Giáo án Ngữ văn 12 tuần 13 đến 18

Ngµy so¹n: 
Ngµy d¹y:
TiÕt sè:37-38
Sãng
 -Xu©n Quúnh-
A. Mơc tiªu bµi häc:
 Giĩp HS
1. Cảm nhận được vẻ đẹp tâm hồn người phụ nữ trong tình yêu: chân thành, nồng hậu, say đắm, nồng nàn, phóng khoáng, bạo dạn.
2. Cảm nhận được nét nổi bật về nghệ thuật trong bài thơ: hình tượng sóng và em.
3. Rèn kĩ năng phân tích tác phẩm trữ tình.
B. Ph­¬ng tiƯn thùc hiƯn: 
- SGK, SGV, thiÕt kÕ bµi häc
- Gi¸o ¸n c¸ nh©n lªn líp 
C. C¸ch thøc tiÕn hµnh 
- Gi¸o viªn tỉ chøc giê d¹y häc theo c¸ch kÕt hỵp c¸c ph­¬ng ph¸p: ®äc s¸ng t¹o, gỵi t×m, t¸i hiƯn, thuyÕt tr×nh, kÕt hỵp víi c¸c h×nh thøc trao ®ỉi th¶o luËn, tr¶ lêi c¸c c©u hái. 
D. TiÕn tr×nh d¹y häc 
	 1 KiĨm tra bµi cị: 
2. Giíi thiƯu bµi míi
Ho¹t ®éng cđa GV & HS
Néi dung cÇn ®¹t
Ho¹t ®éng 1
- Hs lµm viƯc víi SGK
- Gv ®Þnh h­íng Hs kh¸i qu¸t nh÷ng ý c¬ b¶n
HS đọc Tiểu dẫn Sgk.
(?) Qua tiểu dẫn, em biết gì về Xuân Quỳnh?
-Nét chính về cuộc đời?
-Đặc điểm sáng tác?
- GV giảng thêm.
Ho¹t ®éng 2
- HS đọc bài thơ.
(?) Nêu cảm nhận chung?(Aâm hưởng? Nhịp điệu? Kết cấu?).
- GV dạy song song hai hình tượng Sóng và Em.
Ho¹t ®éng 3
- Gv h­íng dÉn hs th¶o luËn tr¶ lêi c©u hái sè 2 sgk/ tr156
(?) H×nh t­ỵng bao trïm xuyªn suèt bµi th¬ lµ h×nh t­ỵng sãng. M¹ch liªn kÕt c¸c khỉ th¬ lµ nh÷ng kh¸m ph¸ liªn tơc vỊ sãng. H·y ph©n tÝch h×nh t­ỵng nµy?
- Hs chia nhãm nhá th¶o luËn 
- GV ®Þnh h­íng b»ng nh÷ng c©u hái gỵi më:
- Ý tưởng không mới nhưng cách diễn đạt mới: giản dị mà chân thật, hồn nhiên và sâu sắc.
(?) “Sóng” được miêu tả bằng thủ pháp nghệ thuật gì?
(?) H×nh t­ỵng sãng ®­ỵc miªu t¶ trong nh÷ng tr¹ng th¸i nµo? t¸c dơng?
Ho¹t ®éng 4
- Gv h­íng dÉn hs trao ®ỉi th¶o luËn tr¶ lêi c©u hái sè 3-4 sgk/tr 156
(?) Gi÷a sãng vµ em trong bµi th¬ cã quan hƯ nh­ thÕ nµo? Anh chÞ cã nhËn xÐt g× vỊ nghƯ thuËt kÕt cÊu cđa bµi th¬? Ng­êi phơ n÷ ®ang yªu t×m thÊy sù t­¬ng ®ång gi÷a c¸c tr¹ng th¸i t©m hån m×nh víi nh÷ng con sãng. H·y ph©n tÝch chØ ra sù t­¬ng ®ång ®ã?
- Hs chia nhãm nhá th¶o luËn 
- GV ®Þnh h­íng b»ng nh÷ng c©u hái gỵi më:
(?) Bµi th¬ lµ lêi tù b¹ch cđa mét t©m hån ng­êi phơ n÷ ®ang yªu. Theo c¶m nhËn cđa anh chÞ, t©m hån cđa ng­êi phơ n÷ ®ã cã nh÷ng ®Ỉc ®iĨm g×?
- Hs trao ®ỉi th¶o luËn theo tỉ 
- GV ®Þnh h­íng b»ng nh÷ng c©u hái nhá, kh¬i gỵi ®Ĩ ph¸t huy c¶m nhËn riªng cđa hs 
- §¹i diƯn hs lÇn l­ỵt tr×nh bµy 
- Gv nhËn xÐt, tỉng hỵp
(?) Những cung bậc tình cảm của “em”?
“Em” trăn trở vì điều gì?
Tác giả phân tích những biểu hiện của tình yêu như thế nào? 
- GV më réng: Tình yêu gắn với nỗi nhớ: trong ca dao, trong thơ Hồ Xuân Hương, trong Chinh phụ ngâm  thể hiện khát vọng hạnh phúc nhưng chưa bày tỏ trực tiếp như Xuân Quỳnh.
H: Trong tâm thức dân tộc, ông cha quan niệm tình yêu như thế nào? (gắn với hôn nhân, thủy chung).
- GV bổ sung -> ghi bảng -> chuyển ý.
- HS đọc khổ thơ Cuộc đời tuy dài thế  về xa.
(?)Hình ảnh nào tương phản với nhau?
- Cuộc đời dài >< năm tháng qua 
- Biển rộng >< mây bay về xa.
(?)Em có nhận xét gì về các cặp quan hệ từ: “tuy – vẫn”, “dẫu –vẫn”. Các cặp đại từ nói lên điều gì?
- GV khổ cuối là khát vọng lớn lao của em.
(?) Em hiểu khát vọng ấy như thế nào? Ý nghĩa nhân văn thể hiện trong khổ thơ?
- GV bổ sung -> ghi bảng.
3- Cđng cè, h­íng dÉn, dỈn dß :
- Hs ®äc ghi nhí sgk
- Gv rĩt kinh nghiƯm bµi d¹y
I- TiĨu dÉn
- X.Q là nhà thơ của tình yêu.
- Thơ: trong sáng, giản dị, hồn nhiên.
II- §äc hiĨu v¨n b¶n
1. Cảm nhận chung:
- Aâm hưởng: khi nhịp nhàng, êm dịu, khi dạt dào, sôi nổi như sóng và tình yêu của em.
- ¢m ®iƯu cđa bµi th¬ lµ ©m ®iƯu cđa nh÷ng con sãng trªn biĨn c¶, vµ s©u xa h¬n, chÝnh lµ nhÞp cđa nh÷ng con sãng lßng nhiỊu cung bËc, s¾c th¸i c¶m xĩc trong tr¸i tim n÷ sÜ.n ¢m ®iƯu ®ã ®­ỵc t¹o nªn bëi hai yÕu tè chÝnh: thĨ th¬ n¨m ch÷ vµ ph­¬ng thøc tỉ chøc ng«n tõ, h×nh ¶nh. ThĨ th¬ n¨m ch÷ cïng víi sù linh ho¹t phãng tĩng trong ng¾t nhÞp, phèi ©m ®· gỵi lªn thËt Ên t­ỵng nhÞp sãng biĨn ( vµ c¶ sãng lßng n÷a) khi dÞu ªm, khoan thai, khi dån dËp d÷ déi
- Kết cấu: sóng đôi sóng – em. Sóng -> em.
 2. Phân tích:
a) Hình tượng Sóng:
- Nhân hóa.
- Sóng đôi với em.
=> Có sự đối lập bên trong, luôn vỗ liên hồi đến bờ, luôn tìm ra bể -> vĩnh hằng.
* ë líp nghÜa thùc, h×nh t­ỵng sãng ®­ỵc miªu t¶ cơ thĨ, sinh ®éng, víi nhiỊu tr¹ng th¸i m©u thuÉn tr¸i ng­ỵc nhau
* ë líp nghÜa biĨu t­ỵng, sãng nh­ cã hån, cã tÝnh c¸ch, t©m tr¹ng, biÕt béc b¹ch gi·i bµy, biÕt diƠn t¶ sù phong phĩ, phøc t¹p, nhiỊu khi ®Çy m©u thuÉn trong t©m hån ng­êi phơ n÷ ®ang yªu: khi bång bét s«i nỉi, lĩc kÝn ®¸o s©u s¾c, võa ®¾m say võ© tØnh t¸o; võa nång nhiƯt võa ©m thÇm .TÊt c¶ lµm nỉi bËt tr¹ng th¸i bÊt yªn, thao thøc nh­ng trµn ®Çy h¹nh phĩc ( v× t×nh yªu mu«n thđa cã bao giê ®øng yªn- ThuyỊn vµ biĨn- Xu©n Quúnh)
* H×nh t­ỵng sãng ®­ỵc kh¾c ho¹ cơ thĨ, sinh ®éng vµ toµn vĐn qua m¹ch kÕt nèi c¸c khỉ th¬. Qua tõng khỉ th¬, h×nh t­ỵng sãng liªn tơc ®­ỵc kh¸m ph¸, ph¸t hiƯn. Nh÷ng ý nghÜ, nh÷ng liªn t­ëng vỊ biĨn, vỊ sãng vµ giã cïng víi nh÷ng c©u hái liªn tiÕp ®­ỵc ®Ỉt ra ®· diƠn t¶ tinh tÕ mµ s©u s¾c nh÷ng t×nh c¶m, nh÷ng tr¹ng th¸i t©m hån cđa ng­êi phơ n÷ ®ang yªu
b) Em: 
- Sãng lµ h×nh ¶nh, lµ biĨu t­ỵng cho t©m hån ng­êi con g¸i- mét kiĨu cu¶ c¸i t«i tr÷ t×nh nhËp vai- Em lµ c¸i t«i tr÷ t×nh cđa nhµ th¬. Sãng vµ em tuy hai mµ mét, cã lĩc ph©n chia cã lĩc l¹i hoµ nhËp, ®Ĩ nãi lªn nh÷ng nÐt, nh÷ng ph­¬ng diƯn phong phĩ, phøc t¹p, nhiỊu khi m©u thuÉn nh­ng thèng nhÊt trong t©m hån ng­êi con g¸i ®ang yªu
- Bµi th¬ ®­ỵc kÕt cÊu trªn c¬ së nhËn thøc sù t­¬ng ®ång, hoµ hỵp gi÷a hai h×nh t­ỵng tr÷ t×nh: sãng vµ em. Sãng biĨn x«n xao, triỊn miªn v« tËn liªn t­ëng ®Õn sãng lßng dµo d¹t, trµn ®Çy khao kh¸t t×nh yªu, h¹nh phĩc løa ®«i. Song hµnh víi sãng lµ em. CÊu trĩc song hµnh nµy gãp phÇn t¹o nªn chiỊu s©u nhËn thøc vµ nÐt ®éc ®¸o cđa bµi th¬
+ Khát khao, bồi hồi, biến động khác thường.
