Giáo án Ngữ văn 12 tiết 86: Diễn đạt trong văn nghị luận (tt)

Tuần 30
Tiết 86	Ngày dạy: 30-03-2011
DIỄN ĐẠT TRONG VĂN NGHỊ LUẬN(tt)
I.MỤC TIÊU :
1 Kiến thức: - Nắm được các yêu cầu về diễn đạt trong bài văn nghị luận.
 2. Kĩ năng: Có kĩ năng vận dụng những cách diễn đạt khác nhau để trình bày vấn đề linh hoạt, sáng tạo.
3. Thái độ: - BiÕt c¸ch tr¸nh lçi vỊ dïng tõ, viÕt c©u, sư dơng giäng ®iƯu kh«ng phï hỵp víi chuÈn mùc ng«n tõ cđa bµi v¨n nghÞ luËn. 
II. TRỌNG TÂM:
1. Kiến thức: - Các yêu cầu về diễn đạt trong bài văn nghị luận.
- Một số lỗi và cách sửa lỗi về diễn đạt trong bài văn nghị luận.
2. Kĩ năng: - Nhận diện các cách diễn đạt hay trong một số văn bản nghị luận
- Tránh các lỗi về dùng từ, đặt câu, sử dụng giọng điệu không phù hợp với chuẩn mực diễn đạt của bài văn nghị luận.
- Vận dụng những cách diễn đạt khác nhau để trình bày vấn đề linh hoạt, sáng tạo.
III. CHUẨN BỊ :
1. GV: Giáo án, SGK,SGV, hướng dẫn chuẩn kiến thức kĩ năng
2. HS: Đọc sgk và nắm nội dung cơ bản, định hướng tìm hiểu các câu hỏi theo các câu hỏi của giáo viên.
IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
1. Ổn định lớp:
 	kiểm tra sĩ số:
12A2	12B4	 
2. Kiểm tra bài cũ : Khi viết bài văn nghị luận, ta cần chú ý về cách dùng từ ngữ, cách sử dụng kết hợp các kiểu câu như thế nào?
3. Bài mới:
Vào bài: Một bài văn nghị luận hay không những phải đảm bảo các ý mà còn phải diễn đạt tốt. Vậy diễn đạt phải như thế nào? Hôm nay cô trò cùng tìm hiểu bài Diễn đạt trong văn nghị luận tiếp theo
Ho¹t ®éng cđa gv & hs
Néi dung cÇn ®¹t
Hoạt động 1: Hướng dẫn học sinh x¸c ®Þnh giäng ®iƯu phï hỵp trong v¨n nghÞ luËn. 
- GV cho HS t×m hiĨu vÝ dơ (1) (2) trong SGK vµ lµm râ c¸c néi dung theo yªu cÇu trong SGK.
- GV tiÕp tơc cho HS ph©n tÝch vÝ dơ ë bµi tËp 2 vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái trong SGK.
- GV h­íng dÉn HS tr¶ lêi c©u hái tỉng hỵp. (Nh÷ng ®iĨm cÇn chĩ ý vỊ giäng ®iƯu)
Gọi HS đọc ghi nhớ
- HS làm luyện tập 1 - 157
-Đoạn 1,2,3?
III. X¸c ®Þnh giäng ®iƯu phï hỵp trong v¨n nghÞ luËn. 
1. Bài 1:
 - §èi t­ỵng b×nh luËn vµ néi dung cơ thĨ cđa hai ®o¹n v¨n kh¸c nhau.
 + §o¹n v¨n cđa chđ tÞch Hå ChÝ Minh thĨ hiƯn th¸i ®é c¨m thï tr­íc téi ¸c cđa thùc d©n Ph¸p. Th¸i ®é nµy ®­ỵc thĨ hiƯn qua c¸ch x­ng h«, sư dơng c¸c c©u ng¾n, cã kÕt cÊu cĩ ph¸p t­¬ng tù nh­ nhau.
 + §o¹n v¨n cđa NguyƠn Minh VÜ ®­ỵc diƠn ®¹t theo kiĨu nªu ph¶n ®Ị: nªu ý kiÕn ®èi lËp råi ngay lËp tøc b¸c bá vµ nªu ý kiÕn cđa m×nh. C¸ch hµnh v¨n nh­ vËy t¹o kh«ng khÝ ®èi tho¹i, trao ®ỉi ®ång thêi cịng kh¼ng ®Þnh sù tr¶ lêi døt kho¸t cđa t¸c gi¶. C¸ch x­ng h« ë ®©y cịng kh¸c. §ã lµ c¸ch x­ng h« th©n mËt (anh).
 - Sù kh¸c biƯt giäng ®iƯu ®Çu tiªn lµ do ®èi t­ỵng b×nh luËn, quan hƯ gi÷a ng­êi viÕt víi néi dung b×nh luËn kh¸c nhau. Sau ®ã, vỊ ph­¬ng diƯn ng«n ng÷, c¸ch dïng tõ ng÷, c¸ch sư dơng kÕt hỵp c¸c kiĨu c©u... cịng t¹o nªn sù kh¸c nhau ®ã. 
2. Bài 2:
 - §o¹n trÝch (1) sư dơng c©u kh¼ng ®Þnh døt kho¸t, c©u h« hµo, thĩc giơc; kÕt hỵp nhiỊu kiĨu c©u, sư dơng kÕt hỵp c©u ng¾n, c©u dµi mét c¸ch hỵp lÝ. Giäng v¨n thĨ hiƯn sù h« hµo, thĩc giơc ®Çy nhiƯt huyÕt.
 - §o¹n trÝch (2) sư dơng nhiỊu tõ ng÷ gỵi c¶m xĩc, nhiỊu thµnh phÇn ®ång chøc n¨ng, thµnh phÇn biƯt lËp, t¹o giäng v¨n giµu c¶m xĩc.
* Giäng ®iƯu c¬ b¶n cđa lêi v¨n nghÞ luËn lµ trang träng, nghiªm tĩc nh­ng ë c¸c phÇn trong bµi v¨n cã thĨ thay ®ỉi sao cho phï hỵp víi néi dung cơ thĨ.
IV. Luyện tập:
1.Bài 1:
(1) Đoạn văn bàn về con người thơ Tú Xương của Nguyễn Tuân.
Người viết bộc lộ sự chia sẻ, cảm thông thực sự với nhà thơ Tú Xương. Dùng nhiều từ Hán Việt bộc lộ thái độ trân trọng, tôn kính. Về các phép sử dụng kiểu câu có mối quan hệ nhượng bộ tăng tiến(Tuy mà) thì các câu ẩn từ “Tuy”. Cách viết này tạo ra hai mảng tối sáng rõ ràng càng làm rõ con người thơ Tú Xương phong phú, đa dạng, không kém phần phức tạp. Giọng điệu cởi mở, chân thành.
(2) Đoạn văn của Hồ Chí Minh trong Tuyên ngôn Độc lập sử dụng nhiều kiểu câu khác nhau.
+ Cùng một kiểu câu( Sự thật là, Dân ta lại)
+ Một câu mà có ba đối tượng được đề cập
Giọng điệu : Khẳng định rõ ràng, chắc chắn
(3) Đoạn văn của Vũ Hạnh dẫn theo Nguyễn Thị Ngọc Diệu
+ Văn có nhiều hình ảnh gợi cảm
+ Câu viết cùng kiểu, tạo sự đối lập giữa Thúy Kiều và Từ Hải về các phương diện: Tính cách, hoàn cảnh sống, biểu hiện ra bên ngoài, sức chịu đựng của nhân vật.
Giọng điệu thể hiện người viết rất phóng túng tài hoa.
4. Củng cố, luyện tập:
Khi viết bài văn nghị luận, ta cần chú ý giọng điệu trong văn nghị luận như thế nào?
Giäng ®iƯu c¬ b¶n cđa lêi v¨n nghÞ luËn lµ trang träng, nghiªm tĩc nh­ng ë c¸c phÇn trong bµi v¨n cã thĨ thay ®ỉi sao cho phï hỵp víi néi dung cơ thĨ.
5. Hướng dẫn tự học:
- Đối với bài học ở tiết này: Khi viết bài văn nghị luận, ta cần chú ý về giọng điệu trong văn nghị luận như thế nào?
- Đối với bài học ở tiết học tiếp theo: 
Chuẩn bị bài: Nhìn về vốn văn hố dân tộc - Trần Đình Hượu.
+ Đọc Tiểu dẫn và tĩm tắt những ý chính.
+ Tìm hiểu: về quan niệm sống, quan niệm về lí tưởng, về cái đẹp mà tác giả đặt ra trong văn bản?
+ Trong bài viết, tác giả Trần Đình Hượu đã xem đặc điểm nổi bật nhất của sáng tạo văn hĩa Việt Nam là gì?
+ Theo anh (chị) văn hĩa truyền thống cĩ thế mạnh và hạn chế gì?
+ Những tơn giáo nào cĩ ảnh hưởng mạnh đến văn hĩa truyền thống Việt Nam?
 Tự chọn: Rèn kĩ năng mở bài, kết bài trong văn nghị luận . Thực hành mở bài, kết bài với một đề tự chọn.
Oân kiến thức:Vợ nhặt của Kim Lân. Những nét cơ bản của nhân vật bà cụ Tứ ( dẫn chứng)
V. Rút kinh nghiệm: