Tiết thứ: 1-2
Khái quát văn học Việt Nam
từ cách mạng tháng tám 1945 đến hết thế kỷ xx.
A. Mục tiêu:
I/ Mức độ cần đạt :
- Nắm được những đặc điểm của một nền VH song hành cùng lịch sử đất nước
-Thấy được những thành tựu của văn học cách mạng VN
- Cảm thấy ý nghĩa của Vh đối với đời sống
II/ Trọng tâm kiến thức , kỹ năng :
1. Kiến thức :
-Những đặc điểm cơ bản, những thành tựu lớn của VHVN từ cách mạng tháng 8/45 -> 75
- những đổi mới bước đầu của VHVN từ 75-> hết thế kỷ XX
2. Kỹ năng : Nhìn nhận , đánh giá một giai đoạn văn học trong một hoàn cảnh lịch sử đặc biệt của đất nước .
TiÕt thø: 1-2 Ngµy so¹n : 23/8/2010 Kh¸i qu¸t v¨n häc ViÖt Nam tõ c¸ch m¹ng th¸ng t¸m 1945 ®Õn hÕt thÕ kû xx. A. Môc tiªu: I/ Mức độ cần đạt : - Nắm được những đặc điểm của một nền VH song hành cùng lịch sử đất nước -Thấy được những thành tựu của văn học cách mạng VN - Cảm thấy ý nghĩa của Vh đối với đời sống II/ Trọng tâm kiến thức , kỹ năng : 1. Kiến thức : -Những đặc điểm cơ bản, những thành tựu lớn của VHVN từ cách mạng tháng 8/45 -> 75 - những đổi mới bước đầu của VHVN từ 75-> hết thế kỷ XX 2. Kỹ năng : Nhìn nhận , đánh giá một giai đoạn văn học trong một hoàn cảnh lịch sử đặc biệt của đất nước . B.PHÖÔNG PHAÙP GIAÛNG DAÏY: Phaùt vaán, dieãn giaûng,hoïc sinh laøm trung taâm. C.CHUAÅN BÒ GIAÙO CUÏ : * Giaùo vieân : Ñoïc SGK, Sgv, Soaïn giaùo aùn * Hoïc sinhø: Chuaån bò theo SGK. D.TIEÁN TRÌNH BAØI DAÏY: I.Oån ñònh lôùp-kieåm tra só soá: II.Kieåm tra baøi cuõ:: III.Baøi môùi: 1/Ñaët vaán ñeà: 2/Trieån khai baøi môùi: HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY &TROØ NOÄI DUNG KIEÁN THÖÙC Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh t×m hiÓu c¸c ®¬n vÞ kiÕn thøc trong bµi . PV:Trong phÇn nµy ,SGK tr×nh bµy mÊy néi dung ? PV:V¨n häc ViÖt Nam thêi kú nµy ra ®êi trong hoµn c¶nh nµo ? §iÒu g× lµ thuËn lîi ? Gi¸o viªn giíi thiÖu thªm : -V¨n ch¬ng kh«ng ®îc nãi nhiÒu chuyÖn buån, chuyÖn ®au, chuyÖn tiªu cùc, ph¶n ¸nh tæn thÊt trong chiÕn ®Êu lµ v¨n ch¬ng l¹c ®iÖu kh«ng lµnh m¹nh. -V¨n ch¬ng kh«ng ®îc nãi chuyÖn hëng thô, chuyÖn h¹nh phóc c¸ nh©n. §Ò tµi t×nh yªu còng h¹n chÕ. NÕu cã nªu, cã viÕt vÒ t×nh yªu ph¶i g¾n liÒn víi nhiÖm vô chiÕn ®Êu. -V¨n ch¬ng ph¶i ph¶n ¸nh nhËn thøc con ngêi ph©n biÖt r¹ch rßi gi÷a ®Þch-ta. b¹n-thï. V¨n häc thiªn vÒ híng ngo¹i h¬n lµ híng néi. I.Kh¸i qu¸t v¨n häc ViÖt Nam tõ C¸ch m¹ng th¸ng T¸m 1945 ®Õn 1975. 1.Vµi nÐt vÒ hoµn c¶nh lÞch sö x· héi v¨n ho¸: - V¨n häc ViÖt Nam ra ®êi trong hoµn c¶nh: cuéc chiÕn tranh gi¶ phãng d©n téc ngµy cµng ¸c liÖt: -ChÝn n¨m kh¸ng chiÕn chèng thùc d©n Ph¸p. -Hai m¬i mèt n¨m kh¸ng chiÕn chèng MÜ. -X©y dùng chñ nghÜa x· héi miÒn B¾c. -Mêi n¨m (1945-1964) cuéc sèng con ngêi cã nhiÒu thay ®æi. -NÒn kinh tÕ nghÌo nµn, chËm ph¸t triÓn. -§iÒu kiÖn giao lu v¨n ho¸ víi níc ngoµi kh«ng thuËn lîi, chØ giíi h¹n trong mét sè níc (Trung Quèc, Liªn X«, Cuba, B¾c TriÒu Tiªn, CHDC §øc) trong hoµn c¶nh lÞch sö, x· héi vµ v¨n ho¸ ®ã v¨n häc vÉn ph¸t triÓn vµ ®¹t nh÷ng thµnh tùu to lín: +Sèng gian khæ nhng rÊt l¹c quan, tin vµo chiÕn th¾ng vµ chñ nghÜa x· héi. +Yªu níc g¾n liÒn víi c¨m thï giÆc, s½n sµng hy sinh v× tæ quèc. +§êng ra trËn lµ con ®êng ®Ñp nhÊt. +V¨n ch¬ng kh«ng ®îc nãi nhiÒu chuyÖn buån, chuyÖn ®au, chuyÖn tiªu cùc, ph¶n ¸nh tæn thÊt trong chiÕn ®Êu lµ v¨n ch¬ng l¹c ®iÖu kh«ng lµnh m¹nh. +Híng vÒ quÇn chóng c¸ch m¹ng. +Nh÷ng tÊm g¬ng anh hïng ®Ó ca ngîi. +Híng vÒ kÎ ®Þch ®Ó ®Ò cao c¶nh gi¸c. -V¨n ch¬ng thÓ hiÖn sù kÕt hîp gi÷a khuynh híng sö thi vµ c¶m høng l·ng m¹n. +§Ò cËp ®Õn sù kiÖn quan träng cña ®Êt níc. +Nh©n vËt ph¶i mang cèt c¸ch cña céng ®ång. +Ng«n ng÷ trang nghiªm, tr¸ng lÖ. -Nh©n vËt trung t©m cña v¨n häc ph¶i lµ c«ng n«ng binh. 2. Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn vµ thµnh tùu chñ yÕu PV:Nªu nhËn ®Þnh kh¸i qu¸t vÒ thµnh tùu cña v¨n häc giai ®o¹n 1945-1954? PV:chøng minh mét c¸ch ng¾n gän ? PV:VÒ th¬ biÓu hiÖn cô thÓ nh thÕ nµo? -Gi¸o viªn giíi thiÖu thªm : Mét sè bµi th¬ :Nguyªn tiªu,B¸o tiÖp ,§¨ng s¬n ,C¶nh khuya cña Hå ChÝ Minh. Tè H÷u tiªu biÓu cho xu híng khai th¸c nh÷ng ®Ò tµi truyÒn thèng .NguyÔn §×nh Thi tiªu biÓu cho sù t×m tßi c¸ch t©n th¬ ca (huíng néi).Quang Dòng tiªu biÓu cho c¶m hứng l·ng m¹n anh hïng . PV:VÒ kÞch? a.Tõ 1945®Õn 1954: _V¨n häc g¾n bã s©u s¾c víi ®êi sèng c¸ch m¹ng vµ kh¸ng chiÕn híng tíi ®¹i chóng,ph¶n ¸nh søc m¹nh cña quÇn chóng nh©n d©ncïng víi phÈm ch¸t tèt ®Ñp nh :tinh c¶m c«ng d©n (yªu ®Êt níc t×nh ®ång chÝ ®ång bµo ,chÝ c¨m thï giÆc ,tù hµo d©n téc ,tin vµo t¬ng lai tÊt th¾ng cña cuéc kh¸ng chiÕn .) _Ph¶n ¸nh néi dung trªn ®©y ph¶i ®Ò cËp tíi *truyÖn ng¾n vµ ký: +Mét lÇn tíi thñ ®« ,TrËn phè Rµng _TrÇn §¨ng +§«i m¾t ,NhËt ký ë rõng _Nam Cao +Lµng _Kim L©n +Th nhµ _Hå Ph¬ng +Bªn ®êng 12-Vò Tó Nam =>§Æc biÖt nh÷ng t¸c phÈm ®¹t gi¶i nhÊt :§Êt níc ®øng lªn -Nguyªn Ngäc ,TruyÖn T©y B¾c-T« Hoµi,Con tr©u -NguyÔn Bæng ,vµ c¸c t¸c phÈm ®îc xÐt gi¶i :Vïng má -Vá Huy T©m ,Xung kÝch -NguyÔn §×nh Thi,KÝ sù Cao L¹ng-NguyÔn Huy T ëng . *Th¬ :ViÖt B¾c -Tè H÷u,Dän vÒ lµng-N«ng Quèc ChÊn ,Bao giê trë l¹i -Hoµng Trung Th«ng ,T©y TiÕn -Quang Dòng ,Bªn kia S«ng §uèng -Hoµng CÇm ,Nhí -Hång Nguyªn,§Êt nuíc-NguyÔn §×nh Thi,§ång ChÝ -ChÝnh H÷u. *KÞch :B¾c S¬n ,Nh÷ng ngßi ë l¹i -NguyÔn Huy Tëng ,ChÞ Hoµ -Häc Phi PV:VÒ lÝ luËn phª b×nh ? PV:Em cã kÕt luËn g× vÒ v¨n häc giai ®o¹n 1945-1954? PV:Nªu gi¸ trÞ kh¸i qu¸t cña v¨n häc ? PV:Chøng minh ng¾n gän thµnh tùu cña v¨n häc giai ®o¹n 1955-1964? PV:V¨n xu«i? PV:Thµnh tùu vÒ th¬ ? PV:Thµnh tùu vÒ kÞch? PV:Nªu kh¸i qu¸t thµnh tùu v¨n häc giai ®o¹n nµy ? PV:TruyÖn vµ kÝ cã thµnh tùu nh thÕ nµo? PV:Th¬ cã thµnh tùu nh thÕ nµo? - Gi¸o viªn minh ho¹ : +Ra trËn ,M¸u vµ hoa (Tè H÷u) ,Hoa ngµy thêng ,Chim b¸o b·o ,Nh÷ng bµi th¬ ®¸nh giÆc (ChÕ Lan Viªn), Hai ®ît sãng ,T«i giµu ®«i m¾t (Xu©n DiÖu ) PV:Thµnh tùu cña kÞch nh thÕ nµo? PV:VÒ lÝ luËn cã thµnh tùu nh thÕ nµo? PV:Nªu nhËn ®Þnh chung vÒ t×nh h×nh vÒ v¨n häc ? PV:Cã thÓ dùa vµo môc ®Ò nµy (a)®Ó ®Æt mét tiªu ®Ò kh¸c mµ vÉn ®¶m b¶o néi dung Êy? PV:H·y gi¶i thÝch vµ chøng minh ®Æc ®iÓm nµy ? - Gi¸o viªn gi¶ng thªm: Ba m¬i n¨m bÒn gan chiÕn ®Êu ,Tæ quèc vµ chñ nghÜa x· héi ph¶i ®Æt hµng ®Çu ,trong hoµn c¶nh nµy ,mäi thø nh cuéc sèng riªng ph¶i dÑp hÕt ,ph¶i biÕt hy sinh c¶ tÝnh m¹ng cña m×nh .Lóc nµy g¾n bã víi nh©n d©n ,®Êt níc lµ ®ßi hái ,yªu cÇu cña thßi ®¹i vµ còng lµ t×nh c¶m ,ý thøc cña mçi nhµ v¨n .V× vËy v¨n häc ph¶i phôc vô c¸ch m¹ng vµ cæ vò chiÕn ®Êu PV:Dùa vµo v¨n häc tiªu ®Ò (b)em cã thÓ ®Æt tiªu ®Ò kh¸c mµ vÉn ®¶m b¶o néi dung Êy ? PV:Gi¶i thÝch vµ chøng minh ®Æc ®iÓm nµy ? PV:H·y chøng minh nh÷nglÝ lÏ trªn ? PV: H·y chøng minh? PV:Nªu vµi nÐt c¬ b¶n vÒ hoµn c¶nh lÞch sö ,x· héi, con ngêi ? PV:Nªu mét sè h¹n chÕ cña v¨n häc thêi kú nµy vµ lÝ do cña nã ? PV:Nguyªn nh©n v× sao? - - Gi¸o viªn më réng: NÒn kinh tÕ díi sù l·nh ®¹o cña §¶ng ®· chuyÓn biÕn .§ã lµ nÒn kinh tÕ thÞ trêng.V¨n häc níc ta cã ®iÒu kiÖn tiÕp xóc réng r·i .C¸c ph¬ng tÞªn truyÒn th«ng ph¸t triÔn m¹nh mÏ .T¾t c¶ nh÷ng sù kiÖn trªn ®©y gãp phÇn thóc ®Èy sù thay ®æi míi vµ ph¸t triÔn cña v¨n häc *LÝ luËn phª b×nh :Chñ nghÜa M¸c vµ vÊn ®Ò v¨n ho¸ ViÖt Nam-Trêng Chinh,NhËn ®êng ,MÊy vÊn ®Ò nghÖ thuËt-NguyÔn §×nh Thi -Nãi th¬ kh¸ng chiÕn vµ quyÒn sèng con ngêi trong TruyÖn KiÒu cña Hoµi Thanh -Gi¶ng v¨n Chinh phô ng©m -§Æng Thai Mai =>Tõ truyÖn kÝ ®Õn th¬ ca vµ kÞch ®Òu lµm næi bËt h×nh ¶nh quª h¬ng ,®Êt níc vµ nh÷ng con ngêi kh¸ng chiÕn nh bµ mÑ ,anh vÖ quèc qu©n ,chÞ phô n÷ ,em bÐ liªn l¹c ...TÊt c¶ ®Òu thÓ hiÖn ch©n thùc vµ gîi c¶m . b.Tõ 1954-1964: -V¨n häc cã hai nhiÖm vô ph¶n ¸nh c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë miÒn B¾c vµ thùc hiÖn ®Êu tranh thèng nhÊt níc nhµ .V¨n häc tËp trung ca ngîi con ngßi míi ,cuéc sèng míi *V¨n xu«i :Nh÷ng t¸c phÈm tiªu biÓu :Cöa biÓn (4tËp)-Nguyªn Hång ,Vì bê (2 tËp )-NguyÔn §×nh Thi, Sèng m·i víi thñ ®«-NguyÔn Huy Tëng ,Cao ®iÓm cuèi cïng -H÷u Mai,Tríc giê næ sóng -Lª Kh©m,Mêi n¨m -T« Hoµi ,C¸i s©n g¹ch ,Mïa lóa chiªm -§µo Vò ,Mïa l¹c -Nguyªn Kh¶i ,S«ng §µ -NguyÔn Tu©n *Th¬ ca: tËp trung thÓ hiÖn c¶m høng:sù hoµ hîp gi÷a c¸i riªng vµ c¸i chung ,ca ngîi chñ nghÜa x· héi víi cuéc sèng míi,con ngêi míi víi næi ®au chia c¾t ®Êt níc,nhí th¬ng miÒn nam víi kh¸t väng gi¸i phãng .§ã lµ c¸c t¸c phÈm :Giã léng -Tè H÷u , ¸nh s¸ng vµ phï sa -ChÕ Lan Viªn,Riªng chung -Xu©n DiÖu ,Trêi mçi ngµy l¹i s¸ng ,§Êt në hoa ,Bµi ca cuéc ®êi -Huy CËn ,TiÕng sãng -TÕ Hanh ,Bµi th¬ H¾c H¶I -NguyÔn §×nh Thi,Nh÷ng c¸nh buåm -Hoµng Trung Th«ng *VÒ kÞch : KÞch ph¸t triÔn m¹nh .§ã lµ c¸c vë: +Mét §¶ng viªn,-Häc Phi ,Ngän löa -NguyÔn Vò ,Næi giã,ChÞ Nhµn-§µo Hång CÈm c.Tõ 1965-1975: -V¨n häc tõ B¾c chÝ Nam huy ®éng tæng lùc vµo cuéc chiÕn ®Êu ,tËp trung khai th¸c ®Ò tµi chèng ®Õ quèc Mü *Chñ ®Ò bao trïm: lµ ca ngîi chñ nghÜa anh hïng c¸ch m¹ng (kh«ng sî giÆc ,d¸m ®¸nh giÆc ,quyÕt ®¸nh giÆc .Cã ®êi sèng t×nh c¶m hµi hoµ gi÷a riªng vµ chung ,bao giê còng ®Æt c¸i chung lªn trªn hÕt ,cã t×nh c¶m quèc tÕ cao c¶ ).Chñ ®Ò thø hai lµ :Tæ quèc vµ x· héi chñ nghÜa . *Tríc hÕt lµ nh÷ngt¸c phÈm truyÖn kÝ viÕt trong b·o löa cña cuéc chiÕn ®Êu. +Ngêi mÑ cÇm sóng ,nh÷ng ®øa con trong gia ®×nh -NguyÔn §×nh Thi ,Rngd xµ nu -NguyÔn Trung Thµnh (Nguyªn Ngäc) +ë MiÒn B¾c :kÝ cña NguyÔn Tu©n (Hµ Néi ta ®¸nh MÜ giái ,Vïng trêi (3 tËp) *Th¬ ca: nh÷ng n¨m chèng MÜ ®¹t tíi thµnh tùu xuÊt s¾c ,tËp trung thÓ hiÖn cuéc ra qu©n vÜ ®¹i cña c¶ d©n téc ,kh¸m ph¸ søc m¹nh cña con ngêi ViÖt Nam ,®Ò cËp t¬Ý sø m¹ng lÞch sö vµ ý nghÜa nh©n lo¹i cña cuéc kh¸ng chiÕn chèng MÜ .Th¬ võa më mang ,võa ®µo s©u hiÖn thùc ®ång thêi bæ sung,t¨ng cêng chÊt suy tëng vµ chÝnh luËn . -Th¬ ca ghi nhËn nh÷ng t¸c gi¶ võa trùc tiÕp chiÕn ®Êu võa lµm th¬ (§ã lµ nh÷ng con ngêi (C¶ thÕ hÖ giµn ngang g¸nh ®Êt níc trªn vai )-B»ng ViÖt §ã lµ nh÷ng g¬ng mÆt :Ph¹m TiÕn DuËt ,Lª Anh Xu©n ,NguyÔn Khoa §iÒm TÊt c¶ ®· mang tíi cho th¬ ca tiÕng nãi míi mÎ ,s«i næi , trÎ trung *KÞch: còng cã nhiÒu thµnh tùu :§¹i ®éi trëng cña t«i -§µo Hång CÈm ,§«i m¾t -Vò Dòng Minh,... -TËp trung ë mét sè t¸c gi¶ nh Vò Ngäc Phan, §Æng Thai Mai,Hoµi Thanh ,Xu©n DiÖu ,ChÕ Lan Viªn . d.V¨n häc vïng ®Þch t¹m chiÕm tõ 1945-1975: -V¨n häc vïng ®Þch t¹m chiÕm tõ 1945-1975cã hai thêi ®iÓm +Díi chÕ ®é thùc d©n Ph¸p (1945-1954) +Díi chÕ ®é MÜ -Nguþ (1954-1975) -Chñ yÕu lµ nh÷ng xu híng v¨n häc tiªu cùc ph¶n ®éng ,xu híng chèng ph¸ c¸ch m¹ng, xu híng ®åi truþ -Bªn c¹nh c¸c xu híng nµy còng cã v¨n häc tiÕn bé thÓ hiÖn lßng yªu níc vµ c¸ch m¹ng +Vò H¹nh víi (Bót m¸u ) +Vò B»ng víi (Th¬ng nhí mêi hai) +S¬n Nam víi (H¬ng rõng Cµ Mau) 3.§Æc ®iÓm cña v¨n häc ViÖt Nam tõ 1945-1975: a.V¨n häc vËn ®éng theo híng c¸ch m¹ng ho¸ V¨n häc g¾n bã chung víi vËn mÖnh chung cña ®Êt níc ,tËp trung vµo hai ®Ò tµi chÝnh: Tæ quèc vµ chñ nghÜa x· héi: +Tõ 1945-1975lµ 30 n¨m d©n téc ta ph¶i ®¬ng ®Çu chiÕn ®Êu víi hai thÕ lùc m¹nh nhÊt cña chñ nghÜa ®Õ quèc lµ Ph¸p vµ MÜ .VÊn ®Ò ®Æt ra víi d©n téc lµ sèng hay chÕt ,®éc lËp tù do hay n« lÖ .Tõ 1945-1975,MiÒn B¾c x©y dùng Chñ nghÜa x· héi vÉn kh«ng ngõng t¨ng cêng chi viÖn cho miÒn Nam ®Êu tranh thch hiÖn thèng nhÊt ®Êt níc +VÊn ®Ò ®Æt ra lóc nµy lµ Tæ quèc vµ chñ nghÜa x· héi lµ mét .TÊt c¶ ®ßi hái v¨n häc ph¶i phôc vô c¸ch m¹ng ,cæ vò chiÕn ®Êu +Cã nh vËy v¨n häc míi thùc sù g¾n bã víi vËn mÖnh c¶u ®Êt nø¬c ,tËp trung vµo hai ®Ò tµi Tæ quèc vµ chñ nghÜa x· héi +Trong hoµn c¶nh chiÕn tranh ,yªu cÇu nhËn thøc con ngêi lµ ph©n biÖt gi÷a ta vµ ®Þch ,b¹n vµ thï .V¨n häc cã nhiÖm vô ®Ò cao chñ nghÜa anh hïng c¸ch m¹ng trong lao ®éng vµ trong chiÕn ®Êu ,mµi s¾c tinh thÇn c¶nh gi¸c c¸ch m¹ng .V× vËy v¨n häc ph¶i g¾n bã víi vËn mÖnh chung cña ®Êt níc lµ cæ vò c¸ch m¹ng vµ cæ vò chiÕn ®Êu ... tÝnh chÊt c¬ b¶n sau: +TÝnh chÊt c¸ thÓ hãa, tÝnh chñ ®éng, tÝch cùc cña ngêi tiÕp nhËn. C¸c yÕu tè thuéc vÒ c¸ nh©n cã vai vai trß quan träng: n¨ng lôc, thÞ hiÕu, së tÝch, løa tuæi, tr×nh ®é häc vÊn, kinh nghiÖm sèng,TÝnh khuynh híng trong t tëng, t×nh c¶m, trong thÞ hiÕu thÈm mÜ lµm cho sù tiÕp nhË mang ®Ëm nÐt c¸ nh©n. ChÝnh sù chñ ®éng, tÝch cùc cña ngêi tiÕp nhËn ®· lµm t¨ng thªm søc sèng cho t¸c phÈm. VÝ dô (..). +TÝnh ®a d¹ng, kh«ng thèng nhÊt: c¶m thô, ®¸nh gi¸ cña c«ng chóng vÒ mét t¸c phÈm rÊt kh¸c nhau, thËm chÝ cung mét ngêi ë nhiÒu thêi ®iÓm cã nhiÒu kh¸c nhu trong c¶m thô ®¸nh gi¸. Nguyªn nhËn ë c¶ t¸c phÈm (néi dung phong phó, h×nh tîng phøc t¹p, ng«n ng÷ ®a nghÜa,) vµ ngêi tiÕp nhËn (tuæi t¸c, kinh nghiÖm, häc vÊn, t©m tr¹ng,). VÝ dô (). 3. C¸c cÊp ®é tiÕp nhË v¨n häc. a. Cã ba cÊp ®é tiÕp nhËn v¨n häc: -CÊp ®é thø nhÊt: c¶m thô chØ tËp trung vµo é«i dung cô thÓ, néi dung trùc tiÕp cña t¸c phÈm, néi dung trùc tiÕp cña t¸c phÈm. §©y lµ c¸ch tiÕp nhËn ®¬n gi¶n nhng kh¸ phæ biÕn. -CÊp ®é thø hai: c¶m thô qua néi dung trùc tiÕp ®Ó thÊy ®îc néi dung t tëng cña t¸c phÈm. -CÊp ®é thø ba: c¶m thô chó ý ®Õn c¶ néi dung vµ h×nh thøc ®Ó thÊy ®îc gi¸ trÞ t tëng vµ gi¸ trÞ nghÖ thuËt cña t¸c phÈm. b. §Ó tiÕp nhËn v¨n häc cã hiÖu qu¶ thùc sù, ngêi tiÕp nhËn cÇn: -N©ng cao tr×nh ®é. -TÝch luü kinh nghiÖm. -Tr©n träng t¸c phÈm, t×m c¸ch hiÓu t¸c phÈm mét c¸ch kh¸c quan, toµn vÑn. -TiÖp nhËn mét c¸ch chñ ®éng, tÝch cùc, s¸ng t¹o, híng tíi c¸i hay, c¸i ®Ñp, c¸i ®óng. -Kh«ng nªn suy diÔn tuú tiÖn. III. LuyÖn tËp. Bµi tËp 1: -§©y chØ lµ c¸ch nãi ®Ó nhÊn m¹nh gi¸ trÞ gi¸o dôc cña v¨n ch¬ng, kh«ng cã ý xem nhÑ c¸c ý kh¸c. -CÇm ®Æt gi¸ trÞ gi¸o dôc trong mèi quan hÖ kh«ng thÓ t¸ch rêi víi c¸ gi¸ trÞ kh¸c. Bµi tËp 2: Tham kh¸o c¸c vÝ dô trong Sgk vµ c¸c bµi gi¶ng cña Gi¸o viªn. Bµi tËp 3: §©y lµ c¸ch nãi kh¸c vÒ c¸c cÊp ®ä kh¸c nhau trong tiÕp nhËn v¨n häc: c¶m lµ cÊp ®é tiÕp nhË c¶m tÝnh, hiÓu lµ cÊp ®é tiÕp nhËn linh tÝnh. 4. Cñng cè: -N¾m néi dung bµi häc. 5. DÆn dß: -Lµm c¸c bµi tËp phÇn luyÖn tËp mét c¸ch chi tiÕt. -VËn dông nh÷ng kiÕn thøc trong bµi ®Ó soi chiÕu vµo nh÷ng t¸c phÈn ®· häc trong ch¬ng tr×nh. -TiÕt sau häc TiÕng ViÖt. * Rut kinh nghiẹm : TiÕt thø: 99 Ngµy so¹n:22/3/2010 Tæng kÕt phÇn tiÕng viÖt: LÞch sö, ®Æc ®iÓm lo¹i h×nh Vµ c¸c phong c¸ch ng«n ng÷ A.Môc tiªu: Gióp häc sinh: -HÖ thèng ho¸ ®îc nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ lÞch sö, ®Æc ®iÓm lo¹i h×nh, c¸c phong c¸ch ng«n ng÷ cña TiÕng ViÖt ®· häc tõ líp 10 ®Õn líp 12; n¾m ch¾c ®Æc ®iÓm cña tõng phong c¸ch vµ viÖc sö dông mçi phong c¸ch trong ng÷ c¶nh giao tiÕp phï hîp. -N©ng cao thªm kÜ n¨ng lÜnh héi v¨n b¶n vµ kÜ n¨ng t¹o lËp v¨n b¶n thuéc tõng phong c¸ch khi cÇn thiÕt. B. Ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y: C. ChuÈn bÞ gi¸o cô: * Gi¸o viªn : So¹n gi¸o ¸n. * Häc sinh : So¹n bµi. D. TiÕn tr×nh bµi d¹y: 1. æn ®Þnh líp - kiÓm tra sÜ sè: 2. KiÓm tra bµi cò: C¸c néi dung: lÞch sö TiÕng ViÖt; ®Æc ®iÓm lo¹i h×nh cuae TiÕng ViÖt, c¸cc phong c¸ch ng«n ng÷ v¨n b¶n ®· ®îc häc ë nh÷ng khèi líp nµo? Theo anh (chÞ) nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n cÇn n¾m ë néi dung nµy lµ g×? 3. Néi dung bµi míi: a) §Æt vÊn ®Ò: LÊy néi dung kiÓm tra lµm néi dung giíi thiÖu bµi. b) TriÓn khai bµi d¹y: Ho¹t ®éng 1: Tæng kÕt vÒ ngu«ng gèc, lÞch sö ph¸t triÕn cña TiÕng ViÖt vµ ®Æc ®iÓm cña lo¹i h×nh ng«n ng÷ ®¬n lËp. -Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh kÎ b¶ng vµ ®iÒn vµo nh÷ng th«ng tin ®· häc. -Häc sinh lµm viÖc c¸ nh©n vµ tr×nh bµy tríc líp. C¸c häc sinh kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. -Gi¸o viªn ®¸nh gi¸ qu¸ tr×ng lµm viÔ cña häc sinh vµ nh¾c l¹i nh÷ng néi dung c¬ b¶n. Néi dung cÇn ®¹t: Nguån gèc vµ lÞch sö ph¸t triÓn §Æc ®iÓm cña lo¹i h×nh ng«n ng÷ ®¬n lËp a. Ngu«ng gèc TiÕng ViÖt thuéc: -Hä: ng«n ng÷ Nam ¸. -Dßng: M«n-Khmer. -Nh¸nh; TiÕng ViÖt Mêng chung. b. C¸c thêi k× trong lÞch sö: -TiÕng ViÖt trong thêi k× dùng níc. -TiÕng ViÖt trong thêi k× B¾c thuéc vµ chèng B¾c thuéc. -TiÕng ViÖt trong thêi k× ®éc lËp tù chñ. -TiÕng ViÖt trong thêi k× Ph¸p thuéc. -TiÕng ViÖt trong thêi k× tõ sau c¸ch m¹ng th¸ng T¸m ®Õn nay. a. TiÕng lµ ®¬n vÞ c¬ së cña ng÷ ph¸p. VÒ mÆt ng÷ ©m, tiÕng lµ ©m tiÕt; vÒ mÆt sö dông, tiÕng cã thÓ lµ tõ hoÆc yÕu tè cÊu t¹o tõ. b. Tõ kh«ng biÕn ®æi h×nh th¸i. c. BiÖn ph¸p chñ yÕu ®Ó biÓu thÞ ý nghÜa ng÷ ph¸p lµ s¾p ®Æt tõ theo thø tù tríc sau vµ sö dông c¸c h tõ. Ho¹t ®éng 2: Tæng kÕt vÒ phong c¸ch ng«n ng÷ v¨n b¶n. -Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh kÎ b¶ng vµ ®iÒn vµo nh÷ng th«ng tin ®· häc. -Häc sinh lµm viÖc c¸ nh©n vµ tr×nh bµy tríc líp. C¸c häc sinh kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. -Gi¸o viªn ®¸nh gi¸ qu¸ tr×ng lµm viÔ cña häc sinh vµ nh¾c l¹i nh÷ng néi dung c¬ b¶n. Néi dung cÇn ®¹t: B¶ng thø nhÊt Tªn c¸c phong c¸ch ng«n ng÷ (PCNN) vµ c¸c thÓ lo¹i v¨n b¶n tiªu biÓu cho tõng phong c¸ch PCNN sinh ho¹t PCNN nghÖ thuËt PCNN b¸o chÝ PCNN chÝnh luËn PCNN khoa häc PCNN hµnh chÝnh ThÓ lo¹i v¨n b¶n tiªu biÓu -D¹ng nãi (®éc tho¹i, ®èi tho¹i). -D¹ng viÕt (nhËt kÝ, håi øc c¸ nh©n, th tõ). -D¹ng lêi nãi t¸i hiÖn (trong t¸c phÈm v¨n häc). -Th¬ ca, hß vÌ, -TruyÖn, tiÓu thuyÕt, kÝ, -KÞch b¶n. -ThÓ lo¹i chÝnh: b¶n tin, phong sù, tiÓu phÈm. -Ngoµi ra: th b¹n ®äc, pháng vÊn, qu¶ng c¸o, b×nh luËn thêi sù, -C¬ng lÜnh. -Tuyªn bè. -Tuyªn ng«n, lêi kªu gäi, hiÖu triÖu. -C¸c bµi b×nh luËn, x· luËn. -C¸c b¸o c¸o, tham luËn, ph¸t biÓu trong c¸c héi th¶o, héi