+ Trăn trở -> lí giải tình yêu.
+ Nhớ nhung da diết -> nỗi nhớ được miêu tả mãnh liệt: bao trùm không gian, thời gian, tiềm thức..
=> Tình yêu chân thành, tha thiết, mạnh dạn.
+ Thủy chung -> tình yêu phải được nâng niu, gìn giữ.
+ Tin tưởng vào sức mạnh của tình yêu.
+ Phảng phất lo âu > quyết tâm sống hết mình chiến thắng cái hữu hạn của đời người.
- Khổ cuối: Khát vọng hoá thân -> tình yêu vĩnh hằng/ Tình yêu gắn với cuộc đời -> giá trị nhân văn.
III- Tổng kết: 
- Chủ đề: ca ngợi tình yêu đẹp – tình yêu gắn với cuộc đời.
- Vẻ đẹp tâm hồn người phụ nữ.
- Hình tượng Sóng – em -> hình tượng nghệ thuật giàu giá trị biểu cảm, giá trị thẩm mỹ.
Ngµy so¹n:
Ngµy d¹y:
TiÕt sè:39
LuyƯn tËp vËn dơng kÕt hỵp 
c¸c ph­¬ng thøc biĨu ®¹t trong bµi v¨n nghÞ luËn
A. Mơc tiªu bµi häc:
 Giĩp HS
- HiĨu ®­ỵc thÕ nµo lµ vËn dơng kÕt hỵp c¸c ph­¬ng thøc biĨu ®¹t vµ viƯc vËn dơng kÕt hỵp tèt c¸c ph­¬ng thøc ®ã cã thĨ ®em l¹i nh÷ng iÝch lỵi g× ®èi víi c«ng viƯc lµm v¨n
- N¾m ®­ỵc kiÕn thøc vµ cã kÜ n¨ng vËn dơng kÕt hỵp c¸c ph­¬ng thøc biĨu ®¹t tù sù, miªu t¶, biĨu c¶m, thuyÕt minh trong mét bµi (®o¹n) v¨n nghÞ luËn ®Ĩ n©ng cao hiƯu qu¶ nghÞ luËn cđa bµi v¨n( ®o¹n) ®ã.
B. Ph­¬ng tiƯn thùc hiƯn: 
- SGK, SGV, thiÕt kÕ bµi häc
- Gi¸o ¸n c¸ nh©n lªn líp 
C. C¸ch thøc tiÕn hµnh 
- Hs «n l¹i c¸c bµi LuyƯn tËp ®­a yÕu tè biĨu c¶m vµo bµi v¨n nghÞ luËn; LuyƯn tËp ®­a c¸c yÕu tè tù sù vµ miªu t¶ vµo trong bµi v¨n nghÞ luËn( SGK ng÷ v¨n 8- tËp 2)
- GV tỉ chøc theo h×nh thøc kiĨm tra, th¶o luËn, tranh luËn
- TÝch hỵp víi c¸c bµi lµm v¨n, ®äc v¨n trong ch­¬ng tr×nh ng÷ v¨n 12
D. TiÕn tr×nh d¹y häc 
	 1 KiĨm tra bµi cị: 
2. Giíi thiƯu bµi míi
Ho¹t ®ég cđa GV vµ HS
Néi dung vµ yªu cÇu cÇn ®¹t
Ho¹t ®éng 1
( §­a c¸c yÕu tè biĨu c¶m, tù sù, miªu t¶ vµo v¨n nghÞ luËn)
* Kh©u «n tËp:
- Gv yªu cÇu hs «n l¹i nh÷ng kiÕn thøc ®· häc vỊ viƯc ®­a c¸c yÕu tè biĨu c¶m, tù sù, miªu t¶ vµo v¨n nghÞ luËn
- Hs th¶o luËn tr¶ lêi c¸c c©u hái a, b trong mơc I.1 ( sgk/ tr 158)
* Kh©u vËn dơng:
- GV tỉ chøc hs th¶o luËn c¸c vÝ dơ mµ tù c¸c em( hoỈc GV) ®­a ra ®Ĩ cã thĨ nhËn diƯn chÝnh x¸c c¸c yÕu tè biĨu c¶m, tù sù, miªu t¶ trong v¨n nghÞ luËn; thÊy râ h¬n t¸c dơng cđa tõng yÕu tè ®èi víi viƯc n©ng cao hiƯu qu¶ thuyÕt phơc cđa bµi ( ®o¹n) v¨n
- Hs th¶o luËn
- GV chèt kiÕn thøc:
(?) Khi nµo cÇn ®­a yÕu tè biĨu c¶m ( hoỈc tù sù, miªu t¶) vµo bµi v¨n nghÞ luËn?
(?) Khi ®­ỵc ®­a vµo ®ĩng lĩc vµ ®ĩng c¸ch, mçi yÕu tè ®ã sÏ giĩp g× cho thµnh c«ng trong ho¹t ®éng nghÞ luËn cđa con ng­êi ?
Ho¹t ®éng 2
( §­a yÕu tè thuyÕt minh vµo v¨n nghÞ luËn)
- Hs th¶o luËn c©u hái 2 mơc I/ sgk tr 158
- C¸c ®¹i diƯn nhãm tr×nh bµy
- GV tỉng hỵp, chuÈn kiÕn thøc :
(?) Cã thĨ coi ®¹on trÝch lµ mét v¨n b¶n nghÞ luËn hay kh«ng?
(?) Trong v¨n b¶n ®ã cã sù tham gia cđa yÕu tè thuyÕt minh? BiĨu hiƯn cđa yÕu tè ®ã?
(?) Vai trß cđa yÕu tè thuyÕt minh trong v¨n b¶n?
Ho¹t ®éng 3
( Tỉ chøc hs luyƯn tËp)
(?) ViÕt mét bµi v¨n nghÞ luËn ng¾n ®Ĩ ph¸t biĨu ý kiÕn trong buỉi trao ®ỉi vỊ chđ ®Ị “ Nhµ v¨n mµ t«i h©m mé” do c©u l¹c bé V¨n häc cđa nhµ tr­êng tỉ chøc ?
- Gv tỉ chøc líp thµnh 4 nhãm nhá
- Hs th¶o luËn x¸c ®Þnh mơc ®Ých, néi dung vµ tr×nh tù luyƯn tËp theo c¸c c©u hái gỵi ý cđa Sgk
- GV quan s¸t theo dâi, ®Þnh h­íng hs th¶o luËn
- §¹i diƯn nhãm tr×nh bµy
- GV nhËn xÐt, tỉng hỵp kiÕn thøc 
3- Cđng cè, h­íng dÉn, dỈn dß 
- Hs ®äc ghi nhí sgk/ tr 161
- GV h­íng dÉn hs luyƯn tËp ë nhµ, chuÈn bÞ tiÕt sau: §µn ghi ta cđa Lor-ca( Thanh th¶o)
- GV rĩt kinh nghiƯm bµi d¹y
1/ §­a c¸c yÕu tè biĨu c¶m, tù sù, miªu t¶ vµo v¨n nghÞ luËn
- Trong v¨n nghÞ luËn, ph­¬ng thøc biĨu ®¹t nghÞ luËn lu«n gi÷ vai trß chđ ®¹o. Tuy nhiªn ng­êi lµm v¨n nghÞ luËn vÉn cã thĨ vµ nªn vËn dơng kÕt hỵp víi c¸c ph­¬ng thøc biĨu ®¹t tù sù, miªu t¶, biĨu c¶m®Ĩ lµm cho bµi v¨n nghÞ luËn trë nªn ®Ỉc s¾c cã søc thuyÕt phơc, hÊp dÉn, tõ ®ã hiƯu qu¶ nghÞ luËn sÏ ®­ỵc n©ng cao
- §Ĩ viƯc vËn dơng c¸c ph­¬ng thøc biĨu ®¹t tù sù, miªu t¶ biĨu c¶m thùc sù n©ng cao hiƯu qu¶ nghÞ luËn, cÇn chĩ ý ®Õn yªu cÇu, mơc ®Ých nghÞ luËn.
2/ §­a yÕu tè thuyÕt minh vµo v¨n nghÞ luËn
- Cã thĨ coi ®o¹n trÝch trong sgk lµ mét v¨n b¶n nghÞ luËn ng¾n, trong ®ã, t¸c gi¶ ®­a ra ý kiÕn cđa m×nh ®Ĩ bµn luËn vỊ vÊn ®Ị : Cã nªn chØ dùa vµo chØ sè GDP ®Ĩ ®¸nh gi¸ thu nhËp hµng n¨m cđa ng­êi ViƯt Nam kh«ng, hay cÇn tÝnh ®Õn c¸c chØ sè GNP n÷a ? V× sao? Ph­¬ng thøc biĨu ®¹t chÝnh cđa ®o¹n trÝch ®ã, do vËy ph¶i lµ ph­¬ng thøc nghÞ luËn
- Tuy nhiªn, trong v¨n b¶n nghÞ luËn nµy cßn cã sù tham gia cđa yÕu tè thuyÕt minh. Ỹu tè ®ã hiƯn diƯn râ nhÊt trong nh÷ng kiÕn thøc mµ t¸c gi¶ cung cÊp cho ng­êi ®äc vỊ GDP vµ GNP
- Ỹu tè thuyÕt minh ®· hé trỵ ®¾c lùc cho sù bµn luËn cđa t¸c gi¶, v× nã ®­a l¹i nh÷ng tri thøc kh¸ch quan, khoa häc vµ míi mỴ, giĩp ng­êi ®äc cã thĨ hiĨu biÕt chÝnh x¸c vµ râ rµng h¬n vỊ vÊn ®Ị kinh tÕ- x· héi ®ang ®­ỵc nªu ra th¶o luËn
3/ LuyƯn tËp
* ViÕt mét bµi v ... yết sách đúng đắn, sáng suốt như thế nào để đưa đất nước vượt qua gian khĩ? 
Nhĩm 4: Trong cả phần trích đâu là hình tượng tiêu biểu gây ấn tượng sâu sắc nhất? Vì sao? 
- Nghệ thuật thể hiện hồi kí trong phần trích này cĩ gì đặc biệt?
HĐIV. Hướng dẫn học sinh tổng kết
- Em cĩ suy nghĩ gì sau khi học song đoạn trích “Những ngày đầu của nước Việt Nam mới”?
I. Tìm hiểu chung:
1. Tác giả: 
- Võ Nguyên Giáp sinh năm 1911 tại Lộc Thuỷ - Lệ Thuỷ - Quảng Bình.
- Là vị tướng tài ba của quân đội nhân dân Việt Nam, một trong những nhà lãnh đạo kiệt xuất của Cách mạng Việt Nam đã trực tiếp lãnh đạo quân đội Việt Nam tiến hành thắng lợi hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mĩ. 
- Võ Nguyên Giáp là uỷ viên Bộ chính trị Đảng cộng sản Việt Nam, Bộ trưởng Bộ Quốc phịng (1956 – 1980), Phĩ Thủ tướng nước Cộng hồ xã hội chủ nghĩa Việt Nam (1978 – 1992) 
2. Tác phẩm: 
- Hồn cảnh ra đời: Năm 1970 - những năm tháng gay go của cuộc kháng chiến chống Mĩ. 
- Tác giả hồi tưởng lại và ghi chép lại những sự kiện lịch sử trọng yếu cĩ tính chất bước ngoặt của Cách mạng Việt Nam từ những ngày đầu trước Cách mạng tháng Tám năm 1945 đến những ngày đầu năm 1970.
- Nghệ thuật: Tác phẩm viết theo thể hồi kí mang tính chân thực, biểu cảm tác động mạnh đến tư tưởng tình cảm của người đọc. 
3. Đoạn trích: 
Đoạn trích “Những ngày đầu của nước Việt Nam mới” là chương XII của tập hồi kí “Những năm tháng khơng thể nào quên” (do nhà văn Hữu Mai thể hiện, tên bài do người biên soạn đặt)
II. Đọc văn bản – tìm bố cục: 
Bố cục: Chia làm 4 phần: 
Đoạn 1 (từ đầu đến ập vào miền Bắc): giới thiệu.
Đoạn 2: (nước Việt Nam dân chủ cộng hồ .... thêm trầm trọng ): những khĩ khăn mọi mặt của đất nước. 
Đoạn 3: (trong hồn cảnh như vậy ... ba trăm bảy mươi ki – lơ – gam vàng) những biện pháp và nỗ lực của Dảng, Chính phủ, Hồ Chủ Tịch, nhân dân.
 - Đoạn 4: (phần cịn lại): hình ảnh lãnh tụ Hồ Chí Minh. 
III. Hướng dẫn đọc thêm: 
1. Giới thiệu: 
- Từ hiện tại tác giả hồi tưởng về quá khứ. Tác giả xuất phát từ điểm nhìn của hiện tại và dùng thủ pháp nghệ thuật: đối lập, tương phản.
Hiện tại (1970)
Quá khứ (những ngày đầu của nước Việt Nam mới)
- Thời kì làm mưa làm giĩ của chủ nghĩa đế quốc đã qua.
- Nước VN đã cĩ tên trên bản đồ thế giới 
- Mọi hành động xâm lược đều bị nhân dân tiến bộ trên thế giới phê phán và cuộc đấu tranh chống Mĩ của nhân dân ta được nhiều nước ủng hộ. Lực lượng cách mạng, chính quyền đã vững mạnh. 
- Bọn Tưởng Giới Thạch chỉ cịn là những bĩng ma.
- Thời kì của chủ nghĩa đế quốc đang làm mưa làm giĩ.
- Nước ta chưa cĩ tên trên bản đồ thế giới.
- Gặp mọi khĩ khăn, lực lượng chính quyền cách mạng cịn non trẻ.
- Mấy chục vạn quân Tưởng ập vào miền Bắc nước ta để chống phá chính quyền cịn non trẻ.
=> Mục đích của tác giả: Nhấn mạnh những khĩ khăn trong những ngày đầu của nước Việt Nam mới -> nhấn mạnh và khẳng định sự nỗ lực, sáng suốt của Đảng, nhà nước đứng dầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh và nhân dân để vượt qua những khĩ khăn đĩ. 
2. Những khĩ khăn về mọi mặt: 
- Về chính trị: Nước Việt Nam mới sinh nằm giữa bốn bề hùm sĩi. Đảng của giai cấp cơng nhân mới 15 tuổi. Chính quyền cách mạng chưa được cơng nhận.
- Về kinh tế: 
+ Ở nơng thơn ruộng đất bị bỏ hoang, lũ lụt, hạn hán. Hàng hố khan hiếm vì các nhà máy hầu như khơng dùng được. 
+ Tài chính: cạn kiệt,chưa phát hành được tiền Việt Nam, đời sống nhân dân thấp, cĩ người chết đĩi.
- Về xã hội: dịch tả phát sinh, quân Tưởng vào đem theo dịch chấy rận, đời sĩng xã hội càng thêm khĩ khăn.
3. Những biện pháp và nỗ lực của Đảng, Chính phủ, Hồ Chủ Tịch, nhân dân: 
- Chính trị: 
+ Việc cấp bách đầu tiên là phải củng cố và giữ vững chính quyền cách mạng bằng việc mở cuộc tổng tuyển cử đầu tiên trong cả nước để bầu ra quốc dân đại hội.
+ Ra sắc lệnh tổ chức Hội đồng nhân dân và Uỷ ban hành chính các cấp. 
+ Giải tán chính quyền cũ – chính quyền thực dân phong kiến.
+ Cơng bố dự án hiến pháp cho tồn dân gĩp ý.
- Kinh tế: giảm tơ xố nợ cho nơng dân, phục hồi sản xuất, nâng cao đời sống mọi mặt cho cơng nhân, nâng cao năng lực tài chính cho đất nướcaodeiehoua.
- Xã hội: Bác Hồ kêu gọi “diệt giặc đĩi, diệt giặc dốt, diệt giặc ngoại xâm” 
4. Hình ảnh lãnh tụ Hồ Chí Minh: 
- Bác là người cĩ trí tuệ sáng suốt, cĩ ý chí sắt đá và nghị lực mạnh mẽ. 
- Là con người tồn tâm, tồn ý phục vụ nhân dân đất nước
- Với Bác, để đất nước Việt Nam mới ra đời cĩ thể tồn tại và vững mạnh: 
+ Xác định mối quan hệ giữa những người làm việc trong bộ máy chính quyền mới với nhân dân.
+ Đề ra ba mục tiêu quan trọng và phải dựa vào dân.
=> Bác Hồ - hình ảnh tượng trưng cao đẹp nhất của dân, của nước, của cách mạng, của chính quyền mới, chế độ mới. 
5. Nghệ thuật của đoạn trích: 
- Tác giả chỉ kể lại những sự kiện lịch sử cĩ tính khái quát tổng thể.
- Trong khi kể tác giả nêu cảm nghĩ, nhận xét, đánh giá.
=> Đoạn hồi kí giống như những trang biên niên sử ghi lại những năm tháng khơng thể nào quên của đất nước.
IV. Tổng kết
Nước Việt Nam mới trong những ngày đầu độc lập phải vượt lên bao gian khĩ để tồn tại đứng vững và khẳng định vị trí của mình. Tác giả, một người lãnh đạo cách mạng kiên cường mà khiêm nhường, đã phát huy được thế mạnh của thể hồi kí trong trần thuật sự kiện và nêu cảm nghĩ của mình.
3. Hướng dẫn học bài: Giá trị nội dung và nghệ thuật của đoạn trích.
4. Hướng dẫn chuẩn bị bài: Soạn “Thực hành chữa lỗi lập luận trong văn nghị luận” 
Ngµy so¹n:
Ngµy d¹y:
TiÕt sè:54
Thùc hµnh ch÷a lçi lËp luËn trong v¨n nghÞ luËn
A. Mơc tiªu bµi häc: 
 Giĩp HS 
- Cđng cè kÜ n¨ng tù ph¸t hiƯn vµ sưa ch÷a nh÷ng lçi th­êng gỈp khi lËp luËn
- N©ng cao kÜ n¨ng t¹o c¸c ®o¹n v¨n cã lËp luËn chỈt chÏ, s¾c s¶o
B. Ph­¬ng tiƯn thùc hiƯn: 
- SGK, SGV, thiÕt kÕ bµi häc
- Gi¸o ¸n c¸ nh©n lªn líp 
C. C¸ch thøc tiÕn hµnh 
- Gi¸o viªn tỉ chøc giê d¹y häc theo c¸ch 
+ Tỉ chøc th¶o luËn ®Ĩ ph¸t hiƯn lçi 
+ C¸ nh©n lµm viƯc tÝch cùc ®Ĩ ph¸t hiƯn lçi 
+ Th¶o luËn ®Ĩ tỉng hỵp ý kiÕn vỊ c¸ch sưa lçi 
D. TiÕn tr×nh d¹y häc 
	 1 KiĨm tra bµi cị:
 2- Giíi thiƯu bµi míi: 
Ho¹t ®éng cđa GV vµ HS
Néi dung vµ yªu cÇu cÇn ®¹t
- Gi¸o viªn tỉ chøc giê d¹y häc theo c¸ch 
+ Tỉ chøc th¶o luËn ®Ĩ ph¸t hiƯn lçi 
+ C¸ nh©n lµm viƯc tÝch cùc ®Ĩ ph¸t hiƯn lçi 
+ Th¶o luËn ®Ĩ tỉng hỵp ý kiÕn vỊ c¸ch sưa lçi 
+ Tỉ chøc th¶o luËn ®Ĩ ph¸t hiƯn lçi 
+ C¸ nh©n lµm viƯc tÝch cùc ®Ĩ ph¸t hiƯn lçi 
+ Th¶o luËn ®Ĩ tỉng hỵp ý kiÕn vỊ c¸ch sưa lçi 
3- Cđng cè, h­íng dÉn, dỈn dß
- GV cđng cè, kh¸i qu¸t bµi häc
- GVdỈn dß hs chuÈn bÞ tiÕt sau theo ppct
- Gv rĩt kinh nghiƯm bµi d¹y
1- Ph¸t hiƯn vµ ph©n tÝch c¸c lçi lËp luËn trong c¸c ®o¹n trÝch sau:
a)- LuËn cø nªu kh«ng ®Çy ®đ, chØ tËp trung vµo tơc ng÷, ca dao, trong khi luËn ®iĨm chÝnh ®­ỵc nªu lªn ë ®Çu ®o¹n v¨n lµ: “ Gi¸ trÞ quan träng nhÊt cđa v¨n häc d©n gian lµ gi¸ trÞ nhËn thøc”. => CÇn lÇn l­ỵt ®Ị cËp ®Õn truyƯn cỉ, ca dao råi míi ®Õn tơc ng÷
 LuËn cø chØ ®Ị cËp ®Õn mét khÝa c¹nh rÊt hĐp: hiĨu biÕt nhËn thøc vỊ tù nhiªn( cơ thĨ lµ thêi tiÕt)
 Nguyªn nh©n cđa lçi: kh«ng n¾m ®­ỵc khÝa c¹nh cơ thĨ cđa vÊn ®Ị cÇn nghÞ luËn, kh«ng hiĨu quan hƯ l«gic cđa c¸c luËn cø vµ thiÕu dÉn chøng cơ thĨ ®Ĩ lµm râ cho luËn ®iĨm
 b)- LuËn ®iĨm kh«ng râ rµng : Néi dung cđa c©u 1 vµ c©u 2 trong ®o¹n nh»m mơc ®Ých nªu luËn ®iĨm nh­ng luËn ®iĨm ®­ỵc nªu chđ yÕu trong c©u 2 l¹i kh«ng x¸c ®¸ng( kh«ng nªu ®­ỵc b¶n chÊt cđa vÊn ®Ị), kh«ng ph¶i lµ mét néi dung t­¬ng ®­¬ng víi luËn ®iĨm ®­ỵc nªu nh­ mét tiỊn ®Ị trong c©u 1. 
 LuËn cø kh«ng chỈt chÏ thiÕu l«gic: “ chÝnh c¸i sù thÌm ng­êi Êy.§ã lµ biĨu hiƯn râ nÐt nhÊt cđa tinh thÇn l¹c quan” 
 §©y lµ lçi do kh«ng n¾m v÷ng vÊn ®Ị cÇn tr×nh bµy, kh«ng hiĨu mèi quan hƯ gi÷a c¸c chi tiÕt trong t¸c phÈm nªn viƯc kh¸i qu¸t luËn ®iĨm kh«ng phï hỵp víi ®èi t­ỵng vÇ kh«ng triĨn khai ®­ỵc c¸c luËn cø x¸c ®¸ng ®Ĩ thuyÕt phơc
c) LuËn ®iĨm ch­a râ ch­a phï hỵp víi b¶n chÊt cđa ®èi t­ỵng nghÞ luËn ( c¸ch dïng tõ “ hoµn c¶nh khã kh¨n cđa cuéc sèng” qu¸ chung chung, kh«ng lµm nỉi bËt ®­ỵc vÊn ®Ị: ranh giíi gi÷a sù sèng vµ c¸i chÕt vao fnh÷ng ngµy th¸ng khđng khiÕp cđa n¹n ®ãi n¨m 1945 vµ kh¸t väng sèng, kh¸t väng ®­ỵc lµm ng­êi, ®­ỵc yªu th­¬ng cđa con ng­êi trong vỵ nhỈt ) 
 LuËn cø qu¸ s¬ l­ỵc, kh«ng ®Çy ®đ, ch­a tr×nh bµy ®­ỵc nh÷ng khÝa c¹nh chđ yÕu liªn quan ®Õn chi tiÕt “ trµng nhỈt ®­ỵc vỵ” ®· ®i ®Õn kÕt luËn chung vỊ gi¸ trÞ nh©n ®¹o cđa t¸c phÈm 
d)- Kh«ng nªu ®­ỵc luËn ®iĨm cÇn tr×nh bµy. LuËn cø ®­ỵc nªu ra lµm tiỊn ®Ị dÉn nhËp cho lËp luËn cịng qu¸ lan man, xa dêi vÊn ®Ị.
 Nguyªn nh©n: ng­êi viÕt kh«ng n¾m ®­ỵc râ ph¹m vi luËn ®iĨm cÇn tr×nh bµy , kh«ng t×m ®­ỵc nh÷ng luËn cø cÇn thiÕt, liªn quan trùc tiÕp ®Õn luËn ®iĨm chÝnh ®ang ®­ỵc triĨn khai
e) LuËn cø thiÕu l«gic, quan hƯ gi÷a c¸c luËn cø kh«ng chỈt chÏ kh«ng phï hỵp, kh«ng cã c¸c dÉn chøng ®Çy ®đ ®Ĩ lµm râ luËn ®iĨm. Ngoµi Ra luËn ®iĨm ®­ỵc nªu cịng ch­a thËt chÝnh x¸c, c¸ch dïng tõ “ lßng th­¬ng ng­êi” qu¸ chug chung ch­a ph¶n ¸nh ®­ỵc b¶n chÊt cđa vÊn ®Ị cÇn bµn
g)- Lçi chđ yÕu cđa lËp luËn nµy liªn quan ®Õn c¸ch tỉ chøc lËp luËn. LuËn cø ®­ỵc nªu lµm tiỊn ®Ị dÉn nhËp cho luËn ®iĨm chÝnh qu¸ r­êm rµ, lan man, kh«ng cÇn thiÕt, kh«ng cã vai trß lµm nỉi bËt vÊn ®Ị
h)- LuËn ®iĨm kh«ng râ rµng,kh«ng phï hỵp víi kÕt luËn; luËn cø thiÕu tÝnh hƯ thèng kh«ng ®Çy ®đ, kh«ng toµn diƯn
2- Ch÷a l¹i c¸c ®o¹n v¨n trªn ®Ĩ lËp luËn chỈt chÏ thuyÕt phơc
a)- Bỉ sung nh÷ng luËn cø vỊ gi¸ trÞ nhËn thøc cđa v¨n häc d©n gian trong truyƯn cỉ tÝch, ca dao, tơc ng÷ vµ s¾p xÕp theo hƯ thèng nhÊt ®Þnh: x· héi, con ng­êi, lao ®éng, s¶n xuÊt, tù nhiªn.
b)- Nªu râ luËn ®iĨm: ng­êi thanh niªn trong lỈng lÏ Sapa cđa NguyƠn Thµnh Long kh«ng chØ say mª c«ng viƯc mµ cßn tha thiÕt yªu ®êi, yªu ng­êi. Sưa l¹i c¸c luËn cø : Anh cßn rÊt thÌm ng­êi.Anh thÌm ng­êi tíi møc; Mét m×nh lµm c«ng viƯc thÇm lỈng gi÷a m©y giã, s­¬ng mï tren s­ên ®Ìo hoe hĩt anh lu«n khao kh¸t ®­ỵc gỈp gì chia se víi mäi ng­êi
c)- CÇn nªu l¹i luËn ®iĨm vµ bỉ sung mét sè luËn cø tiªu biĨu, ng¾n gän liªn quan ®Õn t×nh huèng nhỈt ®­ỵc vỵ cđa Trµng, th¸i ®é vµ t©m tr¹ng bµ cơ Tø, sau ®ã míi nªu kÕt luËn
d)- Thay c¸c luËn cø: “ NÕu aivỊ ®©u?” b»ng c¸c luËn cø phï hỵp
e)- Nªu l¹i luËn ®iĨm vµ sưa l¹i, bỉ sung c¸c luËn cø cơ thĨ, s¾p xÕp l¹i theo tr×nh tù l«gic nhÊt ®Þnh: tr©n träng phÈm gi¸ con ng­êi, c¶m th«ng víi nçi ®au th©n phËn hång nhan
g)- Bá c¸c luËn cø : “ C©y xµ nu lµ mét lo¹i c©y hä th«ng m·nh liƯt” vµ nªu râ luËn ®iĨm: Nhµ v¨n Nguüen Trung Thµnh ®· chän c©y xµnu- loµi c©y quen thuéc cđa nĩi rõng T©y Nguyªn lµm mét biĨu t­ỵng nghƯ thuËt ®Ĩ kh¾c ho¹ phÈm chÊt cđa ng­êi d©n X«-man
h)- Nªu l¹i luËn ®iĨm vµ bỉ sung c¸c luËn cø ®Ĩ triĨn khai cơ thĨ luËn ®iĨm nµy thµnh ®o¹n v¨n ng¾n ( kho¶ng 5-7 c©u) : thÕ giíi c¸i thiƯn, m¬ ­íc vỊ h¹nh phĩc trong chuyƯn cỉ, lêi t©m t×nh ngät ngµo trong ca dao, bµi häc ®¹o lÝ nh©n nghÜa trong ca dao tơc ng÷.Bá bít c¸c luËn ®iĨm chång chÐo, kh«ng thĨ triĨn khai trong mét ®o¹n v¨n. Cịng cã thĨ thiÕt lËp hƯ thèng lËp luËn víi luËn ®iĨm chÝnh. Víi luËn ®iĨm nµy, cÇn thiÕt lËp mét hƯ thèng luËn cø phï hỵp, ®Çy ®đ, toµn diƯn h¬n