Giáo án môn Ngữ văn khối 12 - Tiết 16: Thông điệp nhân ngày thế giới phòng chống aids, 1 - 12 - 2003

Tiết 16 Ngày dạy: 27 -09 -2010
THÔNG ĐIỆP NHÂN NGÀY THẾ GIỚI
PHÒNG CHỐNG AIDS, 1-12-2003
( CÔ-PHI AN-NAN )
I.MỤC TIÊU:
1. Kiến thức:
 - Nhận thức được: đại dịch HIV/AIDS là một hiểm họa mang tính toàn cầu nên việc phòng chống AIDS là vấn đề có ý nghĩa bức thiết và tầm quan trọng đặc biệt, là trách nhiệm của mỗi người và mỗi quốc gia;
 - Thấy rõ sức thuyết phục mạnh mẽ của bản thông điệp, tầm nhìn, tầm suy nghĩ sâu rộng của tác giả.
2. Kĩ năng:
- Đọc – hiểu văn bản nhật dụng.
- Biết cách tạo lập văn bản nhật dụng.
- Rèn kĩ năng tự nhận thức
3. Thái độ: Cảm nhận được sức thuyết phục của bài văn.
- Giáo dục HS thái độ nghiêm túc, đúng đắn trong việc phịng chống HIV/AIDS.
II. TRỌNG TÂM:
1. Kiến thức:
-Thông điệp quan trọng nhất gửi toàn thế giới: không thể giữ thái độ im lặng hay kì thị, phân biệt đối xử với những người đang bị nhiễm HIV/AIDS.
-Những suy nghĩ sâu sắc, cảm xúc chân thành của tác giả.
2. Kĩ năng:
 - Đọc – hiểu văn bản nhật dụng.
 - Biết cách tạo lập văn bản nhật dụng.
III. CHUẨN BỊ 
1. GV: Giáo án, SGK,SGV, hướng dẫn chuẩn kiến thức kĩ năng
2. HS: Đọc sgk và nắm nội dung cơ bản, định hướng tìm hiểu các câu hỏi theo các câu hỏi hướng dẫn học bài.
IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
1. Ổn định lớp:
 	kiểm tra sĩ số:
12A2	12B4	 
2. Kiểm tra bài cũ: 
- Trong bài Mấy ý nghĩ về thơ, Nguyễn Đình Thi trình bày đặc trưng của thơ như thế nào?
 + Đầu mối của thơ là tâm hồn con người.
 + Hình ảnh, tư tưởng và tính chân thật trong thơ: Nguyễn Đình Thi khẳng định những hình ảnh thơ ở ngay trong đời thực, vừa lạ lại vừa quen, được sàng lọc bằng nhận thức, tư tưởng của người làm thơ.
 + Ngôn ngữ thơ khác ngôn ngữ các loại hình truyện, kịch, kí. 
- Nêu ý nghĩa của 2 văn bản Mấy ý nghĩa về thơ và Đô – x tôi – ep- xki?
Bài viết không chỉ có giá trị trong những năm năm mươi của thế kỉ XX. Quan điểm về thơ và đặc trưng của thơ của Nguyễn Đình Thi rất sâu sắc và có giá trị lâu dài.
Qua việc dựng chân dung văn học, tác giả đem đến cho người đọc những hiểu biết về Đô-xtôi-ép-xki, nhà văn Nga vĩ đại.
3. Bài mới
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS
NỘI DUNG CẦN ĐẠT
 Hoạt động 1: tạo tâm thế cho HS 
 Hiện giờ, đại dịch HIV/AIDS đang hồnh trên thế giới. Chúng ta phải cĩ thái độ ra sao trước tình hình đĩ, đặc biệt là trước những người bị nhiễm căn bệnh này? Chúng ta sẽ cĩ câu trả lời hợp lí thơng qua việc tìm hiểu bài học hơm nay.
Hoạt động 2: Hướng dẫn HS tìm hiểu tác giả, tác phẩm
-GV: Dựa vào SGK, em hãy trình bày vài nét về tác giả Cơ-phi An-nan?
-GV: Lúc đưa ra văn bản này, Cơ -phi An - nan cĩ những hành động gì? 
