Giáo án môn Ngữ văn khối 12 - Số phận con người - Sô – lô – khôp

Tuaàn 28
Tieỏt 78	Ngaứy daùy: 15-03-2011
SOÁ PHAÄN CON NGệễỉI
Soõ – loõ – khoõp
I.MUẽC TIEÂU :
1 Kieỏn thửực: - Hieồu ủửụùc sửù khoỏc lieọt cuỷa chieỏn tranh vaứ baỷn lúnh vửụùt leõn treõn soỏ phaọn cuỷa ngửụứi lớnh Xoõ vieỏt thụứi haọu chieỏn.
- Naộm ủửụùc neựt ủaởc saộc trong ngheọ thuaọt keồ chuyeọn vaứ xaõy dửùng hỡnh tửụùng nhaõn vaọt cuỷa truyeọn ngaộn Soõ – loõ-khoõp
 2. Kú naờng: ẹoùc – hieồu vaờn baỷn theo ủaởc trửng theồ loaùi( vaờn baỷn tửù tử, truyeọn dũch)
3. Thaựi ủoọ: - Cùng suy ngẫm về số phận con người: Số phận mỗi người thường không phẳng phiu mà đầy éo le, trắc trở. Con người phải có đủ bản lĩnh và lòng nhân hậu để làm chủ số phận của mình, vượt lên sự cô đơn, mất mát, đau thương. 
II. TROẽNG TAÂM:
1. Kieỏn thửực: - Chieỏn tranh, soỏ phaọn con ngửụứi vaứ nghũ lửùc vửụùt qua soỏ phaọn.
- Chuỷ nghúa nhaõn ủaùo cao caỷ theồ hieọn ụỷ caựch nhỡn chieỏn tranh moọt caựch toaứn dieọn , chaõn thaọt.
- ẹaởc saộc trong ngheọ thuaọt keồ chuyeọn vaứ phaõn tớch taõm traùng nhaõn vaọt
2. Kú naờng: ẹoùc – hieồu vaờn baỷn theo ủaởc trửng theồ loaùi( vaờn baỷn tửù sửù, truyeọn dũch)
III. CHUAÅN Bề :
1. GV: Giaựo aựn, SGK,SGV, hửụựng daón chuaồn kieỏn thửực kú naờng
2. HS: Đọc sgk vaứ naộm noọi dung cụ baỷn, ủũnh hửụựng tỡm hieồu caực caõu hoỷi theo caực caõu hoỷi cuỷa giaựo vieõn.
IV. TIẾN TRèNH DAẽY HOẽC:
1. Ổn ủịnh lớp:
 	kiểm tra sĩ số:
12A2	12B4	 
2. Kiểm tra baứi cũ :* - YÙ nghúa cuoọc baứn luaọn trong quaựn traứ veà Haù Du? YÙ nghúa chi tieỏt voứng hoa treõn moọ Haù Du? Neõu vaứi neựt veà ngheọ thuaọt, yự nghúa vaờn baỷn?
3. Baứi mụựi:
Vaứo baứi: Moọt nhà văn Nga Xụ viết ủaùt Giải Nụ-ben Văn học năm 1965; được coi là một trong những nhà văn lớn nhất của thế kỉ XX. ẹoự chớnh laứ Soõ – loõ – khoõp . Hoõm nay coõ troứ cuứng tỡm hieồu veà Soõ- loõ – khoõp vaứ soỏ phaọn con ngửụứi.
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung cần đạt
Hoaùt ủoọng 1: Hửụựng daón hoùc sinh tỡm hieồu chung
HS đọc Tiểu dẫn (SGK) 
- GV:Nờu những nét chính về tác giả Sô-lô-khốp?
-GV: Là nhà văn xuất thân từ nông dân lao động, Sô-lô-khốp am hiểu và đồng cảm sâu sắc với những con người trên mảnh đất quê hương. Đặc điểm nổi bật trong chủ nghĩa nhân đạo của Sô-lô-khốp là việc quan tâm, trăn trở về số phận của đất nước, của dân tộc, nhân dân cũng như về số phận cá nhân con người.
- Phong cách nghệ thuật của Sô-lô-khốp: nét nổi bật là viết đúng sự thật. Ông không né tránh những sự thật dù khắc nghiệt trong khi phản ánh những bức tranh thời đại rộng lớn, những cảnh đời, những chân dung số phận đau thương. Trong sáng tác của ông, chất bi và chất hùng, chất sử thi và chất tâm lí luôn được kết hợp nhuần nhuyễn.
-GV:Haừy keồ teõn moọt soỏ taực phaồm tieõu bieồu cuỷa Soõ-loõ-khoỏp?
- GV:Hóy phát biểu vị trí của truyện ngắn Số phận con người trong nền văn học Xô-viết?
-GV:Neõu xuaỏt xửự, vũ trớ ủoaùn trớch, hoaứn caỷnh saựng taực truyeọn ngaộn “Soỏ phaọn con ngửụứi” cuỷa Soõ-loõ-khoỏp?
GV:Goùi HS toựm taột truyeọn?
-GV:Neõu chuỷ ủeà cuỷa truyeọn ngaộn?
I. TèM HIỂU CHUNG:
 1) Tỏc giả: 
- A.Sô-lô-khốp (1905-1984) là nhà văn Nga lỗi lạc, được coi là một trong những nhà văn lớn nhất của thế kỉ XX,được vinh dự nhận giải thường Nobel về văn học năm 1965 (ông còn được nhận giải thưởng văn học Lê-nin, giải thưởng văn học quốc gia).
-ễng sinh trửụỷng trong moọt gia ủỡnh lao ủoọng, taùi moọt Thũ traỏn thuoọc tổnh Roõ-xtoỏp treõn vuứng thaỷo nguyeõn Sông Đông .
- ễng sụựm tham gia caựch maùng. Naờm 1922, oõng leõn Mat-xcụ-va, laứm nhieàu ngheà ủeồ kieỏm soỏng nhử: ủaọp ủaự, khuaõn vaực, keỏ toaựn. Thụứi gian raỷnh roói,oõng daứnh caỷ cho vieọc tửù hoùc vaứ ủoùc vaờn hoùc.
- Cuoọc ủaùi chieỏn theỏ giụựi laàn thửự hai buứng noồ, oõng tham gia chieỏn ủaỏu choỏng phaựt xớt vụựi tử caựch laứ phoựng vieõn maởt traọn, coự maởt ụỷ nhieàu chieỏn trửụứng.
- Sau chieỏn tranh, oõng laùi tieỏp tuùc hoaùt ủoọng xaừ hoọi, tham gia vaứo boọ maựy chớnh quyeàn Xoõ vieỏt ủũa phửụng
- Naờm 1924, oõng cho ra ủụứi nhửừng truyeọn ngaộn ủaàu tieõn.Naờm 1925,oõng trụỷ veà queõ vaứ baột ủaàu vieỏt boọ tieồu thuyeỏt “ Soõng ẹoõng eõm ủeàm”( ủửụùc hoaứn thaứnh vaứo naờm 1940, goàm 4 taọp)
- Taực phaồm tieõu bieồu:
+ Truyeọn ngaộn: Truyeọn Soõng ẹoõng, Soỏ phaọn con ngửụứi.
+ Tieồu thuyeỏt:Soõng ẹoõng eõm ủeàm, ẹaỏt vụừ hoang
* Soõ-loõ-khoỏp ủửụùc lieọt vaứo haứng caực nhaứ vaờn lụựn theỏ kyỷ XX. Taực phaồm cuỷa oõng coự phaùm vi bao quaựt saõu roọng, hoaứnh traựng, vú ủaùi vaứ toaựt leõn tử tửụỷng nhaõn ủaùo saõu saộc.
2. Tác phẩm 
Truyện ngắn Số phận con người của Sô-lô-khốp là cột mốc quan trọng mở ra chân trời mới cho văn học Xô Viết. Truyện có một dung lượng tư tưởng lớn khiến cho có người liệt nó vào loại tiểu thuyết anh hùng ca.
Xuaỏt xửự:
- Truyeọn ngaộn “ Soỏ phaọn con ngửụứi” xuaỏt baỷn naờm 1957 goàm 3 phaàn: mụỷ ủaàu, keỏt thuực vaứ 3 chửụng.
- ẹoaùn trớch laứ phaàn cuoỏi cuỷa truyeọn, keồ veà quaỷng ủụứi cuỷa Xoõ-coõ-loỏp sau chieỏn tranh.
 b. Hoaứn caỷnh saựng taực:
 Số phận con người được viết năm 1957, mười hai năm sau khi thế giới lần thứ hai kết thỳc, Soõ-loõ-khoỏp ủaừ aỏp uỷ vaứ suy nghú veà con ngửụứi trửụực, trong vaứ sau chieỏn tranh. Baỷn thaõn oõng cuừng laứ moọt ngửụứi lớnh, laứ phoựng vieõn neõn coự ủieàu kieọn chửựng kieỏn, am hieồu nhieàu veà chieỏn tranh. Õng laùi luoõn traờn trụỷ veà soỏ phaọn ủaỏt nửụực vaứ con ngửụứi.Chớnh vỡ vaọy, Soõ –loõ-khoỏp vieỏt truyeọn ngaộn naứy trong hoaứn caỷnh aỏy.
c. Toựm taột truyeọn:
Ngửụứi keồ chuyeọn( taực giaỷ) tỡnh cụứ gaởp anh laựi xe An-ủraõy Xoõ-coõ-loỏp vaứ caọu beự Va-ni-a treõn vuứng soõng ẹoõng. An-ủraõy Xoõ-coõ-loỏp ủaừ keồ laùi cho taực giaỷ nghe veà cuoọc ủụứi mỡnh.
-Naờm 1922 caỷ nhaứ cheỏt ủoựi, chổ mỡnh anh laứm thueõ neõn soỏng soựt; sau ủoự, anh ủaừ coự ủửụùc moọt toồ aỏm gia ủỡnh. Khi chieỏn tranh buứng noồ, Xoõ-coõ-loỏp leõn ủửụứng ra maởt traọn, chieỏn ủaỏu ủửụùc moọt naờm thỡ bũ baột laứm tuứ binh.
- Sau hai naờm bũ ủaứy ủoùa trong caực traùi tuứ binh cuỷa phaựt xớt ẹửực, anh vửụùt traùi tuứ, trụỷ veà vụựi Hoàng quaõn vaứ tieỏp tuùc chieỏn ủaỏu. Thụứi gian sau, anh nhaọn ủửụùc tin vụù vaứ hai con gaựi cuỷa mỡnh bũ bom cuỷa quaõn ẹửực gieỏt haùi. Vaứo nhửừng ngaứy cuoỏi cuứng cuỷa cuoọc chieỏn tranh, baỏt haùnh laùi aọp ủeỏn vụựi Xoõ-coõ-loỏp khi anh nhaọn ủửụùc tin con trai cuỷa mỡnh ủaừ hi sinh.
- Chieỏn tranh keỏt thuực, vửụùt leõn treõn noói baỏt haùnh, Xoõ-coõ-loỏp ủaừ nhaọn nuoõi caọu beự moà coõi Va-ni-a vụựi hy voùng hai taõm hoà coõ ủụn seừ nửụng tửa vaứo nhau, sửụỷi aỏm cho nhau ủeồ chieỏn thaộng soỏ phaọn.
d. Chuỷ ủeà:
Taực phaồm phụi traàn soỏ phaọn nghieọt ngaừ cuỷa con ngửụứi trong chieỏn tranh. Tửứ ủoự saựng leõn taỏm loứng nhaõn ủaùo cao caỷ vaứ nieàm tin baỏt dieọt cuỷa con ngửụứi vaứo sửù soỏng.
4. Cuỷng coỏ, luyeọn taọp:
*Haừy giụựi thieọu ngaộn goùn những nột chớnh về cuộc đời của nhà văn Sụ-lụ-khốp?Sỏng tỏc nổi tiếng của ụng là tỏc phẩm “ Sụng Đụng ờm đềm” hay tỏc phẩm “ Số phận con người”?
- A.Sô-lô-khốp (1905-1984) là nhà văn Nga lỗi lạc, được coi là một trong những nhà văn lớn nhất của thế kỉ XX,được vinh dự nhận giải thường Nobel về văn học năm 1965 (ông còn được nhận giải thưởng văn học Lê-nin, giải thưởng văn học quốc gia).
-ễng sinh trửụỷng trong moọt gia ủỡnh lao ủoọng, taùi moọt Thũ traỏn thuoọc tổnh Roõ-xtoỏp treõn vuứng thaỷo nguyeõn Sông Đông .
- ễng sụựm tham gia caựch maùng. Naờm 1922, oõng leõn Mat-xcụ-va, laứm nhieàu ngheà ủeồ kieỏm soỏng nhử: ủaọp ủaự, khuaõn vaực, keỏ toaựn. Thụứi gian raỷnh roói,oõng daứnh caỷ cho vieọc tửù hoùc vaứ ủoùc vaờn hoùc.
- Cuoọc ủaùi chieỏn theỏ giụựi laàn thửự hai buứng noồ, oõng tham gia chieỏn ủaỏu choỏng phaựt xớt vụựi tử caựch laứ phoựng vieõn maởt traọn, coự maởt ụỷ nhieàu chieỏn trửụứng.
- Sau chieỏn tranh, oõng laùi tieỏp tuùc hoaùt ủoọng xaừ hoọi, tham gia vaứo boọ maựy chớnh quyeàn Xoõ vieỏt ủũa phửụng
- Naờm 1924, oõng cho ra ủụứi nhửừng truyeọn ngaộn ủaàu tieõn.Naờm 1925,oõng trụỷ veà queõ vaứ baột ủaàu vieỏt boọ tieồu thuyeỏt “ Soõng ẹoõng eõm ủeàm”( ủửụùc hoaứn thaứnh vaứo naờm 1940, goàm 4 taọp)
- Taực phaồm tieõu bieồu:
+ Truyeọn ngaộn: Truyeọn Soõng ẹoõng, Soỏ phaọn con ngửụứi.
+ Tieồu thuyeỏt:Soõng ẹoõng eõm ủeàm, ẹaỏt vụừ hoang
* Soõ-loõ-khoỏp ủửụùc lieọt vaứo haứng caực nhaứ vaờn lụựn theỏ kyỷ XX. Taực phaồm cuỷa oõng coự phaùm vi bao quaựt saõu roọng, hoaứnh traựng, vú ủaùi vaứ toaựt leõn tử tửụỷng nhaõn ủaùo saõu saộc.
5. Hửụựng daón tửù hoùc:
- ẹoỏi vụựi baứi hoùc ụỷ tieỏt naứy: Haừy giụựi thieọu ngaộn goùn những nột chớnh về cuộc đời của nhà văn Sụ-lụ-khốp?Sỏng tỏc nổi tiếng của ụng là tỏc phẩm “ Sụng Đụng ờm đềm” hay tỏc phẩm “ Số phận con người”?
- ẹoỏi vụựi baứi hoùc ụỷ tieỏt hoùc tieỏp theo: 
 Chuaồn bũ baứi: “ Soỏ phaọn con ngửụứi”
	+Soỏ phaọn baỏt haùnh cuỷa con ngửụứi, vaứi neựt veà ngheọ thuaọt, yự nghúa vaờn baỷn?
Õn kieỏn thửực:Soựng của Xuaõn Quyứnh; Daứn yự phaõn tớch baứi thụ.
V. Ruựt kinh nghieọm:
Tuaàn 28
Tieỏt 79	Ngaứy daùy: 15-03-2011
SOÁ PHAÄN CON NGệễỉI (tt)
Soõ – loõ – khoõp
I.MUẽC TIEÂU :
1 Kieỏn thửực: - Hieồu ủửụùc sửù khoỏc lieọt cuỷa chieỏn tranh vaứ baỷn lúnh vửụùt leõn treõn soỏ phaọn cuỷa ngửụứi lớnh Xoõ vieỏt thụứi haọu chieỏn.