nghÞ chÝnh trÞ -C¸c lo¹i v¨n b¶n khoa häc chuyªn s©u: chuyªn kh¶o, luËn ¸n, luËn v¨n, tiÓu luËn, b¸o co¸ khoa häc, -C¸c v¨n b¶n dïng ®Ó gi¶ng d¹y c¸c m«n khoa häc: gi¸o tr×nh, gi¸o khoa, thiÕt tr×nh bµi d¹y, -C¸c v¨n b¶n phæ biÕn kho¸ häc: s¸ch phæ biÕn khoa häc kÜ thuËt, c¸c bµi b¸o, phª b×nh, ®iÓm s¸ch, -NghÞ ®Þnh, th«ng t, th«ng c¸o, chØ thÞ, quyÕt ®Þnh, ph¸p lÖnh, nghÞ quyÕt, -GiÊy cøng nhËn, v¨n b»ng, chøng chØ, giÊy khai sinh, -§¬n, b¶n khai, b¸o c¸o, biªn b¶n, B¶ng th hai Tªn c¸c phong c¸ch ng«n ng÷ vµ ®Æc trng c¬ b¶n Cña tõng phong c¸ch PCNN sinh ho¹t PCNN nghÖ thuËt PCNN b¸o chÝ PCNN chÝnh luËn PCNN khoa häc PCNN hµnh chÝnh §Æc trng c¬ b¶n -TÝnh cô thÓ. -TÝnh c¶m xóc. -TÝnh c¸ thÓ. -TÝnh h×nh tîng. -TÝnh truyÒn c¶m. TÝnh c¸ thÓ ho¸. TÝnh th«ng tin thêi sù. -TÝnh ng¾n gän. -TÝnh sinh ®éng, hÊp dÉn. -TÝnh c«ng khai vÒ quan ®iÓm chÝnh trÞ. -TÝnh chÆt chÏ trong diÔn ®¹t vµ suy luËn. -TÝnh truyÒn c¶m, thuyÕt phôc. -TÝnh trõu tîng, kh¸i qu¸t. -TÝnh lÝ trÝ, l«gic. -TÝnh phi c¸ thÓ. -TÝnh khu«n mÉu. -TÝnh chÝnh x¸c. TÝnh c«ng vô. Ho¹t ®éng thÇy vµ trß néi dung kiÕn thøc Ho¹t ®éng 3: LyÖn tËp. Bµi tËp 1: So s¸nh hai phÇn v¨n b¶n (môc 4-Sgk), x¸c ®Þnh phong c¸ch ng«n ng÷ vµ ®Æc ®iÓm ng«n ng÷ cña hai v¨n b¶n. Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh vËn dông kiÕn thøc ®Ò x¸c ®Þnh vµ ph©n tÝch. Häc sinh th¶o luËn theo nhãm häc tËp, cö ®¹i diÖn tr×nh bµy vµ tham gia tranh luËn víi c¸c nhãm kh¸c. Bµi tËp 2: §äc v¨n b¶n líc trÝch (môc 5-Sgk) vµ thùc hiÖn c¸c yªu cÇu: a. X¸c ®Þnh phong c¸ch ng«n ng÷ cña v¨n b¶n. b. Ph©n tÝch ®Æc ®iÓm vÒ tõ ng÷, c©u v¨n, kÕt cÊu v¨n b¶n. c. §ãng vai trß lµ mét phãng viªn b¸o hµng ngµy vµ gi¶ ®Þnh v¨n b¶n trªn võa ®îc kÝ vµ ban hµnh mét vµi giêi tríc, anh (chÞ) h·y viÕt mét tin ng¾n theo phong c¸ch b¸o chÝ (thÓ lo¹i b¶n tin) ®Ó ®a tin vÒ sù kiÖn ban hµnh v¨n b¶n nµy. Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh thùc hiÖn c¸c yªu cÇu trªn. Häc sinh lµm viÖc c¸ nh©n vµ tr×nh bµy kÕt qu¶ tríc líp ®Ó th¶o luËn. LuyÖn tËp. Bµi tËp 1: Hai phÇn v¨n b¶n ®Òu cã chung ®Ò tµi (tr¨ng) nhng ®îc viÕt víi hai phong c¸ch ng«n ng÷ kh¸c nhau: -PhÇn v¨n b¶n (a) ®îc viÕt theo phong c¸ch ng«n ng÷ khoa häc nªn ng«n ng÷ dïng thÓ hiÖn tÝnh trõu tîng, kh¸i qu¸t, tÝnh lÝ trÝ, l«gic, tÝnh phi c¸c thÓ. -PhÇn v¨n b¶n (b) ®îc viÕt theo phng c¸ch ng«n ng÷ nghÖ thuËt nªn ng«n ng÷ dïng thÓ hiÖn tÝnh h×nh tîng, tÝnh truyÒn c¶m, tÝnh c¸ thÓ ho¸. Bµi tËp 2: a. V¨n b¶n ®îc viÕt theo phong c¸ch ng«n ng÷ hµnh chÝnh. b. Ngon ng÷ ®îc sö dông trong v¨n b¶n cã ®Æc ®iÓm: -VÒ tõ ng÷: v¨n b¶n sö dông nhiÒu tõ ng÷ thêng gÆp trong phong c¸ch ng«n ng÷ hµnh chÝnh nh: quyÕt ®Þnh, c¨n cø, luËt, nghÞ ®Þnh 299/H§BµI TËP, ban hµnh ®iÒu lÖ, thi hµnh quyÕt ®Þnh nµy, -VÒ c©u v¨n: V¨n b¶n sö dông kiÓu c©u thêng gÆp trong quyÕt ®Þnh (thuéc v¨n b¶n hµnh chÝnh): UBND thµnh phè Hµ Néi c¨n cøxÐt ®Ò nghÞquyÕt ®ÞnhIIIIIIIVVVI -VÒ cÊu tróc: v¨n b¶n cã kÕt cÊu theo ng«n ng÷ ba phÇn: +phÇn ®Çu: quèc hiÖu, c¬ quan ra quyÕt ®Þnh, ngµy th¸ng n¨m, tªn quyÕt ®Þnh. +PhÇn chÝnh: néi dung quyÕt ®Þnh. +PhÇn cuèi: ch÷ kÝ, hä tªn (gãc ph¶i), n¬i nhËn (gãc tr¸i). c. Tin ng¾n: C¸ch ®©y chØ míi vµi tiÕng ®ång hå, bµ TrÇn ThÞ T©n §an thay mÆt UBND thµnh phè Hµ Néi ®· kÝ quyÕt ®Þnh thµnh lËp B¶o hiÓm Y tÕ Hµ Néi. QuyÕt ®Þnh ngoµi viÖc nªu râ chøc n¨ng, quyÒn h¹n, nhiÖm vô, tæ chøc, c¬ c©u phßng ban,cßn quy ®Þnh ®Þa ®iÓm cho B¶n hiÓm Y tÕ Hµ Néi vµ c¸c c¸ nh©n, tæ chøc chÞu tr¸ch nhiÖm thi hµnh. 4. Cñng cè: -N¾m néi dung bµi häc. 5. DÆn dß: -Mét sè h×nh thøc «n tËp rÌn luyÖn: +¤n tËp theo nhãm häc ®Ó n¾m néi dung kiÕn thøc mét c¸ch cô thÓ, chi tiÕt h¬n. +LÊy mét sè v¨n b¶n (®o¹n trÝch) ®Ó ph©n tÝch c¸c néi dung ®· «n tËp. +ViÕt mét sè v¨n b¶n thep tõng phong c¸ch kh¸c nhau. * Rut kinh nghiẹm : TiÕt thø:100- 101-102 Ngµy so¹n: 23/3/2010 «n tËp phÇn v¨n häc Môc tiªu :- Nhằm giúp HS hệ thống hóa những kiến thức đã học . -Có năng lực phân tích văn học theo từng cấp độ: Sự kiện ,vấn đề , tác phẩm, hình tượng ,ngôn ngữ văn học B. Ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y: Phát vấn - Đàm thoại -Nêu vấn đề C. ChuÈn bÞ gi¸o cô: * Gi¸o viªn : So¹n gi¸o ¸n. * Häc sinh : So¹n bµi. D. TiÕn tr×nh bµi d¹y: 1. æn ®Þnh líp - kiÓm tra sÜ sè: 2. KiÓm tra bµi cò: Ý nghĩa tư tưởng của đoạn trích vở kịch “ Hồn Trương Ba ,da hàng thịt” ? 3. Néi dung bµi míi: a) §Æt vÊn ®Ò: b) TriÓn khai bµi d¹y: Ho¹t ®éng thÇy vµ trß Néi dung kiÕn thøc GV nêu những nội dung chính cần ôn tập cho HS ? GV lựa chon PP tốt nhất để ôn tập cho HS ? GV hướng dẫn HS soạn các câu hỏi ôn tập ở SGK ? NỘI DUNG ÔN TẬP : Về văn học VN : Vợ chồng A phủ - Tô Hoài Vợ nhặt- Kim Lân Rừng xà nu - Nguyễn Trung Thành Những đứa con trong gia đình –Nguyễn Thi Chiếc thuyền ngoài xa -Nguyễn Minh Châu Hồn Trương Ba ,da hàng thịt-Lưu quang Vũ Và một số văn bản nhật dụng Về văn học NN : -Thuốc -Lỗ Tấn - Số phận con người – SÔLô Khốp -Ông già và biên cả- Hê minh uê 3. Lí luận văn học : Giá trị văn học và tiếp nhận văn học. 3.Về TV : Nhân vật giao tiếp Thực hành về hàm ý Phong cách ngôn ngữ hành chính 4.Về Làm văn: -- Nghị luận văn học :NL về một tác phẩm, một đoạn trích văn xuôi, một đoạn thơ đã học -- NLXH : Nl về một tư tưởng đạo lí , Nl về một hiện tượng đời sống PHƯƠNG PHÁP ÔN TẬP : Hs có thẻ vận dụng các phương pháp ôn tập sau: -Làm bài tập tại lớp -Thuyết trình -THỏa luận ở lớp – theo nhóm -Lập đề cương ôn tập. Câu hỏi ôn tập : HS soan 7 câu hỏi ôn tập SGK 12 - tập 2 Trang 197 4. Cñng cè: N¾m chắc các kiến thức đã ôn tập : Văn học , tiếng Việt , Làm văn... 5. DÆn dß: HS ôn tập kỉ để chuẩn bị cho thi học kì II. * Rut kinh nghiẹm : Tiết thứ :103-104- 105 KIỂM TRA HỌC KÌ II (Thi đề chung của sở giáo dục đào tạo QTrị )
Tài liệu đính kèm: