Giáo án Ngữ văn 12 tiết 73: Đọc thêm Mùa lá rụng trong vườn (trích) - Ma Văn Kháng

Đọc thêm MÙA LÁ RỤNG TRONG VƯỜN ( Trích )
73--------------------------------------------------------------------------------------------Ma Văn Kháng 
A. Mục tiêu bài học: Gợi mở một vài vấn đề cơ bản để HS tự tìm hiểu:
	- Những nét chính về cuộc đời và sự nghiệp của nhà văn Ma Văn Kháng,một trong số những cây bút có sức sáng tạo dồi dào trong đời sống văn học hiện nay.
	- Tác phẩm “Mùa lá rụng trong vườn”, một trong những tiểu thuyết nổi tiếng của văn học Việt Nam đương đại.
	- Những nét lớn về nội dung của trích đoạn.( Vẻ đẹp giản dị ,hồn hậu của người phụ nữ Việt Nam, sức mạnh của những giá trị văn hoá truyền thống)và một nghệ thuật kể chuyện tự nhiên, sinh động.
B. Phương pháp: Kết hợp các phương pháp: nêu vấn đề,bình chú... 
C. Tiến trình bài dạy:
 	1 .Kiểm tra bài cũ:
 	2. Bài mới:
 * Giới thiệu: Sau 1975, đất nước ta bước vào một thời kỳ mới, xây dựng và phát triển.Hoàn cảnh xã hội và con người cũng có những thay đổi lớn Đặc biệt, vào những năm 80, khi đất nước ta chuyển mình từ cơ chế tập trung quan liêu bao cấp sang nền kinh tế thị trường, những thay đổi trong tư tưởng và tâm lý con người Việt Nam càng thể hiện rõ nét.Tác phẩm “Mùa lá rụng trong vườn”của nhà văn Ma Văn Kháng là một trong số những tác phẩm phản ánh sâu sắc hiện thực này.Tìm hiểu tác phẩm, chúng ta sẽ rút ra cho mình những bài học có giá trị trong cuộc sống hôm nay.
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung cần đạt
1/ HĐ1:*Hoạt động 1:Hướng dẫn HS tìm hiểu về tác gitác giả và tác phẩm.
-Yêu cầu HS tự đọc SGK và rút ra những nét chính về cuộc đời và sự nghiệp sáng tác của nhà văn Ma Văn Kháng.
*Hoạt động 2: Hướng dẫn đọc thêm
- Hướng dẫn xác định vị trí đoạn trích.
- GV có thể tóm lược những sự kiện chính ngay trước và sau đoạn trích.
*Hình ảnh chị Hoài qua những miêu tả trực tiếp và gián tiếp đã gợi cho em ấn tượng gì?Vì sao mọi người trong gia đình lại rất yêu quý chị Hoài?
 -GV tổng hợp nhanh ý kiến, định hướng những nét cơ bản về nhân vật, điểm sơ lược các chi tiết để thuyết minh.
* Em có cảm nhận gì về tâm lý của mọi người, đặc biệt là chị Hoài và ông Bằng trong cảnh gặp gỡ?Theo em cuộc gặp gỡ này ý nghĩa thế nào đối với ông Bằng giữa lúc gia đình đang có nhiều biến động? 
-( Cần gợi ý thêm về nhân vật Cừ, lá thư của ông Bằng kể về Cừ)
-GV điểm lược một số chi tiết chính.
* Em có cảm nhận gì về khung cảnh gia đình trong lễ cúng tất niên?Hình ảnh ông Bằng hiện lên như thế nào?
 * Qua việc tạo dựng không khí này, theo em nhà văn muốn gửi gắm điều gì đến người đọc?
*Hoạt động 3:
-GV đặt vấn đề gợi mở về những thành công cơ bản về nội dung và nghệ thuật của đoạn trích để HS tự tìm hiểu.
Theo em, đoạn trích trên đã đạt được những thành công cơ bản nào về nội dung , nghệ thuật?
+ HS đọc SGK,tự tìm hiểu thêm theo gợi ý của GV.
- HS dựa vào SGK xác định vị trí đoạn trích.
- HS phát biểu ấn tượng về nhân vật chị Hoài và nêu cảm nhận về vẻ đẹp tâm hồn của nhân vật này.
HS tự tìm hiểu các chi tiết theo gợi ý
- HS suy nghĩ .
( Lưu ý tình cảm yêu thương và tin cậy mà ông Bằng dành cho chị Hoài)
-HS tự tìm hiểu các chi tiết theo gợi ý
- HS phát biểu cảm nhận về không khí chung và phát hiện điều gửi gắm của tác giả.
(Chú ý việc ông không nhắc đến tên Cừ trong lời khấn trước bàn thờ tổ tiên..)
HS lắng nghe – ghi nhớ.
HS ghi câu hỏi để tự tìm hiểu.
I/ Tiểu dẫn:SGK
II/ Đọc và bình chú đoạn trích:
1/ Vị trí đoạn trích:
- Trích từ chương 2 của tiểu thuyết.
- Ông Bằng và mọi người đang rất buồn vì Cừ bỏ xí nghiệp và có tin là đã vượt biên. Ông viết thư cho chị Hoài và chị đã lên thăm gia đình vào buổi chiều tất niên.
2/Tìm hiểu:
 a/ Hình ảnh chị Hoài :
- Qua miêu tả trực tiếp (diện mạo, ngôn ngữ) và gián tiếp ( trong hồi
ức của mọi người), nhà văn đã tạo ra ở người đọc một ấn tượng đầy thiện cảm về một vẻ đẹp giản dị, hồn hậu.
- Với tâm hồn nhân hậu và lối sống nghĩa tình, thuỷ chung, chị đã chinh phục trái tim người khác.
 - Chị là một hình ảnh đẹp của người phụ nữ Việt Nam.
b/ Cuộc gặp gỡ cảm động và lễ đón tất niên ấm cúng:
+ Cuộc gặp gỡ : 
 -.Cảnh gặp gỡ vừa vui mừmg vừa xót thương.Nó xoa dịu niềm cô đơn và tiếp thêm niềm tin cho ông Bằng trong cảnh ngộ gia đình hiện tại.
+ Lễ cúng tất niên:
- Không khí trang nghiêm, lời khấn thành kính, bữa cơm tất niên tươm tất được chuẩn bị chu đáo, sự vui vẻ, hân hoan của mọi người làm nên cái ấm áp của tình cảm gia đình.
- Ông Bằng hiện lên như là sự đại diện cho nề nếp, kỷ cương trong gia đình
=> Tất cả như toát lên một sức sống vững bền của tình cảm gia đình, tình cảm cộng đồng.
3/ Chủ đề:
- Đoạn văn đã góp phần thể hiện rõ nét chủ đề của tác phẩm. Đó là sự khẳng định mạnh mẽ sức mạnh của những giá trị tinh thần mà tình cảm gia đình, cộng đồng đã tạo dựng trong mỗi con người.
	3. Củng cố - Dặn dò: Soạn bài Một người Hà Nội
	4. Rút kinh nghiệm, bổ sung: