Giáo án Sinh 12 chuẩn bài 3: Điều hoà hoạt động gen

Thứ 6 ngày 5 Tháng 9 năm 2008
Tiết 3
Bài 3: Điều hoà hoạt động gen 
I/ Mục tiêu:
Sau khi học xong học sinh cần:
- Nêu được khái niệm và cấp độ điều hoà hoạt động gen.
- Trình bày được cơ chế điều hoà hoạt động của các gen qua operon ở sinh vật nhân sơ
- Nêu được ý nghĩa điều hoà hoạt động gen ở sinh vật nhân sơ.
II/ Phương tiện dạy học:
Tranh phóng to hình 3.1đ2a,b Sgk. Máy chiếu
III/ Tiến trình bài giảng:
1, ổn định tổ chức lớp: 
 Kiểm tra sỉ số, sơ đồ lớp 
2, Kiểm tra bài củ: 
- Trình bày quá trình phiên mã và kết quả của nó:
- Quá trình dịch mã ở ribôxom diễn ra như thế nào?
3, Nội dung bài mới:
Hoạt động của thầy và trò
Kiến thức cơ bản (ghi bảng)
Hỏi: Trong cơ thể các tế bào có kiểu gen có giống nhau không? HS : hoàn toàn giống nhau vì đều được sinh ra từ hợp tử
Hỏi: Prôtêin ở các mô có giống nhau không? HS: không
Hỏi: Cơ chế nào làm cho các mô khác nhau tổng hợp các loại prôtêin khác nhau? (Hs: nhờ cơ chế điều hoà hoạt động gen)
Hỏi: Quá trình điều hoà hoạt động gen có thể diễn ra ở những giai đoạn nào? Hs dựa vào kiến thức đã học ở tiết 2 đẻ trả lời.
 Gen điều hoà Lac ôperôn
- Quan sát hình 3.1 và mô tả cấu trúc của Lac ôperôn ở E. coli. Vai trò của từng thành phần? HS: trả lời theo chú thích SGK
Hoạt động của thầy và trò
I- Khái quát về điều hoà hoạt động gen
- ĐHHĐ gen chính là điều hoà lượng sản phẩm của gen được tạo ra.
- Quá trình điều hoà hoạt động gen ở sinh vật rất phức tạp, có thể xảy ra ở nhiều mức độ khác nhau như điều hoà phiên mã, điều hoà dịch mã, điều hoà sau dịch mã
II- Điều hoà hoạt đông gen ở sinh vật nhân sơ
1. Mô hình cấu trúc của opêron Lac
Một ôperôn gồm
O (operator): Vùng chỉ huy phối hợp hoạt động của các gen cấu trúc
P(prômtor): Vùng khởi đầu, nơi mà ARN-pôlimeraza bám vào và khởi đầu phiên mã.
R: Gen điều hoà kiểm soát tổng hợp prôtein ức chế. prôtein này rất có ái lực với gen chỉ huy O. Còn Z,Y,A là 3 gen cấu trúc đ enzim phân giải Lactôzơ
Kiến thức cơ bản (ghi bảng)
2. Sự điều hoà hoạt động các gen của ôperôn Lac
- Khi môi trường kông có lactôzơ. Gen điều hoà tổng hợp nên prôtêin ức chế, prôtêin này gắn với gen vận hành O đ ức chế các gen cấu trúc A, B, C đ không phiên mã
- Khi môi trường có lactôzơ. Khi đó lactôzơ sẽ kết hợp với prôtêin ức chế đ gen vân hành O được giải phóng các gen cấu trúc A, B, C bắt đầu phiên mã và dịch mã tổng hợp ra các prôtêin LacA, prôtêin LacB, prôtêin LacC
4, Củng cố: 
- HS ghi nhớ kiến thức trong khung
- Sự hoạt động các gen của ôperôn Lac khi có và khi không có lactôzơ
5, Bài tập:
 Hs làm các bài tập SGK