Giáo án Ngữ văn 11: Luyện tập vận dụng kết hợp các thao tác lập luận

Bài :LUYỆN TẬP VẬN DỤNG KẾT HỢP CÁC THAO TÁC LẬP LUẬN 
I/ MỤC TIÊU BÀI HỌC :
 Giúp hs :
Củng cố vững chắc hơn kiến thức và kĩ năng vế các thao tác lập luận phân tích , so sánh , bác bỏ và bình luận .
Nắm vững hơn nguyên tắc và cách thức kết hợp các thao tác lập luận đó trong một văn bản nghị luận .
Vận dụng những điều đã nắm được , để viết một bài ( hoặc một phần bài , một đoạn ) văn nghị luận , trong đó có sử dụng kết hợp ít nhất hai trong số bốn thao tác trên .
II/ PHƯƠNG PHÁP LÊN LỚP :
- Kết hợp giữa ôn tập lí thuyết + luyện tập ; nêu câu hỏi gợi mở .
III/ TIẾN TRÌNH LÊN LỚP :
1/ Oån định lớp :
2/ Kiểm tra bài cũ :
3/ Bài mới :
 Trong chương trình văn học lớp 11 , chúng ta đã học các thao tác : phân tích , , so sánh , bác bỏ , bình luận . Để nắm vững hơn các thao tác trên , tiết học hôm nay chúng ta sẽ hệ thông 1lại các kiến thức và kĩ năng cơ bản , để vận dụng vào viết văn bản nghị luận ngắn về một hiện tượng của đời sống hoặc của vh .
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung
 Gọi 1 hs đọc đọan trích trang 112 SGK , lần lược trả lời các câu hỏi sau đó.
Yêu cầu 1 hs nhớ lại các thao tác lập luận đã học.
Quan điểm của các tác giả đối với vấn đề đó như thế nào?
Các tác giả đã sử dụng thao tác lập luận nào là chủ yếu?
Ngòai ra trong đọan trích còn có thao tác lập luận nào khác nữa không?
Có thể quan niệm một bài (đọan văn) càng sử dụng nhiều thao tác lập luận thì càng có sức hấp dẫn không?
Phải xuất phát từ đâu để chọn được những thao tác lập luận và vận dụng các thao tác đó một các có hiệu quả?
Trình bày 1 luận điểm trong bài văn nghị luận, bàn về một trong những phẩm chất mà người thanh niên cần có.
Trình bày 1 luận điểm trong phần thân bài của dàn bài đã nêu ở bước 1.
Luận cứ để làm sáng tỏ luận điểm trên.
Luận cứ trên chủ yếu sử dụng những thao tác lập luận nào?
Diễn đạt các ý đả tìm được ở trên thành một đọan văn.
 1/ Oân tập cacù kiến thức cơ bản về các thao tác lập luận :
a/ Thao tác lập luận so sánh 
b/ Thao tác lập luận bác bỏ 
c/ Thao tác lập luận phân tích 
d/ Thao tác lập luận bình luận .
2/ hướng dẫn giải bài tập :
Bài 1 :
a/ đoạn trích viết về ảnh hưởng thơ văn Pháp , đối với cá nhà thơ mới VN , trong những năm 30 của tk XX .
 Quan điểm của các tác giả về vấn đề này như sau:
Thơ văn Pháp không làm mất bản sắc VN .
Trong nt ảnh hưởng không phải là mô phỏng , mà thực chất là học tập , tiếp thu một cách sáng tạo , chuyển cái của người thành cái của mình :”hồn thơ Pháp hễ chuyển được vào thơ Việt , là đã Việt hóa hoàn toàn” .
Aûnh hưởng bao giờ cũng thông qua chủ thể thẩm mĩ , nên ảnh hưởng của các nhà thơ Pháp đối với các nhà thơ VN có những biểu hiện riêng không giống nhau .
Những sự mô phỏng ngu muội lập thức bị đào thải .
b/Các tác giả đã sử dụng thao tác lập luận so sánh là chủ yếu để làm nổi bật cái nét riêng trong sự ảnh hưởng của thơ Pháp với các nhà thơ VN : Thế Lữ , Xuân Diệu , Huy Cận, Hàn Mặc Tử , Chế Lan Viên .
 Ngoài ra còn có thao tác lập luận bình luận :để bàn bạc mở rộng thêm vấn đề ở đoạn cuối (có thể xem đây là thao tác tổng hợp vấn đề sau khi đã nêu các trường hợp cụ thể )
 c/ Một bài hoặc một đoạn văn có sức lôi cuốn hấp dẫn , thì thường được sử dụng nhiều thao tác lập luận kết hợp . Bởi vì nếu sử dụng một thao tác một thao tác lập luận , thì không nd bài văn , đoạn văn sẽ đơn điệu nhàm chán , mà vấn đề được đưa ra bàn luận cũng không được phân tích một cách cặn kẽ , thấu đáo .
 Việc chọn chính xác các thao tác lập luận và vận dụng tổng hợp các thao tác đó trong một bài văn cụ thể , phải xuất phát từ yêu cầu nêu bật nd vấn đề được bàn luận trong bài văn , hoặc đoạn văn .
 Muốn đánh giá sự thành công của việc vận dụng tổng hợp nhiều thao tác lập luận , thì phải dựa vào sự lôi cuốn , thuyết phục ,của nd trong 1 bài , đoạn văn đạt đến mức độ nào . Nếu nd vấn đề được bàn luận không có sự hấp dẫn thì đồng nghĩa với việc vận dụng các thao tác lập luận không thành công.
 Bài 2 :
-Dàn ý :3 bước.
Bước 1:
+Việc học thì bất cứ ở thời đại nào cũng có ý nghĩa và rất cần thiết đối với bản thân người học , gia đình và xã hội .
+Thanh niên ngày nay trước yêu cầu thực tế cần có tinh thần ham học hỏi.
+Có ý thức ham học hỏi sẽ thành công trong cuộc sống.
+Tích lũy được kinh nghiệm của nhiều người làm tài sản vô giá cho bản thân.
+Thường xuyên học hỏi ở người kkhác sẽ tránh được tình trạng nghèo nàn về kiến thức trên tất cả các lĩnh vực của đời sống.
+Tinh thần ham học hỏi của mỗi người có ý nghĩa to lớn vào sự nghiệp chung của tòan xã hội.
Bước 2:
Trình bày một luận điểm trong phần thân bài ở dàn ý trên:
-Có ý thức học hỏi sẽ thành công trong cuộc sống.
+Thực tế đã cho thấy những ai có tinh thần ham học hỏi để trao dồi kiến thức là những người dễ dàng tìm đến thành công ở lĩnh vực mà mình theo đuổi.
+Chẳng hạn một người muốn lập nghiệp bằng con đường kinh doanh trước hết người đó phải có kiền thức sâu rộng về lĩnh vực này , nhưng không chỉ dừng lại ở đó ,việc trao đổi học hỏi ở những người có kinh nghhiệm là việc làm cần thiết và bổ ích vì đây là 1 trong những lĩnh vực có những biến động bất thừng do qui luật cung cầu tạo nên.
+Luận cứ trên sử dụng thao tác lập luận phân tích.Vì có phân tích mới thấy được tính chất , đặc điểm của công việc kinh doanh.Kết hợp thao tác lập luận phân tích+chứng minh thì đọan văn mới trở thành một khối hữu cơ thống nhất.
Bước 3:
-Trong thực tế đời sống gần như đã trở thành một sự bắt buộc tất yếu, đó là tinh thần ham học hỏi của mỗi người.Bằng chứng cho thấy những ai ham học hỏi với mục đích trao dồi kiến thức là những người dễ dàng gặt hái được những thành công ở công việc mình làm.Chẳng hạn một người muốn lập nghiệp bằng con đường kinh doanh , trước hết phải có kiến thức sâu rộng về lĩnh vực này.tuy nhiên như thế vẫn chưa đủ, việc học hỏi trao đổi ở những người khác có kinh nghiệm là việc làm cần thiết, bổ ích , vì đây là lĩnh vực có nhiều biến động bất thường do qui luật cung cầu tạo nên .Bởi thế thường xuyên tìm kiến , trao dồi kiến thức trong cuộc sống là con đường đi đến thành công .
Hướng dẫn ,dặn dò về nhà.
-Đọc thêm bài Mạo hiểm ởcuối luyện tập.
-Luyện tập phần 3.