Giáo án môn Ngữ văn 12 tiết 16, 17: Thông điệp nhân ngày thế giới phòng chống AIDS, 01- 12-2003 Cô-phi an-nan

GIÁO ÁN GIẢNG DẠY
 Lớp: 12. Môn: Ngữ văn. 	 Tiết 16- 17. 
 Ngày soạn : 22/8/10
THÔNG ĐIỆP NHÂN NGÀY THẾ GIỚI
PHÒNG CHỐNG AIDS, 01- 12-2003
Cô-phi An-nan
I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: 
1. Kiến thức :Giúp học sinh
 - Thấy được tầm quan trọng và sự bức thiết của công cuộc phòng chống HIV/AIDS đối với toàn nhân loại và mỗi cá nhân. Nhận thức rõ trách nhiệm của các quốc gia và từng các nhân trong việc sát cánh, chung tay đẩy lùi hiểm họa.
2. Kĩ năng 
- Rèn luyện kĩ năng tìm hiểu văn bản nhật dụng. Cảm nhận được sức thuyết phục của bài văn.
3. Tư tưởng, tình cảm 
- Giáo dục HS thái độ nghiêm túc, đúng đắn trong việc phòng chống HIV/AIDS.
II. THIẾT BỊ , PHƯƠNG TIỆN THỰC HIỆN:
1. GV :
 - SGK, SGV, STK. Tư liệu có liên quan bài 
 2. HS : SGK , STK , tư liệu về HIV/AIDS , tìm hiểu về thông điệp và tác hại do HIV/ AIDS gây ra
III. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:
 1. ổn định ( 1 phút)
 2. Kiểm tra bài cũ ( hình thức vấn đáp) :3p
 @ GV nêu câu hỏi và HS trả lời trước lớp 
 1- Không kiểm tra do tiết trước là tiết trả bài viết
 2- Kiểm tra sự chuẩn bị bài của học sinh.
 @ HS thực hiện theo yêu cầu và GV đánh giá
3.Giảng bài mới: 
GV thuyết giảng lời vào bài: 2p
 Hiện giờ, đại dịch HIV/AIDS đang hoành trên thế giới. Chúng ta phải có thái độ ra sao trước tình hình đó, đặc biệt là trước những người bị nhiễm căn bệnh này? Chúng ta sẽ có câu trả lời hợp lí thông qua việc tìm hiểu bài học hôm nay.
4.Tổ chức thực hiện (80 p)
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS
NỘI DUNG CẦN ĐẠT
* Hoạt động 1: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu chung về tác giả và văn bản?
Mục tiêu 
 - Giúp HS hiểu rõ về tác giả của bức thông điệp phòng chống AIDS
- Nắm vững về văn bản nhật dụng và vấn đề bản thông điệp nêu lên có giá trị đến nhân loại trong việc đối mặt cùng đại dịch HIV
Tổ chức thực hiện : 
- Thao tác 1: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu chung về tác giả. 
+ GV: Dựa vào SGK, em hãy trình bày một vài nét về tác giả Cô-phi An-nan?
+ HS: Dựa vào SGK và phát biểu.
 Kết quả : Đây là mối quan tâm, là nhiệm vụ hàng đầu trong sự nghiệp chính trị của ông 
- GV thuyết giảng và định hướng cách hiểu .
- HS ghi bài
- Thao tác 2: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu chung về văn bản.
+ GV yêu cầu HS: Nêu lên hoàn cảnh ra đời bức thông điệp?
+ HS: Phát biểu.
* GV định hướng chung
+ GV nêu vấn đề phát vấn :
1. Bản thông điệp này nêu lên vấn đề gì?
2. Vấn đề này có ý nghĩa như thế nào trong cuộc sống của chúng ta hiện nay?
3.Vì sao tác giả cho rằng đó là vấn đề phải đặt lên vị trí hàng đầu?
4.Trình bày những hiểu biết của em về vấn đề đó?
+ HS lần lượt suy nghĩ hội ý nhóm và trả lời các câu hỏi của GV
@ GV định hướng và cung cấp thêm kiến thức cho học sinh về HIV/AIDS:
- Khái niệm
- Biểu hiện
- Tình trạng cơ thể khi bị niễm bệnh
- Mức độ nguy hiểm
- Cách phòng chống
- Trách nhiệm của cá nhân
+ GV gợi dẫn vấn đề : Từ đó, em hiểu văn bản này thuộc loại văn bản gì?
+ HS: Phát biểu.
@ GV Cung cấp thêm:
 - Văn nhật dụng: Là loại văn bản mà nội dung đề cập đến những vấn đề có có ý nghĩa bức thiết đối với thời đại như vấn đề môi trường, bệnh dịch thế kỉ, vấn đề văn hoá dân tộc
 - Thông điệp: Là những lời thông báo mang ý nghĩa quan trọng đối với nhiều người, nhiều quốc gia. 
- Thao tác 3: GV hướng dẫn HS tìm hiểu bố cục văn bản
+ GV yêu cầu HS : Đọc văn bản. @ Yêu cầu đọc: Giọng khẩn thiết, thể hiện được tâm huyết của tác giả.
+ HS: Đọc văn bản theo yêu cầu.
+ GV yêu cầu HS chia bố cục văn bản : Nêu bố cục văn bản? 
+ HS: Lần lượt trả lời. 
* GV Khái quát lại và diễn giải chốt ý
* Hoạt động 2: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu văn bản
Mục tiêu :
 Hướng dẫn HS hiểu về nội dung và nghệ thuật xây dựng thông điệp phòng chống HIV/AIDS
Hiểu rõ tình hình phòng chống HIV/ AIDS
Việc kêu gọi phòng chống AIDS
Tổ chức thực hiện
- Thao tác 1: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu cơ sở của bản thông điệp
+ GV phát vấn HS : Mở đầu thông điệp, tác giả đề cập vấn đề gì?
+ HS: Trao đổi và trả lời
* GV chốt lại
- HS ghi bài 
Thao tác 2: Hướng dẫn tìm hiểu tình hình thực tế và nhiệm vụ phòng chống AIDS
+ GV phát vấn : Tác giả đã tổng kết tình hình thực hiện phòng chống HIV/AIDS như thế nào?
+ HS suy nghĩ và trả lời
* GV định hướng chung 
+ GV tiếp tục nêu vấn đề yêu cầu HS trả lời: 
1.Tác giả đã làm thế nào để cho việc tổng kết tình hình thực tế của mình không chỉ trung thực, đáng tin cậy?
2.Tác giả đã nêu những tồn tại nào của tình hình phòng chống HIV/AIDS?
+ HS: Thảo luận chung và trả lời.
GV định hướng ý chung
HS ghi bài
+ GV nêu câu hỏi gợi mở HS: 
1.Tác giả sử dụng những kiểu câu như thế nào? 
2.Nêu lên điều gì?
+ HS: Thảo luận chung và trả lời.
* GV giảng và tổng kết ý chính lại.
+ GV gợi dẫn: 
1.Tác giả đã đề ra những nhiệm vụ cấp bách, quan trọng hàng đầu trong việc phòng chống AIDS?
2 Mỗi học sinh cần có thái độ đối với đại dịch này như thế nào? 
+ HS suy luận và trả lời.
- Kết quả :Lời kêu gọi
 + GV định hướng chung nêu vài cách hiểu , định hướng về thái độ với đại dịch 
+ GV nêu vấn đề: Kết thúc bản thông điệp, tác giả nhấn mạnh và đặt ra vấn đề gì?
 + HS phát biểu
- GV định hướng chung
- HS ghi bài
Hoạt động 4: Hướng dẫn dựa vào bài học và phần ghi nhớ trong SGK để tổng kết theo ba khía cạnh:
Mục tiêu 
Hiểu và nắm vững nội dung về bản thông điệp khẳng định phòng chống HIV/ AIDS là cần thiết
Nghệ thuật bản thông điệp
Tổ chức thực hiện
 Thao tác 1: nhận xét về nội dung
- Nội dung .
 - GV nhận xét và gợi ý cho HS tự tổng kết.
