¸ch ph¸t biĨu thÝch hỵp, thuyÕt phơc.
* Cã thĨ coi ®ã lµ lêi ph¸t biĨu tù do. V×: ®ã lµ t×nh huèng ph¸t biĨu kh«ng theo néi dung chuÈn bÞ kÜ cµng tõ tr­íc.
* GV nhËn xÐt vµ më réng: Trong cuéc sèng, chĩng ta th­êng xuyªn gỈp nh÷ng t×nh huèng bÊt ngê cÇn ph¶i ph¸t biĨu ý kiÕn, víi c¸c quy m« lín nhá kh¸c nhau. ViƯc n¾m v÷ng c¸ch ph¸t biĨu tù do sÏ giĩp c¸c em thªm chđ ®éng trong mäi t×nh huèng giao tiÕp, øng xư.
3. Bài mới:
Vào bài: Trong cuéc sèng cịng nh­ trong häc tËp, sau mçi ho¹t ®éng, c«ng viƯc, chĩng ta cÇn nh×n nhËn, tỉng kÕt vÊn ®Ị. §ã lµ viƯc lµm rÊt cÇn thiÕt ®Ĩ mçi chĩng ta thùc hiƯn c«ng viƯc cã hiƯu qu¶ h¬n. 
 Bµi “V¨n b¶n tỉng kÕt ” sÏ giĩp c¸c em n¾m ®­ỵc ®Ỉc ®iĨm, yªu cÇu vµ ph­¬ng ph¸p thĨ hiƯn cđa v¨n b¶n tỉng kÕt vµ b­íc ®Çu viÕt ®­ỵc v¨n b¶n tỉng kÕt cã néi dung ®¬n gi¶n. 
Ho¹t ®éng cđa GV & HS
Néi dung cÇn ®¹t
Hoạt dộng 1: Hướng dẫn HS tìm hiểu chung về văn bản tổng kết
HS ®äc nhanh 2 ng÷ liƯu trªn c¬ së ®· chuÈn bÞ ë nhµ.
 Hs nhËn xÐt 2 NL.
-GV: 2 v¨n b¶n viÕt ra nh»m mơc ®Ých g×?
 HS tr¶ lêi: 2 VB viÕt ra nh»m mơc ®Ých tỉng kÕt.
-GV: §iĨm kh¸c nhau gi÷a 2 VB tỉng kÕt trªn?
 HS tr¶ lêi:
- 2 VB TK 2 lÜnh vùc kh¸c nhau, h×nh thøc diƠn ®¹t kh¸c nhau. 
GV h­íng dÉn HS rĩt ra nhËn xÐt.
 HS lÊy VD kh¸c vỊ 2 lo¹i VBTK.
 HS tiÕp tơc theo dâi NL1 T173, NL2 T178 SGK.
* Tõ ph©n tÝch 2NL, HS rĩt ra mơc ®Ých, yªu cÇu vµ néi dung cđa VBTK ( HD HS tr¶ lêi c©u hái 3II ).
-GV : Mơc ®Ých, yªu cÇu, néi dung cđa VBTK ?
- GV:PCNN trong c¸c VBTK ?
GV l­u ý HS ®Ỉc tr­ng cđa mçi lo¹i VBTK vµ tÝch hỵp víi phÇn TiÕng ViƯt ( PCNN )
 GV kq kiÕn thøc bµi häc .
 Yªu cÇu HS ®äc vµ thuéc ghi nhí trong SGK.
( ®äc 2 VB SGK T173 vµ 178, t×m thªm c¸c VB kh¸c gièng c¸c VB ®· cho ).
tr×nh bµy VBTK c«ng t¸c Ch÷ thËp ®á vµ VBTK V¨n häc d©n gian ( SGK Ng÷ v¨n 10 ).
 -GV : Sau khi gi¶i quyÕt bµi tËp trªn, theo em, khi viÕt 1 VBTK ho¹t ®éng thùc tiƠn ta cÇn ph¶i chĩ ý nh÷ng vÊn ®Ị g× ?
HS : Khi viÕt VBTK H§TT cÇn l­u ý :
- Bè cơc, diƠn ®¹t râ rµng.
- C¸c sè liƯu ph¶i chÝnh x¸c, cơ thĨ.
- §¶m b¶o c¸c phÇn cđa 1 VBTK nãi chung.
GV MR: Nh­ vËy khi viÕt VBTK, tuú vµo ®èi t­ỵng cÇn gưi VB mµ chĩng ta cã thĨ l­ỵc bít hay cÇn thiÕt ph¶i tr×nh bµy ®Çy ®đ c¸c tiªu mơc.
* GV cho c¸c em chØ ra nhanh lo¹i VBTK vµ PCNN.
* GV cho HS chuÈn bÞ kiÕn thøc tõ tr­íc: xem l¹i bµi Kh¸i qu¸t VHVN tõ CM th¸ng T¸m 1945 ®Õn hÕt TK XX.
* GV gỵi ý dµn bµi cđa bµi TK phÇn VH.
* GV yªu cÇu HS viÕt mét phÇn trong dµn ý : ®Ĩ HS tù lùa chän phÇn sÏ viÕt. 
GV gọi HS thực hiện bài tập 
 I. T×m hiĨu chung vỊ v¨n b¶n tỉng kÕt: 
 1. Ng÷ liƯu: 
* NL1: SGK T 173 Tỉng kÕt ®ỵt ho¹t ®éng t×nh nguyƯn t¹i c¸c trung t©m ®iỊu d­ìng th­¬ng binh, bƯnh binh nỈng vµ ng­êi cã c«ng víi n­íc.
* NL2 : SGK T178. Tỉng kÕt phÇn TiÕng ViƯt : Ho¹t ®éng giao tiÕp b»ng ng«n ng÷. 
 2. Ph©n tÝch:
 3. NhËn xÐt:
- VBTK: nh»m nh×n nhËn, ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ c«ng viƯc.
- 2 lo¹i VBTK:
+ VBTK ho¹t ®éng thùc tiƠn.
+ VBTK tri thøc.
 II. C¸ch viÕt v¨n b¶n tỉng kÕt: 
Ng÷ liƯu: SGK.
Ph©n tÝch ng÷ liƯu:
* NL1:
a. VBTK ho¹t ®éng thùc tiƠn, PCNN hµnh chÝnh.
b. Mơc ®Ých: nh×n nhËn, ®¸nh gi¸ ho¹t ®éng cđa TNTN tr­êng §HSP HN.
 Yªu cÇu: chÝnh x¸c, kh¸ch quan.
 Bè cơc : 3 phÇn :
§V§ : mơc ®Ých, ý nghÜa, yªu cÇu cđa c«ng viƯc.
GQV§ : T­êng tr×nh vµ ®¸nh gi¸ c¸c viƯc ( Mơc 1 : tỉ chøc vµ mơc 2 : kÕt qu¶ ho¹t ®éng) .
KTV§ : §¸nh gi¸ vµ rĩt kinh nghiƯm ( mơc 3 ®¸nh gi¸ chung). 
 Néi dung : Tỉng kÕt ®ỵt ho¹t ®éng t×nh nguyƯn t¹i trung t©m ®iỊu d­ìng th­¬ng binh.
* NL2 : 
VBTK tri thøc, PCNN KH.
Mơc ®Ých : hƯ thèng ho¸ nh÷ng kiÕn thøc ®· häc.
 Yªu cÇu : ng¾n gän, chÝnh x¸c, m¹ch l¹c.
Bè cơc : Râ rµng 7 vÊn ®Ị kiÕn thøc...
Néi dung : Tãm t¾t nh÷ng kiÕn thøc,
kÜ n¨ng c¬ b¶n giĩp ng­êi ®äc n¾m v÷ng tri thøc vỊ ho¹t ®éng giao tiÕp b»ng ng«n ng÷.
3. NhËn xÐt :
* Mơc ®Ých :
- VBTK ho¹t ®éng thùc tiƠn : nh»m nh×n nhËn, ®¸nh gi¸ trung thùc, kh¸ch quan kÕt qu¶ vµ rĩt ra nh÷ng bµi häc kinh nghiƯm khi kÕt thĩc mét c«ng viƯc.
- VBTK tri thøc : nh»m tỉng kÕt c¸c tri thøc hoỈc c¸c thµnh tùu nghiªn cøu ®· ®¹t ®­ỵc.
* Yªu cÇu : ChÝnh x¸c, ng¾n gän, kh¸ch quan, ch©n thùc.
* Néi dung tr×nh bµy :
- VBTK H§TT: 
+ Mơc ®Ých, yªu cÇu.
+ Nh÷ng ho¹t ®éng chÝnh.
+ Bµi häc kinh nghiƯm... 
- VBTK tri thøc : lÇn l­ỵt tr×nh bµy kh¸i qu¸t c¸c tri thøc vµ thµnh tùu nghiªn cøu ®· ®¹t 
* Yªu cÇu : ChÝnh x¸c, ng¾n gän, kh¸ch quan, ch©n thùc.
* Néi dung tr×nh bµy :
- VBTK H§TT: 
+ Mơc ®Ých, yªu cÇu.
+ Nh÷ng ho¹t ®éng chÝnh.
+ Bµi häc kinh nghiƯm... 
- VBTK tri thøc : lÇn l­ỵt tr×nh bµy kh¸i qu¸t c¸c tri thøc vµ thµnh tùu nghiªn cøu ®· ®¹t ®­ỵc.
* Tuú theo yªu cÇu vµ néi dung mµ VBTK sư dơng PCNN hµnh chÝnh hay PCNN KH.
III. LuyƯn tËp : 
Bµi tËp 1: SGK T176. 
VB trªn ®· ®¹t c¸c yªu cÇu sau:
- T­êng tr×nh, thuyÕt minh cơ thĨ nh÷ng ho¹t ®éng cđa chi ®oµn sau mét n¨m häc.
- Bè cơc râ rµng.
- NhËn xÐt, kÕt luËn ®ĩng mùc.
- §¹t yªu cÇu ng¾n gän, chÝnh x¸c, kh¸ch quan, ®ĩng lo¹i VBTK H§TT
b. C¸c ®o¹n, ý bÞ l­ỵc :
- PhÇn ®Çu : ®Ỉc ®iĨm chung cđa chi ®oµn, nhiƯm vơ, mơc tiªu phÊn ®Êu chung cđa chi ®oµn trong n¨m häc 2006-2007.
- PhÇn sau : t­êng tr×nh hoỈc thuyÕt minh nh÷ng c«ng viƯc, nh÷ng thµnh tÝch, hoỈc nh÷ng thiÕu sãt cơ thĨ vµ kÌm theo c¸c sè liƯu minh ho¹.
c. VB thiÕu c¸c néi dung :
- Tªn c¬ quan ban hµnh VB.
- §Þa ®iĨm, thêi gian viÕt VB.
- PhÇn rĩt ra bµi häc kinh nghiƯm. 
4. Củng cố, luyện tập: Mục đích yêu cầu và nội dung của văn bản tổng kết?
*Mơc ®Ých :
- VBTK ho¹t ®éng thùc tiƠn : nh»m nh×n nhËn, ®¸nh gi¸ trung thùc, kh¸ch quan kÕt qu¶ vµ rĩt ra nh÷ng bµi häc kinh nghiƯm khi kÕt thĩc mét c«ng viƯc.
- VBTK tri thøc : nh»m tỉng kÕt c¸c tri thøc hoỈc c¸c thµnh tùu nghiªn cøu ®· ®¹t ®­ỵc.
* Yªu cÇu : ChÝnh x¸c, ng¾n gän, kh¸ch quan, ch©n thùc. 
*Néi dung tr×nh bµy :
- VBTK H§TT: Mơc ®Ých, yªu cÇu ; Nh÷ng ho¹t ®éng chÝnh; Bµi häc kinh nghiƯm... 
- VBTK tri thøc : lÇn l­ỵt tr×nh bµy kh¸i qu¸t c¸c tri thøc vµ thµnh tùu nghiªn cøu ®· ®¹t ®­ỵc.
* Phong cách ngôn ngữ của văn bản tổng kết? Tuú theo yªu cÇu vµ néi dung mµ VBTK sư dơng PCNN hµnh chÝnh hay PCNN KH.
5. Hướng dẫn tự học:- Đối với bài học ở tiết này: :* Mục đích yêu cầu và nội dung của văn bản tổng kết? Phong cách ngôn ngữ của văn bản tổng kết?
- Đối với bài học ở tiết học tiếp theo: 
Chuẩn bị bài: “Tỉng kÕt phÇn TiÕng ViƯt: Ho¹t ®éng giao tiÕp b»ng ng«n ng÷.
- Xem l¹i c¸c bµi TiÕng ViƯt ®· häc trong ch­¬ng tr×nh vµ chuÈn bÞ tr­íc bµi tËp trong SGK.
Trả lời câu hỏi sách giáo khoa.
Oân kiến thức: Số phận con người- Sô-lô-khôp, Oâng già và biển cả- Hê-minh-uê
V. Rút kinh nghiệm: