Chuyên đề: Tính quy luật các hiện tượng di truyền - Bài: Quy luật phân li

Tuần 6	Chuyên đề 2 : TÍNH QUY LUẬT CÁC HIỆN TƯỢNG DI TRUYỀN 
 BÀI : QUY LUẬT PHÂN LI 
	 -----ooo------- 
I/ Mục tiêu : 
- Hướng dẫn cách nhân biết – điều kiện nghiệm đúng quy luật phân li ( chú ý : hiện tượng trội không hoàn toàn ) 
 - Hướng dẫn phân tích và làm bài tập di truyền phân li của Menden
II. Nội dung
Kiến thức :
Phương pháp nghên cứu của Menden 
B1 : tạo dòng thuần 
B2 : cho dòng thuần lai với nhau , phân tích kết quả phân li ở F1,F2,F3 
B3 :dùng toán thống kê phân tích kết quả 
B4 : tiến hành thí nghiệm chứng minh 
Đặc điểm quy luật phân li :
F1 : biểu hiện 1 bên tính trạng của bố hoặc mẹ à tính trang trội hoàn toàn 
F2 : Phân li theo tỉ lệ 3 trội : 1 lặn ( 75% : 25% ) 
Lai phân tích F1 : ( lai giữa cá thể mang tính trạng trội với cá thể mang tính trạng lăn à kiểm tra kiểu gen của cá thể mạng tính trạng trội đem lai là đồng hợp hay dị hợp ) 
+Nếu đời con thu được : 100% à cá thể mang tính trạng trội là đồng hợp 
+ Nếu đời con phân li : 50% : 50% à cá thể mang tính trạng trội đem lai là dị hợp 
Điều kiện nghiệm đúng định luật phân li :
Tính trạng là do 1 cặp gen nằm trên 1 cặp nhiễm sắc thể tường đồng quy định 
Tính trạng trội phải trội hoàn toàn 
Số lượng cá thể phân tích phải lớn
 2. Kiến thức bổ sung : Hiện tượng trội không hoàn toàn : ( di truyền tình trang trung gian)
	Thí nghiệm 	P : hoa đỏ 	x	hoa trằng 
	F1 	100% hoa hồng 
	F1 : hoa hồng 	x 	hoa hồng 
	F2 	25% hoa đỏ : 50% hoa hồng : 25% hoa trắng 
	Nhận xét : F1 : biểu hiện kiểu hình khác bố mẹ 
	 F2 : phân li theo tỉ lệ : 1:2:1 
Giải thích : do alen A trội không hoàn toàn so với alen a nên khi có sự tổ hợp của 2 alen A và a tạo ra hợp tử 
Aa : hoa hồng 
	Sơ đồ lai : 	
	P: AA	x 	aa
	G: A a
	F1 : Aa ( 100% hoa hồng ) 
	F1 : Aa x Aa
	G: A, a A , a 
	F2 : 1 AA : 2Aa : 1 aa
Tỉ lệ kiểu hình : 25% hoa đỏ : 50% hoa hồng : 25% hoa trắng ( khác tỉ lệ hiện tượng phân li Menden : 75% : 25%
Phương pháp giải toán di truyền :
B1 : xác định tính trang trội và lăn ( trội hoàn toàn hay không hoàn toàn ) 
B2 : xác định quy luật di truyền ( dựa vào đặc điểm của quy luật di truyền – điều kiện nghiệm đúng ) 
B3 : xác định kiểu gen của thế hệ bố mẹ đem lai ( dựa vào kiểu hình của bố mẹ và kết quả phân li ở đời con ) 
B4 : Viết sơ đồ lai kiểm chứng kết quả 
B5 : nhận xét tỉ lê phân li 
Bài tập áp dụng : 
1/ Khi lai 2 dòng chuột thuần chủng ( dòng lông xám và dòng lông trắng ) 
cần làm thế nào để khẳng định là giống thuần chủng 
tất cà các con lai thu được từ phép lai này đều có lông xám . từ dấy có thể rút ra kết luận gì ? người ta gọi những con chuột lông xám này là gì ?
cho nhựng chuột lông xám này giao phối với nhau . hãy chỉ ra kết quả thông kê của phép lai 
có cần liểm tra sự thuần chủng của chuột trắng hay không ?
2/ ở cà chua quả màu đỏ là trội hoàn toàn so với quả màu vàng 
Khi lai hai giống cà chua thuần chủng quả đỏ và quả vàng với nhau thì kết quả F1 và F2 như thế nào ?
Bằng cách nào xác định được kiểu gen của cây quả đỏ ở F2 ?
3/ Khi lai thuận nghịch hai dòng chuột thuần chủng lông xám và lông trắng vời nhau đều thu được F1 toàn lông xám . Cho F1 tiếp tục giao phối với nhau được F2 có 31 con lông xám : 10 con lông trắng 
Hãy giải thích và viết sơ đồ lai từ P đến F2 
Cho chuột F1 giao phối với chuột lông trắng thì kết quả của phép lai như thế nào ? 
( cho biết màu lông do 1 gen quy định ) 
4/ Khi lai 1 gà trống trắng với 1 gà mái đen đều thuần chủng , người ta đã thu được các con lai đồng loạt có lông xanh da trời .
tính trạng trên di truyền theo kiểu nào ?
cho những gà lông xanh da tròi này giao phối với nhau , sự phân li những tính trạng trong quần thể gà con thu được sẽ như thế nào ?
cho gà trống lông xanh giao phối với gà mái lông trắng , sự phân li ở đời sau sẽ ra sau ? có cần kiểm tra độ thuần chủng của giống ban đầu hay không ? 
  3. Bài tập về nhà 
1/ Ở một loài thực vật , hạt tròn là tính trạng trội so với hạt dài . Lai giữa dòng có hạt tròn với dòng hạt dài được F1 . Cho F1 tự thụ phấn , F2 có kết quả : 203 hạt tròn , 398 hạt bầu dục và 197 hạt dài 
	Hãy cho nhận xét về đặc điểm di truyền của tính trạng và lập sơ đồ lai từ P đến F2 
2/ Ở cà chua người ta chú ý đến hai tính trạng là dạng quả tròn và dạng quả dài 
	Có 3 nhóm học sinh tiến hành thí nghiệm trên cùng 1 giống cà chua 
a. Nhóm thứ nhất : cho 2 cây cà chua thụ phấn với nhau được F1 đồng loạt giống nhau . Tiếp tục cho F1 tự thụ phấn , F2 có 452 cây quả tròn và 151 cây quả dài 
	b. Nhóm thứ hài : cho các cây cà chua dạng quả tròn lai với nhau thu được các câ lai F1 
	c. Nhóm thứ ba : do sơ suất trong lúc thống kê số liệu , học sinh chỉ còn nhớ kiểu gen của 1 cây trong 
cặp P mang lai là dị hợp tử và các cây con đều quả tròn .
	Hãy biện luận và lập sơ đồ lai ở ba thí nghiệm trên 
4. Trắc nghiệm : 
1..Khi lai bố mẹ khác nhau về một cặp tính trạng thuần chủng tương phản ở thế hệ thứ hai
có sự phân ly theo tỉ lệ 3 trội: 1 lặn.
có sự phân ly theo tỉ lệ 1 trội: 1 lặn.
đều có kiểu hình giống bố mẹ.
đều có kiểu hình khác bố mẹ.
2 .Điều không thuộc bản chất của qui luật phân ly của Men Đen
mỗi tính trạng của cơ thể do nhiều cặp gen qui định.
mỗi tính trạng của cơ thể do một cặp nhân tố di truyền qui định.
do sự phân ly đồng đều của cặp nhân tố di truyền nên mỗi giao tử chỉ chứa một nhân tố của cặp.
các giao tử là giao tử thuần khiết.
3.Qui luật phân ly không nghiệm đúng trong điều kiện
bố mẹ thuần chủng về cặp tính trạng đem lai.
số lượng cá thể thu được của phép lai phải đủ lớn.
tính trạng do một gen qui định và chịu ảnh hưởng của môi trường.
tính trạng do một gen qui định trong đó gen trội át hoàn toàn gen lặn.
4.Ở cà chua quả đỏ trội hoàn toàn so với quả vàng, khi lai 2 giống cà chua thuần chủng quả đỏ với quả vàng đời lai F2 thu được
A. 3 quả đỏ: 1 quả vàng.	B. đều quả đỏ.
C. 1 quả đỏ: 1 quả vàng.	D 9 quả đỏ: 7 quả vàng.
5.Ở cà chua quả đỏ trội hoàn toàn so với quả vàng, khi lai cây cà chua quả đỏ dị hợp với cây cà chua quả vàng, tỉ lệ phân tính đời lai là
A. 3 quả đỏ: 1 quả vàng.	B. đều quả đỏ.
C. 1 quả đỏ: 1 quả vàng.	D 9 quả đỏ: 7 quả vàng.
6.Khi lai gà lông đen với gà lông trắng đều thuần chủng được F1 có màu lông đốm. Tiếp tục cho gà F1 giao phối với nhau được F2 có tỉ lệ 1 lông đen: 2 lông đốm: 1 lông trắng, tính trạng màu lông gà đã di truyền theo quy luật
phân ly.	B.di truyền trội không hoàn toàn.
C.tác động cộng gộp.	D. tác động gen át chế.
7.Để biết chính xác kiểu gen của một cá thể có kiểu hình trội có thể căn cứ vào kết quả của
lai thuận nghịch.	B.tự thụ phấn ở thực vật.
C.lai phân tích.	D.lai gần.
8.Khi kiểu gen cơ thể mang tính trạng trội được xác định là dị hợp, phép lai phân tích sẽ có kết quả
đồng tính, các cá thể con mang kiểu hình lặn.
đồng tính, các cá thể con mang kiểu hình trội.
đồng tính, các cá thể con mang kiểu hình trung gian.
phân tính.
9.Kiểu hình F1 và F2 trong trường hợp lai một cặp tính trạng trội hoàn toàn với trội không hoàn toàn do
tính trạng phân ly riêng rẽ.	B.mức lấn át của gen trội và gen lặn.
C.ảnh hưởng của môi trường.	D.các gen đã đồng hoá nhau.
10. Cho giao phấn cà chua quả đỏ thuần chủng với cà chua quả vàng thuần chủng, F1 thu được
	A. Đồng loạt vàng	B. 50% đỏ : 50% vàng
	C. Đồng loạt đỏ	D. Cả A và C đều đúng
11. Điểm độc đáo trong phương pháp nghiên cứu của Menđen?
A. Kiểm tra độ thuần chủng của bố mẹ trước khi đem lai
B. Lai bố mẹ thuần chủng có cặp tính trạng tương phản
C. Theo dõi sự di truyền riêng rẽ của từng cặp tính trạng
D. Dùng toán thống kê phân tích số liệu, từ đó rút ra qui luật di truyền
12. Phương pháp nghiên cứu của Menđen không có nội dung nào?
A. Kiểm tra độ thuần chủng của P trước khi đem lai
B. Lai các cặp bố mẹ thuần chủng khác nhau về một hoặc một vài cặp tính trạng tương phản, rồi theo dõi sự di truyền riêng rẽ của từng cặp tính trạng đó trên con cháu của từng cặp bố mẹ
C. Dùng toán thống kê để phân tích các số liệu thu được, từ đó rút ra quy luật di truyền các tính trạng đó của bố mẹ cho thế hệ sau
D. Lai phân tích cá thể lai F1
13. Ở một loài thực vật, gen A quy định tính trạng hoa vàng là trội so với gen a quy định tính trạng hoa trắng. Cho cây hoa vàng kiểu gen Aa tự thụ phấn bắt buộc qua 2 thế hệ liên tiếp thì tỉ lệ cây hoa vàng ở F2 là bao nhiêu?
	A. 3/8	B. 5/8	C. ¼	D. 3/4
14. Trong trường hợp mỗi gen quy định một tính trạng, trội lặn hoàn toàn, gen gây chết ở trạng thái lặn. Tỉ lệ kiểu gen, kiểu hình của phép lai P Aa x Aa lần lượt là:
	A. 3 : 1 và 3 : 1.	B. 2 : 1 và 2 : 1.	C. 1 : 2 và 100%.	D. 1 : 2 : 1 và 1 : 2 : 1