Giáo án Ngữ văn 12 tiết 43: Chữa lỗi lập luận trong văn nghị luận

Tuần 15
Tiết 43 Ngày dạy: 30 -11 -2010
CHỮA LỖI LẬP LUẬN TRONG VĂN NGHỊ LUẬN
I.MỤC TIÊU :	
1. Kiến thức:
- Biết phát hiện, phân tích và sửa chữa được các lỗi về lập luận trong văn nghị luận
2. Kĩ năng: - Nhận diện, phân tích được các lỗi về lập luận trong một số văn bản nghị luận.
- Sửa chữa các lỗi về lập luận
- Có kĩ năng tạo lập các văn bản nghị luận có lập luận chặt chẽ, sắc sảo.
- Rèn kĩ năng tự nhận thức, kĩ năng ra quyết định.
3. Thái độ: Diễn đạt nghiêm túc ; Cĩ ý thức thận trọng để tránh lỗi về lập luận.
II. TRỌNG TÂM:
1. Kiến thức:
- Một số lỗi về lập luận.
- Cách sửa các lỗi về lập luận
2. Kĩ năng:
 - Nhận diện, phân tích được các lỗi về lập luận trong một số văn bản nghị luận.
- Sửa chữa các lỗi về lập luận
- Có kĩ năng tạo lập các văn bản nghị luận có lập luận chặt chẽ, sắc sảo.
III. CHUẨN BỊ 
1. GV: Giáo án, SGK,SGV, hướng dẫn chuẩn kiến thức kĩ năng
2. HS: Đọc sgk và nắm nội dung cơ bản, định hướng tìm hiểu các câu hỏi theo các câu hỏi hướng dẫn học bài.
IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
1. Ổn định lớp:
 	kiểm tra sĩ số:
12A2	12B4	 
2. Kiểm tra bài cũ:
*Hiệu quả của việc vận dụng kết hợp các thao tác lập luận trong bài văn nghị luận?
- Việc vận dụng các thao tác lập luận trong bài văn nghị luận là cần thiết.
- Việc vận dụng các thao tác lập luận trong bài văn nghị luận phải xuất phát từ yêu cầu và mục đích nghị luận.
- Kết hợp nhuần nhuyễn các thao tác lập luận người viết cĩ thể làm cho bài văn nghị luận đặc sắc, hấp dẫn.
3. Bài mới
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS
NỘI DUNG CẦN ĐẠT
Hoạt động 1: Tạo tâm thế cho học sinh
Vào bài: Trong quá trình viết văn nghị luận, chúng ta thường mắc nhiều lỗi về cách nêu luận điểm, luận cứ và luận chứng. Bài học hơm nay chúng ta sẽ đi vào tìm hiểu các lỗi thường gặp để tìm cách phân tích và sửa chữa khi viết văn nghị luận.
 Hoạt động 2: Hướng dẫn HS tìm hiểu lỗi liên quan đến việc nêu luận điểm
1.GV: T×m hiĨu nh÷ng ®o¹n v¨n SGK vµ cho biÕt viƯc nªu luËn ®iĨm m¾c lçi lµ g× ?
2. GV h­íng dÉn HS ch÷a l¹i nh÷ng ®o¹n v¨n trªn cho ®ĩng.
Hoạt động 3: Hướng dẫn HS tìm hiểu lỗi liên quan đến việc nêu luận cứ
1. HS chØ ra lçi nªu luËn cø ë vÝ dơ 1 vµ sưa l¹i cho ®ĩng.
2. HS chØ lçi nªu luËn cø ë vÝ dơ 2 vµ sưa ch÷a l¹i. 
3. HS t×m ra c¸i sai cđa viƯc nªu luËn cø vµ sưa ch÷a cho ®ĩng.
Hoạt động 4: Hướng dẫn HS tìm hiểu lỗi về cách thức lập luận 
1. GV yªu cÇu HS ph©n tÝch lçi vỊ ph­¬ng ph¸p luËn vµ sưa ch÷a l¹i cho ®ĩng.
2. GV yªu cÇu HS ph©n tÝch lçi vµ sưa ch÷a ®o¹n.
3. GV yªu cÇu HS t×m lçi cđa ®o¹n vµ sưa ch÷a ®o¹n v¨n. 
HS rĩt ra bµi häc
I. Lçi liªn quan ®Õn viƯc nªu luËn ®iĨm:
1. Bµi tËp 1
Lçi nªu luËn ®iĨm :
a) §o¹n v¨n a : ViƯc nªu luËn ®iĨm ch­a logic, phï hỵp víi luËn cø : luËn ®iĨm nªu ra “c¶nh vËt trong bµi th¬ thu ®iÕu cđa NguyƠn KhuyÕn thËt lµ v¾ng vỴ” kh«ng logic víi luËn cø nªu ra : ngâ trĩc quanh co, sãng n­íc gỵn tý...
b) §o¹n v¨n b : luËn ®iĨm nªu ra dµi dßng, r­êm rµ, kh«ng râ rµng : LuËn ®iĨm “Ng­êi lµm trai thêi x­a... ®Ĩ më mµy, më mỈt víi thiªn h¹” dµi dßng, kh«ng nªu ®­ỵc träng t©m cđa luËn ®iĨm.
c) §o¹n v¨n c : LuËn ®iĨm kh«ng râ rµng, ch­a logic víi luËn cø nªu ra : gi÷a luËn ®iĨm: “VHDG ra ®êi tõ... ph¸t triĨn” víi luËn cø tiÕp theo “Nh¾c ®Õn nã... cuéc sèng” rêi r¹c kh«ng cã sù thèng nhÊt vỊ néi dung vµ liỊn m¹ch vỊ liªn kÕt ®o¹n v¨n. Hµnh v¨n ch­a m¹ch l¹c, thèng nhÊt.
2. Bµi tËp 2 
- ë ®o¹n v¨n a nªn thay tõ “v¾ng vỴ” b»ng mét tÝnh tõ kh¸c ®Ĩ phï hỵp víi c¸c luËn cø ( gÇn gịi, b×nh dÞ víi c¶nh lµng quª ViƯt Nam)
- ë ®o¹n v¨n b, luËn ®iĨm chØ cÇn ng¾n gän “Ng­êi lµm trai thêi x­a lu«n mang theo bªn m×nh mãn nỵ c«ng danh”. C¸c luËn ®iĨm phÇn lín cã néi dung kh¸i qu¸t vµ phÇn lín lµ c©u chđ ®Ị trong ®o¹n v¨n.
- ë ®o¹n v¨n c, luËn ®iĨm cÇn sưa l¹i lµ : VHDG lµ kho tµng kinh nghiƯm cđa cha «ng ®­ỵc ®ĩc kÕt tõ x­a.
II . Lçi liªn quan ®Õn viƯc nªu luËn cø:
Bµi tËp 1 
- Lçi nªu luËn cø : dÉn th¬ sai, luËn cø ®­a ra kh«ng chuÈn, ch­a chÝnh x¸c.
- Gv cho Hs tham kh¶o ®o¹n ®· sưa ch÷a ®ĩng.
Bµi tËp 2 
- Lçi nªu luËn cø : LuËn cø ®­a ra kh«ng phï hỵp víi luËn ®iĨm : C¸c luËn cø “Hai Bµ Tr­ng....” ch­a lµm râ luËn ®iĨm “trong lÞch sư chèng ngo¹i x©m ... thêi nµo cịng cã.
Bµi tËp 3 
- Lçi luËn cø : lén xén, kh«ng theo mét tr×nh tù logic.
III. Lçi về cách thức lập luận:
Bµi tËp 1
- Lçi vỊ ph­¬ng ph¸p luËn : luËn cø kh«ng phï hỵp víi luËn ®iĨm.( V¨n b¶n kh«ng thèng nhÊt, mang râ ®Ỉc ®iĨm “ r©u «ng nä c¾m c»m bµ kia”
Bµi tËp 2 
- Lçi : LuËn cø kh«ng phï hỵp víi luËn ®iĨm : c¸c luËn cø ®Ịu nãi vỊ c¸i ®ãi vµ nh÷ng nh©n vËt g¾n víi c¸i ®ãi nh­ng luËn ®iĨm nªu ra l¹i lµ “Nam Cao vỊ n«ng th«n”. Bëi vËy chØ cÇn sưa l¹i luËn ®iĨm lµ : “Nam Cao viÕt nhiỊu vỊ miÕng ¨n vµ c¸i ®ãi”. C¸ch sưa lµ cã thĨ viÕt l¹i luËn ®iĨm cho phï hỵp víi luËn cø, hoỈc c¸c luËn cø ph¶i lµm râ ý cđa luËn ®iĨm ®Ĩ t¹o nªn tÝnh thèng nhÊt cđa mét v¨n b¶n.
(tham kh¶o ®o¹n v¨n mÉu)
Bµi tËp 3
- Lçi : luËn ®iĨm vµ luËn cø lén xén, kh«ng phï hỵp.
(tham kh¶o ®o¹n v¨n mÉu)
4. Củng cố, luyện tập:
- Khi viết văn nghị luận, ta nên chú ý tránh một số lỗi nào?
+ Nêu luận điểm trùng lập hoặc không rõ ràng, không phù hợp với bản chất của vấn đề cần giải quyết.
+ Nêu luận cứ thiếu chính xác, thiếu chân thực, không đầy đủ, không liên quan mật thiết đến luận điểm cần trình bày, trùng lập hoặc quá rườm rà.
+ Lập luận mâu thuẫn, luận cứ không phù hợp với luận điểm.
5. Hướng dẫn tự học:
- Đối với bài học ở tiết này:
 + Khi viết văn nghị luận, ta nên chú ý tránh một số lỗi nào? 
- Đối với bài học ở tiết học tiếp theo: 
 Chuẩn bị bài: Người lái đò sông Đà
+ Nêu hoàn cảnh sáng tác tùy bút Người lái đò sông Đà ?Phân tích hình tượng con sông Đà ?
Phân tích vẻ đẹp người lái đò ? Nêu vài nét nghệ thuật ?Ý nghĩa văn bản ?
V. Rút kinh nghiệm: