Đề thi học sinh giỏi vòng trường môn Sinh học - Năm học 2009-2010 - Trường THPT Bảo Lộc (Có đáp án)

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO LÂM ĐỒNG
 Trường THPT Bảo Lộc
ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI VÒNG TRƯỜNG 
MÔN SINH HỌC
NĂM HỌC 2009 – 2010 . THỜI GIAN: 120’
I. PHẦN VI SINH VẬT VÀ DI TRUYỀN QUẦN THỂ: (5,0đ)
Câu 1: 1,5 điểm.
Cho rằng quá trình làm sữa chua theo sơ đồ sau: A B + năng lượng ( ít ).
a) Hãy xác định chất A, chất B?
b) Vì sao khi làm sữa chua, sữa đang ở dạng lỏng chuyển sang trạng thái sền sệt?
c) Vì sao sữa chua là thực phẩm bổ dưỡng?
Câu 2: 1 điểm.
a) Tế bào sinh vật nhân sơ có kích thước nhỏ thì có ưu thế gì?
b) Hàng ngày chúng ta rửa tay bằng xà phòng. Vậy xà phòng có phải là chất có tác dụng diệt khuẩn không? Hãy phân tích lợi ích của việc rửa tay bằng xà phòng? 
Câu 3: 2,5 điểm.
 Một quần thể thực vật, hoa đỏ là tính trạng trội hoàn so với hoa trắng. Cho biết quần thể có 3005 cây hoa đỏ thuần chủng , 1995 cây hoa trắng. 
a) Tìm cấu trúc di truyền của quần thể sau 5 thế hệ tự thụ phấn?
b) Tìm cấu trúc di truyền của quần thể thực vật trên khi chúng giao phấn với nhau?
II. PHẦN SINH LÍ ĐỘNG VẬT, THỰC VẬT:(5,0đ)
Câu 1: 2,0 điểm
Em hãy trình bày các quá trình sinh học cơ bản, chủ yếu ở cơ thể thực vật, động vật? Trong đó quá trình nào có ảnh hưởng quyết định đến các quá trình khác? Cho 1 ví dụ?
Câu 2: 3 điểm
So sánh tập tính của người và tập tính của động vật?
III. PHẦN DI TRUYỀN – BIẾN DỊ: (10,0đ)
Câu 1: 3,0 điểm
Một đoạn ADN gồm hai gen cấu trúc:
- Gen 1 dài 0,306 micromet và có tỉ lệ = 
- Gen 2 có tỉ lệ từng loại nuclêôtit trên mạch đơn thứ nhất như sau: A : T : G : X = 2 : 2,5 : 3 : 3,5
Gen 2 nhiều hơn gen 1 là 400 gốc phốtphát.
a) Tính số lượng từng loại nuclêôtit của mỗi gen.
b) Đoạn ADN nói trên nhân đôi liên tiếp 3 đợt. Tính số lượng từng loại nuclêôtit môi trường cung cấp cho quá trình nhân đôi?
c) Gen 2 phiên mã 4 lần, tính số lượng từng loại ribônuclêôtit môi trường cung cấp cho quá trình phiên mã. Biết mỗi phân tử ARN phiên mã được có 200A.
Câu 2: 2,0 điểm
So sánh sự phân ly ở F2 trong lai 2 tính trạng phân ly độc lập và các trường hợp có tác động qua lại giữa các gen?
Câu 3: 2,0 điểm
So s¸nh ®Æc ®iÓm cÊu t¹o vµ tÝnh chÊt di truyÒn cña gen trong nh©n vµ gen trong tÕ bµo chÊt. 
Câu 4: 3,0 điểm
Khi lai cµ chua qu¶ ®á, trßn víi cµ chua qu¶ vµng, bÇu dục, F1 thu ®­îc 100% qu¶ ®á, trßn. Cho F1 tự thụ phÊn th× F2 gåm 1500 c©y, trong ®ã cã 990 c©y qu¶ ®á, trßn.
H·y gi¶i thÝch vµ viÕt s¬ ®å lai tõ P ®Õn F2. BiÕt mçi gen quy ®Þnh mét tÝnh tr¹ng vµ c¸c c©y F1 cã qu¸ tr×nh gi¶m ph©n t¹o giao tö gièng nhau.
- Hết -
ĐÁP ÁN
I. PHẦN VI SINH VẬT VÀ DI TRUYỀN QUẦN THỂ: (5,0đ)
Câu 1: 1,5 điểm.
a) - Chất A: Glucôzơ.	0,25
 - chất B : Axit Lactic.	0.25
b) Khi có Axit Lactic hình thành, pH của dung dịch sữa giảm, cazêin kết tủa. 0,50
c) - Có các chất dễ đồng hóa như a. Lactic, VTM, nhân tố sinh trưởng... do VK lactic đồng hình sinh ra khi lên men lactôzơ. 	0,25 
 - Trong sữa chua không có VK gây bệnh vì môi trường axit ức chế các VSV này. 0,25.
Câu 2: 1,0 điểm.
a) - Kích thước tế bào nhỏ: S/V lớn → S tiếp xúc lớn → TB trao đổi các chất nhanh, tốc độ sinh trưởng và sinh sàn nhanh 	 0,50.
b) Xá phòng không phải là chất diệt khuẩn, chỉ có tác dụng tạo bọt loại khuẩn. Khi rửa tay bằng xà phòng thì bọt xà phòng làm trôi vikhuân khỏi tay. 	0,50.
Câu 3: 2,50 điểm.
a) Tìm cấu trúc di truyền của quần thể sau 5 thế hệ tự thụ phấn:
- Quy ước gen: A - hoa đỏ 	0,25
 a - hoa trắng.
Cây hoa đỏ t/c : kiểu gen AA có tần số = 3005 / 3005+1995 = 0,6. 	0,75
Cây hoa trắng : Kiểu gen aa có tần số = 1995 / 3005+1995 = 0,4. 
Sau 5 thế hệ tự thụ phấn : Cấu trúc di truyền của quần thể là 0,6 AA + 0,4 aa = 1 	0,5
b) Cấu trúc của quần thể khi có giao phấn:
 - Tính TSTĐ của A = 0,6 	0,25
 - Tính TSTĐ của a = 0,4 	0,25
 - Cấu trúc của quần thể: 0,36 AA + 0,48 Aa + 0,16 aa = 1 	0,50
II. PHẦN SINH LÍ ĐỘNG VẬT, THỰC VẬT:(5,0đ)
Câu 1: 2,0điểm
- Các quá trình sinh học cơ bản, chủ yếu ở cơ thể thực vật, động vật: 	1 đ (mỗi quá trình 0.25đ)
+ Chuyển hóa vật chất và năng lượng
+ Cảm ứng
+ Sinh trưởng và phát triển
+ Sinh sản
- Trong đó, quá trình chuyển hóa vật chất và năng lượng có ảnh hưởng quyết định đến các quá trình khác.0.5đ 
- Ví dụ chứng minh.	0.5đ
Câu 2: 3 điểm
So sánh tập tính của người và tập tính của động vật:
* Giống nhau: 
- Đều có cơ sở thần kinh là các phản xạ	0.5đ
- Đều là những chuỗi phản ứng để giúp cơ thể đáp ứng và thích nghi trước những kích thích của môi trường. 0.25đ
- Đều bao gồm tập tính bẩm sinh và tập tính học được.	 0.25đ
* Khác nhau : ( 2 điểm ) Mỗi ý đúng 0.2 đ
Tập tính của người 
Tập tính của động vật
- Hệ thần kinh phát triển hoàn thiện nên biểu hiện của tập tính phong phú, đa dạng hơn.
- Hệ thần kinh kém phát triển hơn nên biểu hiện của tập tính kém phong phú, kém đa dạng hơn.
- Tập tính học được nhiều hơn.
- Tập tính học được ít hơn.
- Môi trường xã hội có vai trò rất quan trọng trong hình thành tập tính.
- Môi trường xã hội không chịu hoặc rất ít chịu tác động trong hình thành tập tính.
- Tập tính học được chịu ảnh hưởng của hệ thống tín hiệu 2 ( tiếng nói và chữ viết).
- không có hệ thống tín hiệu 2 ( tiếng nói và chữ viết).
- Có ý thức nên biết kiềm chế các bản năng không phù hợp.
- Không có ý thức, sống theo bản năng là chính.
 III. PHẦN DI TRUYỀN – BIẾN DỊ: (10,0đ)
Câu 1: 3,0điểm
a. - Gen 1: A = T = 360 ; G = X = 540	0.25 đ
 - Gen 2: A1 = 200 ; T1 = 250 ; G1 = 300 ; X1 = 350	0.5 đ
 A = T = 450 ; G = X = 650.	0.25 đ
b. Đoạn ADN : A = T = 810 ; G = X = 1190	0.5 đ
A = T = 5670 ; G = X = 8330	0.5 đ	
c. Mạch 2 là mạch khuôn	0.5 đ
rA = 800 ; rU = 1000 ; rG = 1200 ; rX = 1400	0.5 đ
Câu 2: 2,0điểm
* Giống nhau : ( 1điểm ) Mỗi ý đúng 0.25 đ
- Đều có 16 kiểu tổ hợp về giao tử đực và giao tử cái của F1
Đều có 9 KG với tỷ lệ : 1: 2 : 2 : 4 : 1: 2 : 1 : 2 : 1
Các gen đều phân ly độc lập và tổ hợp tự do .
Đều xuất hiện biến dị tổ hợp tạo KH khác với bố mẹ nên đều có ý nghĩa cho chọn giống và tiến hoá
* Khác nhau : ( 1 điểm ) Mỗi ý đúng 0.25 đ
Quy luật phân ly độc lập 
Tác động qua lại giữa các gen 
- Mỗi kiểu hình mang 2 tính trạng 
- Mỗi gen tác động riêng rẽ quy đinh một tính trạng 
- Có tính trạng trội, lặn 
- F2 có 4 loại kiểu hình tỷlệ : 9 : 3: 3 : 1
-Mỗi kiểu hình mang 1 tính trạng 
-Các gen không alen tác động qua lại lên sự hình thành 1 tính trạng
-Không có tính trạng trội ,lặn 
-F2 Có 4 loại kiểu hình tỷ lệ: 9 : 3 : 3 : 1
hoặc 3 loại kiểu hình tỷ lệ : 9: 6: 1 hoặc 
12 : 3 : 1 hoặc 9 : 3 : 4
Hoặc 2 kiểu hình tỷ lệ : 9 :7 hoặc 13 : 3 hoặc 15 : 1 
Câu 3: 2,0 điểm
1/ Gièng nhau: ( 0.5 điểm ) Mỗi ý đúng 0.25 đ
- §Òu cã kh¶ n¨ng nh©n ®«i, sao m· vµ ®iÒu khiÓn gi¶i m· tæng hîp Pr«tit.
- §Òu cã thÓ bÞ ®ét biÕn vµ di truyÒn cho thÕ hÖ sau.
2/ Kh¸c nhau: ( 1.5 điểm ) Mỗi ý đúng 0.25 đ
Gen trong nh©n
Gen trong tÕ bµo chÊt
- N»m trªn ADN cña NST
- N»m trªn ADN trong ti thÓ, l¹p thÓ, plasmit cña vi khuÈn..
- ADN cã d¹ng th¼ng vµ cã c¸c cÆp alen
- ADN cã d¹ng vßng , kh«ng chøa gen alen.
 - Di truyÒn theo quy luËt chÆt chÏ do NST bè mÑ ph©n bè ®Òu trong hîp tö.
- Di truyÒn kh«ng theo quy luËt chÆt chÏ v× khi ph©n bµo tÕ bµo chÊt kh«ng chia ®Òu cho 2 tÕ bµo con chÝnh x¸c.
- L­îng ADN trong nh©n nhiÒu h¬n
- L­îng ADN trong tÕ bµo chÊt Ýt h¬n
- Bè mÑ cã vai trß ngang nhau trong sù di truyÒn tÝnh tr¹ng cña con
- Bè mÑ cã vai trß kh«ng ngang nhau. Con ph¸t triÓn tÝnh tr¹ng theo dßng mÑ.
Câu 4: 3,0 điểm
- F1 tù thô, F2: 66% ®á trßn ( kh¸c PL§L vµ LKHToµn) chøng tá ®· x¶y ra ho¸n vÞ gen. 	0.5 đ
- S§Lai P ®Õn F1 ®óng	F1 100% .	0.5 đ
- XÐt F1:	 Gäi x = AB = ab = % giao tö liªn kÕt
Gäi y = Ab = aB = % giao tö ho¸n vÞ	0.5 đ
Víi x + y = 50% ( c¸c c¸ thÓ F1 ho¸n vÞ nh­ nhau).
Suy ra: 	3x2 + 4xy + 2y2	= 66%	0.5 đ
	x = 40%, y = 10%
VËy tÇn sè ho¸n vÞ gen = 10% x 2 = 20%	0.5 đ
- VÏ khung Pennet, x¸c ®Þnh tû lÖ kiÓu h×nh ®óng.	0.5 đ