Giáo án Ngữ văn 12 CB Học kì I - Hoàn chỉnh

TIÕT 1+2 : KHÁI QUÁT VĂN HỌC
VIỆT NAM TỪ CMTT 1945 ĐẾN HẾT THẾ KỈ XX
I. Mục tiêu cần đạt : Giúp hs
Nắm được một số nét về các chặng đường phát triển, những thành tựu của văn học vn qua các giai đọan, những đặc điểm của văn học vn 1945-1975.
Thấy được những đổi mới bước đầu của VHVN giai đọan từ 1975 đặc biệt là từ 1986 đến hết thế kỉ XX.
II. Tiến trình lên lớp:
Ổn định lớp
Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra vở sọan của HS.
Bài mới: 
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung cần đạt
TiÕt 1 :
* Trong giai đọan từ 1945-1975 ls, xh, vh VN có đặc điểm gì? Dựa vào SGK và hiểu biết của mình em hãy trình bày rõ?
Từ đó em hãy nêu khái quát yêu cầu của cuộc sồng đặt ra với văn nghệ ?
( - Những yêu cầu của cuộc sồng đặt ra với văn nghệ:
+ Văn chương không được nói nhiều chuyện buồn đau, chuyên tiêu cực, phản ánh tổn thất trong chiến đấu là văn chương lac điệu không lành mạnh.
+ Văn chương không được nói chuyện hưởng thụ, chuyện hạnh phúc cá nhân. đề tài tình yêu cũng hạn chế. Nếu có nêu, có viết về tình yêu phải gắn với nhiệm vụ chiến đấu.
+ Văn chương phải phản ánh nhận thức con người, phân biệt rạch ròi giữa địch và ta, bạn và thù.
+ Văn chương thể hiện sự kết hợp giữa khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn.
+ Nhân vật trung tâm của vh phải là công nông binh.)
* Theo em thì 2 cuộc chiến tranh đã tác động ntn đến đời sống vc, tt của dân tộc?
- Kinh tế và văn hóa tác động ntn đến VH?
* Từ 1945 đến 1975 VH phát triển qua mấy chặng đường? Đặc điểm, tình hình phát triển và thành tựu qua các giai đọan?
* Thµnh tùu vÒ th¬ ca cña v¨n häc giai ®o¹n nµy ?
Đây là giai đoạn đất nước đang xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc và đấu tranh thống nhất đất nước. Văn học có hai nhiệm vụ cụ thể: Phản ánh công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc và đấu tranh thống nhất miền Nam
* Cho ví dụ minh ho¹ sự phong phú về đề tài của VH giai đọan này?
VD: Cái sân gạch của ĐVũ:truyện xoay quanh nhân vật lão Am- con người cũ- đấu tranh, thay đổi nhận thức, chấp nhận CNXH và lớp thanh niên mới- tiêu biểu là Trọng, Chấm- con lão Am tha thiết với CNXH
VD: Mùa lạc, Sông Đà  VD Thơ CLV:
Hỡi sông Hồng tiếng hát bốn nghìn năm!
Tổ quốc bao giờ đẹp thế này chăng?
- Chưa đâu! Và ngay cả trong những ngày đẹp nhất
Khi Nguyễn Trãi làm thơ và đánh giặc,
Nguyễn Du viết Kiều, đất nước hóa thành văn,
Khi Nguyễn Huệ cưỡi voi vào cửa Bắc.
Hưng Đạo diệt quân Nguyên trên sóng Bạch Đằng...
Những ngày tôi sống đây là ngày đẹp hơn tất cả
Dù mai sau đời muôn vạn lần hơn GÆp mçi mÆt ng­êi ®Òu muèn ghÐ m«i h«n ’’
Gv minh họa thêm :
Tình cảm đẹp nhất là tình yêu tổ quốc:
Ôi! Tổ quốc ta yêu như máu thịt 
Cho mỗi ngôi nhà ngọn núi con sông
+ Con người đẹp nhất, yêu thương nhất là anh bộ đội: Người em yêu thương là chú bộ đội - Trần Đăng Khoa; Hoan hô chiến sĩ Điện Biên, Hoan hô anh giải phóng quân, Kính chào anh con người đẹp nhất (Tố Hữu).
+ Đề tài tình yêu rất hạn chế. Nếu có nói phải gắn liền với chiến đấu: “Em! Anh ôm chặt em và cả khẩu súng trường trên vai em” - Nguyễn Đình Thi
TiÕt 2 :
Thế nào là nề VH hướng về đại chúng?
Cho ví dụ CM nền VH hướng về ®¹i chúng?
