Giáo án Ngữ văn 10 tiết 19: Làm văn Lựa chọn chi tiết sự việc tiêu biểu trong bài văn tự sự

GIÁO ÁN GIẢNG DẠY
 Tíết 19
Ngày soạn : 18/9/10
Phân môn : Làm văn
LÖÏA CHOÏN CHI TIEÁT SÖÏ VIEÄC TIEÂU BIEÅU TRONG BAØI VAÊN TÖÏ SÖÏ
 I.MUÏC TIEÂU:
1. Kiến thức
 Giuùp hs:
 -Nhaän bieát caùc söï vieäc chi tieát tieâu bieåu trong moät ñoái töôïng khi quan saùt.
 -Bieát löïa choïn ,saép xeáp caùc söï vieäc, chi tieát trong văn bản
2. Kĩ năng 
 - Biết lựa chọn, sắp xếp các sự việc, chi tiết ấy để thể hiện tình cảm, suy nghĩ của mình khi viết văn. 
 II THIẾT BỊ, PHÖÔNG TIEÄN DAÏY HOÏC:.
 SGK,SGV,thieát keá baøi giaûng.
III.TIEÁN TRÌNH BAØI HOÏC:
Kieåm tra baøi cuõ: (5 p) 
 Bài: RA – MA BUỘC TỘI
 Yêu cầu:
 1. GV kiểm tra vở soạn HS .
 2. Cảm nhận của em về vẻ đẹp của Rama và Xita?
 HS trả lời theo bài học
2.Lôøi vaøo baøi( 2 p) 
 Có người băn khoăn: tại sao khi kết thúc truyện cổ tích Tấm Cám, tác giả dân gian lại để cho nhân vật Tấm lại giết chết Cám. Điều băn khoăn đó cũng hợp lí. Nhưng đó là cách kết thúc truyện của tác giả dân gian để thể hiện quan điểm “Ác giả ác báo” của nhân dân ta. Từ điều đó, ta thấy rằng việc lựa chọn và đă vào một chi tiết trong câu chuyện là vô cùng quan trọng. Cụ thể phải lựa chọn như thế nào, ta cùng nhau tìm hiểu bài học hôm nay. 
3. Tổ chức dạy học (35 p)
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GV VAØ HS
YEÂU CAÀU CAÀN ÑAÏT
Hoạt động 1: Tìm hiểu chung
Mục tiêu 
Giúp HS nhận thức tự sự và biểu cảm là gì
Phân biệt dược hai thao tác 
ứng dụng được vào bài tập
Tổ chức thực hiện
Gọi học sinh đọc sgk mục I và tìm hiểu khái niệm 
- Thao tác 1: Tìm hiểu khái niệm tự sự
+ GV: Em hãy cho biết thế nào là tự sự?
+ HS: Phát biểu.
* Kết quả :
GV : Hình thaønh khaùi nieäm töï söï, khaùi nieäm söï việc trong vaên baûn.
HS ghi bài 
Thao tác 2: Söï vieäc là gì ?
-Trong khái niệm veà töï söï coù nhaéc ñeán thuaät ngöõ söï vieäc . Vaäy theo em theá naøo laø söï vieäc ? 
HS trả lời
* GV chốt lại – HS ghi 
- Thao tác 3: Theá naøo laø söï vieäc tieâu bieåu?
- HS trả lời 
* GV dùng Vd minh họa : Ta coù theå hình dung coát truyeän cuûa truyeän coå tích Taám Caùm töø nhöõng söï vieäc tieâu bieåu s
-sv1:Taám laø hieän thaân cuûa soá phaän baát haïnh.
-sv2:Taám chuyeån noãi nieàm baát haïnh ,ñaùng thöông thaønh cuoäc ñaáu tranh khoâng khoan nhöông ñeå giaønh haïnh phuùc
HS theo dõi ghi bài 
Thao tác 4 : Chi tieát:
-Theá naøo laø chi tieát?
HS trả lời 
* GV minh họa VD:Trong söï vieäc 1 “Taám laø hieän thaân cuûa soá phaân baát haïnh” cuûa vaên baûn töï söï Taám Caùm coù caùc chi tieát sau:
+Taám moà coâi caû cha laãn meï.
+Taám phaûi laøm nhieàu vieäc vaát vaû.
+Taám bò ñoái xöû taøn nhaãn,bò meï con caùm tìm moïi caùch tieâu dieät ñeán cuøng.
* Kết luận 
-Em coù nhaän xeùt gì veà yù nghóa cuûa vieäc löïa choïn söï vieäc chi tieát tieâu bieåu?
HS phát biểu cách hiểu 
GV định hứớng chung
- HS ghi lại
Hoạt động 2: Gọi học sinh đọc mục II và thực hiện các yêu cầu ở sgk.
Mục tiêu :
Vận dụng kiến thức đã học để làm bìa tập
 - Thao tác 1: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu bài tập 1.
Höôùng daãn HS thöïc hieä caùc yeâu caàu cuûa SGK)
-Taùc giaû daân gian keå chuyeän gì qua truyeän An Döông Vuông vaø Mò Chaâu ,Troïng Thuûy?
-Theo em ,söï vieäc Troïng Thuûy vaø Mò Chaâu chia tay nhau vaø caùc chi tieátTroïng Thuûy hoûiø Mò Chaâu :() “Ta laïi tìm naøng laáy gì laøm daáu?”, Mò Chaâu traû lôøi”thieáp coù aùo gaám loâng ngoãng()ñi ñeán ñaâu seõ röùt loâng ngoãng maø raéc ôû ngaõ ba ñöôøng ñeå laøm daáu”coù phaûi laø nhöõng chi tieát ,söï vieäc tieâu bieåu khoâng?
- HS thảo luận và trình bày
* Kết quả :
- GV định hướng chung
HS ghi lại
Thao tác 2: Bài tập 2 
GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời 
-Töø vd trong SGK töôûng töôïng ngöôøi con trai laõo Haïc(nhaân vaät chính trong tp “laõo Haïc “ cuûa Nam Cao) trôû veà laøng sau CMT8(HS ñoïc ñoaïn töôûng töôïng naøy)
-Haõy choïn 1 söï vieäc roài keå laïi vôùi moät so áchi tieát tieâu bieåu ?
HS thực hiện : 4p- trả lời
GV định hướng cách hiểu
- HS ghi lại 
Thao tác 4 : Hướng dẫn học sinh tìm hiểu cách chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu
+ GV: Em rút ra được gì về cách lựa chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu qua 2 vd trên?
+ HS: Phát biểu.
* Kết luận 
- Gvđịnh hướng 
- HS làm bài
-Ghi nhớ - SGK 
Hoạt động 3: Hướng dẫn học sinh làm các bài tập Luyện tập trang 63 +64
Mục tiêu :
Rèn luyện kiến thức vào BT
Tổ chức thực hiện
- Thao tác 1: Hướng dẫn học sinh làm bài tập 1/trang64 
+ GV: Kể lại truyện “Hòn đá xấu xí”, có người định bỏ chi tiết “ hòn đá xấu xí. . .đi nơi khác”, như vậy có được không? Vì sao?
+ HS: Phát biểu.
* Kết quả :
- GV định hướng
 HS ghi lại
I. KHAÙI NIEÄM
-Töï söï laø keå chuyeän,phöông thöùc duøng ngoân ngöõ keå chuyeän trình baøy moät chuoãi söï vieäc ,töø söï vieäc naøy ñeán söï vieäc kia,cuoái cuøng daãn ñeán moät keát thuùc ,theå hieän moät yù nghóa.
-Söï vieäc laøcaùi xaûy ra ñöôïc nhaän thöùc coù ranh giôùi roõ raøng , phaân bieät vôùi nhöõng caùi xaûy ra khaùc
-Söï vieäc tieâu bieåu laø söï vieäc quan troïng goùp phaàn hình thaønh coát truyeän.moãi söï vieäc coù theå coù nhieàu chi tieát.
-Chi tieát laø tieåu tieát cuûa taùc phaåm mang söùc chöùa lôùn veà caûm xuùc vaø tö töôûng.(chi tieát coù theå laø 1 lôøi noùi,1 cöû chæ vaø haønh ñoäng cuûa nhaân vaät hoaëc 1 söï
vaät)
-Choïn chi tieát ,söï vieäc tieâu bieåu laø khaâu quan troïng trong quaù trình vieát hoặc keà laïi moät caâu chuyeän.
II.CAÙCH CHOÏN CHI TIEÁT ,SÖÏ VIEÄC TIEÂU BIEÅU.
1. Bài tập 1: 
Truyền thuyết An Dương Vương và Mị Châu - Trọng Thuỷ
-Truyeän An Döông Vöông vaø Mò Chaâu , Troïng Thuûy ñaõ keå chuyeän veà
 +Coâng vieäc xaây döïng vaø baûo veä toå quoác cuûa oâng cha ta (xaây thaønh ,cheá noû)
 +Tình vôï choàng (Mò Chaâu vaø Troïng Thuûy)
 +Tình cha con (An Döông Vöông vaø Mò Chaâu)
-Ñoù laø nhöõng söï vieäc chi tieát tieâu bieåu.Nhöõng söï vieäc chi tieát aáyñeàu môû ra nhöõng böôùc ngoaët,söï vieäc môùi, tình tieát môùi.Neáu thieáu nhöõng chi tieát naøy caâu chuyeän naøy seõ döøng laïi,keùm yù nghóa.
2. Bài tập 2: Về chuyện anh con trai Lão Hạc trở về làng:
-Anh tìm gaëp oâng giaùo vaø theo oâng ñi vieáng moä cha.
+Con ñöôøng daãn hai ngöôøi ñeán nghóa ñòa.Hoï ñöùng tröôùc ngoâi moä thaáp beù.
+Anh thaép höông,maét ñoû hoe,ngheïn ngaøo khoâng noùi neân lôøi.
+Beân caïnh, oâng giaùo cuõng ngaán leä.
-Ngöôøi vieát hoaëc keå chuyeän phaûi xaây döïng ñöôïc coát truyeän.Coát truyeän bao goàm heä thoáng nhaân vaät ,söï vieäc, tình tieát.söï vieäc tình tieát aáy goùp phaàn cô baûn hình thaønh coát truyeän.
3. Cách chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu:
- SGK
Ghi nhớ, SGK
III. LUYEÄN TAÄP 
1. Bài 1: 
- Chi tiết “hòn đá xấu xí được phát hiện và chở đi nơi khác” rất quan trọng, không bỏ đi được. 
- Vì nó làm tăng thêm ý nghĩa : Ở trên đời này có những sự vật, sự việc tưởng bỏ đi được nhưng không thể. Mặt khác, sự chịu đựng và sống âm thầm, không sợ hiểu lầm như đá là tốt.
-Ñaây laø chi tieát khoâng theå boû ñöôïc vì chi tieát naøy raát quan troïng.Noù laøm taêng theâm yù nghóa ôû treân ñôøi naøy coù nhöõng söï vaät ,söï vieäc töôûng nhö boû ñi nhöng laïi voâ cuøng quan troïng.Maët khaùc söï chòu ñöïng vaø soáng aâm thaàm,khoâng sôï hieåu laàm nhö nhö ñaù laø raát toát.
 4.Cuûng coá( 2 p)
 ? Caùch choïn chi tieát söï vieäc tieâu bieåu trong baøi vaên töï söï ? Yêu cầu học sinh nắm được: 
 - Tự sự, sự việc, chi tiết
 - Cách lựa chọn sự việc, chi tiết trong văn tự sự.
 5. Daën doø (1 p)
 HS chuaån bò baøi Truyeän coå tích Taám Caùm. - Làm bài tập 3,4 sách bài tập trang 36 
- Chuẩn bị viết bài làm văn số 2