Giáo án Sinh 12 bài 1 đến 24

Giáo án Sinh 12 bài 1 đến 24

PHẦN NĂM : DI TRUYỀN HỌC

CHƯƠNG I : CƠ CHẾ DI TRUYỀN VÀ BIẾN DỊ

BÀI 1 : GEN, MÃ DI TRUYỀN VÀ QUÁ TRÌNH NHÂN ĐÔI ADN

I. Mục tiêu

 1. Kiến thức:

 Sau khi học xong bài này học sinh cần phải:

- Trình bày được khái niệm gen, mô tả được cấu trúc chung của gen cấu trúc.

 - Nêu được khái niệm và các đặc điểm chung của mã di truyền, lí giải được vì sao mã di truyền là mã bộ ba.

 - Từ mô hình nhân đôi ADN, mô tả các bước của quá trình nhân đôi ADN, làm cơ sở cho sự nhân đôi NST.

 2. Kĩ năng: Qua bài rèn luyện và phát triển tư duy phân tích, khái quát hóa.

 3. Thái độ: qua bài tích hợp giáo dục môi trường, bảo vệ động - thực vật quý hiếm.

 

doc 97 trang Người đăng kidphuong Lượt xem 1489Lượt tải 0 Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Giáo án Sinh 12 bài 1 đến 24", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
PHẦN NĂM : DI TRUYỀN HỌC
CHƯƠNG I : CƠ CHẾ DI TRUYỀN VÀ BIẾN DỊ
BÀI 1 : GEN, MÃ DI TRUYỀN VÀ QUÁ TRÌNH NHÂN ĐÔI ADN
Ngµy so¹n: ..../...../20.....
Gi¶ng c¸c líp:
Ngµy d¹y
líp
tiÕt
sè HS v¾ng mÆt
ghi chó
12A
1
12C1
1
12C2
1
12C4
1
I. Mục tiêu
 1. Kiến thức: 
 Sau khi học xong bài này học sinh cần phải:
- Trình bày được khái niệm gen, mô tả được cấu trúc chung của gen cấu trúc.
 - Nêu được khái niệm và các đặc điểm chung của mã di truyền, lí giải được vì sao mã di truyền là mã bộ ba.
 - Từ mô hình nhân đôi ADN, mô tả các bước của quá trình nhân đôi ADN, làm cơ sở cho sự nhân đôi NST.
 2. Kĩ năng: Qua bài rèn luyện và phát triển tư duy phân tích, khái quát hóa.
 3. Thái độ: qua bài tích hợp giáo dục môi trường, bảo vệ động - thực vật quý hiếm.
II. Chuẩn bị
 1. Giáo Viên:
- Tranh phóng to hình 1.2 , bảng 1 trong SGK. 
- Tranh về sơ đồ cơ chế tự nhân đôi của ADN.
 2. Học sinh: Đọc trước bài ở nhà, xem lại những kiến thức về gen ở lớp 9 và 10.
III. Phương pháp: Hỏi đáp - tìm tòi bộ phận, hỏi đáp – tái hiện thông báo.
IV. Tiến trình tổ chức bài học
 1. Ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số lớp và tư cách học sinh.
 2. Kiểm tra bài cũ: GV gợi lại kiến thức đã học ở lớp 9 và 10 về gen.
 3. Bài mới
Thêi gian
Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß
Tr×nh tù néi dung kiÕn thøc
GV: : Gen là gì ? cho ví dụ ?
HS: Đọc mục I.1 trong SGK để trả lời câu hỏi.. 
GV:: phân tích 2 dấu hiệu:
 + Cấu tạo: một đoạn của phân tử ADN.
 + Chức năng: mang thông tin mã hóa một chuỗi polipeptit hay một phân tử ARN.
GV: ADN có tính đa dạng nhờ vào đặc điểm nào? Gen có đa dạng không?
HS: Nhờ thành phần, số lượng và tình tự sắp xếp các nuclêotit. Gen cũng đa dạng.
GV: Sự đa dạng của gen chính là đa dạng di truyền (đa dạng vốn gen). Chúng ta cần có ý thức để bảo vệ nguồn gen, đặc biệt nguồn gen quý. Vậy chúng ta phải làm gì?
HS: Bảo vệ, nuôi dưỡng, chăm sóc ĐV- TV quý hiếm.
GV: cho hs quan sát hình 1.1
H?: Hãy mô tả cấu trúc chung của 1 gen cấu trúc?
H?: Chức năng của mỗi vùng ? Vùng nào của gen quyết định cấu trúc phân tử protein?
GV: giới thiệu cho hs biết gen có nhiều loại như gen cấu trúc, gen điều hoà,
HS: Đọc SGK và trả lời
Giáo viên: Gen cấu tạo từ các nu, prôtêin cấu tạo từ các a.a. Vậy làm thế nào gen quy định tổng hớp prôtêin được?
Giáo viên: cho hs nghiên cứu mục II, thảo luận nhóm và trả lời câu hỏi.
H?: Mã di truyền là gì?
H ?: Tại sao mã di truyền là mã bộ ba?
HS: Thảo luận và trả lời:
- Mã di truyền .
- Nêu được : Trong ADN chỉ có 4 loại nu nhưng trong prôtêin lại có khoảng 20 loại a.a
* Nếu 1 nu mã hoá 1 a.a thì có 41 =4 tổ hợp chưa đủ để mã hoá cho 20 a.a
* Nếu 2 nu mã hoá 1 a.a thì có 42= 16 tổ hợp
* Nếu 3 nu mã hoá 1 a.a thì có 43= 64 tổ hợp thừa đủ để mã hoá cho 20 a.a
- Mã di tuyền có những đặc điểm gì ?
GV : cho hs nghiên cứu mục III kết hợp qua sát hình 1.2
H ?: Qúa trình nhân đôi ADN xảy ra chủ yếu ở những thành phần nào trong tế bào ?
H ?: ADN được nhân đôi theo nguyên tắc nào ? giải thích?
H ?: Có những thành phần nào tham gia vào quá trình tổng hợp ADN ?
H ?:Các giai đoạn chính tự sao ADN là gì ?
H ?: Các nu tự do môi trường liên kết với nu mạch gốc phải theo nguyên tắc nào ?
H ?: Mạch nào được tổng hợp liên tục? mạch nào tổng hợp từng đoạn ? vì sao ?
H ?: Kết quả tự nhân đôi của ADN như thế nào?
I. Gen
 1. Khái niệm
 Gen là một đoạn của phân tử ADN mang thông tin mã hoá 1 chuỗi pôlipeptit hay 1 phân tử ARN.
Ví dụ: gen tARN mã hóa ARN vận chuyển.
2. Cấu trúc chung của gen cấu trúc
 * gen cấu trúc có 3 vùng :
- Vùng khởi đầu : mang tín hiệu khởi động kiểm soát quá trình phiên mã.
- Vùng mã hoá : mang thông tin mã hoá axit amin (a.a). (SVNS: vùng mã hóa liên tục; SVNT: vùng mã hóa không liên tục, xen kẻ giữa các đoạn mã hóa (Exon) là những đoạn không mã hóa (Intron).
- Vùng kết thúc: nằm ở cuối gen mang tính hiệu kết thúc phiên mã.
II. Mã di truyền (MDT)
Khái niệm
* Mã di truyền là trình tự các nuclêôtit trong gen quy định trình tự các a.a trong phân tử prôtêin. 
 2. Mã di truyền là mã bộ ba 
- Cứ 3 nu đứng kế tiếp nhau quy định một a.a. 
- Có 64 mã bộ ba, trong đó có:
 + Bộ ba mở đầu: AUG, mã hóa a.a mở đầu Mêtiônin ( ở SVNS là foocmin mêtiônin).
 + Bộ ba kết thúc: UAA, UGA, UAG. Không mã hóa a.a nào cả mà quy định tín hiệu kết thúc quá trinh giải mã.
 + 60 bộ ba mã hóa cho 19 loại a.a.
 3. Đặc điểm :
- MDT được đọc theo 1 chiều 5’ 3’. MDT được đọc liên tục theo từng cụm 3 nu, các bộ ba không gối lên nhau
- MDT là đặc hiệu, không 1 bộ ba nào mã hoá đồng thời 2 hoặc 1 số a.a khác nhau.
- MDT có tính thoái hoá : mỗi a.a được mã hoá bởi 1 số bộ ba khác nhau
- MDT có tính phổ biến : các loài sinh vật đều được mã hoá theo 1 nguyên tắc chung (từ các mã giống nhau )
III. Qúa trình nhân đôi của ADN
* Thời điểm : trong nhân tế bào, tại các NST, ở kì trung gian giữa 2 lần phân bào
*Nguyên tắc: nhân đôi theo nguyên tắc bổ sung và bán bảo tồn.
* Diễn biến : 
+ Dưới tác đông của Enzim ADN-polimeraza và 1 số Enzim khác, hai mạch đơn của phân tử ADN tách nhau dần tạo nên chạc chữ Y và để lộ mạch khuôn.
+ Enzim ADN-polimeraza chỉ tổng hợp mạch mới theo chiều 5’ 3’:
 - Trên mạch khuôn có chiều 3’ 5’, mạch bổ sung được tổng hợp liên tục.
 - Trên mạch khuôn 5’ 3’, mạch khuôn được tổng hợp ngắt quãng tạo nên các đoạn ngắn (đoạn Okazaki), sau đó được nối lại với nhau bởi enzim nối ligaza. 
+ Mỗi nu trong mạch gốc liên kết với 1 nu tự do theo nguyên tắc bổ sung :
 A gốc = T môi trường
 T gốc = A môi trường
 G gốc = X môi trường
 X gôc = G môi trưòng
* Kết quả : 
 1 pt ADN mẹ 1lần tự sao 2 ADN con
*Ý nghĩa : - Là cơ sở cho NST tự nhân đôi, giúp bộ NST của loài giữ tính đặc trưng và ổn định.
 4. Củng cố :
H?: Giải thích NTBS và NTBBT trong quá trình tự nhân đôi ADN.
H ?: Vì sao quá trình tổng hợp trên hai mạch đơn của ADN lại không giống nhau?
H?: Vì sao MDT là mã bộ ba?
 5. Bài tập về nhà :
 Trả lời câu hỏi và bài tập trang 10 SGK. Tìm hiểu cấu trúc không gian và cấu trúc hoá học, chức năng của ADN. Sưu tầm 5 câu hỏi trắc nghiệm về bài này. Đọc trước bài 2.
Rót kinh nghiÖm:
........................................................................................
........................................................................................
........................................................................................
........................................................................................
Chuyªn m«n duyÖt
Ngµy ..... / ..... / 20 ...
Bµi 2: Phiªn m· vµ dÞch m·
Ngµy so¹n: ..../...../20.....
Gi¶ng c¸c líp:
Ngµy d¹y
líp
tiÕt
sè HS v¾ng mÆt
ghi chó
12A
2
12C1
2
12C2
2
12C4
2
I- Môc tiªu: Sau khi HS häc xong bµi nµy, HS cã kh¶ n¨ng:
 1. VÒ kiÕn thøc.
- Ph¸t biÓu ®­îc kh¸i niÖm phiªn m·.
- Ph©n biÖt ®­îc 3 lo¹i ARN vÒ cÊu tróc vµ chøc n¨ng.
- Tr×nh bµy ®­îc c¬ chÕ phiªn m·(tæng hîp mARN trªn khu«n AND).
- Tr×nh bµy ®­îc qu¸ tr×nh tæng hîp Pr«tªin.
- Nªu ®­îc mèi quan hÖ gi÷a AND, ARN vµ Pr«tªin.
 2. VÒ kÜ n¨ng.
- Ph¸t triÓn kh¶ n¨ng t­ duy l«gic cho HS.
- Ph¸t triÓn kÜ n¨ng khai th¸c kiÕn thøc tõ tranh, m« h×nh ®éng cho häc sinh.
- KÜ n¨ng tr×nh bµy mét qu¸ tr×nh.
 3. VÒ th¸i ®é, hµnh vi.
 	H×nh thµnh quan niÖm ®óng ®¾n cho HS vÒ c¬ chÕ di truyÒn ë cÊp ®é ph©n tö.
II- Ph­¬ng ph¸p Ph­¬ng ph¸p: + Hái ®¸p – t×m tßi bé phËn
 + BiÓu diÔn tranh, s¬ ®å – t×m tßi bé phËn
III- ph­¬ng tiÖn d¹y häc :
 + M« h×nh ®éng vÒ qu¸ tr×nh phiªn m· vµ dÞch m·.
 + M¸y chiÕu, phiÕu häc tËp.
IV- TiÕn tr×nh lªn líp.
æn ®Þnh tæ chøc.
KiÓm tra bµi cò
 H·y tr×nh bµy ng¾n gän qu¸ tr×nh t¸i b¶n AND?
Gi¶ng bµi míi.
 GV: Yªu cÇu HS tr×nh bµy l¹i kh¸i niÖm gen.
 HS: .
 GV: Qu¸ tr×nh m· ho¸ ARN vµ Pr«tªin ®ã diÔn ra nh­ thÕ nµo? 
Thêi gian
Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß
Néi dung kiÕn thøc
GV:ARN có những loại nào ? chức năng của nó ? yêu cầu 3 học sinh trình bày phiếu học tập của mình về 3 phần. Sau đó cho lớp nhận xét, bổ sung. Cuối cùng GV tổng kết lại.
- Học sinh:
mARN
tARN
rARN
Cấu trúc
Chức năng
GV: cho hs quan sát hinh 2.2 và đọc mục I.2 và trả lời các câu hỏi:
H?: Hãy cho biết có những thành phần nào tham gia vào quá trình phiên mã?
H?: ARN được tạo ra dựa trên khuôn mẫu nào?
H?: Enzim nào tham gia vào quá trình phiên mã?
H?: Chiều của mạch khuôn tổng hợp mARN ?
H?: Các Ribonu trong môi trường liên kết với mạch gốc theo nguyên tắc nào?
H?: Quá trình sẽ kết thúc khi nào?
H?: Sau khi kết thúc, ở tế bào nhân sơ và tế bào nhân thực các mARN có gì khác ?
H?: Kết quả của quá trình phiên mã là gì ?
H?: Hiện tượng xảy ra khi kết thúc quá trình phiên mã?
- Học sinh: nêu được :
* Đa số các ARN đều được tổng hợp trên khuôn ADN, dưới tác dụng của enzim ARN- polimeraza một đoạn của phân tử ADN tương ứng với 1 hay 1 số gen đợc tháo xoắn, 2 mạch đơn tách nhau ra và mỗi nu trên mạch mã gốc kết hợp với 1 ribônu của mt nội bào theo NTBS, khi Enzim chuyển tới cuối gen gặp tín hiệu kết thúc thì dừng phiên mã, phân tử m ARN được giải phóng.
GV: phân tử prôtêin được hình thành như thế nào ?
Yêu cầu hs quan sát hình 2.3 và n/c mục II. Gv đặt câu hỏi, hs trả lời:
H?: Qúa trình tổng hợp có những thành phần nào tham gia ?
H?: a.a được hoạt hoá nhờ gắn với chất nào ?
H?: a.a hoạt hoá kết hợp với tARN nhằm mục đích gì?
H?: mARN kết hợp với ribôxôm ở vị trí nào?
H?: tARN mang a.a thứ mở đầu tiến vào vị trí nào của ribôxôm? Tiếp theo tiểu thể lớn gắn vào đâu?
H?: tARN mang a.a thứ 1 tiến vào vị trí nào của ribôxôm? Làm thế nào để tARN đến đúng vị trí cần lắp ráp? NTBS thể hiện như thế nào? liên kết nào được hình thành?
HS: NTBS: A – U, G – X và ngược lại.
H?: Ribôxôm dịch chuyển như thế nào? 
H?:Diễn biến thiếp theo là gì?
 H?:Sự chuyển vị của ribôxôm đến khi nào thì kết thúc?
H?: Sau khi được tổng hợp có những hiện tượng gì xảy ra ở chuỗi polipeptit?
H?:1 ribôxôm trượt hết chiều dài mARN tổng hợp dc bao nhiêu phân tử prôtêin?
H?: Nếu có 10 ribôxôm trượt hết chiều dài mARN thì có bao nhiêu phân tử prôtêin được hình thành ? chúng thuộc bao nhiêu loại?
I. Phiên mã
 1. Cấu trúc và chức năng của các loại ARN
 ( Nội dung như trong phiếu)
2. Cơ chế phiên mã
* Thời điểm : xảy ra trước khi tế bào tổng hợp prôtêin.
* Diễn biến: 
 + Dưới tác dụng của enzim ARN-polimeraza, 1 đoạn phân tử ADN duỗi xoắn và 2 mạch đơn tách nhau ra. Bắt đầu tổng hợp mARN tại vị trí đặc hiệu.
 + ARN – polimeraza trượt trên mạch gốc có chiều 3’→ 5’ để tổng hợp nên mARN theo chiều 5’→ 3’ theo NTBS:
Agốc - Umôi trường
Tgốc - Amôi trường
Ggốc - Xmôi trường
Xgốc - Gmôi trường 
 + Khi Enzim di chuyển tới cuối gen gặp tính hiệu kết thúc, thì nó dừng phiên mã và giải phóng mARN vừa tổng hợp. Vùng nào trên gen tổng hợp xong thì 2 mạch đơn đóng xoắn ngay lại.
+ Sau phiên mã, ở tế bào nhân sơ, mARN được trực tiếp dùng làm khuôn để tổng hợp prôtêin. Còn ở tế bào nhân thực, mARN phải được cắt bỏ các intron, nối các êxôn lại với nhau thành mARN trưởng thành rồi đi qua màng nhân tới tế bào chất làm khuôn tổng hợp prôtêin.
* Kết quả : một đoạn phân tử ADN→ 1 phân tử ARN.
* Ý nghĩa : hình thành ARN trực tiếp tham gia vào qúa trình sinh tổng hợp prôtêin quy định tính trạng.
II. Dịch mã
 1. Hoạt hoá a.a
- Dưới tác  ...  0,3
=> Nh­ vËy quÇn thÓ s©u t¬ trªn thay ®æi theo h­íng 
+ T¨ng tÇn sè alen kh¸ng thuèc tõ 0,5 ®Õn 0,7, gi¶m tÇn sè mÉn c¶m 
+ T¨ng tÇn sè ®ång hîp tö kh¸ng thuèc (tõ 0,3 ®Õn 0,5). Gi¶m tÇn sè ®ång hîp tö mÉn c¶m
0,5
0,5
0,5
0,5
b.
C¸c nh©n tè g©y ra sù biÕn ®æi vµ nh©n tè chñ yÕu
- Nh©n tè g©y ra biÕn ®æi:
+ §ét biÕn
+ Chän läc
+ C¸ch li kh«ng hoµn toµn
- Nh©n tè chñ yÕu: Nh©n tè chän läc
0,5
0,5
PhÇn VI : TiÕn ho¸
Ch­¬ng I : B»ng chøng vµ c¬ chÕ tiÕn ho¸
Bµi 24 : c¸c b»ng chøng tiÕn ho¸	
Ngµy so¹n: ..... / ...... / 20 ...
Gi¶ng ë c¸c líp:
Ngµy d¹y
Líp
TiÕt
Häc sinh v¾ng
Ghi chó
12A
26
12C1
26
12C2
26
12C4
26
I. Mục tiêu:
1. Về kiến thức
 sau khi học xong bài này học sinh cần phải:
- Trình baøy ñöôïc moät soá baèng chöùng veà giaûi phaåu so saùnh chöùng minh moái quan heä hoï haøng giöõa caùc loaøi sinh vaät.
- Giaûi thích ñöôïc baèng chöùng phoâi sinh hoïc.
- Giaûi thích ñöôïc baèng chöùng ñòa lí sinh vaät hoïc
- Neâu ñöôïc moät soá baèng chöùng teá baøo hoïc vaø sinh hoïc phaân töû
2. Veà kó naêng: Reøn luyeän kó naêng phaân tích toång hôïp
3. Veà tö töôûng: Giaùo duïc quan ñieåm ñuùng ñaén veà caùc baèng chöùng tieán hoaù
II. Chuẩn bị: Hình 24.1, 24.2.
III. Phương pháp: Hỏi đáp - tìm tòi bộ phận, hỏi đáp – tái hiện thông báo.
IV. Tiến trình tổ chức bài dạy
1. Ổn định lớp :kiểm tra sỉ số và tác phong học sinh.
2. Kiểm tra bài cũ: 
3. Baøi môùi:
Thêi gian
Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß
Tr×nh tù néi dung kiÕn thøc
Họat động 1:
GV: Yeâu caàu hoïc sinh quan saùt H24.1 SGK vaø thảo luận nhóm trả lôøi caùc caâu hoûi:
H?: Nhaän xeùt nhöõng ñieåm gioáng vaø khaùc nhau trong caáu taïo xöông tay cuûa ngöôøi vaø chi tröôùc cuûa meøo, caù voi, dôi?
 H?: Nhöõng bieán ñoåi xöông baøn tay giuùp moãi loaøi thích nghi nhö theá naøo?
HS: Gioáng nhau: ñeàu coù caùc xöông caùnh, caúng, coå, baøn, ngoùn.
 Khaùc nhau: Chi tieát caùc xöông bieán ñoåi, hình daïng beân ngoaøi raát khaùc nhau (raát roõ ôû xöông baøn, xöông ngoùn).
GV: Chức năng của Tay ngöôøi, chi tröôùc cuûa caùc loaøi thú?
HS: Tay ngöôøi thích nghi vôùi vieäc caàm naém coâng cuï lao ñoäng, chi tröôùc cuûa meøo thích nghi vôùi chöùc naêng di chuyeån treân caïn, caù voi thích nghi vôùi chöùc naêng bôi döôùi nöôùc, dôi thích nghi vôùi chöùc naêng bay.
GV: Tay ngöôøi, chi tröôùc cuûa caùc loaøi thuù laø caùc cô quan töông ñoàng.
H?:Vaäy cô quan töông ñoàng laø gì?