+ GV gợi ý chính
+ HS ghi bài
Thao tác 2: Nhận xét về nghệ thuật
HS tự nhận xét
GV chốt lại
HS ghi bài
Thao tác 3 : Nhận xét về ý nghĩa
 + HS tự nhận xét và rút ra kết luận
- GV định hướng vài ý nghĩa
- HS ghi bài 
Kết luận :
- GV Gọi HS đọc ghi nhớ SGK/ trang 83
+ HS thực hiện 
GV giảng chậm và khắc sâu ý chính
HS ghi bài
Hoạt động 7: Hướng dẫn học sinh luyện tập
Mục tiêu
Vận dụng hiểu biết về thông điệp của Cô- phi – An – Nan để viêt văn bản kêu gọi phòng chống ở địa phương mình
Tổ chức thực hiện
 - Thao tác 1: Hướng dẫn học sinh luyện tập tại lớp
+ GV yêu cầu Học sinh thảo luận nhóm trình bày và tranh luận
+ HS hoạt động nhóm 
* GV định hướng ý chính 
 - Thao tác 2: Hướng dẫn học sinh luyện tập ở nhà
+ GV Gợi ý, HS luyện tập ở nhà.
 + HS chú ý lời hướng dẫn của GV để về nhà làm BT
I. Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:
- Cô-phi An-nan sinh ngày 8-4-1938 tại Ga-na (Châu Phi. . 
- Năm 1997: Ông là người thứ bảy và là người châu Phi da đen đầu tiên được bầu làm Tổng thư kí Liên hợp quốc. 
- Ông đảm nhiệm chức vụ này hai nhiệm kì, từ tháng 1-1997 đến tháng 1-2007.
- Năm 2001, tổ chức Liên hợp quốc và cá nhân Tổng thư kí Cô-phi An-nan được trao giải thưởng Nô-ben Hòa bình.
- Hoạt động:
 + Ra lời kêu gọi hành động 5 điều về đấu tranh chống lại đại dịch HIV/AIDS
 + Thành lập quỹ sức khoẻ và AIDS toàn cầu
2. Văn bản:
a. Hoàn cảnh: 
 Nhân ngày thế giới phòng chống AIDS 01/12/2003, khi dịch HIV/AIDS hoành hành, có ít dấu hiệu suy giảm.
b. Thể loại: 
- Vấn đề:
Phòng chống HIV/AIDS
à bức thiết của toàn nhân loại
- Văn bản nhật dụng: 
đề cập hiện tượng, vấn đề cụ thể, có ý nghĩa quan trọng, bức xúc đang đặt ra trước con người trong cuộc sống hàng ngày
c. Bố cục:
- Đoạn 1: Từ đầu  “yêu cầu thực tế” 
à Nhắc lại quyết tâm phòng chống HIV/AIDS của toàn thế giới.
- Đoạn 2: Tiếp theo  “đồng nghĩa với cái chết”.
à Điểm lại tình hình thực tế, nêu lên nhiệm vụ của mọi người, mọi quốc gia.
- Đoạn 3: Còn lại
à Lời kêu gọi phòng chống AIDS.
II- Đọc – hiểu văn bản.
1. Cơ sở của bản thông điệp: 
- Nhắc lại việc cam kết của các quốc gia trên thế giới để đánh bại căn bệnh HIV/AIDS vào năm 2001 
 - Nhắc lại Tuyên bố về cam kết phòng chống HIV/AIDS của các quốc gia đó.
2. Tình hình thực tế và nhiệm vụ phòng chống AIDS:
a. Cách tác giả điểm lại tình hình thực hiện phòng chống AIDS đã qua:
- Đưa ra một số kết quả đạt được:
+ Ngân sách cho phòng chống AIDS tăng lên đáng kể
+ Quỹ toàn cầu cho phòng chống AIDS đã được thông qua
+ Các quốc gia đã xây dựng chiến lược phòng chống AIDS.
+ Ngày càng nhiều công ty áp dụng chính sách phòng chống AIDS tại nơi làm việc
+ Các nhóm từ thiện luôn đi đầu trong cuộc chiến chống AIDS và có các hoạt động tích cực, phối hợp
- Đưa ra các biểu hiện và số liệu về những vấn đề còn tồn tại:
+ Đại dịch HIV/AIDS vẫn hoành hành gây tử vong cao
+ Mỗi phút có khoảng 10 người bị nhiễm HIV
+ Tuổi thọ của người dân bị giảm sút nghiêm trọng.
+ Đại dịch này đang lây lan với tốc độ đáng báo động ở phụ nữ
+ Lan rộng đến cả các khu vực trước đây hầu như an toàn
- Sử dụng các câu văn mở đầu bằng từ “lẽ ra”:
+ Lẽ ra chúng ta làm giảm ¼ số thanh niên bị nhiễm HIV
+ Lẽ ra giảm một nửa trẻ sơ sinh bị nhiễm HIV
+ Lẽ ra phải triển khai các chương trình chăm sóc toàn cầu
- Nêu nhận định: chưa hoàn thành đề ra trong việc phòng chống HIV/AIDS,s ẽ không đạt được bất cứ mục tiêu nào vào năm 2005.
à Tác giả điểm lại tình hình một cách trung thực, đáng tin cậy và làm cơ sở cho kiến nghị sẽ nêu.
b. Nhiệm vụ:
- Phải nỗ lực thực hiện cam kết bằng những nguồn lực và hành động cần thiết.
- Phải đưa vấn đề AIDS lên vị trí hàng.
- Phải công khai lên tiếng về AIDS.
- Không được kì thị và phân biệt đối xử đối với những người bị nhiễm HIV/AIDS.
- Đừng để ai có ảo tưởng rằng có thể bảo vệ được chính mình.
- Không được im lặng, phải có hành động chống lại đại dịch này.
c. Lời kêu gọi phòng chống AIDS:
- Hãy cùng với tôi lên tiếng thật to và hãy dõng dạc về HIV/AIDS.
- Hãy giật đổ thành lũy của sự im lặng, kì thị và phân biệt đối xử.
- Hãy sát cánh cùng tôi, bởi lẽ cuộc chiến chống lại HIV/AIDS bắt đầu từ chính các bạn.
Þ Chúng ta hãy tránh xa AIDS!
III. Tổng kết:
1. Nội dung:
- Bản thông điệp khẳng định phòng chống HIV/AIDS phải là mối quan tâm hàng đầu của toàn nhân loại, và những cố gắng của con người về mặt này vẫn còn chưa đủ.
- Tác giả tha thiết kêu gọi các quốc gia và toàn thể nhân dân thế giới hãy coi việc đẩy lùi đại dịch đó là công việc chính của mình, hãy sát cánh bên nhau để cùnh “đánh đổ các thành lũy của sự im lặng, kì thị và phân biệt đối xử” với những người bị HIV/AIDS.
2. Nghệ thuật:
- Văn phong chính luận rõ ràng, trong sáng, dễ hiểu, giàu hình ảnh, có sức truyền cảm với một lập luận lôgíc, chặt chẽ.
- Thể hiện được tâm huyết và trách nhiệm của người viết đã làm nên sức thuyết phục cao cho bức thông điệp lịch sử này
3. Ý nghĩa
- Bản thông điệp là tiếng nói kịp thời trước một nguy cơ đe doạ cuộc sống của loài người. Nó thể hiện thái độ sống tích cực, một tinh thần trách nhiệm cao, tình yêu thương nhân loại sâu sắc.
Thông điệp giúp mọi người biết quan tâm tới hiện tượng đời sống đang diến ra; biết chia sẻ, không vô cảm trước nổi đau của con người
@ Ghi nhớ: (SGK).Trang 83 
IV. Luyện tập:
1. Bài tập 1: 
 Giả sử em có bạn thân là người mắc phải căn bệnh HIV/AIDS, em sẽ phải làm gì?
2. Bài tập 2: 
- Viết một bài nghị luận bàn về thái độ của học sinh hiện nay với vấn đề HIV/AIDS.
 4. Củng cố :2p
 1 - Tìm những bài viết về HIV/AIDS. 
 2 - Sáng tác những câu khẩu hiệu tuyên truyền về phòng chống AIDS.
 5. Dặn dò : 2p
 Chuẩn bị bài:
Nghị luận về một bài thơ, đoạn thơ.
 Câu hỏi:
 1. Thế nào là nghị luận về một bài thơ, đoạn thơ?
 2. Tìm hiểu đề và lập dàn ý cho hai đề bài của sách giáo khoa theo phần hướngdẫn trong mỗi đề bài?
 3. Từ đó, nêu lên cách làm bài nghị luận về một bài thơ, đoạn thơ?