Bài 35: Môi trường sống và các nhân tố sinh thái
I. Mục tiêu : Sau khi học song bài này học sinh phải
1. Kiến thức :
- Trình bày được khái niệm môi trường, phân biệt được các loại môi trường sống của sinh vật.
- Trình bày được khái niệm về nhân tố sinh thái, phân biệt được các nhân tố sinh thái cơ bản
- Phân biệt được giới hạn sinh thái và ổ sịnh thái. Nêu được các ví dụ về giới hạn sinh thái và ổ sinh thái.
- Phân biệt được nhóm cây ưa sáng và nhóm cây ưa bóng.
- Nêu được hai quy tắc thể hiện sự thích nghi của sinh vật với môi trường sống.
2. Kỹ năng : Phaùt trieån ñöôïc naêng löïc tö duy lí thuyeát cho hs
3. Giáo dục : Nâng cao nhận thức đúng đắn và khoa học về nguồn gốc phát sinh và tiến
hóa của loài người
Bài 35: Môi trường sống và các nhân tố sinh thái Sè tiÕt : 1 TiÕt thø : 38 Ngµy so¹n : 08/03/2009 I. Môc tiªu : Sau khi häc song bµi nµy häc sinh ph¶i 1. KiÕn thøc : - Trình bày được khái niệm môi trường, phân biệt được các loại môi trường sống của sinh vật. - Trình bày được khái niệm về nhân tố sinh thái, phân biệt được các nhân tố sinh thái cơ bản - Phân biệt được giới hạn sinh thái và ổ sịnh thái. Nêu được các ví dụ về giới hạn sinh thái và ổ sinh thái. - Phân biệt được nhóm cây ưa sáng và nhóm cây ưa bóng. - Nêu được hai quy tắc thể hiện sự thích nghi của sinh vật với môi trường sống. 2. Kü n¨ng : Phaùt trieån ñöôïc naêng löïc tö duy lí thuyeát cho hs 3. Gi¸o dôc : Nâng cao nhận thức đúng đắn và khoa học về nguồn gốc phát sinh và tiến hóa của loài người II. Ph¬ng tiÖn d¹y häc : 1. GV: GA, SGK ,SGV 2. HS : Häc bµi cò vµ chuÈn bÞ bµi míi III. Ph¬ng ph¸p chñ yÕu : - VÊn ®¸p t×m tßi - VÊn ®¸p t¸i hiÖn - Quan s¸t tranh t×m tßi IV. TiÕn tr×nh bµi d¹y : 1. KiÓm tra bµi cò : Đầu chương không kiểm tra 2. Néi dung bµi gi¶ng : (đvđ) : Chúng ta thường được nghe nói: môi trường sống của sinh vật, môi trường bị ô nhiễm, mỗi loại sinh vật có một giới hạn sinh thái xác định...vậy môi trường là gì? giới hạn sinh thái là gì? tại sao môi trường bị ô nhiễm...? Hoạt động của thầy và trò Nội dung Hoạt động 1: 15’ Tìm hiểu về môi trường và các nhân tố sinh thái. GV : Yêu cầu hs nghiên cứu sgk và trả lời các câu hỏi sau: - Môi trường sống của sinh vật là gì? Người ta phân biệt môi trường sống của sinh vật thành mấy loại? Cho ví dụ? - Nhân tố sinh thái là gì? - Có mấy nhóm nhân tố sinh thái? Cho ví dụ về các nhóm nhân tố sinh thái? HS : Nghiên cứu, trả lời GV : Kết luận, bổ sung Hoạt động 2: 12’ Tìm hiểu về giới hạn sinh thái và ổ sinh thái GV : Hãy tham khảo SGK, quan sát tranh vẽ H35.1 và H35.2 trả lời các câu hỏi sau: - Phân biệt giới hạn sinh thái và ổ sinh thái? - Phân biệt ổ sinh thái với nơi ở? - Hiểu biết về giới hạn sinh thái và ổ sinh thái có ý nghĩa thực tiễn gì trong sản xuất và bảo vệ các loài sinh vật quí hiếm? HS : Nghiên cứu, trả lời GV : Kết luận, bổ sung Hoạt động 3: 11’ Tìm hiểu về sự thích nghi của sinh vật với môi trường sống GV : Yêu cầu hs nghiên cứu sgk và trả lời các câu hỏi sau - Sinh vật thích nghi với ánh sáng được thể hiện ở động vật, thực vật như thế nào ? - Sinh vật thích nghi với nhiệt độ tuân theo những qui tắc nào HS : Nghiên cứu, trả lời GV : Kết luận, bổ sung I- Môi trường sống và các nhân tố sinh thái: * Môi trường sống: Môi trường sống bao gồm tất cả các nhân tố xung quanh sinh vật, có tác độnh trực tiếp hoặc gián tiếp tới sinh vật; làm ảnh hưởng đến sự tồn tại, sinh trưởng, phát triển và những hoạt động khác của sinh vật. - Các loại môi trường sống chủ yếu của sinh vật: + Môi trường trên cạn + Môi trường nước + Môi trường đất + Môi trường sinh vật * Nhân tố sinh thái: - Nhân tố sinh thái là tất cả những nhân tố môi trường có ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp tới đời sống của sinh vật. Tất cả các nhân tố sinh thái gắn bó chặt chẽ với nhau thành tổ hợp sinh thái tác động lên sinh vật. - Các nhóm nhân tố sinh thái: + Nhóm nhân tố vô sinh +Nhóm nhân tố hữu sinh II- Giới hạn sinh thái và ổ sinh thái: 1. Giới hạn sinh thái: - Giới hạn sinh thái là khoảng giá trị xác định của một nhân tố sinh thái mà trong đó sinh vật có thể tồn tại và phát triển ổn định theo thời gian. Trong giới hạn sinh thái có khoảng thuận lợi và khoảng chống đối với hoạt động sống của SV. 2. Ổ sinh thái: - Ổ sinh thái được định nghĩa là một không gian sinh thái mà ở đó những điều kiện môi trường quy định sự tồn tại và phát triển không hạn định của cá thể, của loài. III- Sự thích nghi của sinh vật với môi trường sống: 1. Thích nghi của sinh vật với ánh sáng: - Thực vật: thực vật thích nghi khác nhau với điều kiện chiếu sáng khác nhau. Người ta chia thực vật thành các nhóm cây: nhóm cây ưa sáng và nhóm cây ưa bóng. - Động vật: động vật thích nghi khác nhau với điều kiện chiếu sáng khác nhau. Người ta chia động vât thành các nhóm động vật: nhóm động vật ưa hoạt động ban ngày và nhóm động vật ưa hoạt động ban đêm. 2. Thích nghi của sinh vật với nhiệt độ: - Quy tắc về kích thước cơ thể: - Quy tắc các kích thước của các bộ phận của cơ thể. 3. Cñng cè vµ híng dÉn vÒ nhµ : * Cñng cè : Sö dông « ghi nhí vµ bµi tËp cuèi bµi * Híng dÉn vÒ nhµ : lµm bµi tËp,häc bµi cò vµ chuÈn bÞ bµi míi tríc khi ®Õn líp. heheïfgfg Bài 36 : QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ MỐI QUAN HỆ GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ Sè tiÕt : 1 TiÕt thø : 39 Ngµy so¹n : 10/03/2009 I. Môc tiªu : Sau khi häc song bµi nµy häc sinh ph¶i 1. KiÕn thøc : - Trình bày được thế nào là một quần thể sinh vật,lấy được ví dụ minh họa vè quần thể - Nêu được các mối quan hệ:hỗ trợ,cạnh tranh trong quần thể ,lấy được ví dụ minh họa và nêu được nguyên nhân và ý nghĩa sinh thái của mối quan hệ đó. 2. Kü n¨ng : Phaùt trieån ñöôïc naêng löïc tö duy lí thuyeát cho hs 3. Gi¸o dôc : Nâng cao nhận thức đúng đắn và khoa học về các mối quan hệ hỗ trợ và quan hệ cạnh tranh trong quần thể II. Ph¬ng tiÖn d¹y häc : 1. GV: GA, SGK ,SGV, H36.1-4 2. HS : Häc bµi cò vµ chuÈn bÞ bµi míi III. Ph¬ng ph¸p chñ yÕu : - VÊn ®¸p t×m tßi - VÊn ®¸p t¸i hiÖn - Quan s¸t tranh t×m tßi IV. TiÕn tr×nh bµi d¹y : 1. KiÓm tra bµi cò : Nêu một số ví dụ nêu lên mối tương quan giữa sinh vật với môi trường?phân biệt nơi ở và ổ sinh thái? 2. Néi dung bµi gi¶ng : (đvđ) : Trong quần thể sinh vật thường xuyên xảy ra những mối quan hệ tương hỗ nào ? Hoạt động cuả thầy và trò Nội dung Hoạt động 1 : 17’ Tìm hiểu về quần thể sv và quá trình hình thành quần thể GV : Yêu cầu hs nghiên cứu sgk, hình ảnh mô tả và trả lời các câu hỏi - Thế nào là quần thể sinh vật? nêu thêm một số ví dụ? - Thế nào là nơi sống của quần thể? - Quá trình hình thành quần thể như thế nào HS : nghiên cứu, trả lời GV : Kết luận, bổ sung Hoạt động 2 : 18’ Tìm hiểu về quần thể sv và quá trình hình thành quần thể GV : Yêu cầu hs nghiên cứu sgk, hình ảnh mô tả và trả lời các câu hỏi - Các cá thể trong quần thể có mối quan hệ với nhau như thế nào? Gv: chia lớp lam 2 nhóm: nhóm 1 tìm hiểu quan hệ hỗ trợ Khái niệm Ví dụ Ý nghĩa Nhóm 2 tìm hiểu quan hệ cạnh tranh Khái niệm Ví dụ Ý nghĩa Hs:theo dõi nội dung sgk và hình ảnh trả lời Gv: cho đại diện nhóm trả lờiàbổ sung Yêu cầu học sinh trả lời câu hỏi lệnh mỗi phần HS : nghiên cứu, trả lời GV : Kết luận, bổ sung I. QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH QUẦN THỂ 1.Quần thể sinh vật: + Tập hợp các cá thể cùng loài + Sinh sống trong một khoảng không gian xác định + Thời gian nhất định + Sinh sản và tạo ra thế hệ mới 2.Quá trình hình thành quần thể: Cá thể phát tánàmôi trường mớiàCLTN tác độngàcà thể thích nghiàquần thể II.QUAN HỆ GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ 1. Quan hệ hỗ trợ: quan hệ giữa các cá thể cùng loài nhằm hỗ trợ nhau trong các hoạt động sống -Ví dụ:hiện tượng nối liền rễ giữa các cây thông Chó rừng thường quần tụ từng đàn.. -Ý nghĩa: +đảm bảo cho quần thể tồn tạ ổn định + khai thác tối ưu nguồn sống + tăng khả năng sống sót và sinh sản 2. Quan hệ cạnh tranh: quan hệ giữa các cá thể cùng loài cạnh tranh nhau trong các hoạt động sống. -Ví dụ:thực vật cạnh tranh ánh sang, động vật cạnh tranh thức ăn,nơi ở,bạn tình. -Ý nghĩa:+duy trì mật độ cá thể phù hợp trong quần thể +đảm bảo và thúc đẩy quần thể phát triển 3. Cñng cè vµ híng dÉn vÒ nhµ : * Cñng cè : Sö dông « ghi nhí vµ bµi tËp cuèi bµi * Híng dÉn vÒ nhµ : lµm bµi tËp,häc bµi cò vµ chuÈn bÞ bµi míi tríc khi ®Õn líp. heheïfgfg BÀI 37 : CÁC ĐẶC TRƯNG CƠ BẢN CỦA QUẦN THỂ SINH VẬT Sè tiÕt : 1 TiÕt thø : 40 Ngµy so¹n : 13/03/2009 I. Môc tiªu : Sau khi häc song bµi nµy häc sinh ph¶i 1. KiÕn thøc : - Nêu được sự hiểu biết về tỉ lệ giới tính của sinh vật có ý nghĩa gì trong chăn nuôi và bảo vệ môi trường - Nêu được các kiểu phân bố trong không gian. Ý nghĩa của kiểu phân bố đó ? - Nêu được mật độ cá thể trong quần thể và ảnh hưởng của mật độ tới quần thể ? 2. Kü n¨ng : Phát triển kỹ năng phân tích kênh hình, kỹ năng so sánh khái quát tổng hợp, làm việc độc lập với sgk 3. Gi¸o dôc : Từ các đặc trưng cơ bản của quần thể học sinh áp dụng vào thực tiễn sản xuất và đời sống II. Ph¬ng tiÖn d¹y häc : 1. GV: GA, SGK ,SGV, H37.1-4 2. HS : Häc bµi cò vµ chuÈn bÞ bµi míi III. Ph¬ng ph¸p chñ yÕu : - VÊn ®¸p t×m tßi - Tự nghiên cứu sgk - VÊn ®¸p t¸i hiÖn - Quan s¸t tranh t×m tßi IV. TiÕn tr×nh bµi d¹y : 1. KiÓm tra bµi cò : Trình bày các mối quan hệ trong quần thể sinh vật ? 2. Néi dung bµi gi¶ng : (đvđ) : Trong quần thể sinh vật có những đặc trưng nào ? Hoạt động của thầy và trò Nội dung Hoạt động 1 : 12’ Tìm hiểu về tỉ lệ giới tính GV : Yêu cầu hs nghiên cứu sgk, hình ảnh mô tả và trả lời các câu hỏi - Trả lời câu hỏi lệnh trong sgk? - Tỉ lệ giới tính thay đổi như thế nào theo điều kiện môi trường? - Tỉ lệ giới tính có ý nghĩa gì đối với quần thể sinh vật ? HS : nghiên cứu, trả lời GV : Kết luận, bổ sung Hoạt động 2 : 8’ Tìm hiểu về nhóm tuổi GV : Yêu cầu hs nghiên cứu sgk, hình ảnh mô tả và trả lời câu hỏi lệnh trang 162 Lệnh 1: A: Dạng phát triển B: Dạng ổn định C: Dạng suy giảm Dưới cùng : Nhóm tuổi trước sinh sản Giữa: Tuổi sinh sản Trên: Sau sinh sản Lệnh 2: A: ít; B: vừa phải; C: Quá mức HS : nghiên cứu, trả lời GV : Kết luận, bổ sung Hoạt động 3 : 10’ Tìm hiểu về sự phân bố cá thể của quần thể GV : Yêu cầu hs nghiên cứu sgk, hình ảnh mô tả và trả lời câu hỏi lệnh trang 164 + Các cá thể cạnh tranh thức ăn, nhiều các thể bé thiếu thức ăn sẽ chậm lớn và sẽ bị chết. + Các con non mới nở bị các lớn ăn thịt, nhiều khi cá bố ăn thịt luôn cá con của chúng. + Hai hiện tượng trên dẫn tới quần thể điều chỉnh mật độ cá thể. HS : nghiên cứu, trả lời GV : Kết luận, bổ sung Hoạt động 4 : 9’ Tìm hiểu về mật độ cá thể của qt GV : Yêu cầu hs nghiên cứu sgk, hình ảnh mô tả và trả lời câu hỏi - Điều gì sẽ xảy ra với quần thể cá quả nuôi trong ao khi mật độ cá thể tăng quá cao ? - Mật độ cá thể có ý nghĩa gì trong sự tồn tại của cả quần thể ? HS : nghiên cứu, trả lời GV : Kết luận, bổ sung I. TỈ LỆ GIỚI TÍNH Tỉ lệ giới tính: là tỉ lệ giữa số lượng các thể được và cái trong quần thể Tỉ lệ giới tính thay đỗi và chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố như: môi trường sống, mùa sinh sản, sinh lý. . . Tỉ lệ giới tính của quần thể là đặc trưng quan trọng đảm bảo hiệu quả sinh sản của quần thể trong điều kiện môi trường thay đổi. II. NHÓM TUỔI Quần thể có các nhóm tuổi đặc trưng nhưng thành phần nhóm tuổi của quần thể luông thay đổi tùy thuộc vào từng loài và điều kiện sống của môi trường. III/ SỰ PHÂN BỐ CÁ THỂ CỦA QUẦN THỂ Có 3 kiểu phân bố + Phân bố theo nhóm + Phân bố đồng điều SGK + Phân bố ngẫu nhiên III. MẬT ĐỘ CÁ THỂ CỦA QUẦN THỂ Mật độ các thể của quần thể là số lượng các thể trên một đơn vị hay thể tích của quần thể. Mật độ cá thể có ảnh hưởng tới mức độ sử dụng nguồng sống trong môi trường, tới khả năng sinh sản và tử vong của cá thể. 3. Cñng cè vµ híng dÉn vÒ nhµ : * Cñng ... thích và nhận xét kết quả 3 . Đánh giá của giáo viên : Kiến thức, kỹ năng, giáo dục. heheïfgfg BµI TËP CH¦¥NG I, II, III Gåm 1 tiÕt TiÕt thø 50 Ngµy so¹n : 14/04/2009 I- Môc tiªu: Sau khi häc xong bµi nµy häc sinh ph¶i 1. KiÕn thøc: - Kh¾c s©u ®îc nh÷ng kiÕn thøc sinh thái ®· häc - NhËn d¹ng ®îc c¸c d¹ng bµi tËp c¬ b¶n về sinh thái 2.Kü n¨ng : RÌn luyÖn kü n¨ng lµm bµi tËp . 3. Gi¸o dôc : HS cã thÓ vËn dông kiÕn thøc ®· häc ®Ó gi¶i c¸c d¹ng bµi tËp sinh thái II. Ph¬ng tiÖn d¹y häc : 1. GV: GA, SGK ,SGV,SBT . 2. HS : Häc bµi cò vµ chuÈn bÞ bµi míi III. Ph¬ng ph¸p chñ yÕu : Lµm bµi tËp IV. TiÕn tr×nh bµi d¹y : 1. KiÓm tra bµi cò : Không kiểm tra 2. Néi dung bµi gi¶ng : (đvđ) : C¸c d¹ng bµi tËp sinh thái có khác bài tập di truyền ta cùng tìm hiểu một số dạng toán sinh thái khác nhau Hoạt động của thầy và trß Nội dung Ho¹t ®éng 1 : (30’) T×m hiÓu c¸c d¹ng bµi tËp tù luËn GV : Yªu cÇu häc sinh nghiªn cøu bµi tËp theo sù híng dÉn cña gi¸o viªn - Chia b¶ng thµnh 3 cét vµ gäi 3 hs lªn b¶ng lµm bµi mçi em lµm 1 c©u 1 ,2 hoÆc 3,nh÷ng hs ë díi tiÕp tôc lµm. - HS : Nghiªn cøu lµm bµi tËp - GV : Qu¸n xuyÕn líp vµ gi¶i thÝch c¸c th¾c m¾c nÕu c¸c em hái GV : NhËn xÐt bµi lµm trªn b¶ng vµ ®a ra ®¸p ¸n ®óng nhÊt : GV : Yªu cÇu häc sinh nghiªn cøu bµi tËp theo sù híng dÉn cña gi¸o viªn - Chia b¶ng thµnh 2 cét vµ gäi 2 hs lªn b¶ng lµm bµi mçi em lµm 1 c©u 4 ,5 ,nh÷ng hs ë díi tiÕp tôc lµm. - HS : Nghiªn cøu lµm bµi tËp - GV : Qu¸n xuyÕn líp vµ gi¶i thÝch c¸c th¾c m¾c nÕu c¸c em hái GV : NhËn xÐt bµi lµm trªn b¶ng vµ ®a ra ®¸p ¸n ®óng nhÊt : Ho¹t ®éng 2 : (15’) T×m hiÓu c¸c d¹ng bµi tËp tr¾c nghiÖm GV vµ HS cïng lµm các câu hỏi trắc nghiệp trong sgk phần sinh thái I.Bµi tËp tù luËn : Bµi tËp 1 : Ở một loài côn trùng , để hoàn thành một chu kỳ sống (từ trứng đến trưởng thành) ở nhiệt độ 180C là 17 ngày,,còn ở nhiệt độ 250C là 10 ngày. Hãy xác định ngưỡng nhiệt phát triển của loài côn trùng trên Nếu vào mùa đông,nhiệt độ môi trường giảm xuống còn 100C thì loài côn trùng này có bị đình dục không? Vì sao? Bµi tËp 2 : Một hệ sinh thái nhiệt đới nhhạn được năng lượng từ mặt trời 106 K.calo/m2/ngày. chỉ có 3,5% năng lượng đó được dùng cho quang hợp. Phần lớn năng lượng bị mất mát tới 90%. Sinh vật tiêu thụ bậc 1 chỉ sử dụng 35K.calo, sinh vật têu thụ bậc 2 chỉ sử dụng 3,5 K.calo, sinh vật tiêu thụ bậc 3 chỉ sử dụng được 0,52 K.calo. Hãy xác định