Giáo án lớp 11 môn Đại số - Tiết 1: Phép tịnh tiến

Chủ đề 1
PHÉP DỜI HÌNH VÀ PHÉP ĐỒNG DẠNG TRONG MẶT PHẲNG 
TCĐ1: PHÉP TỊNH TIẾN 
Ngày dạy:
I.Mục tiêu:
1)Về Kiến thức: 	
- Nắm được định nghĩa về phép biến hình,một số thuật ngữ và kí hiệu liên quan đến nó.
	- Nắm được định nghĩa về phép tịnh tiến.Hiểu được phép tịnh tiến hoàn toàn được xác định khi biết vectơ tịnh tiến.
	- Biết được biểu thức tọa độ của phép tịnh tiến.
	- Hiểu được tính chất cơ bản của phép tịnh tiến là bảo toàn khoảng cách giữa hai điểm bất kì.
2)Về kỹ năng:
 - Dựng được ảnh của một điểm qua một phép tịnh tiến.
- Biết vận dung biểu thức tọa độ của phép tịnh tiến để xác định ảnh của một điểm,phương trình của đường thẳng là ảnh của một đường thẳng cho trước qua một phép tịnh tiến.
3)Về tư duy và thái độ:
Tích cực hoạt động, trả lời câu hỏi. Biết quan sát và phán đoán chính xác.
Làm cho HS hứng thú trong học tập môn Toán.
II.Chuẩn bị củaGV và HS:
-GV: Giáo án, các bài tập .
-HS: Ôn tập liến thức cũ
III.Phương pháp giảng dạy:
Gợi mở, vấn đáp, đan xen hoạt động 
IV. Tiến trình lên lớp 
Ổn định lớp :
Kiểm tra bài cũ: 
Câu hỏi: 1/ Nêu đỉnh nghĩa phép biến hình.Cho ví dụ.
	 2/ Nêu định nghỉa phép tịnh tiến.Cho biết phép tịnh tiến hoàn toàn được xác định khi nào?
Bài mới:
Hoạt động của thầy và trò 
Nội dung 
Neáu khoaûng caùch giöõa hai bôø soâng nhoû ñeán möùc hai bôø soâng gaàn truøng nhau thì con ñöôøng ngaén nhaát ñi töø M ñeán N laø gì ?
Gv : Vaäy ta thöïc hieän pheùp tònh tieán theo vectô vuoâng goác vaø coù ñoä daøi laø khoaûng caùch giöõa hai bôø soâng thì ta seõ tìm ñöôïc hai ñieåm caàn tìm 
Gv : khi M chaïy treân (O) thì I chaïy treân ñöôøng naøo ?
Gv : Töø ñoù ta tìm quyõ tích J ñöôïc khoâng ?
Gv : Goïi HS leân giaûi baøi taäp 
Hai thaønh phoá M vaø N naèm ôû hai phía cuûa moät con soâng roäng coù hai bôø a vaø b song song nhau . M naèm phía bôø a , N naèm phía bôø b . Haõy tìm vò trí A naèm treân bôø a , b naèm treân bôø B ñeå xaây moät chieác caàu AB noái hai bôø soâng ñoù sao cho AB vuoâng goác vôùi hai bôø soâng vaø khoaûng caùch töø M ñeán N laø ngaén nhaát .
Giaû söû ñaõ tìm ñöôïc caùc ñieåm A,B thoûa maõn ñieàu kieän cuûa baøi toaùn .
Laáy caùc ñieåm C vaø D töông öùng thuoäc a vaø b sao cho CD ? a
Pheùp tònh tieán theo vectô CD bieán M thaønh M' . Noái M'N caét b taïi B . Veõ BA ? a vaø caét a taïi A . Ñoù chính laø hai ñieåm caàn tìm .
Thaät vaäy do M' , B , N thaúng haøng ?M'B+BN ngaén nhaát 
?MA + NB ngaén nhaát ?MA+AB+BN ngaén nhaát
Cho 2 ñieåm coá ñònh A, B treân ñöôøng troøn (O;R) , M laø moät ñieåm thay ñoåi treân ñöôøng troøn . Goïi I laø trung ñieåm AM vaø J laø moät ñieåm sao cho AIJB laø hình bình haønh .Tìm quyõ tích ñieåm J khi M thay ñoåi treân ñöôøng troøn (O;R) 
Do I laø trung ñieåm AM ? goùc OIA = 90(^0) ?Khi M thay ñoåi thì I chaïy treân ñöôøng troøn taâm E ( trung ñieåm OA ) vaø coù baùn kính (R/2) Maët khaùc AIJB laø hbh ? IJ = AB 
? J laø aûnh cuûa ñieåm I qua pheùp tònh tieán theo vectô ABVaäy khi M thay ñoåi treân ( O ) thì quyõ tích J laø ñöôøng troøn ( E' ; (R/2)) laø aûnh cuûa ñöôøng troøn ( E ;(R/2)) trong pheùp tònh tieán T[AB] 
taâm E' ñöôïc xaùc ñònh bôûi : EE' = AB
4/ Cuõng coá:
- HS nhắc lại định nghĩa phép biến hình và cho ví dụ .Định nghĩa phép tịnh tiến.
-Cho biết phép tịnh tiến được xác định khi nào?Thế nào là phép đồng nhất?
- Nêu các tính chất của phép tịnh tiến.Nêu biểu thức tọa độ của phép tịnh tiến.
5.Dặn dò:
- Hướng dẫn hs làm các bài tập 1 đến 4.HS về nhà giải hoàn chỉnh lại.
-Hs ôn lại bài học,xem trước bài “Phép đối xứng trục”
V . Rút kinh nghiệm
Chủ đề 1
PHÉP DỜI HÌNH VÀ PHÉP ĐỒNG DẠNG TRONG MẶT PHẲNG 
TCĐ2: PHÉP ĐỐI XỨNG TÂM
Ngày dạy: 
I.MỤC TIÊU
1.Về kiến thức:
	- Nắm được định nghĩa phép đối xứng tâm và hiểu phép đối xứng trục hoàn toàn được xác định khi biết tâm đối xứng.Nắm được các tính chất của phép đối xứng trục.
	- Biết được biểu thức tọa độ của phép đối xứng qua gốc tọa độ.
	- Nắm được định nghĩa tâm đối xứng của một hình.
2.Về kỹ năng:
	- Vận dụng được biểu thức tọa độ để xác định tọa độ ảnh của một điểm,phương trình đường thẳng là ảnh của một đường thẳng cho trước qua phép đối xứng qua một phép đối xứng tâm với tâm là gốc tọa độ.
	- Biết cách tìm tâm đối xứng của một hình và nhận biết được hình có tâm đối xứng.
3.Về thái độ:
	- Hiểu được phép đối xứng tâm có ý nghĩa thực tế.
II.CHUẨN BỊ
1.Giáo viên: Giáo án,sgk,thước thẳng.
2.Học sinh: Sgk,dụng cụ vẽ hình,ôn bài củ,xem trước bài học.
III.PHƯƠNG PHÁP
	Vấn đáp gợi mở tìm tòi.
IV.TIẾN TRÌNH
1.Ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số lớp.
2.Kiểm tra bài củ:
Câu hỏi:
1/Nêu định nghĩa và các tính chất của phép đối xứng trục.Biểu thức tọa độ của phép đối xứng trục?
2/Cho điểm M(-1;2),đường thẳng d có pt:x+2y-3=0.Tìm tọa độ điểm M’ và viết pt đường thẳng d’ là ảnh của điểm M và đthẳng d qua phép đối xứng trục Ox;Oy.
3.Bài mới:
Hoạt động của thầy và trò 
Nội dung 
Đọc đề, vẽ hình:
+ Phân tích ngược bài toán và hướng dẫn học sinh cách tìm điểm M, từ đó suy ra điểm N
-Ghi đề và vẽ hình
-y/c học sinh phân tích bài toán.
H1: y/c của bài toán?
H2:gt,kết luận?
H3:y/c hs chứng minh tứ giác AHCB’ là hbh
-Gợi ý cách giải2
-y/c hs chứng minh
Bài tập 1
 Cho hai đường tròn (O) và(O’) cắt nhau tại A vàB.Hãy dựng qua A một đường thẳng d cắt (O) ở M và (O’) ở N sao cho M là trung điểm của AN.
Bài giải 
-Vẽ đường kính AA1 của (O)
lúc đó ta có: OO’ cắt (O) tại M
-Phép vị tự tâm A tỉ số 2 biến M thành N => đường thẳng d là đường thẳng cần dựng
* Ta chứng minh N(O’)
Ta vẽ đường kính AA2 của đường tròn (O’)
Ta có ANA2 là ảnh của AMO’ qua phép vị tự tâm A tỉ số 2
Góc ANA2= 1v =>N(O’)
Đpcm
Bài tập2: 
Cho hai điểm B và C cố định nằm trên đường tròn (O;R). Điểm A thay đổi trên đương tròn đó.CMR trực tâm H của tam giác ABC nằm trên một đương tròn cố định.
Bài giải 
+Trường hợp 1:BC đi qua tâm O
 Lúc đó H trùng với A
 Vậy H nằm trên (O;R) cố định.
 +Trường hợp 2:BC không đi qua O
 -Kẻ đường kính BB’ của(O;R)
 -Lúc đó tứ giác AHCB’ là hình bình hành
 -Ta có: 
=> T: A à H
Vì A(O;R) =>H(O’;R) với O’ là ảnh của O qua phép tịnh tiến theo vectơ 
4.Củng cố:
- Nhắc lại đn phép đối xứng tâm,tâm đối xứng của một hình.
- Nhắc lại biểu thức tọa độ của phép đối xứng qua tâm O.
- Cho hs làm bt: Trong caùc hình sau ñaây, hình naøo khoâng coù taâm ñoái xöùng?
Hình goàm moät ñöôøng troøn vaø moät hình chöõ nhaät noäi tieáp.
Hình goàm moät ñöôøng troøn vaø moät tam giaùc ñeàu noäi tieáp.
Hình luïc giaùc ñeàu.
Hình goàm moät hình vuoâng vaø ñöôøng troøn noäi tieáp.
5.Dặn dò: 
HS ôn bài và giải các bài tập sgk trang 15.Xem trước bài 5 “Phép Quay”
V.RÚT KINH NGHIỆM