*Hoạt động:
 + Ra lời kêu gọi hành động 5 điều về đấu tranh chống lại đại dịch HIV/AIDS
 + Thành lập quỹ sức khoẻ và AIDS tồn cầu
-GV: Khẳng định: Đây là mối quan tâm, là nhiệm vụ hàng đầu trong sự nghiệp chính trị của ơng
+ Cung cấp thêm kiến thức cho học sinh về HIV/AIDS:
o Khái niệm
o Biểu hiện
o Tình trạng cơ thể khi bị nhiễm bệnh
o Mức độ nguy hiểm
o Cách phịng chống
o Trách nhiệm của cá nhân
-GV: Từ đĩ, em hiểu văn bản này thuộc loại văn bản gì? 
+ GV: Cung cấp thêm:
 o Văn bản nhật dụng: - Văn bản nhật dụng: 
đề cập hiện tượng, vấn đề cụ thể, cĩ ý nghĩa quan trọng, bức xúc đang đặt ra trước con người trong cuộc sống hàng ngày như vấn đề mơi trường, bệnh dịch thế kỉ, vấn đề văn hố dân tộc
 o Thơng điệp: Là những lời thơng báo mang ý nghĩa quan trọng đối với nhiều người, nhiều quốc gia.
-GV: Nêu lên hồn cảnh ra đời, mục đích bản thơng điệp? 
-GV:Gọi học sinh đọc văn bản. Yêu cầu đọc: Giọng khẩn thiết, thể hiện được tâm huyết của tác giả.
-HS: Đọc văn bản theo yêu cầu.
-GV: Nêu bố cục văn bản?
-GV: Mở đầu thơng điệp, tác giả đề cập vấn đề gì?
-GV: Tác giả đã điểm lại tình hình thực hiện phịng chống HIV/AIDS như thế nào?
-GV:Nêu những mặt đã làm được và chưa làm được của các quốc gia trong việc phòng chống HIV/AIDS?
-GV: Tác giả đã làm thế nào để cho việc tổng kết tình hình thực tế của mình khơng chỉ trung thực, đáng tin cậy mà còn giàu sức thuyết phục?
-GV:Tác giả đã đề ra những nhiệm vụ cấp bách, quan trọng hàng đầu trong việc phịng chống AIDS?
-GV: Mỗi học sinh cần cĩ thái độ đối với đại dịch này như thế nào? Giả sử em cĩ bạn thân là người mắc phải căn bệnh HIV/AIDS, em sẽ phải làm gì?
-GV: Nêu vài nét về nghệ thuật của bản thông điệp? Nhận xét về câu văn, cách trình bày?
-GV:Nêu ý nghĩa của văn bản? HS nêu
- GV chốt lại
 Nội dung:
- Bản thơng điệp khẳng định phịng chống HIV/AIDS phải là mối quan tâm hàng đầu của tồn nhân loại, và những cố gắng của con người về mặt này vẫn cịn chưa đủ.
- Tác giả tha thiết kêu gọi các quốc gia và tồn thể nhân dân thế giới hãy coi việc đẩy lùi đại dịch đĩ là cơng việc chính của mình, hãy sát cánh bên nhau để cùng “đánh đổ các thành lũy của sự im lặng, kì thị và phân biệt đối xử” với những người bị HIV/AIDS.
 Ý nghĩa: 
- Bản thơng điệp là tiếng nĩi kịp thời trước một nguy cơ đe doạ cuộc sống của lồi người. Nĩ thể hiện thái độ sống tích cực, một tinh thần trách nhiệm cao, tình yêu thương nhân loại sâu sắc.
 - Thơng điệp giúp mọi người biết quan tâm tới hiện tượng đời sống đang diến ra; biết chia sẻ, khơng vơ cảm trước nổi đau của con người.
I.Tìm hiểu chung: 
 1/ Tác giả
- Cô-phi An-nan là người châu Phi da đen đầu tiên được bầu giữ chức vụ Tổng thư kí Liên hợp quốc.
- Ông được trao Giải Nô-ben Hòa bình năm 2001.
2. Tác phẩm
-Thể loại: văn bản nhật dụng.
- Hoàn cảnh ra đời: tháng 12 năm 2003; gửi tới nhân dân toàn thế giới nhân Ngày Thế giới phòng chống AIDS.