Sản lượng sinh vật toàn phần và sản lượng sinh vật thực tế ở thực vật Tính hiệu xuất sinh thái giữa các bậc dinh dưỡng Bµi tËp 3 : Khi nghiªn cøu ¶nh hëng cña nhiÖt ®é lªn c¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn kh¸c nhau cña s©u ®ôc th©n lóa (bím 2 chÊm), thu ®îc b¶n sè liÖu sau: Trøng S©u Nhéng Bím n (ngµy) 7,8 37,8 9,4 2 - 3 T (®é- ngµy) 79,2 495,7 98,6 32,3 Giai ®o¹n s©u non thêng cã 5 tuæi víi thêi gian ph¸t triÓn nh nhau. Bím trëng thµnh tËp trung ®Î trøng vµo ngµy thø 2 hoÆc thø 3 (sau khi giao phèi). Ngµy 20/3/2007 qua ®iÒu tra ph¸t hiÖn s©u ®ôc th©n lóa ë cuèi tuæi 2. NhiÖt ®é trung b×nh lµ 24, 60C. X¸c ®Þnh ngìng nhiÖt ph¸t triÓn ë mçi giai ®o¹n. X¸c ®Þnh vµo kho¶ng ngµy, th¸ng nµo s©u non 1 tuæi xuÊt hiÖn ë vïng nãi trªn? X¸c ®Þnh vµo kho¶ng ngµy, th¸ng nµo xuÊt hiÖn bím ë vïng nãi trªn? Bµi tËp 4 : Dïng ph¬ng ph¸p ®¸nh b¾t vµ th¶ l¹i ®Ó x¸c ®Þnh sè lîng c¸ tr¾m trong mét c¸i hå. KÕt qu¶ thùc hiÖn nh sau : lÇn ®Çu dïng líi ®¸nh b¾t ®îc 397 con, ®¸nh dÊu chóng vµ th¶ ra 5 th¸ng sau b¾t l¹i trªn cïng 1 diÖn tÝch, thu ®îc 479 con trong ®ã cã 103 con ®· ®îc ®¸nh dÊu. H·y x¸c ®Þnh sè c¸ tr¾m cã trong c¸i ao ®ã ? C©u 5 : Cã mét ®«i sãc con (1 ®ùc, 1 c¸i) ch¹y l¹c vµo 1 c¸nh ®ång cá .Cho biÕt tuæi ®Î cña sãc lµ 1 n¨m vµ 1 con sãc c¸i mçi n¨m ®Î 4 con (2 ®ùc, 2 c¸i) . H·y tÝnh sè lîng c¸ thÓ sãc sau 7 n¨m lu l¹c vµ em cã nhËn xÐt g× vÒ sù gia t¨ng sè lîng sãc theo lý thuyÕt ? II. Bµi tËp tr¾c nghiÖm kh¸ch quan : heheïfgfg OÂN TAÄP PHAÀN DI TRUYỀN HỌC Gåm 1 tiÕt TiÕt thø 51 Ngµy so¹n : 17/04/2009 I- Môc tiªu: Sau khi häc xong bµi nµy häc sinh ph¶i 1. KiÕn thøc: - Khắc sâu các kiến thức về di truền và biến dị - Khắc sâu các kiến thức về các qui luật di truyền - Khắc sâu các kiến thức về di truyền học quần thể và di truyền học người - Khắc sâu các kiến thức về các ứng dụng di truyền học vào đời sống sản xuất 2.Kü n¨ng : RÌn luyÖn kü n¨ng lµm bµi tËp trắc nghiệm khách quan và tự luận. 3. Gi¸o dôc : HS cã thÓ vËn dông kiÕn thøc ®· häc ®Ó gi¶i c¸c d¹ng bµi tËp di truyền II. Ph¬ng tiÖn d¹y häc : 1. GV: GA, SGK ,SGV,SBT . 2. HS : Häc bµi cò vµ chuÈn bÞ bµi míi III. Ph¬ng ph¸p chñ yÕu : Lµm bµi tËp IV. TiÕn tr×nh bµi d¹y : 1. KiÓm tra bµi cò : Không kiểm tra 2. Néi dung bµi gi¶ng : HOAÏT ÑOÄNG THAÀY VÀ TRÒ NOÄI DUNG GV : Yêu cầu hs nhắc lại các kiến thức sau : - Gen là gì? Cấu trúc của gen? - Đặc điểm của mã di truyền? - Nguyên tắc nhân đôi của ADN? - Thực chất của phiên mã là gì? - Mối quan hệ giữa phiên mã và dịch mã được thể hiện như thế nào ? - Ôpêrôn là gì ? 1 ôpêrôn có mấy thành phần? - Vai trò cấu trúc xoắn của NST? - Các dạng đột biến gen - Các dạng đột biến cấu trúc NST - Các dạng đột biến số lượng NST - Phân li độc lập là gì? - Cho biết số giao tử, hợp tử, kiểu gen, kiểu hình, dòng thuần được tạo ra trong trường hợp nhiều gen qui định một tính trạng? - Đặc điểm của liên kết gen? - Đặc điểm của hoán vị gen? - Qui luật di truyền trên NST X, Y ? - Tương tác kiểu bổ sung có tỉ lệ nào? - Tương tác kiểu át chế có tỉ lệ nào? - Tương tác kiểu cộng gộp có tỉ lệ nào? -Di truyền ngoài nhân có đặc điểm gì? - Đặc điểm của thường biến ? - Đặc điểm của giới hạn sinh thái? - Đặc điểm của quần thể tự phối ? - Đặc điểm của quần thể giao phối? - Ưu thế lai là gì? - Cách tạo ưu thế lai? - Các thành tựu của công nghệ tế bào đã đạt được trong các năm qua ? - Kỹ thuật di truyền và ứng dụng của nó trong thực tiễn ? - Phương pháp nghiên cứu phả hệ - Phương pháp nghiên cứu trẻ đồng sinh - Phương pháp nghiên cứu tế bào HS : Nghiên cứu, trả lời GV : Kết luận, bổ sung Chương I : Cơ chế di truyền và biến dị 1. Gen,mã di truyền và quá trình nhân đôi của ADN - K/N về gen, mã di truyền - Nhân đôi ADN của sinh vật nhân sơ và nhân chuẩn 2. Cơ chế phiên mã và dịch mã - Thực chất của phiên mã - Mối quan hệ giữa phiên mã và dịch mã 3. Cơ chế điều hòa hoạt động của gen 4. NST và cấu trúc NST 5. Các dạng đột biến gen và đột biến NST - Các dạng đột biến gen - Các dạng đột biến cấu trúc NST - Các dạng đột biến số lượng NST Chương II. Tính qui luật của hiện tượng di truyền 1. các qui luật của Menđen - Qui luật phân li - Qui luật phân li độc lập 2. Các qui luật của Mocgan - Liên kết gen - Hoán vị gen - Di truyền liên kết với giới tính 3. Tương tác gen - Tương tác kiểu bổ sung - Tương tác kiểu át chế - Tương tác kiểu cộng gộp 4. Di truyền ngoài nhân - K/N di truyền ngoài nhân - Đặc điểm của di truyền ngoài nhân 5. Ảnh hưởng của môi trường đến sự biểu hiện tính trạng Chương III. Di truyền học quần thể 1. Cấu trúc di truyền của quần thể tự phối Đặc điểm của quần thể tự phối 2. Cấu trúc di truyền của quần thể giao phối Đặc điểm của quần thể giao phối Chương IV. Ứng dụng di truyền hoc 1. Chọn giống dựa trên nguồn biến dị tổ hợp Ưu thế lai 2. Tạo giống bằng công nghệ tế bào Các thành tựu của công nghệ tế bào 3. Tạo giống bằng công nghệ gen Kỹ thuật di truyền và ứng dụng của nó Chương V. Di truyền học người 1. Di truyền y học - Phương pháp nghiên cứu phả hệ - Phương pháp nghiên cứu trẻ đồng sinh - Phương pháp nghiên cứu tế bào 2. Bảo vệ vốn gen của loài người heheïfgfg OÂN TAÄP PHAÀN TIEÁN HOÙA VAØ SINH THAÙI HOÏC Gåm 1 tiÕt TiÕt thø 52 Ngµy so¹n : 19/04/2009 I- Môc tiªu: Sau khi häc xong bµi nµy häc sinh ph¶i 1. KiÕn thøc: - Khaùi quaùt hoùa toaøn boä noäi dung kieán thöùc cuûa phaàn tieán hoùa. - Phaân bieät thuyeát tieán hoùa cuûa Lamac vaø thuyeát tieán hoùa cuûa Ñacuyn. - Bieát ñöôïc noäi dung cuûa hoïc thuyeát tieán hoùa toång hôïp vaø cô cheá tieán hoùa daãn ñeán hình thaøn loaøi môùi. - Bieát ñöôïc noäi dung sinh thaùi hoïc töø caù theå ñeán quaàn theå,quaàn xaõ vaø heä sinh thaùi 2.Kü n¨ng : RÌn luyÖn kü n¨ng lµm bµi tËp . 3. Gi¸o dôc : HS cã thÓ vËn dông kiÕn thøc ®· häc ®Ó gi¶i c¸c d¹ng bµi tËp sinh thái II. Ph¬ng tiÖn d¹y häc : 1. GV: GA, SGK ,SGV,SBT . 2. HS : Häc bµi cò vµ chuÈn bÞ bµi míi III. Ph¬ng ph¸p chñ yÕu : ôn tập IV. TiÕn tr×nh bµi d¹y : 1. KiÓm tra bµi cò : Không kiểm tra 2. Néi dung bµi gi¶ng : HOAÏT ÑOÄNG THAÀY VÀ TRÒ NOÄI DUNG Hoạt động 1: 22’ Toùm taét kieán thöùc coát coát loõi vaø caâu hoûi oân taäp. Chia lôùp thaønh 2 nhoùm lôùn , Thaûo luaän 7! vôùi noäi dung: + N1: toùm taét noäi dung: -baèng chöùng tieán hoùa. -Thuyeát tieán hoaù cuûa Lamac, DacuynVaø hieän ñaïi -Caâu hoûi oân taäp 1,2,3 + N2: toùm taét noäi dung: - Tieán hoùa hoùa hoïc. - Tieán hoùa tieàn sinh hoïc. - Tieán hoùa sinh hoïc. - Caâu hoûi oân taäp 4, 5, 6. è GV theo doõi, quan saùt è GV cuûng coá , söûa baøi taäp. Hoạt động 2: 22’ Toùm taét kieán thöùc coát loõi vaø caâu hoûi oân taäp. GV tieáp tuïc chia 2 nhoùm lôùn, trả lời vôùi nội dung theo yêu cầu sau : - nội dung 1:Toùm taét kieán thöùc chöông I, II, III vaø caâu hoûi oân taäp soá 1. - nội dung 2: Toùm taét kieán thöùc chöông I, II, III vaø caâu hoûi oân taäp soá 2. è GV nhaän xeùt, cuûng coá. A.PHAÀN TIEÁN HOÙA Chöôùng I: Baèng chöùng vaø cô cheá tieán hoùa. 1)Baèng chöùng tieán hoùa: -Baèng chöùng giaûi phaåu so saùnh. -Baèng chöùng phoâi sinh hoïc. -Baèng chöùng ñòa lí sinh vaät hoïc. -Baèng chöùng teá baøo hoïc vaø sinh hoïc Phaân töû. 2)Toùm taét hoïc thuyeát tieán hoùa cuûa Lamac: -Moâi tröôøng soáng thay ñoåi chaämà hình ñaëc ñieåm thích nghi. 3)Toùm taét hoïc thuyeát tieán hoùa cuûa Ñacuyn: -Vai troø cuûa CLTN. - Nhöõng caù theå coù bieán dò thích nghi seõ Ñöôïc giöõ laïi,nhöõng caù theå coù bieán dò khoâng Thích nghi seõ bò ñaøo thaûi. 4)Toùm taét nội dung thuyeát tieán hoùa toång hôïp hieän ñaïi: -Tieán hoùa nhoû. -Tieán hoaù lôùn. -CLTN, nhaân toá tieán hoùa,di-nhaäp gen, caùc Yeáu toá ngaãu nhieân vaø ÑBàthay ñoåi taàn soá alenàthay ñoåi thaønh phaàn KG cuûa QT - Caùc cô cheá caùch li tröôùc vaø sau hôïp töû. 5) Söï hình thaønh loaøi môùi. - Thực chất của quá trình loài mới - Các con đường hình thành loài mới Chöông II:Söï phaùt sinh vaø phaùt trieån cuûa söï soáng treân Traùi Ñaát. 1)Tieán hoùa hoùa hoïc. 2)Tieán hoùa tieàn sinh hoïc. 3)Tieán hoùa sinh hoïc. B.PHAÀN SINH THAÙI HOÏC: I. Toùm taét kieán thöùc coát loõi: Chöông I:Caù theå vaø quaàn theå sinh vaät: - Kn vaø ñaëc ñieåm moâitröôøng soáng. - Kn vaø ñaëc ñieåm nhaân toá sinh thaùi - Kn vaø ñaëc ñieåm quaàn theå sinh vaät. Chöông II:Quaàn xaõ sinh vaät. - Kn vaø ñaëc ñieåm cuûa quaàn xaõ sinh vaät. -Kn vaø ñaëc ñieåm cuûa dieãn theá sinh thaùi. Chöông III:Heä sinh thaùi, sinh quyeån vaø baûo veä moâi tröôøng. - Kn vaø ñaëc ñieåm cuûa heä sinh thaùi. - Kn vaø ñaëc ñieåm cuûa sinh quyeån. àlieân heä baûo veä moâi tröôøng heheïfgfg
Tài liệu đính kèm: