Giáo án Sinh học 9 tiết 9: Nguyên phân

Ngày soạn:
Ngày dạy: Tuần 5 
Tiết 9 : nguyên phân
I. Mục tiêu:
1. Kiến thức :
 	-Học sinh giải thích được tính đặc trưng của bộ NST ở mỗi loài
	-Những diễn biến cơ bản của NST qua các kỳ nguyên phân 
	-Nêu ý nghĩa của nguyên phân đối với sự phát triển của sinh vật
2. Kĩ năng :
	-Rèn kỹ năng quan sát từ hình vẽ,phân tích , nghiên cứu thông tin thu nhận kiến thức 
 - Kĩ năng hoạt động nhóm
II. Đồ dùng dạy học:
	Tranh phóng to h9.1-3SGK
III. Hoạt động dạy học:
Hoạt động 1 : 
Tìm hiểu hình thái NST
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh – Nội dung
 Cho học sinh quan sát tranh và đọc SGK nắm được(vòng đời)chu kì của tế bào
 Vòng đời của tế bào trải qua các kỳ nào?
 Nếu độ dài đường tròn trong chu kì tế bào biểu thị cho thời gian chu kỳ tế bào thì thời gian của kì trung gian và nguyên phân thế nào?
 Quan sát h9.2
 Mô tả sự biến đổi hình thái NST trong chu kì phân bào
 Chú ý:Duỗi xoắn , dài ra , đóng xoắn, co ngắn, to ra
 Hình thái biến đổi: duỗi->xoắn-> duỗi
 Lúc nào nhân đôi , phân li 
- Yêu cầu học sinh làm bảng 9:
 Điền các cụm từ: cực đại, cực ít, ít,nhiều , nhiều nhất, ít nhất vào bảng cho đúng với sự biến đổi hình thái NST qua các kì
 Học sinh quan sát tranh và nghiên cứu SGK , thảo luận nhóm xác định đựoc.
 Vòng đời của mỗi tế bào gồm 2 thời kì : Kì trung gian và nguyên phân 
 - Nguyên phân gồm 4 kì :
Đầu, giữa, sau, cuối ,tiếp đến là sự phân chia chất tế bào và kết thúc sự phân bào
 Các nhóm trình bày-> kết luận
 Kỳ trung gian giữa hai lần phân bào NST có dạng rất mảnh ( sợi nhiễm sắc) trên sợi nhiễm sắc có hạt nhiễm sắc do sợi nhiễm sắc xoắn lại.
 Trong kì này NST tự nhân đôi thành NST kép có hai NST con dính với nhau ở tâm động
 Bước vào kì trước NST con bắt đầu xoắn sự đóng xoắn cực đại vào kì giữa lúc này bộ NST có hình thái cấu trúc đặc trưng 
 Kì cuối NST duỗi xoắn 
Kết luận:
 Một chu kì gồm: kỳ trung gian , nguyên phân ( kỳ đầu, kỳ giữa , kỳ sau, kỳ cuối).
 Đáp án bảng 9
Hình thái NST
Kì trung gian
Ki đầu
Kì giữa
Kì sau
Kì cuối
Mức độ duỗi xoắn
Nhiều nhất
ít
ít
Nhiều
Mức độ đóng xoắn
cực đại
Hoạt động 2
Tìm hiểu diễn biến cơ bản của NST trong nguyên phân 
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh – Nội dung
 Giáo viên treo tranh h9.3 SGK nghiên cứu SGK tìm cụm từ phù hợp điền vào ô trống hoàn thành bảng
 Giáo viên lưu ý :
 Phân biệt trung tử NST, màng nhân tâm động, thoi phân bào
 - Nhìn hình vẽ thông tin để hoàn thành bài
 - Vì sao kì trung gian diễn ra trong thời gian dài ? ( Là thời kì sinh trưởng của TB )
 - Vì sao NST tế bào con bằng nhau và bằng TB mẹ?
 - Đóng xoắn kì giữa có ý nghĩa gì trong quá trình phân bào?
 - Duỗi xoắn ở kì trung gian có ý nghĩa gì?
 -Vì sao gọi là nguyên phân ?
- Số crômatít ở các kì của tế bào ruồi giấm đang phân bào nguyên phân ?
 - Kì nào NST dạng đơn ?
 - Kì nào NST dạng kép ?
- Nguyên phân diễn ra ở loại tế bào nào - Những tế bào nào không được tạo ra bằng nguyên phân ?
 Học sinh nghiên cứu SGK và thảo luận nhóm, gọi 4 học sinh lên bảng trình bày diễn biến cơ bản của NST qua các kì phân bào
Các kì
Những kiến thức cơ bản của NST các kì
Kì đầu
NST kép bắt đầu đóng xoắn và co ngắn có hình thái rõ rệt
+Các NST kép đính vào các sợi tơ của thoi phân bào ở tâm động
Kì giữa
Các NST kép đóng xoắn cực đại xếp thành hàng ở mặt phẩng xích đạo của thoi phân bào
 Kì sau
Từng NST kép tách nhau ra ở tâm động thành hai NST đơn phân li về hai cực của tế bào
 Kì cuối
Các NST đơn dãn xoắn dài ra ở dạng sợi mảnh dần thành chất nhiễm sắc
 Hoạt động 3 :
Tìm hiểu ý nghĩa của nguyên phân
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh – Nội dung
 - Vì sao cơ thể sinh vật lớn lên được 
- Số lượng tế bào trong cơ thể thay đổi thế nào ?
- Số lượng NST trong các tế bào sinh dưỡng của cơ thể có bằng nhau không Tại sao ? 
Nguyên phân có ý nghĩa gì đối với sinh vật
 Giáo viên theo dõi bổ sung và xác nhận câu trả lời đúng
 Các tế bào sinh dục trong cơ thể số NST có bằng nhau không?
 Học sinh suy nghĩ thảo luận
 Cử đại diện trả lời
- Nhóm khác nhận xét , bổ sung 
* Kết luận về ý nghĩa của nguyên 
phân :
 - Là phương thức sinh sản của tế bào giúp cơ thể lớn lên 
 Là phương thức truyền đạt và ổn định bộ NST đặc trưng của loài qua các thế hệ tế bào trong quá trình phát sinh cá thểvà qua các thế hệ cơ thể ở những loài sinh sản vô tính
IV. Củng cố: 
	Phân biệt bộ NST đơn bội và lưỡng bội
	Những diễn biến cơ bản của NST . Đóng xoắn và dãn xoắn vì sao có chu kì
V. Dặn dò: 
 Làm bài tập SGK . Nguyên phân diễn ra ở loại tế bào nào?