- Mục đích: kêu gọi toàn thế giới tích cực tham gia phòng chống HIV/AIDS.
3. Bố cục:
- Đoạn 1: Từ đầu  “yêu cầu thực tế” 
à Phần nêu vấn đề
- Đoạn 2: Tiếp theo  “vào năm 2005”.
à Điểm lại tình hình thực tế
- Đoạn 3: Cịn lại
àPhần nêu nhiệm vụ.
II.Đọc – hiểu văn bản
 1/ Nội dung 
a.Phần nêu vấn đề: Khẳng định nhiệm vụ phòng chống HIV/AIDS đã được toàn thế giới quan tâm và để đánh bại căn bệnh này “phải có sự cam kết, nguồn lực và hành động”.
b.Phần điểm tình hình: Phân tích những mặt đã làm được, chưa làm được của các quốc gia trong việc phòng chống đại dịch HIV/AIDS. Tác giả nêu cụ thể những mặt chưa làm được để gióng lên hồi chuông báo động về nguy cơ của đại dịch HIV/AIDS.
-Phần điểm tình hình không dài nhưng giàu sức thuyết phục và lay động bởi tầm bao quát rộng lớn, những số liệu cụ thể (mỗi phút có khoảng 10 người bị nhiễm HIV), chỉ ra những nguy cơ và nhất là bởi sự bộc lộ những tiếc nuối của tác giả làm được thì thưc tế chúng ta chưa làm được,
c.Phần nêâu nhiệm vụ: Kêu gọi mọi người, mọi quốc gia nỗ lực hơn nữa, đặt vấn đề chống HIV/AIDS lên “vị trí hàng đầu trong chương trình nghị sự về chính trị và hành động thực tế của mình”; không kì thị, phân biệt đối xử với người bị nhiễm HIV/AIDS và phải đoàn kết, hợp tác hơn nữa trong cuộc đấu tranh đẩy lùi căn bệnh thế kỉ.
 2/ Nghệ thuật
- Cách trình bày chặt chẽ, lô gích cho thấy ý nghĩa bức thiết và tầm quan trọng đặc biệt của cuộc chiến chống lại HIV/AIDS.
- Bên cạnh những câu văn truyền thông trực tiếp, có rất nhiều câu văn giàu hình ảnh, cảm xúc.Do đó, tránh được lối “hô hào” sáo mòn, truyền được tâm huyết của tác giả đến người nghe, người đọc.
 3/ Ý nghĩa văn bản
Văn bản tuy ngắn gọn nhưng giàu sức thuyết phục bởi những lí lẽ sâu sắc, những dẫn chứng, số liệu cụ thể, thể hiện trách nhiệm và lương tâm của người đứng đầu Liên hợp quốc. Giá trị của văn bản còn thể hiện ở tư tưởng có tầm chiến lược, giàu tính nhân văn khi đặt ra nhiệm vụ phòng chống căn bệnh thế kỉ.
4. Củng cố, luyện tập:
 - Nêu ý nghĩa của văn bản?
Văn bản tuy ngắn gọn nhưng giàu sức thuyết phục bởi những lí lẽ sâu sắc, những dẫn chứng, số liệu cụ thể, thể hiện trách nhiệm và lương tâm của người đứng đầu Liên hợp quốc. Giá trị của văn bản còn thể hiện ở tư tưởng có tầm chiến lược, giàu tính nhân văn khi đặt ra nhiệm vụ phòng chống căn bệnh thế kỉ.
 - Tìm những bài viết về HIV/AIDS. 
 - Sáng tác những câu khẩu hiệu tuyên truyền về phịng chống AIDS.
5. Hướng dẫn tự học:
 -Học bài. Viết một bài nghị luận bàn về thái độ của học sinh hiện nay với vấn đề HIV/AIDS.
 - Chuẩn bị bài:
Nghị luận về một bài thơ, đoạn thơ.
Câu hỏi:
Thế nào là nghị luận về một bài thơ, đoạn thơ?
Tìm hiểu đề và lập dàn ý cho hai đề bài của sách giáo khoa theo phần hướng dẫn trong mỗi đề bài?
Từ đĩ, nêu lên cách làm bài nghị luận về một bài thơ, đoạn thơ? 
V. Rút kinh nghiệm:
3. Bài mới: