Giáo án Sinh 12 chuẩn bài 19: Tạo giống bằng phương pháp gây đột biến và công nghệ tế bào

Thø 3 ngµy 11 Th¸ng 11 n¨m 2008
TiÕt 20
Bµi 19: T¹o gièng b»ng ph­¬ng ph¸p g©y ®ét biÕn 
vµ c«ng nghÖ tÕ bµo
I/ Môc tiªu:
- Giải thích được quy trình tạo giống mới bằng phương pháp gây đột biến
- Nêu được 1 số thành tựu tạo giống ở việt nam
- Trình bày được 1 số quy trình và thành tựu tạo giống thực vật bằng công nghệ tế bào
- Trình bày được kỹ thuật nhân bản vô tính ở động vật và nêu ý nghĩa thực tiễn của phương pháp này
- Phát triển kỹ năng phân tích kênh hình, kỹ năng so sánh khái quát tổng hợp, làm việc độc lập với sgk
- Nâng cao kỹ năng pt hiện tượng qua chọn tạo giống mới từ nguồn biến dị đột biến và công nghệ tế bào
- Xây dựng niềm tin vào khoa học về công tác tạo giống
II/ Ph­¬ng tiÖn d¹y häc:
- Hình 19, tranh ảnh giới thiệu về các thành tựu chọn giống đông thực vật liên quan đến bài học
- Phiếu học tập
III/ TiÕn tr×nh bµi gi¶ng:
1, æn ®Þnh tæ chøc líp: 
kiÓm tra sØ sè, s¬ ®å líp 
2, KiÓm tra bµi cñ: 
- Nguồn biến dị di truyền của quần thể vậy nuôi cây trồng được tạo ra bằng cách nào?
- Thế nào la ưu thế lai? tại sao ưu thế lai biểu hiện cao nhất ở F1 sau đó giảm dần qua các thế hệ?
3, Néi dung bµi míi:
Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß
KiÕn thøc c¬ b¶n (ghi b¶ng)
- Hỏi: Tại sao phải gây đột biến nhân tạo? Hs trả lời: Vì ĐB trong tự nhiên quá ít.
- Hỏi: Có những tác nhân gây đột biến nào? Hs: Vật lí, hoá học, sinh học
- Hỏi: Tại sao sau khi gây đột biến nhân tạo cần phai chọn lọc? ( có phải cứ gây ĐB ta sẽ thu dc kết quả mong muốn ?)
Hs : Dựa vào tính vô hướng của đb để trả lời
- Hỏi: PP gây đột biến chủ yếu phù hợp với đối tượng nào ? tại sao. Hs: chủ yếu áp dụng ở cây trồng và VSV 
- Hỏi: Tại sao pp ở đv bậc cao người ta ko hoặc rất ít gây đột biến? Hs: vì ở Đv thường gây chết hoặc quái thai.( cơ quan ss nằm sâu trong cơ thể,rất nhạy cảm,cơ chế tác động phức tạp và đễ chết )
* Gv chiếu một số hình ảnh thành tựu tạo giống bằng pp gây đột biến
- Hỏi: Hãy cho biết cách thức nhận biết các cây tứ bội trong số các cây lưỡng bội?
Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß
I. Tạo giống mới bằng phương pháp gây đột biến
1. Quy trình: gồm 3 bước
 + Xử lí mẫu vật bằng tác nhân đột biến
+ Chọn lọc các cá thể đột biến có kiểu hình mong muốn
 + Tạo dòng thuần chủng
- Lưu ý : phương pháp này đặc biệt có hiệu quả với vi sinh vật
2. Một số thành tựu tạo giống ở việt nam
- Xử lí các tác nhân lí hoá thu được nhiều chủng vsv , lúa, đậu tương .có nhiều đặc tính quý
- Sử dụng cônxisin tạo được cây dâu tằm tứ bội
- Táo gia lộc xử lí NMU → táo má hồng cho năng suất cao
KiÕn thøc c¬ b¶n (ghi b¶ng)
Gv cho học sinh nghiên cứu mục II.1
- Hỏi: Ở cấp độ tế bào có lai được ko?
* Yêu cầu hs hoàn thành PHT
Nội dung
Nuôi cấy mô ,tế bào
Dung hợp TB trần
chọn dòng tế bào xôma
Nuôi cáy hạt phấn,noãn
nguồn NL ban đầu
Cách tiến hành
cỏ sở
ứng dụng
từng nhón báo cáo và nhận xét, gv tổng kết và chiếu đáp án PHT
Gv đặt vấn đề: nếu bạn có 1 con chó có KG quý hiếm, làm thế nào để bạn có thể tạo ra nhiều con chó có KG y hệt con chó của bạn→ thành tựu công nghệ TBĐV
* GV yêu cầu hs quan sát hình 19 mô tả các bước trong nhân bản vô tính cừu đôli
nhân bản vô tính là gì
- Hỏi: Các bước tiến hành của quy trình nhân bản vô tính cừu đôli
* Ý nghĩa thực tiễn của nhân bản vô tính ở động vât?
* Gv : còn 1 phương pháp cũng nâng cao năng suất trong chăn nuôi ma chúng ta đã học trong môn công nghệ 10 , đó là phương pháp gì?
- Hỏi: Cấy truyền phôi là gì
- Hỏi: Ý nghĩa của cấy truyền phôi
II. Tạo giống bằng công nghệ tế bào
1 Công nghệ tế bào thực vật
 nội dung phiếu học tập
2.Công nghệ tế bào động vật
a. Nhân bản vô tính động vật
- Nhân bản vô tính ở ĐV được nhân bản từ tế bào xôma , không cần có sự tham gia của nhân tế bào sinh dục, chỉ cân tế bào chất của noãn bào
*Các bước tiến hành :
+ Tách tế bào tuyến vú cua cừu cho nhân , nuôi trong phòng thí nghiệm
+ Tách tế bào trứng cuả cừu khác loại bỏ nhân của tế bào này
+ Chuyển nhân của tế bào tuyến vú vào tế bào trứng đã bỏ nhân
+ Nuôi cấy trên môi trường nhân tạo để trứng pt thành phôi
+ Chuyển phôi vào tử cung của cừu mẹ để nó mang thai
* ý nghĩa:
- Nhân nhanh giống vật nuôi quý hiếm
- Tạo ra các giới ĐV mang gen người nhằm cung cấp cơ quan nội tạng cho người bệnh
b. Cấy truyền phôi
 Phôi được tách thành nhiều phần riêng biệt, mỗi phần sau đó sẽ phát triển thành một phôi riêng biệt
4, Cñng cè:
Làm thế nào để loại bỏ 1 tính trạng không mong muốn ở một giống cây cho năng suất cao	
5, Bài tập về nhà
trả lời các câu hỏi trong sách giáo khoa