Giáo án môn Ngữ văn khối 12 - Tiết 10: Đọc văn Nguyễn Đình Chiểu, Ngôi sao sáng trong văn nghệ của dân tộc

Ngày soạn: /9/2011 Ngày giảng:12G: /9/2011 
	12H: /9/2011
	12I: /9/2011
Tiết 10 : Đọc văn
 NGUYỄN ĐÌNH CHIỂU ,
 NGÔI SAO SÁNG TRONG VĂN NGHỆ CỦA DÂN TỘC 
 (Phạm Văn Đồng )
I. MỤC TIÊU BÀI DẠY:
1. Về kiến thức: 
Giúp HS tiếp thu được cách nhìn nhận, đánh giá đúng đắn, sâu sắc và mới mẻ của PVĐ về con người và thơ văn Nguyễn Đình Chiểu đúng là một vì sao” càng nhìn càng thấy sáng”
- Phân tích, lí giải để nhận thấy sức thuyết phục, lôi cuốn của bài văn không chỉ bằng các lí lẽ xác đáng, lập luận chặt chẽ, ngôn từ trong sáng, giàu hình ảnh mà còn bằng nhiệt huyết của một con người gắn bó với Tổ Quốc, nhân dân.
2. Về kĩ năng:
- RLKN PT văn nghị luận, các luận điểm, luận cứ.
3. Về thái độ:
- GDHS biết kết hợp hài hòa giữa sự trân trọng những giá trị văn hóa truyền thống với những vấn đề trọng đại đang đặt ra cho thơi đại của mình.
II. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS
1. Thầy: SGK, SGV, TLTK, Thiết kế bài dạy.
2. Trò: SGK, soạn bài theo câu hỏi sgk.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
 * ổn định tỏ chức lớp. (1’) 12 G: 12H: 12I:
 1. Kiểm tra bài cũ: (4’)
 Kiểm tra vở soạn .
 2. Bài mới:
 * Lời vào bài (1’) Nguyễn Đình Chiểu là một chí sĩ yêu nước, một nhà
 thơ lớn của nước ta. Cuộc đời và sự nghiệp của Người là một tấm gương sáng, 
 nêu cao địa vị và tác dụng của văn học, nghệ thuật, nêu cao sứ mạng của người 
 chiến sĩ trên mặt trận văn hoá tư tưởng.
 *ND bài:
 HĐ của GV và HS
 Yêu cầu cần đạt
GVgọi HS đọc Tiểu dẫn trang 47 .
? Nêu Vài nét chính về cuộc đời của nhà CM Phạm Văn Đồng .
? Kể tên những Tác phẩm tiêu biểu của PVĐ.
? Đọc văn bản và tóm lại những nét chính về tác giả PVĐ 
? Nêu hoàn cảnh sáng tác của tác phẩm " NĐC là ngôi sao sáng trong văn nghệ của dân tộc ”
? Mục đích sáng tác tác phẩm .
? Gọi HS đọc văn bản và nêu bố cục .: văn bản này có thể chia mấy phần ?
? Nội dung từng phần .
? Có phải Phạm Văn Đồng viết tác phẩm mục đích là bàn về thơ văn của NĐC không hay còn mục đích nào khác ?
? Nêu cái nhìn mới mẻ của tác giả về thi sĩ mù NĐC ?
? Gọi HS nhắc lại những nét chính về cuộc đời của NĐC .
 Theo em đặc điểm nào ở NĐC khiến ta trân trọng nhà thơ hơn ?
? Tóm lại những nét chính về tác gia NĐC
? Nêu những nét đặc sắc về NT.
? Những nét đặc sắc NT đó thể hiện ND gì.
? Qua bµi cÇn n¾m v÷ng nh÷ng ND nµo. 
? Qua bµi nªu nh÷ng ®iÓm ®Æc s¾c trong quan niÖm vÒ v¨n ch­¬ng vµ trong nghÖ thuËt nghÞ luËn cña PV§
I. T×m hiÓu chung
1. Taùc giaû: (6’)
 - Phaïm Vaên Ñoàng (1906 – 2000)
 - Laø nhaø CM lôùn cuûa nöôùc ta theá kæ XX
 - Queâ quaùn : Tænh Quaûng Ngaõi
 - Tham gia caùc hoaït ñoäng CM khi chöa ñaày 20 tuoåi, töøng bò Phaùp baét vaø keát aùn tuø, ñaøy ra Coân Ñaûo.
 - Ñöôïc baàu vaøo Uûy ban Daân toäc giaûi phoùng .- Sau 1945, coù nhieàu coáng hieán to lôùn trong vieäc xaây döïng vaø quaûn lí nhaø nöôùc VN.
 - Laø tröôûng phaùi ñoaøn Chính Phuû VN döï caùc hoäi nghò coù yù nghóa LS: Phoâng –te-nô-bloâ(1946), Giô ne vô veà Ñoâng Döông(1954) ...
 - Töøng ñaûm nhieäm caùc chöùc vuï: Boä tröôûng boä taøi chính, Boä tröôûng boä ngoaïi giao, Phoù thuû töôùng ...
 - OÂâng coøn nhaø nhaø giaùo coù taâm huyeát vaø nhaø lí luận vaên hoùa vaên ngheä lôùn .
→ Luoân daønh moái quan taâm ñaëc bieät ñeán maët traän VH vaên ngheä ... coù yù kieán chæ ñaïo vaø nhöõng baøi vieát saâu saéc môùi meû, ñaày haøo höùng veà TV vaø caùc danh haân vaên hoùa VN: Nguyeãn Traõi, HCM, Nguyeãn Ñình Chieåu...
2. T¸c phÈm: (4’)
T¸c phẩm tiêu biểu: “ Tổ quốc ta, nhân dân ta và người nghệ sĩ ; Hiểu biết ; khám phá và sáng tạo để phục vụ tổ quốc và chủ nghĩa xã hội (1968); Tiếng Việt một công cụ cực kì lợi hại trong công cuộc cách mạng tưtưởng, văn hóa( 1979)
→ PVÑ laø nhaø hoaït ñoäng CM xuaát saéc ,nhaø vaên hoùa lôùn, ngöôøi hoïc troø, ngöôøi baïn, ñoàng chí thaân thieát cuûa HCM ,
II. Hoøan caûnh & muïc ñích saùng taùc:
 1. Hoaøn caûnh saùng taùc: (2’)
- Ñöôïc vieát nhaân dòp ngaøy maát cuûa Nguyeãn Ñình Chieåu ( 3/7) , ñöôïc in treân taïp chí vaên hoïc soá 7/ 1963
 2. Muïc ñích: (3’)
- Kæ nieäm ngaøy maát cuûa NÑC, nhaø vaên tieâu bieåu, ngöôøi chieán só yeâu nöôùc treân maët traän VH vaø tö töôûng.
- Ñònh höôùng vaø ñìeâu chænh caùch nhìn vaø chieám lónh taùc gia NÑC.
- Theå hieän moái quan heä giöõa VH vaø ñôøi soáng.
- Khôi daäy tinh thaàn yeâu nöôùc thöông noøi cuûa daân toäc.
3. Boá cuïc: 3 ñoaïn (4’)
 + Ñoaïn 1: töø ñaàu ñeán " Moät traêm naêm ”:
 caùch neâu vaán ñeà
 + Ñoaïn 2:"TiÕp -- > Luïc Vaân Tieân ”:
 Thô vaên NÑC laø thô vaên yeâu nöôùc
 , LVT laø tp baát huû cuûa NÑC.
 + Ñoaïn 3: phaàn coøn laïi: neâu cao söù maïng cuûa LS cuûa ngöôøi chieán só yeâu nöôùc NÑC treân maët traän vaên hoùa NT.
II. Ñoïc hieåu vaên baûn:
1. Caùi nhìn môùi meû veà taùc gia Nguyeãn 
 Ñình Chieåu (6’)
- Nhaán maïnh ñeán khí tieát cuûa " ngöôøi chieán só yeâu nöôùc, troïn ñôøi phaán ñaáu hi sinh vì nghóa lôùn.
- Vaên chöông NÑC laø thöù vaên chöông ñích thöïc, khoâng trau chuoát, hoa mó.
- Duøng vaên chöông ñeå laøm vuõ khí choáng giaëc, ñeå " taûi ñaïo ", thơ văn yeêu nước của NĐC lµ khúc ca bi hùng tráng của phong trào yêu nước chống bọn xâm lược Pháp.
à PVĐ chỉ ra định hướng tìm hiểu thơ văn NĐC vừa phê phán một số người chưa hiểu NĐC, vừa khẳng định giá trị thơ văn yêu nước của nhà thơ chân chính NĐC. 
2. Moät vaøi neùt veà cuoäc ñôøi vaø con ngöôøi Nguyeãn Ñình Chieåu: (6’)
 Sinh ra trên Đất Đồng Nai hào phóng.
- Triều Đình nhà Nguyễn cam tâm bán nước, khắp nơi nổi dậy hưởng ứng chiếu Cần Vương.
- Bị mù cả hai mắt, NĐC viết thơ văn phục vụ cuộc chiến đấu của đồng bào Nam bộ ngay từ những ngày đầu.
- Thơ văn còn ghi lại tâm hồn trong sáng và cao quí của NĐC & thời kì lịch sử khổ nhục nhưng vĩ đại của dân tộc.
 - Cuộc đời và hoạt động của NĐC là một tấm gương anh dũng.
- Đất nước và cảnh ngộ riêng càng long đong thì khí tiết càng cao.
- Cuộc đời NĐC là của một chiến sĩ luôn hi sinh, phấn đấu vì nghĩa lớn. Thơ văn NĐC là thơ văn chiến đấu, đánh vào giặc xâm lược và tôi tớ của chúng.
* Tãm lai:
 Nguyễn Đình Chiểu là một chí sĩ yêu nước, một nhà thơ lớn, đời sống và sự nghiệp của NĐC là tấm gương sáng, nêu cao địa vị và tác dụng của văn học, sứ mạng của người chiến sĩ trên mặt trận văn hóa,tư tưởng.
IV. Tæng kÕt: (4’)
1. NghÖ thuËt:
- C¸ch nghÞ luËn võa x¸c ®¸ng, chÆt chÏ, võa xóc ®éng, thiÕt tha, víi nhiÒu h×nh ¶nh ng«n tõ ®Æc s¾c.
2. Néi dung:
- C¸ch nh×n, c¸ch nghÜ s©u réng, míi mÎ vµ nhiÖt t×nh cña 1 ng­êi g¾n bã hÕt m×nh víi ®Êt n­íc, nh©n d©n, PV§ ®· lµm s¸ng tá mèi liªn hÖ kh¨ng khÝt gi÷a th¬ v¨n cña NguyÔn §×nh ChiÓu víi ho¶n c¶nh cña Tæ Quèc lóc bÊy giê vµ hiÖn nay, ®ång thêi hÕt long ca ngîi N§C, mét ng­êi chän ®êi dïng c©y bót lµm vò khÝ chiÕn ®Êu cho dan, cho n­íc, mét ng«i sao s¸ng trong nÒn v¨n nghÖ DTVN.
V. Củng cố và luyÖn tËp: (3’)
- Học thuộc lßng phần ghi nhớ SGK / 54
* Bµi tËp:
- TÝnh ch©n thËt:
- TÝnh ®óng ®¾n:
- Søc thuyÕt phôc: 
III. HƯỚNG DẪN HS HỌC VÀ CHUẨN BỊ BÀI (1’)
1. Bài cũ: - Học nắm vững ND, NT
 - Làm BT ở phần luyện tập
2. Bài mới: - Soạn Nghị luận về một hiện tượng, đời sống
 - Tiết sau học làm văn.