Giáo án Sinh 12 nâng cao tiết 64: Các chu trình sinh địa hoá trong hệ sinh thái

TIẾT 64: CÁC CHU TRÌNH SINH ĐỊA HOÁ TRONG HỆ SINH THÁI
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC
1. Kiến thức: Sau khi học xong bài, học sinh phải:
- Nêu khái niệm khái quát về chu trình sinh địa hoá. 
- Nêu được các nội dung chủ yếu của chu trình cacbon, nitơ, nước, phôtpho.
2. Kĩ năng: Phát triển năng lực quan sát, phân tích, so sánh, khái quát hoá.
3. Thái độ: Yêu thích nghiên cứu về sinh thái học, có ý thức bảo vệ môi trường sống.
II. NỘI DUNG TRỌNG TÂM
Khái niệm về chu trình sinh địa hoá.
III. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC
Tranh vẽ hình 61.1 - 61.6
IV. TIẾN TRÌNH BÀI GIẢNG
1. Ổn định lớp, kiểm tra sĩ số:
2. Kiểm tra bài cũ:
 Thế nào là chuỗi và lưới thức ăn ? cho ví dụ minh họa về 2 loại chuỗi thức ăn?
3. Bài mới:
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung bài học
HS nghiên cứu SGK trả lời:
- Chu trình sinh địa hoá là gì? 
- Chu trình sinh địa hoá bao gồm các thành phần nào?
- Nêu nội dung chủ yếu của chu trình nước?
- Nêu các biện pháp bảo vệ nguồn nước?
Sinh quyển là gì? 
- Dạng cacbon đi vào chu trình là gì?
- Bằng những con đường nào cacbon đã đi từ môi trường ngoài vào cơ thể sinh vật, trao đổi vật chất trong quần xã và trở lại môi trường không khí và môi trường đất?
- Có phải lượng cacbon trong quần xã được trao đổi liên tục theo vòng tuần hoàn kín hay không? vì sao?
- Thực vật hấp thụ nitơ dưới dạng nào?
- Mô tả ngắn gọn sự trao đổi nitơ trong tự nhiên?
- Lượng nitơ được tổng hợp từ con đường nào là lớn nhất?
- Hãy nêu một số biện pháp sinh học làm tăng hàm lượng đạm trong đất để năng cao năng suất cây trồng và cải tạo đất?
- Mô tả ngắn gọn sự trao đổi phôtpho trong tự nhiên?
- Thực vật sử dụng được dạng phôtpho nào?
I. KHÁI NIỆM
 - Chu trình sinh địa hoá là chu trình trao đổi các chất trong tự nhiên.
- Một chu trình sinh địa hoá gồm có các phần: tổng hợp các chất, tuần hoàn vật chất trong tự nhiên, phân giải và lắng đọng một phần vật chất trong đất, nước. 
II. CHU TRÌNH NƯỚC
- Nước mưa rơi xuống đất, một phần thấm xuống các mạch nước ngầm, một phần tích lũy trong sông , suối, ao , hồ,
- Nước mưa trở lại bầu khí quyển dưới dạng nước thông qua hoạt động thoát hơi nước của lá cây và bốc hơi nước trên mặt đất.
III. CHU TRÌNH CACBON
- Cacbon đi vào chu trình dưới dạng cabon điôxit ( CO2) .
- Thực vật lấy CO2 để tạo ra chất hữu cơ đầu tiên thông qua quang hợp.
- Khi sử dụng và phân hủy các hợp chất chứa cacbon, sinh vật trả lại CO2 và nước cho môi trường.
- Nồng độ khí CO2 trong bầu khí quyển đang tăng gây thêm nhiều thiên tai trên trái đất.
IV. CHU TRÌNH NITƠ
- Thực vật hấp thụ nitơ dưới dạng muối amôn (NH4+) và nitrat (NO3-) .
- Các muối trên được hình thành trong tự nhiên bằng con đường vật lí, hóa học và sinh học.
- Nitơ từ xác sinh vật trở lại môi trường đất, nước thông qua hoạt động phân giải chất hữu cơ của vi khuẩn, nấm,
- Hoạt động phản nitrat của vi khuẩn trả lại một lượng nitơ phân tử cho đất, nước và bầu khí quyển.
IV. CHU TRÌNH PHÔTPHO
- Thực vật sử dụng được phôtpho ở dạng hòa tan (PO3-4).
4. Củng cố bài học
- Nêu khái niệm về chu trình sinh địa hoá, chu trình cacbon, chu trình nitơ, chu trình nước trong tự nhiên.
- Những nguyên nhân làm cho nồng độ khí CO2 trong bầu khí quyển tăng? Nêu hậu quả và cách hạn chế?
V. BÀI TẬP VỀ NHÀ
- Học bài cũ và trả lời các câu hỏi trong SGK.
- Đọc trước bài 62 "Dòng năng lượng trong hệ sinh thái".