Giáo án Ngữ văn 12 nâng cao tiết 4: Nghị luận xã hội và nghị luận văn học

Ngày: 29-7
Tiết : 4 NGHỊ LUẬN XÃ HỘI VÀ NGHỊ LUẬN VĂN HỌC
I. Mục tiêu: Giúp học sinh
1.Kiến thức: Nắm được một số kiến thức khái quát về NLXH và NLVH; phân biệt được các dạng đề văn của hai loại nghị luận này.
2. Kĩ năng: Có kĩ năng nhận diện, phân tích bài bài nghị luận XH và nghị luận VH
3. Thái độ: Có thái độ đúng đắn trước những vấn đề về văn học và xã hội đặt ra trong các đề văn nói riêng và trong thực tế cuộc sống nói chung
II. Chuẩn bị
1. Giáo viên: Thiết kế bài giảng, SGK, SGV, các tài liệu tham khảo. Giáo viên tổ chức giờ dạy theo cách kết hợp các phương pháp đọc sáng tạo, gợi tìm; kết hợp với các hình thức trao đổi thảo luận, trả lời các câu hỏi.
2. Học sinh: Chuẩn bị bài mới theo hướng dẫn trong SGK và yêu cầu của GV.
III. Hoạt động dạy học
1. Ổn định tình hình
2. Kiểm tra bài cũ: Vì sao nói văn học Việt Nam 1945-1975 “xứng đáng đứng vào hàng ngũ tiên phong của những nền văn học nghệ thuật chống đế quốc trong thời đại ngày nay” (Báo cáo chính trị của BCHTƯ Đảng CSVN tại Đại hội toàn quốc lần thứ IV của Đảng .1976)
3. Giảng bài mới
- Giới thiệu bài:
- Tiến trình bài dạy
TL
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY
HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ
NỘI DUNG
10
Cho HS đọc và yêu cầu tìm hiểu các nội dung nêu trong mục:
- Văn nghị luận có vai trò ntn trong lịch sử dân tộc?
- Thế nào là nghị luận XH, nêu các nội dung thuộc vấn đề XH?
- Thế nào là nghị luận VH, nêu các nội dung thuộc vấn đề VH?
- Điểm giống nhau của hai loại văn nghị luận là gì?
Căn cứ vào SGK và những văn bản đã học để thảo luận nhóm và trả lời. Chú ý những văn bản nghị luận đã học 
(Mỗi nhóm một vấn đề, các nhóm khác bổ sung)
I. Nghị luận xã hội và nghị luận văn học
- Văn nghị luận phản ánh đời sống tinh thần tư tưởng, ý chí và khát vọng của dân tộc: lòng yêu nước, tinh thần tự hào dân tộc, ý chí dân tộc trong công cuộc dựng nước và giữ nước; phản ánh nhận thức thẩm mĩ và quan niệm của cha ông về văn chương nghệ thuật
- Nghị luận XH: những bài văn bàn về các vấn đề xã hội - chính trị: một tư tưởng đạo lí, một lối sống cao đẹp, một hiện tượng tích cực hoặc tiêu cực của đời sống, một vấn đề về thiên nhiên môi trường...
- Nghị luận VH: những bài văn bàn về các vấn đề văn chương - nghệ thuật: phân tích bàn luận về vẻ đẹp của một tác phẩm văn học, trao đổi về một vấn đề lí luận văn học, làm sáng tỏ về một vấn đề VH sử...
-> Trực tiếp phát biểu tư tưởng, tình cảm thái độ, quan điểm của người viết bằng ngôn ngữ trong sáng, lập luận chặt chẽ, mạch lạc giàu sức thuyết phục
10
Yêu cầu HS đọc SGK
- Nêu một số đề văn NLXH, từ đó cho biết dạng cụ thể của từng đề bài.
- Nêu một số đề văn NLVH, từ đó cho biết dạng cụ thể của từng đề bài.
Đọc và thực hiện yêu cầu sau đó thảo luận trả lời
II. Các dạng đề văn nghị luận
1. Đề nghị luận XH
a. Nghị luận về một tư tưởng đạo lí
b. Nghị luận về một hiện tượng đời sống
c. Nghị luận về một vấn đề XH đặt ra trong các tác phẩm văn học
2. Đề nghị luận văn học
a. Nghị luận về tác phẩm văn học
b. Nghị luận về một ý kiến bàn về văn học
15
Hướng dẫn HS thực hiện các bài tập luyện tập. Yêu cầu HS chọn hai bài (một về XH một về VH), sau đó yêu càu phân tích chỉ ra các đặc điểm của mỗi loại văn nghị luận; bài 2 làm tượng tự nhưng về đề văn nghị luận 
Làm việc theo nhóm và trình bày: nhóm 1,2 bài 1; nhóm 3,4 bài 2
III. Luyện tập
1.Hãy liệt kê tên một số bài văn nghị luận tiêu biểu trong chương trình 11NC
- NLXH: Về luân lí xã hội ở nước ta
- NGVH: Một thời đại trong thi ca
2. Một số đề 
- NLXH
- NLVH
2
Yêu cầu HS trình bày ngắn gọn về đối tượng và đặc điểm của 2 dạng đề văn nghị luận
Phát biểu cá nhân
IV Củng cố: Đối tượng và đặc điểm của hai loại văn nghị luận, các dạng đề
	4. Dặn dò: Học bài, Sưu tầm các đề NLXH và NLVH 
 Chuẩn bị bài: Tuyên ngôn độc lập, chuẩn bị máy cassete đề nghe băng ghi âm lời Bác đọc TNĐL 
IV. Rút kinh nghiệm, bổ sung: 
..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................