Kỷ yếu trại hè Hùng Vương - Sinh học

 VŨ VĂN VỤ (Chủ biên) 
CHU VĂN MẪN 
KỶ YẾU 
TRẠI HÈ HÙNG VƯƠNG 
Lần thứ 6-2010 
Thái nguyên - 2010 
 2 
Lời nói ñầu 
 Sau nhiều năm hình thành và phát triển, hệ ñào tạo năng khiếu của các Trường 
THPT Chuyên, với chủ trương ñúng ñắn, với mục tiêu rõ ràng và với một chương 
trình ñào tạo hiện ñại, cập nhật, ñã thu ñược các kết quả rất ñáng khích lệ và tự hào. 
Các ñội tuyển quốc gia Toán, Lí, Hoá, Sinh, Ngoại ngữ tham dự các kì thi Olympic 
quốc tế ñã ñạt nhiều giải cao và nhiều môn ñã có thể sánh vai với các cường quốc 
năm Châu. Các cuộc thi Olympic quốc gia, một số Trường Chuyên ñã có nhiều học 
sinh ñoạt giải cao và số lượng các Trường Chuyên có học sinh ñoạt các giải nhất, 
nhì, ba ngày càng nhiều. Trong số các trường ñó, có các Trường Chuyên của các 
tỉnh miền núi phía Bắc. Mặc dù còn khó khăn về nhiều mặt, các Trường Chuyên của 
các tỉnh miền núi phía Bắc, ñã nỗ lực phấn ñấu vượt bậc, bên cạnh sự hỗ trợ, giúp 
ñỡ, khích lệ của Nhà nước, của Bộ Giáo dục và ðào tạo, của các cấp Chính quyền 
và của các Trường bạn. 
 Sáng kiến tạo ra một sân chơi văn hoá và khoa học chung - Trại hè Hùng 
Vương - cho các Trường THPT Chuyên miền núi phía Bắc, bắt ñầu từ năm 2005, là 
một sáng kiến rất ñáng ñược hoan nghênh và là biểu hiện rõ rệt nhất về sự hỗ trợ, 
giúp ñỡ, khích lệ và hợp tác của các nhà giáo ñầy tâm huyết và của các Trường bạn. 
 Trại hè Hùng Vương là một sân chơi trí tuệ, văn hoá và khoa học. ðến Trại hè, 
Thầy và Trò ñược hội nhập, ñược giao lưu, trao ñổi và học hỏi lẫn nhau các kiến 
thức chuyên môn với các cố vấn của Trại hè - các nhà khoa học, các giảng viên lâu 
năm ở các Trường ñại học - có kiến thức chuyên môn sâu, có ñầy nhiệt huyết trong 
sự nghiệp ñào tạo thế hệ trẻ. Trong thời gian tham gia trại hè, học sinh còn ñược 
tham dự một kì thi Olympic Hùng Vương. Kì thi chuyên môn này chỉ với khuôn 
khổ kiến thức lớp 10 THPT và như là một sự khích lệ lòng ham muốn học tập 
chuyên sâu, một sự tập dượt cho các kì thi Olympic quốc gia, quốc tế. 
 Chuyên môn Sinh học tham gia Trại hè Hùng Vương từ năm 2006 và ñến lần 
kỉ niệm 6 năm Trại hè Hùng Vương năm nay- 2010, Trại hè Hùng Vương với 
chuyên môn Sinh học ñược trọn 5 năm. 
 3 
 Nhân mốc lịch sử quan trọng này, các cố vấn chuyên môn Sinh học cùng 
với các Trường THPT Chuyên tham gia Trại hè, cho ra mắt Tập san Sinh học này. 
Tập san với nội dung phản ánh hoạt ñộng của Trại hè trong những năm qua như: 
Các ñề thi cùng ñáp án do các Trường ñề xuất, các ñề thi ñã sử dụng trong các kì 
thi, các vấn ñề trao ñổi về chuyên môn,...Tập san còn gồm các nội dung nhằm ñáp 
ứng mục tiêu của Trại hè như : Các vấn ñề sinh học hấp dẫn, các vấn ñề của ñời 
sống sinh học, ... 
 Chúng tôi hy vọng rằng, Tập san Sinh học này sẽ cung cấp một số kiến thức 
mới, hấp dẫn và gây hứng thú, tạo say mê cho Thầy và Trò trong quá trình dạy và 
học môn học Sinh học. 
 Chúng tôi coi Tập san Sinh học -2009 này như một món quà rất có ý nghĩa của 
Tập thể các Thầy giáo cố vấn khoa học và của Thầy Trò các Trường Chuyên ñã 
tham gia Trại hè Hùng Vương 4 năm qua. 
 Nhân dịp này, chúng tôi muốn bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc ñến Ban Tổ chức 
Trại hè Hùng Vương, ñến Ban Giám hiệu, ñến Thầy và Trò các Trường Chuyên 
tham gia trại hè, ñến các cấp lãnh ñạo Chính quyền và ñến các Nhà tài trợ. ðặc biệt 
nhân dịp này, chúng tôi xin gửi tới GS.TSKH.NGND Nguyễn Văn Mậu- Chủ tịch 
Hội ñồng cố vấn của Trại hè Hùng Vương lời biết ơn chân thành nhất. 
 Vì thời gian rất gấp gáp và năng lực có hạn, chắc chắn Tập san Sinh học này 
không khỏi có những thiếu sót về hình thức và nội dung. Chúng tôi xin ñược lượng 
thứ và rất cám ơn sự góp ý, phê bình của người ñọc. 
 Thay mặt Nhóm cố vấn chuyên môn 
 Sinh học 
 GS. TS. NGND Vũ Văn Vụ 
 4 
1. Tự giới thiệu của các trường chuyên tham gia “Trại hè Hùng 
Vương các tỉnh miền núi và trung du phía Bắc” 
1.1. Tổ tự nhiên – Trường THPT chuyên HÙNG VƯƠNG : Quá trình hình 
thành và phát triển 
 Cù Huy Quảng 
 Tổ trưởng tổ chuyên môn 
I. Giới thiệu ñặc ñiểm – truyền thống 
- Tên tập thể : TỔ TỰ NHIÊN. 
- ðơn vị: Trường THPT chuyên HÙNG VƯƠNG - SỞ GD VÀ ðT PHÚ THỌ 
- Thành lập tháng 9/1982 (ñến nay là 28 năm). 
1- Quá trình hình thành và phát triển 
Tổng số có 29 cán bộ, trong ñó có: 7 ñồng chí ðảng viên ðảng CSVN. 
Nữ 19 - Nam : 10 
Trình dộ chuyên môn: - Thạc sỹ: 7 
 - ðại học: 22 
2. Chức năng nhiệm vụ ñược giao 
a. Giảng dạy: 
+ Bộ môn Hoá học lớp chuyên toàn trường. 
+ Bộ môn Sinh học - Kỹ thuật nông nghiệp. 
+ Bộ môn Thể dục. 
 Toàn trường có 40 lớp (bao gồm cả 3 khối X, XI, XII). 
b. Phụ trách: 
+ ðội tuyển HSG môn Sinh học cấp Tỉnh và cấp Quốc gia. 
+ ðội tuyển HSG môn Hoá học cấp Tỉnh và cấp Quốc gia. 
+ Phụ trách phong trào thể dục - thể thao của trường. 
3. Thành tích ñã ñược khen thưởng trong các năm 
- 28 năm liên tục ñạt danh hiệu tổ lao ñộng XHCN - Tổ lao ñộng giỏi. 
- 5 lần ñược Tổng Liên ñoàn lao ñộng Việt Nam cấp bằng khen. 
- Nhiều lần ñược liên ñoàn lao ñộng Tỉnh - UBND tỉnh Vĩnh Phú và Phú Thọ tặng 
Bằng khen. 
- 1 lần ñược Thủ tướng Chính phủ tặng bằng khen (năm 1996) 
- 3 lần ñược Bộ trưởng GD và ðT tặng bằng khen (các năm 1999 , 2001 và 2007) 
II. Những thành tích ñạt ñược trong các năm 
+ Tổ chuyên môn: Tổ Lao ñộng giỏi và xuất sắc liên tục 28 năm. 
+ Tổ Công ñoàn: Tiên tiến xuất sắc liên tục 28 năm. 
 5 
+ 80% giáo viên trong tổ ñạt danh hiệu giáo viên giỏi các cấp. 
+ 3 ñồng chí ñạt danh hiệu nhà giáo ưu tú: ñồng chí Cù Thị Kim Hợp, ñồng chí Vũ 
Văn Viết, ñồng chí ðào Văn Ích ñược bầu danh hiệu chiến sỹ thi ñua toàn quốc. 
+ 9 ñồng chí ñược Bộ trưởng GD và ðT tặng Bằng khen: Các ñồng chí ðào Văn 
Ích, ðặng Hữu Hải, Lê Thị Ngọc Hà, Cù Huy Quảng, Dương Thu Hương, Nguyễn 
Văn ðức, Nguyễn Thị Minh Phương, Vũ Thị Hạnh, Lê Thị Việt An. 
+ 3 ñồng chí ñược Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen: ñồng chí ðào Văn Ích, 
ñồng chí Cù Huy Quảng và ñồng chí Dương Thị Thu Hương. 
+ Nhiều năm liên tục có học sinh giỏi (HSG) cấp tỉnh và cấp Quốc gia. 
ðặc biệt các năm học sau : 
STT Năm học HSG cấp tỉnh HSG Quốc gia HSG Quốc tế 
1 1998 – 1999 75 9 1 
2 1999 – 2000 94 13 1 
3 2000 – 2001 111 15 
4 2001 – 2002 102 8 
5 2002 – 2003 102 9 
6 2003 – 2004 160 13 2 
7 2004 – 2005 149 10 
8 2005 – 2006 66 15 
9 2006 – 2007 30 12 1 
10 2007 – 2008 44 9 
11 2008 - 2009 42 9 
Cộng 975 122 5 
- ðã có 2 HSG ñạt Huy chương ðồng Quốc tế về môn Hoá Học: 
+ Em Nguyễn Hữu Thọ (1998): ðạt Huy chương ðồng Quốc Tế tại Úc. 
+ Em Hoàng Minh Hiếu (1999): ðạt Huy chương ðồng Quốc tế tại Thái 
Lan. 
- Năm học 2003 - 2004: có 2 học sinh bộ môn Sinh học ñược dự thi Olimpic Quốc 
tế tại Úc: 
+ Em Nguyễn Quang Huy học sinh lớp 12. 
+ Em Nguyễn Văn Phi học sinh lớp 11. 
+ Năm 2006 - 2007: Em Lê ðình Mạnh ñược dự thi Olimpic Hoá quốc tế tại 
Liên Bang Nga. 
 6 
1. Về xây dựng tập thể vững mạnh 
a- Xây dựng khối ñại ñoàn kết: Mọi thành viên trong tổ luôn nhận thức ñược nhiệm 
vụ của Chi bộ ðảng, của nhà trường một cách sâu sắc, luôn ñấu tranh xây dựng tập 
thể nhóm, tổ và trường vững mạnh, ñoàn kết nhất trí cao. 
b- Kiên trì giác ngộ, giữ gìn phẩm chất ñạo ñức của người giáo viên, phấn ñấu trở 
thành ðảng viên. Trong 3 năm ñã giúp ñỡ và giới thiệu 5 quần chúng tích cực cho 
ðảng. 4 ñồng chí ñược kết nạp vào ðảng CSVN. 
c- Hưởng ứng tốt phong trào xây dựng gia ñình văn hoá: 100% gia ñình ñạt danh 
hiều gia ñình văn hoá: Tổ chức tốt công tác thăm hỏi ñộng viên các thành viên trong 
tổ khi ốm ñau hiếu hỷ. 
2. Về công tác chuyên môn 
a- ðảm bảo kỷ luật cao: 
- Quy chế cho ñiểm ñúng tiến ñộ, vượt ñịnh mức quy ñịnh, có tác dụng tích cực 
ñộng viên và ñánh giá ñúng năng lực và sự cố gắng của học sinh. 
- Tham gia thực tập lớp cấp trường nhân các ngày lễ lớn trong năm, có giao cho cá 
nhân chuẩn bị thực hiện theo chuyên ñề có giá trị tích cực, ñặc biệt là ñổi mới về 
phương pháp nhằm phát huy tính tích cực của học sinh, nâng cao một bước chất 
lượng giảng dạy. (tiến hành thao giảng ñược 2 tiết). 
- Có kế hoạch và tích cực xúc tiến việc xây dựng phòng thí nghiệm bộ môn nhằm 
chuẩn bị có các tiết học thực hành và chuẩn bị nội dung thi học sinh giỏi quốc gia . 
- Xây dựng các chương trình dạy bồi dưỡng ðại học và bồi dưỡng ñội tuyển HSG 
cho cả 3 khối của 2 bộ môn Hoá và Sinh học, ñã thực hiện và ñạt hiệu quả cao. 
- Phân loại và kèm cặp các ñối tượng HSG chuẩn bị tư liệu giảng dạy cho các ñội 
tuyển HSG có hiệu quả. 
b. Về các hoạt ñộng khác do tổ phụ trách: 
- Công tác chủ nhiệm: Các ñồng chí trong tổ ñược giao công tác chủ nhiệm ñều tích 
cực sáng tạo và có phương pháp làm việc khoa học, có hiệu quả. Các lớp CN ñều 
ñạt tập thể vững mạnh, chất lượng ñức dục và trí dục cao. 
- Các công tác mà nhà trường giao: Tổ thể dục kết hợp với ñoàn trường phụ trách 
thể dục buổi sáng, các phong trào TDTT, các hoạt ñộng vệ sinh, văn thể ñều tích 
cực, sáng tạo và ñạt hiệu quả. 
c. Xây dựng các ñiều kiện phục vụ dạy và học của Tổ: 
- Xây dựng Bộ tư liệu giảng dạy cả 2 bộ môn Hoá Học và Sinh học rất phong phú 
có giá trị lớn cho cả bồi dưỡng ðại học và HSG. 
- Thường xuyên xây dựng bổ xung cho phòng thí nghiệm; Vẽ tranh, làm ñồ dùng 
dạy học, xây dựng ý thức tìm tòi sáng tạo cho học sinh tiếp cận chân lý khoa học. 
 7 
- Tích cực mua sắm dụng cụ TDTT có chất lượng phục vụ giảng dạy buổi sáng và 
phong trào thể dục ngoài giờ. 
d. ðề tài nghiên cứu khoa học và sáng kiến kinh nghiệm của tổ: 
- Tham gia ñề tài nghiên cứu khoa học cấp Tỉnh ở cả 2 bộ môn Hoá Học + Sinh 
học: Bộ tư liệu giảng dạy HSG trong ñó có: 
+ Bộ môn Hoá học: 3 tập câu hỏi và bài tập nâng cao bồi dưỡng HSG: 
 Vô cơ 1: Hữu cơ 1 và Hoá học ñại cương . 
+ Bộ môn Sinh học 6 chuyên ñề theo 6 bộ môn thi HSG Quốc gia (Vi sinh vật học, 
Di truyền học, Sinh thái học, Tiến hoá học) 
Bồi dưỡng ðại học ñạt hiệu quả cao. 
- Nhiều ñồng chí có năng lực, có kinh nghiệm giảng dạy, có uy tín lớn ñối với nhân 
dân, học sinh và ñồng nghiệp, thực sự là tấm gương sáng là trụ cột và chỗ dựa tin 
cậy của lãnh ñạo nhà trường, ñược lãnh ñạo Sở GD và ðT tín nhiệm. 
- Có thành tích ñặc biệt xuất sắc trong công tác bồi dưỡng HSG Quốc gia và Quốc 
tế. ðội tuyển bộ môn Sinh học ñạt 6 giải ñứng thứ 5 toàn quốc. ðội tuyển Hoá 
nhiều năm dẫn ñầu toàn quốc. 
- 4 lần có học sinh ñi thi Olimpic Quốc tế: 
+ Năm 1998: 1 học sinh ñi thi Olimpic Quốc tế môn hóa tại Úc - ñạt huy chương 
ðồng. 
+ Năm 1999: 1 học sinh ñi thi Olimpic Quốc tế môn hóa tại Thái Lan ñạt Huy 
chương ðồng. 
+ Năm 2004: có 2 học sinh ñi thi Olimpic Quốc tế tại Úc bộ môn Sinh học. 
+ Năm học 2006-2007: có 5 học sinh ñược dự kỳ thi vòng 2 chọn học sinh ñi thi 
Quốc tế. Một học sinh ñi thi Olimpic Quốc tế tại Liên Bang Nga bộ môn Hoá Học. 
 Việt Trì, ngày 15 tháng 6 năm 2009 
1.2. TỔ SINH - THỂ TRƯỜNG THPT CHUYÊN BẮC GIANG 
ThS. Ngô Văn Bình 
Tổ Sinh - Thể Trường THPT chuyên Bắc Giang hân hạnh chào mừng các 
bạn tham gia Hội trại Hùng Vương ñã quan tâm ñến những thông tin của tổ chúng 
tôi. 
Tổ Sinh - Thể Trường THPT chuyên Bắc Giang (Trước kia là tổ Tự nhiên) 
ñược thành lập vào năm 1991. Sau 18 năm phát triển, các ...  vào một dung dịch. Hãy cho biết 
Khi nào sức căng trương nước T xuất hiện và tăng ? 
a.Khi nào T cực ñại và khi T cực ñại thì bằng bao nhiêu ? 
b.Khi nào T giảm và khi nào T giảm ñến O 
c.Trong công thức S = P - T , S luôn P? 
 Giải thích, nếu có. 
d.Biểu diễn mối liên quan giữa các ñại lượng : S , P, T trên ñồ thị các trường 
 hợp a, b, c, d trên. 
e.Một cây ñược tưới nước và bón phân bình thường. Hãy nêu những trường 
 hợp T có thể tăng ? 
 Bài tập tự luận này ñã dựa vào hai bài tập trắc nghiệm sau : 
Bài : Hiện tượng co nguyên sinh mới chớm bắt ñầu là thời ñiểm ở ñó : 
 a. sức căng trương nước T = 0 
 b. chất nguyên sinh hoàn toàn tách khỏi thành tế bào 
 c. thể tích tế bào cực ñại 
 d. thành tế bào không thể lớn hơn ñược nữa 
 e. không có sự trao ñổi nước giữa tế bào và dung dịch 
 và Bài : Trong ñiều kiện nào sau ñây, sức căng trương nước T tăng : 
a. ñưa cây vào trong tối 
b. ñưa cây ra ngoài sáng 
c. tưới nước cho cây 
d. tưới nước mặn cho cây 
e. bón phân cho cây 
Bài 2. Dung dịch phenol có màu ñỏ khi trong môi trường không có CO2 và có màu 
vàng khi trong môi trường có CO2 .Hãy bố trí thí nghiệm ñể chứng minh ñiều trên, 
khi có : 
a. một cốc miệng rộng chứa dung dịch phenol 
b. một chậu cây nhỏ 
c. một chuông thuỷ tinh kín 
d. ñể thí nghiệm cho kết quả tốt nên sử dụng cây trong chậu là cây thuộc 
nhóm thực vật nào ? 
 e. có nên sử dụng thực vật CAM ñể làm thí nghiệm này không ? Vì sao ? 
Bài tập này dựa vào bài trắc nghiệm sau: Phenol ñỏ có màu ñỏ khi trong môi trường 
không có CO2 và có màu vàng khi trong môi trường có CO2. Một chậu cây nhỏ ñặt 
cùng với một cốc phenol ñỏ trong tối . ðiều gì sẽ xảy ra : 
a. phenol từ màu vàng chuyển sang màu ñỏ do quang hợp xảy ra 
 210 
b. phenol từ màu ñỏ chuyển sang màu vàng do quang hợp xảy ra 
c. phenol từ màu vàng chuyển sang màu ñỏ do hô hấp xảy ra 
d. phenol từ màu ñỏ chuyển sang màu vàng do hô hấp xảy ra 
e. không có trường hợp nào ñúng 
Bài 3. Trong quá trình cố ñịnh nitơ khí quyển : 
a. Vì sao có hai nhóm vi sinh vật cố ñịnh nitơ : nhóm tự do và nhóm cộng 
sinh ? 
b. Khi chu trình Crep ngừng hoạt ñộng thì cây bị ngộ ñộc bởi NH3. ðiều ñó 
có ñúng không ? Giải thích ? 
c. Trong thực tiễn sản xuất nông nghiệp, dựa trên sự hiểu biết về mối quan 
hệ giữa hô hấp và dinh dưỡng khoáng, người ta ñã sử dụng các biện pháp kĩ thuật gì 
trong trồng trọt ? 
Bài tập này dựa vào bài trắc nghiệm : Vi khuẩn nốt sần cây họ ñậu lấy gì ở cây chủ: 
a. Nitrat 
b. Nước 
c. Chất khoáng vi lượng 
d. ðường 
e. Không lấy gì cả 
Bài 4. Cho một số ống nghiệm, một lọ glucôzơ, một lọ axit pyruvic, một lọ dịch 
nghiền tế bào, một lọ dịch nghiền tế bào không có các bào quan, một lọ ti thể . 
Hãy cho biết : 
a. Có thể bố trí ñược bao nhiêu thí nghiệm về hô hấp tế bào ? 
b. Có mấy thí nghiệm có CO2 bay ra ? 
c. Giải thích các thí nghiệm 
Bài này dựa vào bài trắc nghiệm : Có 6 ống nghiệm ủ trong tủ ấm : 
1. ống 1 chứa G + DNTB 
2. ống 2 chứa G + DNTB không có các bào quan 
3. ống 3 chứa G + ti thể 
4. ống 4 chứa AP + DNTB 
5. ống 5 chứa AP + DNTB không có các bào quan 
6. ống 6 chứa AP + ti thể 
Hãy cho biết số ống nghiệm có CO2 bay ra : 
a. 1 
b. 2 
c. 3 
d. 4 
e. 5 
 211 
Bài 5. Cho một số lọ chứa ñầy nước và có nút kín, một thực vật và một ñộng vật 
thuỷ sinh . Hãy bố trí các thí nghiệm ñể có ñược : 
a. lọ sinh nhiều O2 nhất 
b. lọ sinh nhiều CO2 nhất 
c. lọ sinh vật có thời gian sống ngắn nhất 
d. lọ sinh vật có thời gian sống dài nhất 
e. lọ sinh vật có thời gian sống như nhau 
Bài này dựa trên bài trắc nghiệm : Có các lọ và ñiều kiện như sau : 
 *Có ánh sáng *Không có ánh sáng (tối) 
 lọ 1 : rong + ốc sên lọ 2 : rong + ốc sên 
 lọ 3 : rong lọ 4 : rong 
 lọ 5 : ốc sên lọ 6 : ốc sên 
 Hãy tìm lọ sinh nhiều CO2 nhất : 
a. lọ 1 
b. lọ 2 
c. lọ 3 
d. lọ 1 và 2 
e. lọ 5 và 6 
II.2. Một số bài trắc nghiệm hay 
A. Nguyên tắc hình thành một ñề trắc nghiệm : 
• Phải có câu dẫn ngắn,gọn,dễ hiểu 
• Phải có từ 3 ñến 5 ñáp án ñể lựa chọn 
• Trong ñáp án phải có ít nhất một ñáp án ñúng 
• Các ñáp án còn lại phải là ñáp án gây nhiễu hoặc ñáp án không ñúng 
• Các ñề phải ñược kiểm tra thử và ñánh giá mức ñộ khó,dễ 
B. Một số ví dụ về các bài trắc nghiệm hay : 
Bài 1. Dung dịch trong mạch rây (floem) gồm 10 - 20% chất hoà tan. ðó là chất nào 
trong các chất sau ñây : 
a. tinh bột 
b. protein 
c. ATP 
d. K+ 
e. Sacarôzơ 
 Bài 2. ðiều nào dưới ñây không thể nói ñược về PS I : 
a. nó hoạt ñộng mạnh khi tế bào cần nhiều ATP 
b. nó hoạt ñộng mạnh hơn khi tế bào thiếu NADP+ 
 212 
c. chất nhận e- ñầu tiên là Feredoxin 
d. chất nhận e- cuối cùng trước khi về trung tâm là Plastocianin 
e. Cytocrom f liên kết giữa Feredoxin và Plastoquinon 
 Bài 3. Cơ chất của RuBiSCO là : 
1. PEP 
2. RiDP 
3. AOA 
4. APG 
5. CO2 
6. ALPG 
7. O2 
Chọn tổ hợp ñúng : 
a. 1,3,5 
b. 1,5 
c. 2,5 
d. 1,3,6 
e. 2,5,7 
Bài 4. Màu sắc của chất nào dưới ñây không liên quan trực tiếp với chức năng của 
nó : 
a. chlorophyll 
b. phytocrom 
c. cytocrom 
d. hemoglobin 
e. không có chất nào 
Bài 5. Chọn ý không ñúng về Auxin : 
a. kích thích ra rễ cành giâm,cành chiết 
b. ức chế sinh trưởng chồi bên 
c. tác dụng kích thích hay ức chế phụ thuộc vào nồng ñộ 
d. vận chuyển hướng gốc theo sự chênh lệch nồng ñộ 
e. khi ngất nhọn cây sẽ làm mất vai trò ưu thế ñỉnh của Auxin 
 Hà Nội, 2010 
 213 
8. Sinh học và cuộc sống 
CHÙM THƠ HOA VÀ LÁ 
 Vũ Văn Vụ (sưu tầm) 
HOA QUỲNH 
1 
Loài Quỳnh hoa nở về ñêm 
Trắng trong như thể áo em ban ngày 
Một vùng hương toả ngất ngây 
Càng khuya vắng lặng càng say lòng người 
Hoa tươi chỉ một ñêm thôi 
Một ñêm cũng ñáng một ñời loài hoa . 
2 
Hoa quỳnh hay xấu hổ 
Nên chỉ nở về ñêm 
ðể những ai muốn ngắm 
Phải chờ ñến trăng lên . 
3 
Non tơ nảy tự cành xanh 
Tựa lưng vào nắng tựa mình vào ñêm 
Vịn sáng ấm, vịn chiều êm 
Cành dao quấn quít nghiêng mềm lá buông 
Nín hờ níu mảnh trăng sương 
Trắng tinh nguyên sắc nguyên hương trao người 
Một thân vượt cạn chơi vơi 
Một mình một thoáng với ñời một ñêm . 
CHIẾC LÁ 
1 
Không phải không yêu anh 
Nhưng yêu làm sao ñược 
Mắt anh như chiếc lá 
Nhìn mọi vật trôi qua 
ðều xanh xanh tất cả 
 214 
Không phải không yêu anh 
Nhưng yêu làm sao ñược 
Khi bọn xấu giơ dao 
Anh vẫn như chiếc lá 
Chẳng che nổi ngực em 
Ôi ! làm sao yêu anh 
Dù anh hiền như chiếc lá 
 2 
Người vá trời lấp biển 
Kẻ ñắp luỹ xây thành 
Ta chỉ là chiếc lá 
Việc của mình là XANH 
 3 
Anh hiền như chiếc lá 
Nhưng chẳng thể yêu anh 
Vì chiếc lá xa cành 
Là không còn màu xanh 
Mà màu xanh em chọn ! 
Anh hiền như chiếc lá 
Nhưng chẳng thể yêu anh 
Vì chiếc lá mỏng manh 
Không chở che em ñược 
Mà cuộc ñời bão giông ! 
4 
Anh hiền như chiếc lá 
Nhưng chẳng thể yêu anh 
Vì chiếc lá xa cành 
Là ngừng ngay quang hợp 
Cuộc ñời em ra sao ? 
Anh hiền như chiếc lá 
Và em mãi yêu anh 
Vì lá chẳng xa cành 
Vì lá chẳng mong manh 
Mà tràn ñầy nhựa sống 
Khi giọt nắng bên thềm 
Rơi trên màu diệp lục ! 
 215 
EM ðI RỒI 
Tặng các em học sinh lớp 12 khoá 2006-2009 trường THPT 
chuyên Hùng Vương, nhân buổi chia tay 
Em ñi rồi, hàng phượng cuối mùa thi 
ðỏ hoe mắt dõi theo người tri kỷ 
Em ñi rồi, sân trường ngưng gió hát 
Ánh chiều vàng, lác ñác cánh hoa rơi. 
Em ñi rồi, chỗ ngồi bên cửa lớp 
Vẫn mong hoài bóng dáng của người thân 
Em ñi rồi, những chiều bên ký túc 
Có ai buồn – những khúc hát vu vơ. 
Em ñi rồi, năm tháng chẳng mờ phai 
Bao kỷ niệm ñã ñi vào ký ức 
Như hành trang trên con ñường phía trước 
Như nhịp cầu, em bước tới tương lai. 
Em ñi rồi, ngày nào em trở lại 
Nắng sân trường, gió hát với hàng cây 
Em say sưa những chùm hoa phượng ñỏ 
Như trở về thời áo trắng ... xa xôi. 
 Việt Trì, tháng 5 năm 2009 
 Hoàng Văn Cường 
( Phó HT- chuyên Hùng Vương-Phú thọ) 
ðÔI ðIỀU MÀU TÍM 
Tím ngắt là cánh hoa cà 
hoa xoan tim tím màu hoa trữ tình 
bằng lăng làm khoảng trời xinh 
ñể cho hoa giấy một mình sắc riêng 
mỉm cười em nói rất duyên: 
“tím trong sắc ñỏ làm nên trời chiều” ... 
 Hà Nội, 25-4-1983 
 Chu Văn Mẫn 
 216 
MỤC LỤC 
 Trang 
Lời nói ñầu 2 
1.Tự giới thiệu của các trường chuyên tham gia “Trại hè Hùng Vương 
các tỉnh miền núi và trung du phía Bắc” 
4 
1.1.Tổ tự nhiên – Trường THPT chuyên Hùng Vương: Quá trình hình 
thành và phát triển 
4 
1.2.Tổ Sinh – Thể Trường THPT chuyên Bắc Giang 7 
1.3. Vài nét về khối chuyên sinh trường THPT chuyên Lào Cai 9 
1.4. Niềm vui ñược ñến trại hè Hùng Vương - Trường THPT chuyên 
Nguyễn Tất Thành tỉnh Yên Bái 
10 
2. ðề thi Olimpic Sinh học Hùng Vương 12 
2.1. Trại hè Hùng Vương, 2007 12 
2.2. Trại hè Hùng Vương, 2008 15 
2.3. Trại hè Hùng Vương, 2009 20 
3. ðáp án ñề thi Olimpic Sinh học Hùng Vương 21 
3.1. Trại hè Hùng Vương, 2007 21 
3.2. Trại hè Hùng Vương, 2008 23 
3.3. Trại hè Hùng Vương, 2009 23 
4. ðề thi ñề xuất Olimpic Sinh học Hùng Vương lần thứ V 28 
4.1. Trường THPT chuyên Hoàng Văn Thụ Tỉnh Hoà Bình 28 
4.2. Trường THPT chuyên tỉnh Bắc Giang 29 
4.3. Trường THPT chuyên tỉnh Hà Giang 31 
4.4. Trường THPT chuyên Hạ Long Tỉnh Quảng Ninh 32 
4.5. Trường THPT chuyên Tỉnh Lào Cai 36 
4.6. Trường THPT chuyên Tỉnh Phú Thọ 39 
4.7. Trường THPT chuyên Tỉnh Thái Nguyên 40 
4.8. Trường THPT chuyên Tỉnh Tuyên Quang 42 
4.9. Trường THPT chuyên Tỉnh Sơn La 44 
5. ðáp án ñề thi ñề cử Olimpic Sinh học Hùng Vương lần thứ V 46 
5.1. Trường THPT chuyên Hoàng Văn Thụ Tỉnh Hoà Bình 46 
5.2. Trường THPT chuyên tỉnh Bắc Giang 49 
5.3. Trường THPT chuyên tỉnh Hà Giang 53 
5.4. Trường THPT chuyên Hạ Long Tỉnh Quảng Ninh 56 
5.5. Trường THPT chuyên Tỉnh Lào Cai 58 
 217 
5.6. Trường THPT chuyên Tỉnh Phú Thọ 63 
5.7. Trường THPT chuyên Tỉnh Thái Nguyên 67 
5.8. Trường THPT chuyên Tỉnh Tuyên Quang 72 
5.9. Trường THPT chuyên Tỉnh Sơn La 81 
6. Một số ý kiến trao ñổi sư phạm và chuyên môn 81 
6.1) Một số ý kiến trao ñổi về ñổi mới phương pháp dạy học ở trường phổ 
thông - Trường THPT chuyên Hùng Vương, Phú Thọ 
81 
6.2) Trao ñổi nghiệp vụ sư phạm : Làm thế nào ñể có giờ học tốt? Trường 
THPT chuyên Bắc Giang. 
86 
6.3) Trao ñổi nước ở thực vật -Nhóm Sinh trườngTHPT Chuyên Hà Giang 89 
6.4) Phát triển tư duy của học sinh từ sơ ñồ chuyển hoá năng lượng trong 
sinh giới - Trường THPT chuyên Nguyễn Tất Thành Tỉnh Yên Bái 
90 
6.5) Một số biện pháp nâng cao chất lượng ôn luyện học sinh giỏi bộ môn 
sinh học ở trường THPT chuyên Cao Bằng 
95 
6.6) Một số giải pháp trong bồi dưỡng học sinh giỏi môn sinh học ở trường 
THPT chuyên Thái Nguyên 
100 
7.Tư liệu Sinh học 105 
7.1) Một số vấn ñề sinh sản hữu tính ở thực vật 105 
7.2) Thành phần hoá học của cơ thể người 107 
7.3) Cấu tạo tế bào của cơ thể người 120 
7.4) Khái niệm về công nghệ sinh học và công nghệ di truyền 152 
7.5) Học thuyết tiến hoá của Ch.Darwin (1809-1882) và tiến hoá người 183 
7.6) Ty thể và hệ gen của ty thể người 194 
7.7) Một số vấn ñề cần lưu ý về lí thuyết và bài tập sinh học cơ thể thực vật 203 
8. Sinh học và cuộc sống 213 
- Chùm thơ hoa và lá 213 
- Em ñi rồi 215 
- ðôi ñiều màu tím 215 
Mục lục 216