Giáo án Văn: Nhân hóa

NhiƯt liƯt chµo mõng c¸c thÇy c« vỊ dù giê KiĨm tra bµi cịTRỊ CHƠI Ơ CHỮA N P H Ô N G X Ơ Đ Ô Đ ÊCâu 1: Tên một nhà văn người Pháp, tác giả bài “buổi học cuối cùng” là gì?H A M E NP H  N T ỪB É C L I NL O R E NC H Ữ R Ô N GA N D Á TC©u 2: Tªn thÇy gi¸o – nh©n vËt chÝnh cđa truyƯn buỉi häc cuèi cïng ?C©u 3: §©y lµ mét quy t¾c mµ cËu bÐ Phr¨ng kh«ng thĨ nãi ®­ỵc trong buỉi häc cuèi cïng khi thÇy Ha – men kiĨm tra ?C©u 4: Tªn thđ ®« cđa n­íc Phỉ thêi k× x¶y ra chiÕn tranh Ph¸p – Phỉ (1870 – 1871)?C©u 5: Khi n­íc Ph¸p thua trËn vïng nµy bÞ s¸p nhËp vµo n­íc Phỉ ?C©u 6: KiĨu ch÷ nµo ®­ỵc thÇy Ha – men sư dơng trong buỉi häc cuèi cïng ?C©u 7 buỉi häc cuèi cïng b»ng tiÕng Ph¸p cđa thÇy trß Phr¨ng diƠn ra ë mét tr­êng thuéc vïng nµy ?NHÂN HÓACHÚC MỪNG THÀNH CÔNGTUẦN 23 - TIẾT 91NHÂN HÓAI.Nh©n ho¸ lµ g× ? 1.Bµi tËp. Ông trời Mặc áo giáp đen Ra trận Muôn nghìn cây mía Múa gươm Kiến Hành quân Đầy đường. (Trần Đăng Khoa).NHÂN HÓA1.Bµi tËp. Ông trời Mặc áo giáp đen Ra trận Muôn nghìn cây mía Múa gươm Kiến Hành quân Đầy đường. (Trần Đăng Khoa).Ơng Là từ vớn dùng để gọi người Nay được dùng để gọi trời (vật )Mặc áo giáp, ra trận Là những từ vớn dùng để miêu tả hành đợng của người Nay được dùng để miêu tả bầu trời (vật) trước cơn mưaMúa gươm, hành quân Là những từ vớn dùng ®Ĩ miêu t¶ hành đợng của người Nay được dùng đĨ miêu t¶ trạng thái của hàng mía (cây cới) đung đưa trước cơn giã, của đàn kiến (vật) đi lánh mưa.Gọi hoặc tả vật, cây cới, đờ vật bằng những từ vớn được dùng để gọi hoặc tả ngươìCách sử dụng từ ngữ như thế được gọi là nhân hóa.Vậy thế nào là NHÂN HÓA? Nhân hóa là gọi hoặc t¶ con vật, cây cơi, ®å vËt,... bằng những tõ ng÷ vớn được dùng ®Ĩ gäi hoặc t¶ con người.NHÂN HÓA2.Bµi häc a.§Þnh nghÜa Cách 1 Cách 21. Ơng trời mặc áo giáp đen ra trận 1. Bầu trời đầy mây đen2. Muơn nghìn cây mía múa gươm 2.Muơn ngh×n cây mía ngả nghiêng, lá bay phấp phới3. Kiến hành quân đầy đường 3. Kiến bò đầy đườngHãy so sánh để tìm sự giớng nhau và khác nhau giữa hai cách diễn đạt trên.Giớng nhau: Cùng miêu tả mợt sự vật, cùng nói về mợt nợi dung.Khác nhau: - Cách 1 có sử dụng phép nhân hóa - Cách 2 khơng sử dụng phép nhân hóaNHÂN HÓA Cách 1: nhân hóa 1. Ơng trời mặc áo giáp đen ra trận 2. Muơn ngàn cây mía múa gươm . 3. Kiến hành quân đầy đường Cách 2 khơng nhân hóa 1. Bầu trời đầy mây đen2. Muơn ngàn cây mía ngả nghiêng, lá bay phấp phới3. Kiến bò đầy đường C©u hái th¶o luËn nhãm1. Cho biết cách diễn đạt nào hay hơn, sớng đợng hơn? Vì sao?2. Qua sự diƠn đạt ở cách 1, em nhận xét gì về tâm hờn Trần Đăng Khoa? NHÂN HÓA*Cách 1: dùng phép nhân hóa nên diễn đạt hay hơn, sớng đợng hơn vì khi diễn đạt như vậy bầu trời, quang cảnh trước cơn mưa trở nên sớng đợng hơn. Các hoạt đợng, trạng thái của cây mía, đàn kiến trở nên gần gũi với con người hơn.* C¸ch 2: ChØ lµ mét c¸ch diƠn ®¹t mang tÝnh chÊt miªu t¶ - t­êng thuËt.* Qua sù diƠn ®¹t ë c¸ch 1, ta thÊy, khở thơ đã thể hiện con m¾t nh×n ngé nghÜnh, hãm hØnh, ®¸ng yªu cđa t¸c gi¶. ThĨ hiƯn lòng yêu thiên nhiên sâu sắc của nhà thơ (biểu thị được suy nghÜ, tình cảm của con người).Đó chính là tác dụng của biện pháp nhân hóa. Cách 1: nhân hóa 1. Ơng trời mặc áo giáp đen ra trận 2. Muơn ngàn cây mía múa gươm . 3. Kiến hành quân đầy đường Cách 2 khơng nhân hóa 1. Bầu trời đầy mây đen2. Muơn ngàn cây mía ngả nghiêng, lá bay phấp phới3. Kiến bò đầy đường NHÂN HÓAĐáp án:I. NHÂN HỐ LÀ GÌ ? NHÂN HÓA a. Định nghĩa: b. Tác dụng: Làm cho thế giới loài vật, cây cối, đồ vật, trở nên gần với con người, biểu thị được những suy nghĩ, tình cảm của con người.1. Bµi tËp2. Bµi häc* Ghi nhí 1/SGKNh©n ho¸ lµ gäi hoỈc t¶ con vËt, c©y cèi, ®å vËt ... b»ng nh÷ng tõ ng÷ vèn ®­ỵc dïng ®Ĩ gäi hoỈc t¶ con ng­êi; lµm cho thÕ giíi loµi vËt, c©y cèi, ®å vËt ... trë nªn gÇn gịi víi con ng­êi, biĨu thÞ ®­ỵc nh÷ng suy nghÜ, t×nh c¶m cđa con ng­êi.Bµi tËp nhanhNhãm 1 T×m vµ chØ ra 1 phÐp nh©n ho¸ trong v¨n b¶n “buỉi häc cuèi cïng”. Nªu t¸c dơng cđa phÐp nh©n ho¸ ®ã ?Nhãm 2 T×m vµ chØ ra 1 phÐp nh©n ho¸ trong v¨n b¶n “V­ỵt th¸c”. Nªu t¸c dơng cđa phÐp nh©n ho¸ ®ã ?- C©y hu-bl«ng tù tay thÇy trång giê ®©y quÊn quýt quanh c¸c khung cưa sỉ lªn tËn m¸i nhµ. - Nh÷ng chßm cỉ thơ d¸ng m·nh liƯt ®øng trÇm ng©m lỈng nh×n xuèng n­íc.- N­íc bÞ c¶n v¨ng bät tø tung, thuyỊn vïng v»ng cø chùc trơt xuèng, quay ®Çu ch¹y vỊ l¹i Hoµ Ph­íc.Gỵi ý Nước đầy và nước mới thì cua cá cũng tấp nập xuôi ngược, thế là bao nhiêu cò, sếu, vạc, cốc, le, sâm cầm, vịt trời, bồ nông, mòng, két ở các bãi sông xơ xác tận đâu cũng bay cả về vùng nước mới để kiếm mồi. Suốt ngày, họ cãi cọ om bốn góc đầm, có khi chỉ vì tranh một mồi tép, có những anh cò gầy vêu vao ngày ngày bì bõm lội bùn tím cả chân mà vẫn hếch mỏ chẳng được miếng nào. (Tô Hoài)Làm cho thế giới lồi vật, cây cối, đồ vật,trở nên gần gũi với con ngườiT¸c dơng: II. C¸c kiĨu nh©n hãa1. Bµi tËpTrong c¸c c©u d­íi ®©y nh÷ng sù vËt nµo ®­ỵc nh©n ho¸ ?a. Tõ ®ã, l·o MiƯng, b¸c Tai, c« M¾t, cËu Ch©n, cËu Tay l¹i th©n mËt sèng víi nhau, mçi ng­êi mét viƯc, kh«ng ai tÞ ai.Ch©n, Tay, Tai, M¾t, MiƯngb. GËy tre, ch«ng tre chèng l¹i s¾t thÐp cđa qu©n thï. Tre xung phong vµo xe t¨ng, ®¹i b¸c. Tre gi÷ lµng, gi÷ n­íc, gi÷ m¸i nhµ tranh, gi÷ ®ång lĩa chÝn. ThÐp míic. Tr©u ra ngoµi ruéng, tr©u cµy víi ta.Tr©u ¬i, ta b¶o tr©u nµy Ca dao(a). Từ đó, lão Miệng, bác Tai, cơ Mắt, cậu Chân, cậu Tay lại thân mật sơng với nhau, mởi người mợt việc, khơng ai tị ai cả. (Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng)Lão, bác, cơ, cậu là những từ vớn gọi người lại dùng để gọi miệng, tai, mắt, chân, tay (vật)KIỂU NHÂN HÓA THỨ NHẤTDùng những từ vớn gọi người để gọi vậtNHÂN HÓA(b). Gậy tre, chơng tre chớng lại sắt thép của quân thù. Tre xung phong vào xe tăng, đại bác. Tre giữ làng,giữ nước, giữ mái nhà tranh, giữ đờng lúa chín. (Thép Mới)NHÂN HÓA(b). Gậy tre, chơng tre chống lại sắt thép của quân thù. Tre xung phong vào xe tăng, đại bác. Tre giữ làng, giữ nước, giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín. (Thép Mới)Chống lại, xung phong, giữ lµ những từ vốn dùng để chỉ hoạt động, tính chất của người nay lại dùng để chỉ hoạt động, tính chất của tre ( vật)KIĨu Nh©n ho¸ thø haiDùng những từ vốn chỉ hoạt động, tính chất của người để chỉ hoạt động, tính chất của vậtNHÂN HÓA(c). Trâu ơi ta bảo trâu này Trâu ra ngồi ruộng trâu cày với ta (Ca dao)Ơi Là từ dùng khi trị chuyện, xưng hơ với người Lại dùng để trị chuyện , xưng hơ với vậtKiĨu NHÂN HĨA THỨ BATrị chuyện, xưng hơ với vật như với ngườiNHÂN HÓA I.Nh©n ho¸ lµ g× ? II. CÁC KIỂU NHÂN HỐ: a. Dùng từ ngữ vốn gọi người để gọi vật.b. Dùng từ ngữ vốn chỉ hoạt động, tính chất của người để chỉ hoạt động, tính chất của vật.c. Trò chuyện xưng hô với vật như với người.NHÂN HÓA* Ghi nhí 2/SGKcó 3 kiểu Có con chim vành khuyên nhỏ. Dáng trông thật ngoan ngoãn quá. Gọi dạ bảo vâng. Lễ phép ngoan nhất nhà. Chim gặp bác chào mào, “chào bác!”. Chim gặp cô sơn ca , “ chào cô!”. Chim gặp anh chích choè, “ chào anh!”. Chim gặp chị sáo nâu, “chào chị!”. (Con chim vành khuyên – Hoàng Vân)NHÂN HÓABài tập áp dụng: Có con chim vành khuyên nhỏ. Dáng trông thật ngoan ngoãn quá. Gọi dạ bảo vâng. Lễ phép ngoan nhất nhà. Chim gặp bác chào mào, “chào bác!”. Chim gặp cô sơn ca , “ chào cô!”. Chim gặp anh chích choè, “ chào anh!”. Chim gặp chị sáo nâu, “chào chị!”. (Con chim vành khuyên – Hoàng Vân)TỪ NHÂN HĨAKI£U NHÂN HĨABác, cơ, anh, chịDùng từ ngữ vốn gọi người để gọi vậtNgoan ngỗn, dạ, vâng, lễ phép, chào, ngoanDùng những từ vốn chỉ hoạt động, tính chất của người để chỉ hoạt động, tính chất của vậtGọi, bảoTrị chuyện, xưng hơ với vật như với ngườiTuần 23 – Tiết 91: NHÂN HOÁ I.NHÂN HOÁ LÀ GÌ? a. Định nghĩa: Nhân hóa là gọi hoặc tả con vật, cây cối, đồ vật bằng những từ ngữ vốn được gọi hoặc tả con người. b. Tác dụng: Làm cho thế giới loài vật, cây cối, đồ vật trở nên gần với con người, biểu thị được những suy nghĩ tình cảm của con người. II. CÁC KIỂU NHÂN HOÁ: a. Dùng những từ ngữ vốn gọi người để gọi vật. b. Dùng từ ngữ vốn chỉ hoạt động, tính chất của người để chỉ hoạt động tính chất của vật. c. Trò chuyện xưng hô với vật như với người.III. LUYỆN TẬP:Bài tập 1:T×m phép nhân hĩa và nªu tác dụng của phép nhân hĩa Bến cảng lúc nào cũng đơng vui. Tàu mẹ, tàu con đậu đầy mặt nước. Xe anh, xe em tíu tít nhận hàng về và chở hàng ra. Tất cả đều bận rộn. (Phong Thu)Tác dụng: Quang cảnh bến cảng được miêu tả sống động hơn, khiến ta dễ dàng hình dung ra cảnh nhộn nhịp, bận rộn của các phương tiện trên cảng. 1. Bến cảng lúc nào cũng đông vui. Tàu mẹ, tàu con, đậu đầy mặt nước. Xe anh, xe em tíu tít nhận hàng về và chở hàng ra. Tất cả đều bận rộn (Phong Thu). 2. Bến cảng lúc nào cũng rất nhiều tàu xe. Tàu lớn, tàu bé đậu đầy mặt nước. Xe to, xe nhỏ nhận hàng về và chở hàng ra. Tất cả đều hoạt động liên tục.BÀI TẬP SỐ 2NHÂN HOÁSo sánh hai đoạn văn để tìm ra sự khác nhau trong cách diễn đạt:III. LUYỆN TẬP 1. Bến cảng lúc nào cũng đông vui. Tàu mẹ, tàu con, đậu đầy mặt nước. Xe anh, xe em tíu tít nhận hàng về và chở hàng ra. Tất cả đều bận rộn (Phong Thu). 2. Bến cảng lúc nào cũng rất nhiều tàu xe. Tàu lớn, tàu bé đậu đầy mặt nước. Xe to, xe nhỏ nhận hàng về và chở hàng ra. Tất cả đều hoạt động liên tục.BÀI TẬP SỐ 2NHÂN HOÁSo sánh hai đoạn văn để tìm ra sự khác nhau trong cách diễn đạt:II. LUYỆN TẬPĐoạn 1 sử dụng nhiều phép nhân hĩa , nhờ vậy mà sinh động và gợi cảm hơn.Cách 1 Trong họ hàng nhà chổi thì cô bé Chổi Rơm vào loại xinh xắn nhất. Cô có chiếc váy vàng óng không ai đẹp bằng. Aùo của cô bằng rơm thóc nếp vàng tươi, được tết săn lại, cuốn từng vòng quanh người, trông như áo len vậy. (Vũ Duy Thông)Cách 2 Trong các loại chổi, chổi rơm vào loại đẹp nhất. Chổi được tết bằng rơm nếp vàng tươi, được tết săn lại thành sợi và quấn quanh thành cuộn.NHÂN HOÁIII. LUYỆN TẬP: BÀI TẬP SỐ 3: SO SÁNH HAI CÁCH VIẾTCách 1 Trong họ hàng nhà chổi thì cô bé Chổi Rơm vào loại xinh xắn nhất. Cô có chiếc váy vàng óng không ai đẹp bằng. Aùo của cô bằng rơm thóc nếp vàng tươi, được tết săn lại, cuốn từng vòng quanh người, trông như áo len vậy. (Vũ Duy Thông)Cách 2 Trong các loại chổi, chổi rơm vào loại đẹp nhất. Chổi được tết bằng rơm nếp vàng tươi. Tay chổi được tết săn lại thành sợi và quấn quanh thành cuộn.NHÂN HOÁII. LUYỆN TẬP:BÀI TẬP SỐ 3: SO SÁNH HAI CÁCH VIẾTĐáp án: so s¸nh sù diƠn ®¹t trong 2 c¸ch trªn, ta thÊy trong c¸ch 1, tác giả dùng nhiều phép nhân hĩa (các từ gạch chân), ngay cả từ Chổi Rơm cũng được viết hoa như tên riêng của người làm cho việc miêu tả chổi gần với cách miêu tả người. Như vậy, cách 1 cĩ tính biểu cảm cao hơn, chổi rơm trở nên gần với con người, sinh ®éng h¬n. Vµ nh­ vËy cách 1 thích hợp cho văn biểu cảm, cách 2 thích hợp cho văn bản thuyết minh.(a) Núi cao chi lắm núi ơi Núi che mặt trời chẳng thấy người thương! (Ca dao).Từ nhân hĩa: “Ơi” Kiểu nhân hĩa: Trị chuyện, xưng hơ với vật như với người* Tác dụng: Cách nói này khiến cho núi trở nên gần gũi và người nói có khả năng bày tỏ kín đáo tâm tư, thái độ của mình. NHÂN HOÁIII. LUYỆN TẬP: *BÀI TẬP SỐ 4: Cho biết phép nhân hĩa trong mỗi đoạn trích dưới đây được tạo ra bằng cách nào và tác dụng của nĩ như thế nào?(b) Nước đầy và nước mới thì cua cá cũng tấp nập xuôi ngược, thế là bao nhiêu cò, sếu, vạc, cốc, le, sâm cầm, vịt trời, bồ nông, mòng, két ở các bãi sông xơ xác tận đâu cũng bay cả về vùng nước mới để kiếm mồi. Suốt ngày, họ cãi cọ om bốn góc đầm, có khi chỉ vì tranh một mồi tép, có những anh cò gầy vêu vao ngày ngày bì bõm lội bùn tím cả chân mà vẫn hếch mỏ chẳng được miếng nào. (Tô Hoài)Từ nhân hĩaKiểu nhân hĩaHọ, anhDùng từ ngữ gọi người để gọi vậtTấp nập, cãi cọ om Dùng những từ vốn chỉ hoạt động, tính chất của người để chỉ hoạt động, tính chất của vậtĐáp án:Làm cho thế giới lồi vật, cây cối, đồ vật,trở nên gần gũi với con ngườid. C¶ rõng xµ nu hµng v¹n c©y kh«ng cã c©y nµo kh«ng bÞ th­¬ng. Cã nh÷ng c©y bÞ chỈt ®øt ngang nưa th©n m×nh, ®ỉ µo µo nh­ mét trËn b·o. ë chç vÕt th­¬ng nhùa øa ra trµn trỊ th¬m ngµo ng¹t, long lanh d­íi n¾ng hÌ gay g¾t, råi dÇn dÇn bÇm l¹i, ®en vµ ®Ỉc quyƯn l¹i thµnh tõng cơc m¸u lín.NguyƠn Thµnh TrungTừ nhân hĩaKiểu nhân hĩaBÞ th­¬ng, th©n m×nh , vÕt th­¬ng, cơc m¸uDïng tõ ng÷ vèn chØ ho¹t ®éng, tÝnh chÊt, bé phËn cđa ng­êi ®Ĩ chØ ho¹t ®éng, tÝnh chÊt, bé phËn cđa vËt.Bµi tËp 5: H·y viÕt mét ®o¹n v¨n miªu t¶ ng¾n víi néi dung tù chän, trong ®ã cã sư dơng phÐp nh©n ho¸. Gỵi ý- Cã thĨ viÕt vỊ chđ ®Ị mïa xu©n- VỊ nh÷ng loµi hoa- VỊ loµi vËt ...HƯỚNG DẪN VỀ NHÀHäc thuéc ghi nhíHoµn thµnh c¸c bµi tËpSo¹n bµi “§ªm nay B¸c kh«ng ngđ”