Giáo án Sinh học bài 9: Quy luật Menđen: quy luật phân li độc lập

TUẦN: 5 TIẾT: 9
NS: ND:
BÀI : 9
	žžžžžwwwwwœ v wwwwwžžžžžž
A. MỤC TIÊU BÀI HỌC:
 Kiến thức: 
Sau khi học bài này học sinh cần:	
Giải thích được tại sao menđenlại suy ra được quy luật các cặp alen phân li độc lập nhau trong quá trình hình thành giao tử.
Biết vận dụng các quy luật xác suất để dự đoán kết quả lai.
Biết cách suy luận ra kiểu gen của sinh vật dựa trên kết quả phân li kiểu hình của các phép lai.
Nêu được công thức tổng quát về tỉ lệ phân li giao tử, tỉ lệ kiểu gen kiểu hình trong các phép lai nhiều cặp tính trạng
Giải thích được cơ sở tế bào học của quy luật phân li độc lập.
B. PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC:
1. Phương pháp dạy học:
	Thảo luận nhóm, hỏi đáp, diễn giảng.
2.Phương tiện dạy học:
Tranh hình 9 sách giáo khoa.
C. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY HỌC 
1. Ổn định lớp : Kiểm tra sỉ số.
2. Kiểm tra bài cũ:
 Thế nào là phép lai một cặp tính trạng? Cho ví dụ
Trong phép lai một cặp tính trạng, để cho đời sao có kiểu hình xấp sỉ 3:1 thì cần có các điều kiện gì?
3. Nội dung bài mới:
Em hãy cho biết kết quả của phép lai cà chua thân cao quả to với cà chua thân thấp quả nhỏ?
Vậy có sự khác biệt như thế nào? So với phép lai 1 cặp tính trạng? Để giải quyết vấn đề đó hôm nay chúng ta cùng nghiên cứu bài 9 qui luật menđen quy luật phân li độc lập.
HOẠT ĐỘNG GIÁO VIÊN
HOẠT ĐỘNG HỌC SINH
NỘI DUNG
Em hãy quan sát sơ đồ thí nghiệm lai 2 tính trạng và đọc cách giải thích của Menđen.
 Menđen đã làm thí nghiệm này có kết quảF1 như thế nào?
Sau khi có F1 menđen đã tiếp tục lai như thế nào? Kết quả F2 ra sao? Nhận xét kết quả F1?
F2 xuất hiện mấy kiểu hình giống P? 
mấy kiểu hình khác P?
Thế nào là biến dị tổ hợp?
Tỉ lệ phân tích ở F2 như thế nào?
Tỉ lệ này tuân theo định luật nào 
của menđen?
Hãy phát biểu nội dung của định luật phân li độc lập của menđen.
Menđen đã làm thí nghiệm nhiều lần trên nhiều đối tượng và tiến hành phép lai thuận , lai nghịch được kết quả giống nhau.
( cây F1 mọc lên từ hạt trong quả cây P ; cây F2 mọc lên từ hạt trong quả ở cây F1).
 Vì sao có sự di truyền độc lập các cặp tính trạng? 
+ Tính trạng do yếu tố nào quy định?
+ Khi hình thành giao tử và thụ tinh, yếu tố này vận động như thế nào?
Vì sao ở cây F1 lại đồng tính trội ? vì sao F2 lại phân tính theo tỉ lệ 9:3:3:1? 
Em hãy quan sát sơ đồ cơ sở tế bào học của lai 2 tính trả lời câu hỏi:
Khi P hình thành giao tử sẽ cho những loại giao tử có NST như thế nào? 
Khi thụ tinh cho hợp tử có cặp NST như thế nào?
Khi F1 hình thành giao tử có những loại giao tử nào?
Vì sao ở những loài sinh sản hữu tính lại đa dạng phong phú về KG, KH?
Muốn làm xuất hiện thêm kiểu hình so với bố mẹ ta nên làm thế nào?
Trong quần thể, sự đa dạng có lợi gì cho sự tồn tại và phát triển của chúng?
Em hãy đưa ra các con số còn lại trong bảng 9
100% hạt vàng trơn.
Cho 15 cây tự thụ phấn hoặc giao phấn.
Kết quả 
F2: 315 vàng, trơn.
 : 101 vàng , nhăn.
 : 108 lục, trơn
 : 32 lục, nhăn.
Có 2 kiểu hình khác P
Biến dị tổ hợp là sự xuất hiện các tổ hợp mới của các tính trạng ở bố mẹ do lai giống
Phân tích ở F2: xuất hiện 4 kiểu hình
Theo định luật phân li độc lập.
Khi lai 2 cá thể thuần chủng khác nhau về hai hay nhiều cặp tính trạng tương phản thị sự di truyền của cặp tính trạng này không phụ thuộc và sự duy truyền của cặp tính trạng kia.
Các gen quy định các tính trạng nằm trên NST 
Khi giảm phân các cặp NST tương đồng phân li về các giao tử một cách độc lập và tổ hợp tự do với NST khác.
Sự phân li của các NST theo hai trường hợp với xác suất ngang nhau nên tạo 4 loại giao tử với tỉ lệ ngang nhau.
AABB aabb
AB ab
AaBb
AB Ab aB ab
Do sư xuất hiện biến dị tổ hợp.
(Tổ hợp lại tính trạng của bố mẹ theo cách khác)
Cho các cây lai tự thụ phấn hoặc giao phấn.
Tạo sự đa dạng => giúp sinh vật có khả năng chống chịu khi ngoại cảnh thay đổi khả năng thích nghi tốt, đa dạng phong phú sinh giới.
Học sinh thảo luận => công thức tổng quát.
1 số cặp gen di hợp
21 số lượng các loại GT F1
(1+2+1)1 tỉ lệ phân li kiểu gen F2
31 số lượng các loại KG F2
( 3+1)1 tỉ lệ phân li kiểu hình F2
21 số lượng các loại kiểu hình F2
I THÍ NGHIỆM LAI HAI TÍNH TRẠNG
1.Thí nghiệm:
Lai hai thứ đậu hà lan thuần chủng.
Pt/c: hạt vàng trơn x hạt lục nhăn
F1: 100% hạt vàng trơn.
Cho 15 cây F1 tự thụ phấn hoặc giao phấn.
F2: 315 vàng, trơn.
 : 101 vàng , nhăn.
 : 108 lục, trơn
 : 32 lục, nhăn.
2 Nhận xét:
F1:đồng tính
F2: xuất hiện 4 kiểu hình
315:101:108:32 ~ 9:3:3:1.
Biến dị tổ hợp là sự xuất hiện các tổ hợp mới của các tính trạng ở bố mẹ do lai giống.
3. Nội dung định luật
Khi lai 2 cá thể thuần chủng khác nhau về hai hay nhiều cặp tính trạng tương phản thị sự di truyền của cặp tính trạng này không phụ thuộc và sự di truyền của cặp tính trạng kia.
II.CƠ SỞ TẾ BÀO HỌC.
1. Các gen quy định các tính trạng khác nhau nằm trên NST tương đồng khác nhau. Khi giảm phân các cặp NST tương đồng phân li về các giao tử một cách độc lập và tổ hợp tự do với NST khác cặp kéo theo sự phân li độc lập và tổ hợp tự do của các gen trên nó.
 2. Sự phân li của các NST theo hai trường hợp với xác suất ngang nhau nên tạo 4 loại giao tử với tỉ lệ ngang nhau.
3. Sự kết hợp ngẩu nhiên của các loại giao tử trong quá trình thụ tinh làm xuất hiện nhiều tổ hợp gen khác nhau.
III. Ý NGHĨA CỦA CÁC QUY LUẬT MENĐEN.
Góp phần giải thích tính đa dạng của sinh giới là do xuất hiện biến di tổ hợp.
Giải thích được vì sao không tìm được 2 người có kiểu gen hoàn toàn giống nhau( trừ sinh đôi cùng trứng)
Qua lai giống con người có thể tổ hợp lại các gen => giống mới có năng suất cao, phẩm chất tốt.
4. Củng cố:
Hãy chọn phương án đúng.
1.Quy luật phân li độc lập thực chất nói về:
A. Sự phân li độc lập của các tính trạng.	
B. Sự phân li kiểu hình theo tỉ lệ (9:3:3:1).
C.Sự tổ hợp của các alen trong quá trình thụ tinh 
 D. Sự phân li độc lập của các alen trong quá trình giảm phân.
2. Hãy đưa ra điều kiện cần để áp dụng quy luật phân li độc lập của Menđen?
Mỗi gen quy định một tính trạng và mổi cặp gen nằm gần trên một cặp NST tương đồng khác nhau.
5 Dặn dò:
Về nhà học bài làm bài tập:1,2 ,3,4 SGK
Xem trước bài 10 Tương tác gen và tác động đa hiệu của gen.
Trả lời câu hỏi :hai alen của cùng một gen có tương tác với nhau hay không?
Duyệt của Ban Giám Hiệu 	Duyệt của tổ trưởng.
Ngày.......tháng......năm 2008 	Ngày.......tháng......năm 2008
P. Hiệu trưởng	Tổ trưởng 
NGUYỄN VĂN PHIÊN	NGUYỄN VĂN MỸ