VD: “Có những phút làm nên lịch sử”
“Em là ai cô gái hay nàng tiên”
“ Tuổi 14 thật ước ao
Buổi đầu cầm súng biết bao là mừng”
“ Giọt giọt mồ hôi rơi/ trên má anh vàng nghệ/ anh về quốc quân ơi
“Em là con gái Bắc Giang/ rét thì mặc rét nước làng em lo”“ Nhớ người mẹ nắng cháy lưng
Địu con lên rẫy bẻ từng bắp ngô”
“Em Cu Tai ngủ trên lưng mẹ ơi
Em ngủ cho ngoan đừng rời lưng mẹ”
“Đất nước của những người mẹ mặc áo vá vai
Bền bỉ nuôi chồng, nuôi con đánh giặc”
“Mẹ vẫn đào hầm trong tầm đại bác”
(Chứng minh bằng những điển hình văn học như cụ già Mết, Tnú, Đinh Núp trong tác phẩm của Nguyên Ngọccũng có thể chứng minh bằng thể loại như thơ lục bát, ca dao chống Pháp và chống Mỹ).
Ra trận là con đường đẹp nhất, con đường vui: Những buổi vui sao cả nước lên đường/ xao xuyến bờ tre từng hồi trống giục – Chính Hữu
“ Xẻ dọc trường sơn đi cứu nước/ mà lßng phơi phới dậy tương lai”.
“Đường ra trận mùa này đẹp lắm”
GV hướng dẫn HS tìm hiểu về giai đoạn văn học sau 1975- hết thế kỉ XX.
* Nêu câu hỏi 4 SGK: Hãy giải thích vì sao VHVN từ sau 1975 phải đổi mới ?
- Nêu câu hỏi gợi mở cho hS trả lời , nhận xét và chốt lại ý chính.
* Hãy nêu những chuyển biến và thành tựu ban đầu của nền văn học?
Lưu ý HS theo dõi sự chuyển biến qua từng giai đoạn cụ thể và nêu thành tựu tiêu biểu.
- Diễn giảng thêm về một vài tác phẩm nêu trong SGK
* Qua tìm hiểu em hãy rút ra những đánh giá chung về VH sau 1975, giải thích nguyên nhân tích cực và hạn chế của VH? 
Gv chốt lại đánh giá chung về VH sau 1975 .
* Củng cố tổng hợp kiến thức bài học. 
- Gọi HS đọc phần kết luận, gạch chân các ý chính trong SGK, ghi phần Ghi nhớ vào vở
I. Khái quát VHVN từ CMTT 1945 đến 1975:
1.Vài nét khái quát về hoµn cảnh lịch sử xã hội và văn hóa:
- Đường lối văn nghệ, sự lãnh đạo của Đảng đã góp phần tạo nên một nền VH thống nhất trên đất nước ta.
- Hai cuộc kháng chiến chống P, M kéo dài suốt 30 năm đã tác động sâu sắc mạnh mẽ tới đời sống vật chất và tinh thần của toµn dân tộc trong đó có văn học nghệ thuật, tạo cho VH giai đọan này những đặc điểm và tính chất riêng của một nền VH hình thành và phát triển trong hòan cảnh chiến tranh kéo dài và vô cùng ác liệt.
- Nền kinh tế còn nghèo nàn và chậm phát triển.
- Về văn hóa, từ 45-75 điều kiện giao lưu còn h¹n chế, nước ta chủ yếu tiếp xúc và chịu ảnh hưởng của văn hóa các nước XHCN.
2. Quá trình phát triển và những thành tựu nổi bật: 
a. Chặng đường từ 1945 đến 1954:
- Một số tác phẩm trong những năm 1945-1946 đã phản ánh được không khí hồ hởi, vui sướng đặc biệt của nhân dân ta khi đất nước vừa giành được độc lập( Ngọn Quốc kì, Hội nghị non sông...).
- Từ cuối năm 1946, văn học tập trung phản ánh cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp. Văn học gắn bó sâu sắc với đời sống cách mạng và kháng chiến ; tập trung khám phá sức mạnh và những phẩm chất tốt đẹp của quần chúng nhân dân; thể hiện niềm tự hào dân tộc và niềm tin vào tương lai tất thắng của cuộc kháng chiến.
- Truyện ngắn và kí là những thể loại mở đầu cho văn xuôi chặng đường kháng chiến chống Pháp . Những tác phẩm tiêu biểu: Một lần tới Thủ của Trần Đăng, Đôi mắt và rừng nhật kí Ở rừng của Nam Cao, Làng của Kim Lân...Từ 1950, đã xuất hiện những tập truyện kí khá dày dặn: Vùng mỏ của Võ Huy Tâm, Xung kích của Nguyễn Đình Thi, Đất nước đứng lên của Nguyên Ngọc...
- Thơ ca: đạt được nhiều thành tựu xuất sắc. Cảm hứng chính là tình yêu quê hương đất nước, lòng căm thù giặc, ca ngợi cuộc sống kháng chiến và con người kháng chiến.
Tiêu biểu là những tác phẩm: Cảnh khuya, Cảnh rừng Việt Bắc, Rằm tháng giêng của Hồ Chí Minh, Bên kia sông Đuống của HCầm, Tây Tiến của QD, Đất nước của Nguyễn Đình Thi...đặc biệt là tập thơ Việt Bắc của Tố Hữu.
- Kịch: một số vở kịch xuất hiện gây sự chú ý lúc bấy giờ như Bắc Sơn, Những người ở lại của Nguyễn Huy Tưởng, Chị Hòa của Học Phi
- Lí luận, phê bình văn học chưa phát triển nhưng đã có những tác phẩm có ý nghĩa quan trọng như bản báo cáo Chủ nghĩa Mác và vấn đề văn hóa Việt Nam của Trường Chinh, bài tiểu luận Nhận đường và tập Mấy vấn đề nghệ thuật của Nguyễn Đình Thi.
b. Chặng đường từ 1955 đến 1964:
- Văn học tập trung thể hiện hình ảnh người lao động, ngợi ca những đổi thay của đất nước và con người trong bước đầu xây dựng CNXH với cảm hứng lãng mạn, tràn đầy niềm vui và niềm lạc quan tin tưởng. Nhiều tác phẩm đã thể hiện tình cảm sâu nặng với miền Nam và nỗi đau chia cắt, ý chí thống nhất đất nước.
- Văn xuôi mở rộng đề tài trên nhiều lĩnh vực cuộc sống: sự đổi đời của con người, sự biến đổi số phận trong môi trường mới, thể hiện khát vọng hạnh phúc cá nhân; Đề tài chống Pháp vẫn tiếp tục được khai thác. Hiện thực trước cách mạng tháng Tám vẫn được khai thác với cách nhìn mới. Đề tài HT hóa nông nghiệp, công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội được khai thác nhiều  Các tác phẩm tiêu biểu (SGK)
- Thơ ca có một mùa bội thu. Tập trung thể hiện cảm hứng: sự hoà hợp giữa cái riêng với cái chung, ca ngợi chủ nghĩa xã hội, cuộc sống mới, con người mới, nỗi đau chia cắt, nỗi nhớ thương với miền Nam ruột thịtCác tác phẩm tiêu biểu Gió lộng – Tố Hữu, Ánh sáng và phù sa - Chế Lan Viên, Riêng chung – Xuân Diệu 
- Kich cũng có những thành tựu mới với các tác phẩm Một đảng viên – Học Phi, Quẫn – Lộng Chương, Chị Nhàn, Nổi gió - Đào Hồng Cẩm.
c) Giai đoạn (1965-1975):
 - Văn học giai đoạn này tập trung viết về cuộc kháng chiến chống đế quốc Mĩ. Chủ đề bao trùm là ca ngợi tinh thần yêu nước và chủ nghĩa anh hùng cách mạng. 
- Văn xuôi chặng đường này phản ánh cuộc sống, chiến đấu và lao động, khắc hoạ thành công con người Việt Nam anh dũng, kiên cường, bất khuất ở cả hai miền Nam - BắcNgười mẹ cầm súng - Nguyễn Thi, Rừng xà nu - Nguyễn Trung Thành, Hòn đất – Anh Đức ; Kí - Nguyễn Tuân, Vùng trời – Hữu Mai, Dấu chân người lính – Nguyễn Minh Châu 
- Thơ ca chống Mĩ đạt tới thành tựu xuất sắc, đánh dấu bước tiến mới của nền thơ hiện đại Việt Nam thể hiện không khí, khí thế, lí tưởng của toàn thể dân tộc, đề cập tới sứ mạng lịch sử và ý nghĩa nhân loại của cuộc kháng chiến chống Mĩ Thơ đào sâu chất hiện thực bên cạnh đó là sức khái quát, chất suy tưởng, chính luận. Các tác giả tác phẩm chính (SGK).
- Kich sân khấu có nhiều thành tựu mới
- Về lí luận phê bình tập trung ở một số tác giả Vũ Ngọc Phan, §ặng Thai Mai, Hoài Thanh, Xuân Diệu, Chế Lan Viên..
-Văn học trong vùng tạm chiếm có sự phát triển, tuy nhiên cũng không có điều kiện gọt giũa đê đạt tới một sự thành công lớn...
3. Những đặc điểm cơ bản của VHVN 1945-1975
a) Nền văn học chủ yếu vận động theo hướng cách mạng hoá, gắn bó sâu sắc với vận mệnh chung của đất nước:
 Văn nghệ trở thành vũ khí sắc bén phục vụ kịp thời cho sự nghiệp CM, hiện thực cách mạng khơi nguồn cảm hứng s¸ng tạo cho VH. VH gắn bó sâu sắc và ăn nhịp với từng chặng đường của lịch sử dân tộc, theo sát từng nhiệm vụ chính trị của đất nước Tổ quốc, CNXH đã trở thành một nguồn cảm hứng trở thành đề tài lớn của văn học
 b) Nền văn học hướng về đại chúng:
 - Nhân dân là là đối tượng phản ánh, thưởng thức, nguồn bổ sung lực lượng s¸ng tác cho văn họcChính nhân dân trở thành cảm hứng chủ đạo, trở thành đề tài cho các tác phẩm...
 - Nội dung: Phản ánh cuộc sống, khát vọng, phẩm chất anh hùng, vẻ đẹp tâm hồn, khả năng và con đường tất yếu đi đến với cách mạng của nhân dân
- Hình thức: tác phẩm ngắn gọn, sử dụng các thể loại truyền thống, ngôn ngữ trong sáng giản dị dễ hiểu.
VD: “Thằng tây chớ cậy sức dài
Chúng tao dù nhỏ nhưng dai hơn mày 
Chúng tao thức bốn đêm rồi
Ăn cháo ba bữa chạy mười chín cây
Bây giờ mới gặp mày đây
Sức tao còn đủ bắt mày hàng tao”
“Chị em phụ nữ Thái Bình
Ca nô đội lệch vừa xinh, vừa giòn
Người ta nhắc chuyện chồng con
lắc đầu nguây nguẩy em còn đánh Tây”
c) Nền văn học chủ yếu mang khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn:
 - Khuynh hướng sử thi: Văn học đã tái hiện những mốc son chói lọi trong lịch sử dân tộc, ®Ò cËp ®Õn nh÷ng vÊn ®Ò träng ®¹i cña §N (chống Pháp, chống Mĩ, xây dựng chủ nghĩa xã hội), những nhân vật đại diện tiêu biểu cho lí tưởng dân tộc, gắn bó số phận với cả cộng đồng ...  tõ ©m h­ëng dµo d¹t, nhÞp nhµng cña bµi th¬. §ã lµ nhÞp cña nh÷ng con sãng trªn biÓn liªn tiÕp triÒn miªn. §ã cßn lµ nçi lßng ®ang trµn ngËp, ®ang khao kh¸t t×nh yªu v« h¹n, ®ang ®ång ®iÖu víi sãng biÓn.
- Qua h×nh t­îng sãng Xu©n Quúnh ®· diÔn t¶ võa cô thÓ võa sinh ®éng nhiÒu tr¹ng th¸i t©m tr¹ng nh÷ng cung bËc t×nh c¶m kh¸c nhau trong tr¸i tim cña ng­êi phô n÷ ®ang r¹o rùc kh¸t khao yªu ®­¬ng.
+ Mçi tr¹ng th¸i t©m hån cô thÓ cña ng­êi phô n÷ ®ang yªu ®Òu cã thÓ t×m thÊy sù t­¬ng ®ång cña nã víi mét khÝa c¹nh, mét ®Æc tÝnh nµo ®ã cña cuéc sèng.
+ Dïng h×nh t­îng sãng ®Ó biÓu hiÖn còng ch­a ®ñ ch­a hÕt, ch­a tho¶ c¸i t«i tr÷ t×nh cña nhµ th¬ nhiÒu khi trùc tiÕp nãi lªn t×nh c¶m tha thiÕt m·nh liÖt cña m×nh.
- Xu©n Quúnh ®· m­în h×nh t­îng sãng ®Ó nãi vµ nghÜ vÒ t×nh yªu.
+ §ã lµ cuéc hµnh tr×nh khëi ®Çu, lµ sù tõ bá c¸i chËt chéi, nhá hÑp ®Ó t×m ®Õn mét t×nh yªu bao la réng lín vµ cuèi cïng lµ kh¸t väng ®­îc sèng hÕt m×nh trong t×nh yªu vÜnh viÔn ho¸ t×nh yªu cña m×nh.
+ Nh÷ng ý nghÜ nµy cã vÎ tù do t¶n m¹n nh­ng tõ chiÒu s©u cña thi thø vÉn cã sù vËn ®éng nhÊt qu¸n.
b) Ph¸t biÓu c¶m nhËn cña m×nh.
- Qua h×nh t­îng sãng vµ c¶ bµi th¬ chóng ta cã thÓ c¶m nhËn ®­îc vÎ ®Ñp t©m hån cña ng­êi phô n÷ trong t×nh yªu. Ng­êi phô n÷ Êy m¹nh b¹o chñ ®éng bµy tá nh÷ng kh¸t khao yªu ®­¬ng m·nh liÖt vµ nh÷ng rung ®éng r¹o rùc trong lßng m×nh.
Ng­êi phô n÷ còng kh«ng cßn nhÉn nhôc cam chÞu n÷a. NÕu “Sãng kh«ng hiÓu næi m×nh” th× sãng døt kho¸t tõ bá n¬i chËt hÑp ®ã “T×m ra tËn bÓ” ®Õn víi c¸i cao réng bao dung -> ®ã lµ nÐt míi mÎ hiÖn ®¹i trong t×nh yªu.
T©m hån phô n÷ giµu khao kh¸t, kh«ng yªn lÆng. §ã lµ t©m hån trong s¸ng thuû chung v« h¹n.
-> Quan niÖm t×nh yªu nh­ vËy rÊt gÇn gòi víi mäi ng­êi cã gèc rÔ trong t©m hån cña d©n téc
10. Tæ chøc «n tËp t¸c phÈm cña NguyÔn Tu©n
So s¸nh Ch÷ ng­êi tö tï ng÷ v¨n 11 víi Ng­êi l¸i ®ß s«ng §µ. NhËn xÐt nh÷ng ®iÓm kh«ng thèng nhÊt vµ kh¸c biÖt cña phong c¸ch nghÖ thuËt NguyÔn Tu©n tr­íc vµ sau c¸ch m¹ng th¸ng 8 n¨m 1945
10. Phong c¸ch nghÖ thuËt NguyÔn Tu©n
Qua truyÖn Ch÷ ng­êi tö tï vµ tuú bót Ng­êi l¸i ®ß s«ng §µ cã thÓ nh©n ra nh÷ng ®iÓm thèng nhÊt vµ kh¸c biÖt cña phong c¸ch nghÖ thuËt NguyÔn Tu©n tr­íc vµ sau c¸ch m¹ng th¸ng 8 n¨m 1945
- Nh÷ng ®iÓm thèng nhÊt
+ Cã c¶m høng m·nh liÖt tr­íc nh÷ng c¶nh t­îng ®éc ®¸o, t¸c ®éng m¹nh vµ gi¸c quan nghÖ sÜ.
+ TiÕp cËn thÕ giíi thiªn vÒ ph­¬ng diÖn thÈm mÜ, tiÕp cËn con ng­êi thiªn vÒ ph­¬ng diÖn tµi hoa nghÖ sÜ.
+ Ngßi bót tµi hoa uyªn b¸c.
- Nh÷ng ®iÓm kh¸c biÖt
Ch÷ ng­êi tö tï lµ truyÖn ng¾n x©y dùng thÕ giíi nghÖ thuËt b»ng h­ cÊu.
Ng­êi l¸i ®ß s«ng §µ lµ thÓ ký ghi chÐp ng­êi thùc, viÖc thùc, t­ liÖu phong phó dùa trªn sù kh¶o s¸t nghiªn cøu hiÖn thùc, ®ång thêi trùc tiÕp bé lé c¸i t«i cña nhµ v¨n.
Phong c¸ch nghÖ thuËt cña nhµ v¨n cã thÓ biÕn ®æi khi thÕ giíi quan vµ t­ t­ëng cña nhµ v¨n thay ®æi. Ch÷ ng­êi tö tï vµ Ng­êi l¸i ®ß s«ng §µ thÓ hiÖn rÊt râ phong c¸ch nghÖ thuËt cña NguyÔn Tu©n.
+ NÕu trong Ch÷ ng­êi tö tï NguyÔn Tu©n ®i t×m c¸i ®Ñp trong qu¸ khø Vang bãng mét thêi th× trong Ng­êi l¸i ®ß s«ng §µ nhµ v¨n t×m c¸i ®Ñp trong cuéc sèng hiÖn t¹i.
+ Trong Ch÷ ng­êi tö tï NguyÔn Tu©n ®i t×m chÊt tµi hoa nghÖ sÜ ë tÇng líp nh÷ng con ng­êi ®Æc tuyÓn, cßn trong Ng­êi l¸i ®ß s«ng §µ ¤ng ®i t×m chÊt tµi hoa nghÖ sÜ trong ®¹i chóng nh©n d©n c¸i ®Ëp m¹nh vµo c¸c gi¸c quan nghÖ sÜ cña «ng giê ®©y lµ nh÷ng thµnh tÝch cña nh©n d©n trong lao ®éng .
Phong c¸ch NguyÔn Tu©n trong Ng­êi l¸i ®ß s«ng §µ:
+ C¶m høng ®Æc biÖt víi nh÷ng g× g©y c¶m gi¸c m¶nh liÖt (c¶nh th¸c d÷ S«ng §µ vµ vÎ ®Ñp ®Çy chÊt th¬ cña dßng s«ng).
+ Kh¸m ph¸ con ng­êi tµi hoa nghÖ sÜ tµi ba trong nghÖ thuËt “ng­êi l¸i ®ß v­ît th¸c leo ghÒnh” mét tay l¸i ®ß ra hoa.
+ Ngoµi bót tµi hoa uyªn b¸c trong nh÷ng so s¸nh liªn t­ëng h×nh ¶nh ®Çy gîi c¶m vËn dông tri thøc nhiÒu ngµnh v¨n häc nghÖ thuËt kh¸c nhau ®Ó quan s¸t miªu t¶ hiÖn thùc.
+ Ng«n ng÷ phong phó, ®iªu luyÖn, giµu gi¸ trÞ t¹o h×nh.
11. Tæ chøc «n tËp T¸c phÈm Ai ®Æt tªn cho dßng s«ng ? cña Hoµng Phñ Ngäc T­êng
C¶m høng thÈm mÜ vµ v¨n phong cña Hoµng Phñ Ngäc T­êng qua ®o¹n trÝch bót kÝ Ai ®· ®Æt tªn cho dßng s«ng.
11. Ai ®Æt tªn cho dßng s«ng cña Hoµng Phñ Ngäc T­êng
a) C¶m høng thÈm mÜ :
 - Ngîi ca vÎ ®Ñp thiªn nhiªn phong phó ®a d¹ng, huyÒn ¶o nh­ ®êi sèng, nh­ t©m hån con ng­êi.
 - Cô thÓ lµ c¶nh vËt s«ng H­¬ng, con s«ng g¾n bã víi lÞch sö, v¨n ho¸ cña HuÕ vµ còng lµ cña d©n téc, qua ®ã, thÓ hiÖn sù yªu mÕn say mª vÎ ®Ñp cña dßng s«ng, ®Êt n­íc.
 * NÐt ®Æc s¾c cña v¨n phong Hoµng Phñ Ngäc T­êng 
 - Soi bãng t©m hån víi t×nh yªu quª h­¬ng ®Êt n­íc vµo ®èi t­îng miªu t¶ khiÕn ®èi t­îng trë nªn lung linh, huyÒn ¶o, ®a d¹ng nh­ ®êi sèng, nh­ t©m hån con ng­êi.
- Søc liªn t­ëng kú diÖu, sù phong phó vÒ kiÕn thøc ®Þa lý, lÞch sö, v¨n ho¸, nghÖ thuËt vµ nh÷ng tr¶i nghiÖm cña b¶n th©n
- Ng«n ng÷ phong phó, uyÓn chuyÓn, giµu h×nh ¶nh, giµu chÊt th¬, sö dông nhiÒu biÖn ph¸p tu tõ nh­ : so s¸nh, nh©n ho¸, Èn dô, 
- Cã sù kÕt hîp hµi hoµ cña c¶m xóc vµ trÝ tuÖ, chñ quan vµ kh¸ch quan.
Ho¹t ®éng 2 - Tæ chøc h­íng dÉn häc ë nhµ
II. H­íng dÉn häc ë nhµ
 VÒ nhµ lµm bµi tËp 7 vµ bµi tËp 11
 KÝ duyÖt cña ttcm vµ bgh nhµ tr­êng :
kIÓM TRA TæNG HîP CUèI HäC Kú I
I- Môc tiªu cÇn ®¹t
 A. Môc tiªu bµi häc 
 - Cñng cè nh÷ng kiÕn thøc, kÜ n¨ng c¬ b¶n vÒ V¨n häc, TiÕng ViÖt vµ Lµm v¨n trong häc k× I.
- LuyÖn kÜ n¨ng lµm bµi kiÓm tra tæng hîp.
- Bµy tá ý kiÕn riªng mét c¸ch chÆt chÏ, thuyÕt phôc víi mét ®Ò tµi gÇn gòi, quen thuéc vÒ v¨n häc hoÆc ®êi sèng.
B. ph­¬ng tiÖn thùc hiÖn 
 ThiÕt kÕ bµi d¹y, ®Ò bµi ph¸t cho tõng häc sinh.
b.TiÕn tr×nh d¹y häc 
Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß
Néi dung cÇn ®¹t
Ho¹t ®éng 1 - H­íng dÉn tr¶ lêi c©u hái phÇn tr¾c nghiÖm
I. PhÇn tr¾c nghiÖm
§¸p ¸n ®óng lµ:
C©u
1
2
3
4
5
6
§¸p ¸n
C
A
A
B
B
B
C©u
7
8
9
10
11
12
§¸p ¸n
B
A
C
B
D
A
Ho¹t ®éng 2 - H­íng dÉn tr¶ lêi c©u hái phÇn tù luËn.
II. PhÇn tù luËn
§Ò 1:
a) Giíi thiÖu hoµn c¶nh s¸ng t¸c bµi Tuyªn ng«n ®éc lËp cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh.
§Ò 1:
a) Hoµn c¶nh s¸ng t¸c bµi Tuyªn ng«n ®éc lËp
Sau hµng ngµn n¨m d­íi chÕ ®é thùc d©n. Th¸ng 8 n¨m 1945 nh©n d©n ViÖt Nam d­íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng ®· lµm cuéc c¸ch m¹ng th¾ng lîi, giµnh l¹i ®éc lËp tù do cho ®Êt n­íc. 
+ 20 v¹n qu©n T­ëng vÉn lu«n r×nh rËp ë biªn giíi phÝa B¾c l¨m le x©m l­îc ViÖt Nam.
+ Qu©n Anh nóp d­íi chiªu bµi qu©n ®ång minh nh¶y vµo miÒn Nam - ViÖt Nam.
+ Thùc d©n Ph¸p vÉn ch­a th«i ý ®å muèn quay trë l¹i c­íp n­íc ta mét lÇn n÷a.
Tr­íc t×nh h×nh trªn ngµy 26.8.1945 Chñ tÞch Hå ChÝ Minh tõ chiÕn khu ViÖt B¾c vÒ Hµ Néi. T¹i c¨n nhµ sè 48 phè Hµng Ngang ng­êi ®· so¹n th¶o v¨n b¶n Tuyªn ng«n ®éc lËp ngµy 2.9 n¨m 1945 t¹i qu¶ng tr­êng Ba §×nh - Hµ Néi tr­íc hµng v¹n ®ång bµo, HCM thay mÆt chÝnh phñ l©m thêi n­íc ViÖt Nam D©n chñ céng hoµ ®äc b¶n Tuyªn ng«n ®éc lËp khai sinh ra n­íc ViÖt Nam míi. tuyªn bè tr­íc nh©n d©n vµ thÕ giíi quyÒn ®éc lËp d©n téc, quyÒn tù do b×nh ®¼ng cña ng­êi d©n ViÖt Nam vµ kh¼ng ®Þnh ý chÝ quyÕt t©m s¾t ®¸ cña toµn d©n ViÖt Nam quyÕt b¶o vÖ nÒn ®éc lËp tù do cña m×nh.
Tuyªn ng«n ®éc lËp ®­îc xem lµ b¶n tuyªn ng«n thø 3 cña d©n téc ViÖt Nam sau Nam quèc s¬n hµ (XI) vµ B×nh ng« ®¹i c¸o (XV)
b) Ph©n tÝch nghÖ thuËt lËp luËn trong t¸c phÈm Tuyªn Ng«n §éc LËp cña Hå ChÝ Minh.
- X¸c ®Þnh ba phÇn cña v¨n b¶n vµ néi dung cña tõng phÇn.
- Trªn c¬ së ®ã ph©n tÝch râ tÝnh l«gic, chÆt chÏ cña lËp luËn
b) NghÖ thuËt lËp luËn cña Tuyªn ng«n ®éc lËp :
- Më ®Çu : Nªu nguyªn lý chung : TÊt c¶ mäi ng­êi vµ c¸c d©n téc ®Òu cã quyÒn b×nh ®¼ng quyÒn ®­îc sèng, quyÒn tù do vµ quyÒn m­u cÇu h¹nh phóc.
- Chøng minh nguyªn lÝ :
+ Thùc d©n Ph¸p lµ ng­êi lµm tr¸i nguyªn lý (tè c¸o téi ¸c mäi mÆt cña thùc d©n Ph¸p ®èi víi nh©n d©n ta).
+ Nh©n d©n ta lµ ng­êi lµm ®óng nguyªn lÝ (®· ®èi xö nh©n ®¹o víi ng­êi Ph¸p, ®· ®øng lªn giµnh chÝnh quyÒn tõ tay ng­êi NhËt ®Ó lËp nªn n­íc ViÖt Nam D©n Chñ Céng Hoµ.
- Tuyªn ng«n : Nªu ý nghÜa cña b¶n “Tuyªn ng«n ®éc lËp” kªu gäi nh©n d©n thÕ giíi ñng hé quyÒn ®éc lËp, tô do cña d©n téc ViÖt Nam ®Ó dÉn ®Õn lêi tuyªn bè cuèi cïng víi thÕ giíi vÒ quyÒn ®éc lËp, tù do thiªng liªng vµ bÊt kh¶ x©m ph¹m cña d©n téc ViÖt Nam => NghÖ thuËt lËp luËn: chÆt chÏ, logic cã tÝnh thuyÕt phôc cao.
§Ò 2 :
a) Giíi thiÖu bµi th¬ T©y TiÕn cña Quang Dòng
§Ò 2 :
a) Bµi th¬ T©y tiÕn
- T©y tiÕn ®­îc Quang Dòng s¸ng t¸c ®· rêi xa ®¬n vÞ cò, vµo mét ngµy ë Phï L­u Chanh n¨m 1948.
- Bµi th¬ lµ sù håi t­ëng cña Quang Dòng vÒ ®oµn qu©n T©y TiÕn, vÒ c¶nh vËt vµ con ng­êi T©y B¾c ë mét thêi gian khæ, oai hïng. TÊt c¶ ®Òu ®­îc thÓ hiÖn qua mét t©m hån l·ng m¹n, nÆng t×nh yªu Quª h­¬ng ®Êt n­íc vµ b»ng mét bót ph¸p tµi hoa ®éc ®¸o.
- Bµi th¬ ®­îc cÊu tróc thµnh bèn ®o¹n:
+ Khung c¶nh chiÕn tr­êng T©y TiÕn qua trang th¬ Quang Dòng võa hïng vÜ d÷ déi, l¹i võa th¬ méng tr÷ t×nh. Bªn c¹nh nói rõng hiÓm trë víi ®é cao rîn ng­êi lµ mét m¸i nhµ thÊp tho¸ng Èn hiÖn trong m­a l­ng chõng nói, bªn c¹nh vïng ®Êt hoang d¹i chøa ®Çy bÝ mËt ghª gím cña rõng thiªng víi th¸c gÇm thÐt, víi cäp trªu ng­êi lµ mét b¶n lµng cã c¬m lªn khãi, cã mïi th¬m nÕp x«i vµ nh÷ng c« g¸i xinh ®Ñp.
+ T©y B¾c duyªn d¸ng mü lÖ hiÖn lªn qua th¬ Quang Dòng thËt t­¬i m¸t th¬ méng víi nh÷ng ®ªm liªn hoan v¨n nghÖ rùc rì mang mµu s¾c cña ph­¬ng xa xø l¹.
+ Trªn nÒn thiªn nhiªn hïng vÜ th¬ méng, ng­êi lÝnh T©y TiÕn hiÖn ra mang vÎ ®Ñp lÉm liÖt hµo hïng vµ sang träng. Sang träng ë t­ thÕ ra ®o, coi c¸i chÕt nhÑ nh­ l«ng hång, ë nh÷ng giÊc m¬ l·ng m¹n ë ng­êi thanh niªn Hµ Néi, lµ vÎ ®Ñp bi tr¸ng cña ng­êi lÝnh c¶ khi sèng vµ khi ®· hi sinh.
+ Bµi th¬ kÕt thóc víi lêi thÒ son s¾t cña ng­êi lÝnh T©y TiÕn quyÕt chiÕn ®Êu cïng ®ång ®éi, sèng trong ®ång ®éi : “Hån vÒ SÇm Nøa ch¼ng vÒ xu«i”
b) §ång c¶m vµ chia sÎ trong x· héi ta ngµy nay
Dµn bµi :
a) Më bµi : Giíi thiÖu vÒ ®ång c¶m vµ chia sÎ trong x· héi ta ngµy nay.
- Tr×nh bµy kh¸i qu¸t suy nghÜ cña b¶n th©n.
b) Th©n bµi:
* Gi¶i thÝch vÒ ®ång c¶m vµ sÎ chia :
+ §ång c¶m lµ sù c¶m th«ng, rung c¶m tr­íc mäi viÖc, mét ng­êi nµo ®ã trong cuéc sèng.
+ SÎ chia lµ hµnh ®éng quan t©m, san sÎ vËt chÊt vµ tinh thÇn gi÷a ng­êi víi ng­êi.
* BiÓu hiÖn cña ®ång c¶m, sÎ chia :
- Trong cuéc sèng kh«ng thÓ thiÕu ®i t×nh th­¬ng yªu, sù quan t©m gi÷a ng­êi víi ng­êi.
+ Khi gÆp ng­êi bÞ n¹n, ng­êi sèng c« ®¬n kh«ng n¬i n­¬ng tùa chóng ta gióp ®ì, an ñi ®éng viªn.
+ Khi mét ng­êi b¹n, ng­êi th©n cã chuyÖn buån.
- §ång c¶m, sÎ chia ®­îc biÓu hiÖn ë nh÷ng nghÜa cö cao ®Ñp.
+ Quyªn gãp, ñng hé lµm viÖc thiÖn.
VD : C¸c cuéc vËn ®éng ñng hé, tÕt v× ng­êi nghÌo, nèi vßng tay lín, ñng hé ®ång bµo bÞ lò lôt, thiÖt h¹i do c¬n b·o, lò,
- Chia sÎ ®ång c¶m chÝnh lµ ®éng lùc h­íng con ng­êi tíi nh÷ng ®iÒu tèt ®Ñp. Nã cã vai trß quan träng trong x· héi ngµy nay, lµ c¬ së ®Ó §Êt N­íc ph¸p triÓn v÷ng m¹nh.
- §ång c¶m, sÎ chia kh«ng chØ xuÊt hiÖn trong cuéc sèng bén bÒ mµ cßn ®Ó l¹i dÊu Ên trong v¨n th¬.
=> Qua ®ã kh¼ng ®Þnh ®ång c¶m, sÎ chia lu«n lu«n tån t¹i vµ hiÖn h÷u xung quanh cuéc sèng con ng­êi. ThiÕu ®iÒu ®ã cuéc sèng con ng­êi sÏ v« nghÜa, chØ toµn c¸i ¸c, c¸i v« c¶m.
- X· héi ta ngµy nay ®· vµ ®ang thùc hiÖn rÊt tèt vÊn ®Ò ®ång c¶m, sÎ chia.
c) KÕt bµi :