Giáo án môn Ngữ văn 12 tiết 43, 44: Đọc văn Quá trình văn học và phong cách văn học

GIÁO ÁN GIẢNG DẠY
 Tiết : 43-44. 
Ngày soạn : 15/11/09
Lớp 12. Môn : Đọc văn 
QUÁ TRÌNH VĂN HỌC VÀ PHONG CÁCH VĂN HỌC
 --------aðb-------- 
I.MỤC TIÊU BÀI HỌC:
1. Kiến thức: Giúp HS:
 Nắm được khái niệm quá trình văn học, bước đầu có ý niệm về các trào lưu văn học tiêu biểu.
Hiểu được khái niệm phong cách văn học, biết nhận diện của phong cách văn học.
2. Kĩ năng :
 - Nhận diện các trào lưu văn học
 - Thấy được những biểu hiện của Phong cách văn học
II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH 
 1. GV: 
 @ Cách thức tiến hành:
	 - GV hướng dẫn học sinh trả lời câu hỏi, thảo luận.
 - SGK , SGV , STK , và soạn giáo án cá nhân lên lớp 
 2. HS : SGK , SBT , soạn bài trước khi đến lớp 
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 
1. Kiểm tra bài cũ - Kiểm tra phần luyện tập ở nhà : 1p
 2. GV giới thiệu vào bài ( thuyết giảng ) : 2p
 - Văn học là một loại hình nghệ thuật, một hình thái ý thức XH đặc thù luôn vận động biến chuyển.- Diễn tiến của VH như một hệ thống chỉnh thể với sự hình thành tồn tại, thay đổi có mối quan hệ chặt chẽ với thời kỳ lịch sử.- Quá trình VH là diễn biến hình thành tồn tại, phát triển, thay đổi của VH qua các thời kỳ lịch sử. Mỗi tác giả có cách diễn đạt khác nhâu tạo ra sự phong phú và đa dạng cho văn hoc.Và bài học hôm nay sẽ giúp cá em thấy rõ hơn 
3. Tổ chức dạy học : 80 p
Họat động của GV và HS
Kiến thức cần đạt
Họat động 1: Giáo viên hướng dẫn HS tìm hiểu quá trình văn học 
Hiểu và nắm vững quá trình văn học
Sự vận động và phát triển
Tổ chức thực hiện : 
 Thao tác 1: GV hướng dẫn HS tìm hiểu khái niệm về quá trình văn học là như thế nào ? 
 GV yêu cầu HS nhắc lại các khái niệm : 
 - GV nêu câu hỏi : VH là gì ? Diễn tiến của VH có mối quan hệ như thế nào với các thời kỳ lịch sử ? Cho ví dụ
 + HS trả lời, từ đó rút ra khái niệm quá trình văn học là gì ?.
 * Kết quả :
- GV bổ sung, chốt ý. 
- HS ghi bài
Thao tác 2: GV hướng dẫn HS tìm hiểu qui luật cơ bản của quá trình văn học 
- GV hỏi : Hãy nêu các qui luật chung của quá trình VH. GV có thể yêu cầu HS thảo luận theo nhóm và nêu ra ví dụ cụ thể từ nền VHVN. 
+ HS thảo luận và trả lời 
 * Kết quả :
- GV nhận xét và diễn giải những khái niệm, những kiến thức cần thiết.
- HS ghi nhận
@ Kết luận :
- GV gọi hs cho thêm ví dụ và chốt lại.
- HS lắng nghe
Họat động 2: GV hướng dẫn HS tìm hiểu về trào lưu VH
Mục tiêu
Hiểu về trào lưu và nắm vững các trào lưu văn học
Hiểu biết về trào lưu các nước trên thế giới
Tổ chức thực hiện 
 + GV nêu vấn đề : Thế nào là trào lưu VH ? Cho ví dụ.
 + HS suy nghĩ và trả lời 
+ GV phát vấn HS : Sự tác động của các trào lưu VH thế giới vào VHVN như thế nào ? 
 + HS hội ý nhóm và trả lời 
* GV định hướng chung 
 * Kết luận : 
 GV phân tích, nhấn mạnh để HS ghi nhớ những đặc trưng cơ bản của từng trào lưu. Minh hoạ vài tác giả và tác phẩm tiêu biểu của mỗi trào lưu. 
- HS lắng nghe – nhập tâm
 Họat động 3 : GV hướng dẫn Hs tìm hiểu về phong cách văn học.
Mục tiêu
Nắm vững phong cách 
Hiểu về phong cách nghệ thuật
Biểu hiện phong cách của các nhà thơ - văn
Phân biệt về phong cách các nhà sáng tác
Tổ chức thực hiện :
- Thao tác 1: GV hướng dẫn HS tìm hiểu khái niệm về phong cách nghệ thuật ?
+ GV nêu tên 1 số nhà văn , nhà thơ đã học như HCM ,THữu, Nguyễn Tuân
+ Chia hs thành 3 nhóm lần lượt nhận xét về phong cách của từng người.(5ph)
+ HS phát biểu và nêu ra cách hiểu
* Kết quả :
- GV tổng hợp, khái quát để đi đến khái niệm về phong cách vh.
- HS ghi nhận
- Thao tác 2: GV hướng dẫn HS tìm hiểu những biểu hiện của phong cách ? 
 + GV nêu câu hỏi : Có mấy biểu hiện của phong cách VH? Hãy trình bày những nét chính và phân tích nhũng biểu hiện của phong cách VH ?
+ HS lần lượt trả lời 
* Kết quả :
- GV cho hs tìm thêm dẫn chứng từ chương trình đã học 
+ GV yêu cầu HS ghi nhớ bài :
+ HS đọc ghi nhớ và khắc sâu kiến thức 
* Kết luận :
- GV chốt chung vấn đề .
- HS ghi nhận – ghi nhớ - SGK
I. Quá trình văn học:
1.Khái niệm:
- Văn học là một loại hình nghệ thuật, một hình thái ý thức XH đặc thù luôn vận động biến chuyển.
- Diễn tiến của VH như một hệ thống chỉnh thể với sự hình thành tồn tại, thay đổi có mối quan hệ chặt chẽ với thời kỳ lịch sử.
- Quá trình VH là diễn biến hình thành tồn tại, phát triển, thay đổi của VH qua các thời kỳ lịch sử.
2.Những qui luật cơ bản của quá trình văn học:
- Quy luật vh gắn bó với đời sống:”Thời đại nào văn học ấy”.
VD: CM/8 1945 mở ra trang sử mới của dân tộc đồng thời đánh dấu một thời kì mới trong sự vận động của văn học.
-Quy luật kế thừa và cách tân:
VD:VHDG là cội nguồn của VH viết.
Phong trào thơ mới(1932-1945)kế thừa nhiều yếu tố truyền thống của thơ ca cổ điển đồng thời khám phá mới mẻ.
- Qui luật bảo lưu và tiếp biến:
VD:Sự giao lưu của VHVN với văn học TQ, Pháp,Nga 
II. Trào lưu văn học:
-Hoạt động nổi bật của quá trình VH là trào lưu VH.
-Trào lưu VH là một hiện tượng có tính chất lịch sử, ra đời và mất đi trong một khoảng thời gian nhất định. Đó là một phong trào sáng tác tập hợp những tác giả tác phẩm gần gũi nhau về cảm hứng, tư tưởng tạo thành một dòng rộng lớn có bề thế trong đời sống VH của một dân tộc.
VD :
-VH thời Phục hưng :
 + Đặc trưng : giải phóng con người, đề cao cá tính, chống lại sự khắc nghiệt của thời kỳ trung cổ.
 + Tiêu biểu : Sếch-xpia (Anh), Xéc-van-tét (Tây Ban Nha).
-Chủ nghĩa cổ điển Pháp TKXVII :
 + Đặc trưng : xem văn hóa cổ đại là hình mẫu lý tưởng, đề cao lý trí, sáng tác theo quy luật chặt chẽ.
 + Tiêu biểu : Cooc-nây, Mô-li-e (Pháp).
-Chủ nghĩa lãng mạn TKXVIII-XIX
 + Đặc trưng : đề cao những nguyên tắc chủ quan, lấy đề tài trong thế giới tưởng tượng của nhà văn, hình tượng nghệ thuật thường có vẻ đẹp khác thường.
 +Tiêu biểu : Huy-gô (Pháp), Sin-le (Đức).
-Chủ nghĩa hiện thực TKXIX
 + Đặc trưng : thiên về nguyên tắc khách quan, thường lấy đề tài từ cuộc sống hiện thực, xây dựng những tính cách điển hình vừa khái quát vừa cụ thể, tình cách phát triển hợp logic cuộc sống.
 +Tiêu biểu:Ban-dắc (Pháp),Tôn-xtôi (Nga).
-Chủ nghĩa hiện thực XHCN
 + Đặc trưng : miêu tả cuộc sống trong quá trình phát triển CM, đề cao vai trò lịch sử của nhân dân.
 + Tiêu biểu : M. Gor-ki (Nga).
*Ở VN xuất hiện các trào lưu :
-VH lãng mạn (1930-1945) :Tự lực văn đoàn và phong trào Thơ mới.
-VH hiện thực pp : Ngô Tất Tố, Nam Cao 
-VH hiện thực XHCN : HCM, Tố Hữu, Nguyễn Khải, Nguyễn Minh Châu
 III. Phong cách văn học (phong cách nghệ thuật)
1.Khái niệm : 
-Là những nét riêng biệt độc đáo của một tác giả trong quá trình nhận thức và phản ánh cuộc sống được thể hiện trong các yếu tố nội dung và hình thức của tác phẩm 
- Quá trình VH mang tính lịch sử nên phong cách cũng in đậm dấu ấn dân tộc và thời đại.
VD: trang /181.
2. Những biểu hiện của phong cách văn học:
-Giọng điệu riêng biệt, cách nhìn, cách cảm thụ có tính chất khám phá .
-Sự sáng tạo các yếu tố thuộc nội dung tác phẩm.
-Hệ thống phương thức biểu hiện, các thủ pháp kĩ thuật mang dấu ấn riêng .
-Thống nhất từ cốt lõi nhưng sự triển khai phải đa dạng, đổi mới. 
-Có phẩm chất thẩm mỹ cao, giàu tính nghệ thuật . 
*Ghi nhớ: trang (183)
 4. Củng cố :1p
 - HS ghi nhơ bài và nắm vững quá trình văn học 
 - Hiểu và nắm vững phong cách sáng tác của các tác giả đã học trong chương trình 
 5. Dặn dò :1p
 Hướng dẫn HS học bài và sọan bài ở nhà: 
 -Làm bài tập ở nhà.
 - Tiết sau trả bài làm bài làm văn số 3.