HS: Cô quan töông ñoàng : nhöõng cô quan töông ñoàng töông öùng treân cô theá, coù cuøng nguoàn goác töø moät cô quan ôû loaøi toå tieân , ôû caùc loaøi khaùc nhau coù theå thöïc hieän nhöõng chöùc naêng khaùc nhau.
GV: Ruoät thöøa cuûa ngöôøi vaø manh traøng cuûa ñoäng vaät aên coû coù phaûi laø cô quan thoaùi hoùa khoâng?
HS: Ruoät thöøa cuûa ngöôøi laø cô quan thoaùi hoùa.
GV: Theá naøo laø cô quan thoaùi hoùa? H?:Töø ñoù em haõy ruùt ra nhaän xeùt gì veà quan heä giöõa caùc loaøi sinh vaät?
HS: Söï töông ñoàng veà ñaëc ñieåm giaûi phaåu giöõa caùc loaøi laø baèng chöùng giaùn tieáp cho thaáy caùc loaøi sinh vaät hieän nay ñeàu ñöôïc tieán hoùa töø moät toå tieân chung.
GV: Taïi sao caùc cô quan thoaùi hoùa khoâng giöõ chöùc naêng gì vaãn di truyeàn töø ñôøi naøy sang ñôøi khaùc maø khoâng bò CLTN loaïi boû?
HS: Do caùc loaøi thöøa höôõng voán lieáng di truyeàn töø toå tieân chung, nhöõng cô quan naøy khoâng phaùt trieån maát daàn chöùc naêng do ñieàu kieän soáng thay ñoåi.
Gv: Ñeå xaùc ñònh quan heä hoï haøng gaàn guõi giöõa caùc loaøi trong caùc ñaëc ñieåm hình thaùi ngöôøi ta thöôøng söû duïng caùc cô quan thoaùi hoùa hay caùc cô quan töông ñoàng? Taïi sao?
Hoạt động 2:
GV: Em haõy trình baøy nhöõng ñieåm gioáng nhau trong quaù trình phaùt trieån phoâi cuûa caùc loaøi: caù, kì nhoâng, ruøa, gaø, lôïn, boø, thoû, ngöôøi qua ñoù ruùt ra keát luaän veà quan heä giöõa caùc loaøi?
HS: Do thöøa höôõng nhöõng gen chung quy ñònh söï phaùt trieån phoâi.
GV: Nhöõng sai khaùc trong phoâi ôû giai ñoaïn muoän hôn coù yù nghóa veà maët xaùc ñònh quan heä hoï haøng giöõa caùc loaøi
 Ví duï: giai ñoaïn 3 Caù xuaát hieän caùc vaây bôi coøn thoû, ngöôøi laïi xuaát hieän caùc chi naêm ngoùn ñeàu naøy cho pheùp keát luaän gì veà maët quan heä hoï haøng giöõa ngöôøi thoû vaø caù?
HS: Ngöôøi coù quan heä hoï haøng gaàn vôùi thuù hôn caù. 
GV: Taïi sao caùc loaøi khaùc nhau laïi coù nhöõng ñaëc ñieåm phaùt trieån phoâi gioáng nhau?
Họat động 3:
H?:Moân sinh hoïc ñang hoïc vôùi ñòa lí sinh hoïc coù gì khaùc nhau? 
GV: Ñòa lí sinh vaät hoïc phaân chia ra caùc vuøng ñòa lí coù ñaëc ñieåm heä sinh vaät töông töï nhau, khoâng chia theo caùc nöôùc caùc chaâu luïc
GV: Theo Ñacuyn: treân ñaûo Galapagos ( ñaûo luïc ñòa-bò taùch ra troâi daït xa luïc ñòa) caùch bôø bieån phía taây cuûa nam myõ khoaûng 1000 km coù nhöng ñoäng vaät thöïc vaät gioáng nhö ôû Nam Myõ
Ôû caùc ñaûo ñaïi döông (sinh ra do nuùi löûa hoaït ñoäng, raïn san hoâ ngaàm lôùn leân ..) heä sinh vaät gioáng heä sinh vaät ôû ñaát lieàn gaàn ñaûo nhaát, coù nhöõng loaøi coù khaû naêng phaùt taùn qua maët nöôùc roäng (chim, aáu truøng, coân truøng, boø saùt troâi theo caùc vaät theå troâi daït vaøo ñaûo, haït thöïc vaät theo gioù, nöôùc, ñoäng vaät tröùng nhuyeån baùm vaøo chaân chim maø ít coù thuù aên thòt)
Ñieàu kieän soáng ôû ñaûo khaùc xa vôùi ñaát lieàn.
Sinh vaät coù nhöõng bieán ñoåi ñeå thích nghi nhöng vaãn giöõ ñöôïc caùc ñaëc ñieåm cuûa toå tieân (daïng ñòa phöông) Ví duï thuù aên thòt côõ nhoû do chæ aên boø saùt laø con moài nhoû caùc loaïi chim, coân truøng coù caùnh tieâu giaûm hoaëc khoâng coù caùnh.
Gv: Ñieàu kieän soáng ôû ñaûo vaø luïc ñòa khaùc nhau, taïi sao sinh vaät soáng ôû ñaûo vaø luïc ñòa laïi gioáng nhau?
Hs: Do sinh vaät ôû ñaát lieàn phaùt taùn ra ñaûo ( coù chung nguoàn goác)
Gv: Taïi sao caùc loaøi khoâng coù hoï haøng gaàn guõi nhöng coù nhöõng ñaëc ñieåm gioáng nhau?
( caù voi – thuù; caù maäp- caù)
Hieän töông caùc loaøi gioáng nhau do ñieàu kieän soáng töông töï hay do coù chung nguoàn goác laø phoå bieán hôn?
Họat động 4:
Gv: Boä ba AAT cuûa moïi loaøi töø virut ñeán ngöôøi ñeàu maõ hoùa cho aa lôxin 
Phaân tích thoâng tin baûng 24 ngöôøi coù quan heä gaàn guõi nhaát vôùi loaøi naøo trong boä linh tröôûng? Taïi sao? 
Hs: Loaøi tinh tinh, do soá aa sai khaùc laø ít nhaát.
Gv: Phaân tích trình töï aa trong cuøng 1 loaïi protein hay trình töï caùc nucleotit trong cuøng1 gen cuûa caùc loaøi cho pheùp ta keát luaän gì veà quan heä hoï haøng giöõa caùc loaøi ?
Hs: Caùc loaøi coù quan heä hoï haøng caøng gaàn thì caáu truùc protein vaø nucleotit caøng gioáng nhau.
I/ B»ng chøng gi¶i phÉu so s¸nh.
1. Cô quan töông ñoàng: 
Nhöõng cô quan töông ñoàng töông öùng treân cô theá, coù cuøng nguoàn goác töø moät cô quan ôû loaøi toå tieân , ôû caùc loaøi khaùc nhau coù theå thöïc hieän nhöõng chöùc naêng khaùc nhau.
2. Cô quan thoaùi hoùa:
Söï töông ñoàng veà ñaëc ñieåm giaûi phaåu giöõa caùc loaøi laø baèng chöùng giaùn tieáp cho thaáy caùc loaøi sinh vaät hieän nay ñeàu ñöôïc tieán hoùa töø moät toå tieân chung.
II/ BAÊÈNG CHÖÙNG PHOÂI SINH HOÏC
 -18- 20 ngaøy coøn daáu veát khe mang ôû phaàn coå 
 - Phoâi 1 thaùng naûo chia naêm phaàn gioáng naûo caù
 - Ñöôïc 2 thaùng phoâi vaãn coøn caùi ñuoâi daøi
 - Phoâi 3 thaùng caùc ngoùn chaân ñoái dieän caùc ngoùn khaùc
 - 5-6 thaùng coù 1 lôùp loâng mòn bao phuû
 - Phaùt trieån cuûa phoâi caù, kì gioâng, ruøa, gaø, lôïn, boø thoû, ngöôøi ta ñeàu traûi qua giai ñoaïn coù ñuoâi, coù khe mang, tim phoâi ñeàu coù giai ñoaïn 2 ngaên.
Keát luaän
 + Söï gioáng nhau trong phoâi chöùng toû caùc loaøi coù chung nguoàn goác.
 + Caùc loaøi coù hoï haøng gaàn guõi thì söï phaùt trieån phoâi caøng gioáng nhau ôû giai ñoaïn muoän hôn.
III/ BAÈNG CHÖÙNG ÑÒA LÍ SINH VAÄT HOÏC.
1. Khaùi nieäm:
Ñòa lí sinh vaät hoïc laø moân khoa hoïc nghieân cöùu veà söï phaân boá cuûa caùc loaøi treân traùi ñaát. 
2. Baèng chöùng ñòa lí sinh vaät hoïc
Nhieàu loaøi phaân boá ôû caùc vuøng ñòa lí khaùc nhau nhö laïi gioáng nhau veà moät soá ñaëc ñieåm ñaõ ñöôïc chöùng minh laø chuùng baét nguoàn töø moät loaøi toå tieân, sau ñoù phaùt taùn sang caùc vuøng khaùc. 
Ñieàu naøy cuõng cho thaáy söï gioáng nhau giöõa caùc loaøi chuû yeáu laø do coù chung nguoàn goác hôn laø do chòu söï taùc ñoäng cuûa moâi tröôøng.
IV/ BAÈNG CHÖÙNG TEÁ BAØO HOÏC VAØ SINH HOÏC PHAÂN TÖÛ.
Caùc loaøi ñeàu coù cô sôû vaät chaát chuû yeáu laø axit nucleiec ( goàm ADN vaø ARN ) vaø proâteâin . 
ADN ñeàu caáu taïo töø 4 loaïi nucleotit laø: A,T,G,X.
Protein ñeàu caáu taïo töø hôn 20 loaïi aa khaùc nhau.
Caùc loaøi SV ñeàu söû duïng chung 1 loaïi maõ DT.
Phaân tích trình töï caùc aa cuûa cuøng 1 loaïi protein hay trình töï caùc nucleotit trong cuøng 1 gen ôû caùc loaøi khaùc nhau coù theå cho ta bieát moái quan heä giöõa hoï haøng caùc loaøi.
4. Cuûng coá:
H?: Taïi sao ñeå xaùc ñònh moái quan heä hoï haøng giöõa caùc loaøi veà ñaëc ñieåm hình thaùi thì ngöôøi ta laïi hay söû duïng caùc cô quan thoaùi hoùa?
H?: Haõy tìm moät soá baèng chöùng sinh hoïc phaân töû ñeå chöùng minh moïi sinh vaät treân traùi ñaát ñeàu coù chung moät nguoàn goác.
H?: Taïi sao nhöõng cô quan thoaùi hoùa khoâng coøn giöõ chöùc naêng gì laïi vaãn ñöôïc di truyeàn töø ñôøi nay sang ñôøi khaùc maø khoâng bò choïn loïc töï nhieân loaïi boû?
Ñaùp aùn:
Cô quan thoaùi hoùa thöôøng ñöôïc söû duïng nhö baèng chöùng veà moái quan heä hoï haøng giöõa caùc loaøi vì cô quan thoaùi hoùa khoâng coù chöùc naêng gì neân khoâng ñöôïc CLTN giöõ laïi. Chuùng ñöôïc giöõ laïi ôû caùc loaøi, ñôn giaûn laø do thöøa höôõng caùc gen ôû loaøi toå tieân.
Coù raát nhieàu baèng chöùng phaân töû chöùng minh moïi sinh vaät treân traùi ñaát ñeàu coù chung toå tieân. Ví duï moïi loaøi sinh vaät ñeàu coù vaät chaát di truyeàn laø ADN, ñeàu coù chung maõ di truyeàn, coù chung cô cheá phieân maõ vaø dòch maõ, coù chung caùc giai ñoaïn cuûa quaù trình chuyeån hoùa vaät chaát nhö quaù trình ñöôøng phaân,.
3.Vì nhöõng cô quan naøy thöôøng khoâng gaây haïi gì cho cô theå sinh vaät. Nhöõng gen naøy chæ coù theå loaïi boû khoûi quaàn theå bôûi caùc yeáu toá ngaåu nhieân vì theá coù theå thôøi gian tieán hoùa coøn chöa ñuû daøi ñeå caùc yeáu toá ngaåu nhieân loaïi boû caùc gen naøy.
5 Daën doø:
 Veà nhaø hoïc baøi xem tröôùc baøi 25 Hoïc thuyeát tieán hoùa LAMAC vaø hoïc thuyeát tieán hoùa ÑACUYN.
 Traû lôøi caâu hoûi: Nguyeân nhaân tieán hoùa (laøm chuyeån loaøi naøy thaønh loaøi môùi).
	 Noäi dung chính cuûa hoïc thuyeát Đacuyn goàm nhöõng yù töôûng naøo?
V. Rót kinh nghiÖm:
........................................................................................
........................................................................................
........................................................................................
........................................................................................
........................................................................................
........................................................................................
Chuyªn m«n duyÖt
Ngµy ..... / ..... / 20 ...
************************

Tài liệu đính kèm:

  • docgiao an sinh 12(1).doc