Giáo án Sinh học 12 - Tiết 14, Bài 14: Thực hành lai giống - Trần Thị Phương Anh

05/11/2009
Tiết thứ: 14
Bài 14: THỰC HÀNH LAI GIỐNG
I.Mục tiêu:
Trước, trong và sau khi thực hành xong bài này, học sinh phải:
THỜI ĐIỂM
TRƯỚC
TRONG
SAU
1.Kiến thức
-Đọc trước bài thực hành.
-Chuẩn bị nội dung theo yêu cầu của giáo viên.
Nhớ các bước như trong SGK.
Có một cái nhìn đầy đủ, toàn diện về nội dung kiến thức đã học và nó được vận dụng ntn trong cuộc sống.
2.Kỹ năng
Có được các kĩ năng, thao tác cơ bản.
Làm được thí nghiệm theo các bước GV hướng dẫn.
-Hoàn thiện kĩ năng thực hành thí nghiệm trong lai giống.
-Tự thiết kế và làm thí nghiệm ở nhà.
3.Thái độ
Chuẩn bị chu đáo theo yêu cầu của GV.
Hứng thú, tích cực.
Củng cố niềm tin khoa học.
II.Kiến thức trọng tâm:
 Kỹ năng xử lý kết quả lai thu được
III.Phương pháp, phương tiện tổ chức thực hành chính:
 1.Phương pháp:
 Thực hành - tái hiện lại thông báo.
 Xử lý toán học thống kê c2
 2.Phương tiện:
 a.Vật liệu, dụng cụ cần thiết
- Cây cà chua bố mẹ
- Kẹp, kéo ,kim mũi mác, đĩa kính đồng hồ, bao cách li, nhãn, bút chì, bút lông, bông ,hộp petri
 b.Chuẩn bị cây bố mẹ
- Chọn giống: chọn các giống cây khác nhau rõ ràng về hình dạng hoặc màu sắc quả để có thể phân biệt dể dàng bằng mắt thường.
- Gieo hạt những cây dùng làm bố trước những cây dùng làm mẹ từ 8 đến 10 ngày
- Khi cây bố ra hoa thì tỉa bớt số hoa trong chùm và ngắt bỏ những quả non để tập trung lấy phấn được tốt
- Khi cây mẹ ra được 9 lá thì bấm ngọn và chỉ để 2 cành, mỗi cành lấy 3 chùm hoa, mỗi chùm hoa lấy từ 3 đến 5 quả
IV.Tiến trình tổ chức thực hành:
 GV (Đặt vấn đề): Để thí nghiệm lai có kết quả đúng như các tỉ lệ trong các quy luật di truyền thì cần phải có điều kiện gì ?Liệu có thực hiện được không ? Vậy với một số lượng kết quả lai nhất định làm thế nào để có thể khẳng đinh được kết quả đó có chính xác theo một quy luật di truyền nào đó không ?
HOẠT ĐỘNG GV - HS
NỘI DUNG
HOẠT ĐỘNG 1:
Hướng dẫn nội dung thực hành
(Giáo viên vừa trình bày tiến trình, vừa thực hiện làm mẫu)
GV: Tại sao phải gieo hạt những cây làm bố trước những cây làm mẹ?
GV: Mục đích của việc ngắt bỏ những chùm hoa và quả non trên cây bố, bấm ngọn và ngắt tỉa cành, tỉa hoa trên cây mẹ ?
GV: Tại sao cần phải khử nhị trên cây mẹ? 
GV: Không chọn những hoa đầu nhuỵ khô, màu xanh nhạt nghĩa là hoa còn non , đầu nhuỵ màu nâu và đã bắt đầu héo thụ phấn không có kết quả
GV: Mục đích của việc dùng bao cách li sau khi đã khử nhị ?
GV: Có thể thay bút lông bằng những chiếc lông gà.
GV: Hướng dẫn học sinh phương pháp thu hoạch và cất giữ hạt lai.
GV: Hướng dẫn học sinh nghiên cứu phương pháp xử lý kết quả lai theo phương pháp thống kê được giới thiệu trong sách giáo khoa
Việc xử lý thống kê không bắt buộc học sinh phải làm nhưng gv nên hướng dẫn hs khá giỏi yêu thích khoa học kiểm tra đánh giá kết quả thí nghiệm và thông báo cho toàn lớp.
HOẠT ĐỘNG 2:
Tổ chức cho học sinh thực hành
A-NỘI DUNG THỰC HÀNH
I. MỤC TIÊU
- Học sinh làm quen với các thao thác lai hữu tính, biết cách bố trí thí nghiệm thực hành lai giống, đánh giá kết qua thí nghiệm bằng phương pháp thống kê
- Thực hiện thành công các bước tiên hành lai giống trên 1 số đối tượng cây trồng ở địa phương
II. CHUẨN BỊ
III.CÁCH TIẾN HÀNH
 1. Khử nhị trên cây mẹ
- Chọn những hoa còn là nụ có màu vàng nhạt để khử nhị ( hoa chưa tự thụ phấn)
-Dùng kim mũi mác tách 1 bao phấn ra nếu phấn còn là chất trắng sữa hay màu xanh thì được. Nếu phấn đã là hạt màu trắng thì không được
- Đùng ngón trỏ và ngón cái của tay để giữ lấy nụ hoa.
- Tay phải cầm kẹp tách bao hoa ra, tỉa từng nhị một, cần làm nhẹ tay tránh để đầu nhuỵ và bầu nhuỵ bị thương tổn.
- Trên mỗi chùm chọn 4 đến 6 hoa cùng lúc và là những hoa mập để khử nhị , cắt tỉa bỏ những hoa khác.
- Bao các hoa đã khử nhị bằng bao cách li
2. Thu hạt phấn
- Chọn những hoa đã nở xoà, đầu nhị to màu xanh sẫm, có dịch nhờn.
- Thu hạt phấn trên cây bố : chọn hoa vừa nở, cánh hoa và bao phấn vàng tươi, khi chín hạt phấn chín tròn và trắng.
- Dùng kẹp ngắt nhị bỏ vào đĩa đồng hồ
- Đùng bút lông chà nhẹ trên các bao phấn để hạt phấn bung ra.
3.Thụ phấn
-Dùng bút lông chấm hạt phấn cây bố lên đầu nhuỵ hoa của cây mẹ đã khử nhị
- Bao chùm hoa đã thụ phấn bằng túi cách li, buộc nhãn ,ghi ngày và công thức lai
4.Chăm sóc và thu hoạch
-Tưới nước đầy đủ.
-Khi quả lai chín thì thu hoạch, cẩn thận tránh nhầm lẫn các công thức lai.
- Bổ từng quả trải hạt lên tờ giấy lọc ghi công thức lai và thứ tự quả lên tờ giấy đó.
- Phơi khô hạt ở chổ mát khi cần gieo thì ngâm tờ giấy đó vào nước lã hạt sẽ tách ra.
5. Xử lí kết qủa lai
-Với từng thế hệ thu được, kiểm tra độ chính xác bằng phương pháp thống kê c2.
B-TỔ CHỨC THỰC HÀNH:
- Từng nhóm học sinh tiến hành thao tác theo hướng dẫn
C-BẢN THU HOẠCH
Học sinh viết báo cáo về các bước tiến hành thí nghiệm và kiểm tra độ chính xác của kết quả nhận được.
 V.BTVN:
-Hoàn thành bản thu hoạch
-Chuaån bò baøi oân taäp chöông I, II