- Naộm ủửụùc neựt ủaởc saộc trong ngheọ thuaọt keồ chuyeọn vaứ xaõy dửùng hỡnh tửụùng nhaõn vaọt cuỷa truyeọn ngaộn Soõ – loõ-khoõp
 2. Kú naờng: ẹoùc – hieồu vaờn baỷn theo ủaởc trửng theồ loaùi( vaờn baỷn tửù tử, truyeọn dũch)
3. Thaựi ủoọ: - Cùng suy ngẫm về số phận con người: Số phận mỗi người thường không phẳng phiu mà đầy éo le, trắc trở. Con người phải có đủ bản lĩnh và lòng nhân hậu để làm chủ số phận của mình, vượt lên sự cô đơn, mất mát, đau thương. 
II. TROẽNG TAÂM:
1. Kieỏn thửực: - Chieỏn tranh, soỏ phaọn con ngửụứi vaứ nghũ lửùc vửụùt qua soỏ phaọn.
- Chuỷ nghúa nhaõn ủaùo cao caỷ theồ hieọn ụỷ caựch nhỡn chieỏn tranh moọt caựch toaứn dieọn , chaõn thaọt.
- ẹaởc saộc trong ngheọ thuaọt keồ chuyeọn vaứ phaõn tớch taõm traùng nhaõn vaọt
2. Kú naờng: ẹoùc – hieồu vaờn baỷn theo ủaởc trửng theồ loaùi( vaờn baỷn tửù sửù, truyeọn dũch)
III. CHUAÅN Bề :
1. GV: Giaựo aựn, SGK,SGV, hửụựng daón chuaồn kieỏn thửực kú naờng
2. HS: Đọc sgk vaứ naộm noọi dung cụ baỷn, ủũnh hửụựng tỡm hieồu caực caõu hoỷi theo caực caõu hoỷi cuỷa giaựo vieõn.
IV. TIẾN TRèNH DAẽY HOẽC:
1. Ổn ủịnh lớp:
 	kiểm tra sĩ số:
12A2	12B4	 
2. Kiểm tra baứi cũ :* Haừy giụựi thieọu ngaộn goùn những nột chớnh về cuộc đời của nhà văn Sụ-lụ-khốp?Sỏng tỏc nổi tiếng của ụng là tỏc phẩm “ Sụng Đụng ờm đềm” hay tỏc phẩm “ Số phận con người”?
3. Baứi mụựi:
Vaứo baứi: Chuựng ta ủaừ hoùc Soõ-loõ-khoõp vụựi Soỏ phaọn con ngửụứi. Hoõm nay coõ troứ cuứng tỡm hieồu baứi tieỏp theo.
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung cần đạt
Hoaùt ủoọng 1: Hửụựng daón hoùc sinh ủoùc hieồu vaờn baỷn
-GV: Thaõn phaọn con ngửụứi sau chieỏn tranh ủửụùc taực giaỷ theồ hieọn nhử theỏ naứo?
+ Ngửụứi lớnh Xoõ-coõ-loõp?
+ Chuự beự Va-ni-a?
-GV: Hoù ủaừ vửụùt qua soỏ phaọn nhử theỏ naứo?
+ Ngửụứi lớnh Xoõ-coõ-loõp?
+ Chuự beự Va-ni-a?
- Qua ủoự, taực phaồm ủeà cao vaỏn ủeà gỡ?
-GV: Neõu vaứi neựt veà ngheọ thuaọt ? YÙ nghúa vaờn baỷn?
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN:
1) Nội dung: 
- Chiến tranh và thõn phận con người:
+ Người lớnh Xụ-cụ-lốp với những đau đớn về thể xỏc và tinh thần dường như khụng thể nào vượt qua nổi: đi lớnh, bị thương, bị đọa đày trong trại tập trung; vợ và hai con gỏi chết vỡ bom phỏt xớt, con trai cũng đi lớnh và hi sinh đỳng ngày chiến thắng; sau chiến tranh, Xụ-cụ-lốp khụng biết đi đõu, về đõu.
+ Chỳ bộ Va-ni-a lang thang, rỏch rưới, hằng ngày nhặt nhạnh kiếm ăn nơi hàng quỏn, ban đệm bạ đõu ngủ đú; cha chết trận, mẹ chết bom, khụng biết quờ hương, khụng người thõn thớch.
- Nghị lực vượt qua số phận:
+ Xụ-cụ-lốp chấp nhận cuộc sống sau chiến tranh, tự nhận mỡnh là bố Va-ni-a, sung sướng trong tỡnh cảm cha con, chăm lo cho Va-ni-a từng cỏi ăn, cỏi mặc, giấc ngủ.
+ Va-ni-a vụ tư và hồn nhiờn đún nhận cuộc sống mới trong sự chăm súc và tỡnh yờu thương của người mà chỳ bộ luụn nghĩ là cha đẻ.
Tỏc phẩm đề cao chủ nghĩa nhõn đạo cao cả, nghị lực phi thường của người lớnh và nhõn dõn Xụ viết thời hậu chiến: lũng nhõn hậu, vị tha, sự gắn kết giữa những cảnh đời bất hạnh, niềm hi vọng vào tương lai.
2) Nghệ thuật:
- Miờu tả sõu sắc, tinh tế nội tõm và diễn biến tõm trạng nhõn vật.
- Lời kể chuyện giản dị, sinh động, giàu sức hấp dẫn và lụi cuốn.
- Nhiều đoạn trữ tỡnh ngoại đề gõy xỳc động mạnh cho người đọc.
3) í nghĩa văn bản:
Con người bằng ý chớ và nghị lực, lũng nhõn ỏi và niềm tin vào tương lai, cần và cú thể vượt qua những mất mỏt do chiến tranh và bi kịch của số phận.
4. Cuỷng coỏ, luyeọn taọp:* Neõu vaứi neựt veà ngheọ thuaọt ? YÙ nghúa vaờn baỷn?
Nghệ thuật:
- Miờu tả sõu sắc, tinh tế nội tõm và diễn biến tõm trạng nhõn vật.
- Lời kể chuyện giản dị, sinh động, giàu sức hấp dẫn và lụi cuốn.
- Nhiều đoạn trữ tỡnh ngoại đề gõy xỳc động mạnh cho người đọc.
 í nghĩa văn bản:
Con người bằng ý chớ và nghị lực, lũng nhõn ỏi và niềm tin vào tương lai, cần và cú thể vượt qua những mất mỏt do chiến tranh và bi kịch của số phận.
* Đoạn trữ tỡnh ngoại đề gõy xỳc động mạnh cho người đọc?
ẹoùn cuoỏi: “ Hai con ngửụứi coõi cuựt, hai haùt caựt ủaừ bũ sửực maùnh phuỷ phaứng cuỷa baừo toỏ chieỏn tranh thoồi baùt tụựi nhửừng mieàn xa laù nhửừng gioùt nửụực maột ủaứn oõng hieỏm hoi noựng boỷngla8n treõn maự anh” ủeồ thaỏy ủửụùc yự chớ vaứ nghũ lửùc, nieàm tin ụỷ tửụng lai cuỷa ngửụứi daõn Xoõ Vieỏtsau chieỏn tranh cuừng nhử buựt phaựp trửừ tỡnh ủaốm thaộm cuỷa Soõ-loõ-khoõp
5. Hửụựng daón tửù hoùc:
- ẹoỏi vụựi baứi hoùc ụỷ tieỏt naứy: Thaõn phaọn cuỷa con ngửụứi sau chieỏn tranh ủửụùc taực giaỷ theồ hieọn nhử theỏ naứo?Neõu vaứi neựt veà ngheọ thuaọt ? YÙ nghúa vaờn baỷn? 
- ẹoỏi vụựi baứi hoùc ụỷ tieỏt hoùc tieỏp theo: 
 Chuaồn bũ baứi: Traỷ baứi soỏ 6
HS xem laùi baứi Vụù nhaởt
12B4: tửù choùn“ Soỏ phaọn con ngửụứi”; Tỡm hieồu ủoaùn trửừ tỡnh ngoaùi ủeà trong truyeọn ngaộn; vaứi neựt veà ngheọ thuaọt, yự nghúa vaờn baỷn?
Õn kieỏn thửực:Soựng của Xuaõn Quyứnh; Daứn yự phaõn tớch baứi thụ.
V. Ruựt kinh nghieọm: