Giáo án Hóa học 12 cơ bản

Chửụng 2: CACBOHIẹRAT
Tieỏt 6: Glucozụ
Ngaứy soaùn:10/9/2008
Ngaứy daùy : A3 A4 A6 A7 A8
I. MụC TIÊU BàI HọC
1. Về kiến thức
- Biết cấu trúc phân tử dạng mạch hở của glucozơ, fructozơ.
- Biết sự chuyển hoá giữa 2 đồng phân: glucozơ, fructozơ.
- Hiểu các nhóm chức có trong phân tử glucozơ, fructozơ, vận dụng tính chất của các nhóm chức đó để giải thích các tính chất hoá học của glucozơ, fructozơ.
2. Kĩ năng
- Rèn luyện phương pháp tư duy trừu tượng khi nghiên cứu cấu trúc phân tử phức tạp (cấu tạo vòng của glucozơ, fructozơ)
II. CHUẩN Bị
- Dụng cụ: kẹp gỗ, ống nghiệm, đũa thuỷ tinh, đèn cồn, thìa, ống nhỏ giọt, ống nghiệm nhỏ.
- Hoá chất: glucozơ, các dung dịch : AgNO3, NH3, CuSO4, NaOH.
- Mô hình: hình vẽ, tranh ảnh liên quan đến bài học.
III. TIEÁN TRèNH BAỉI DAẽY 
OÅn ủũnh lụựp 
Kieồm tra baứi cuừ: Khoõng
Baứi mụựi
Hoaùt ủoọng cuỷa thaày vaứ troứ
Noọi dung 
Hoaùt ủoọng 1: 
 NGHIEÂN CệÙU TRAẽNG THAÙI THIEÂN NHIEÂN VAỉ TÍNH CHAÁT VAÄT LÍ
GV: Em haừy cho bieỏt nhửừng tớnh chaỏt vaọt lớ vaứ traùng thaựi thieõn nhieõn cuỷa glucozụ?
Hs: Quan saựt maóu glucozụ vaứ nghieõn cửựu sgk tửứ ủoự ruựt ra nhaọn xeựt
Hoaùt ủoọng 2:
TèM HIEÅU VEÀ CAÁU TAẽO PHAÂN TệÛ:
Cho bieỏt ủeồ xaực ủũnh ủửụùc CTCT cuỷa glucozụ phaỷi tieỏn haứnh caực thớ nghieọm naứo? Hs tham khaỷo vaứ ủi ủeỏn keỏt luaọn.
 - Glucozụ coự phaỷn ửựng traựng baùc, vaọy trong phaõn tửỷ glucozụ coự nhoựm – CHO.
 - Glucozụ taực duùng vụựi Cu(OH)2 cho dung dũch maứu xanh lam, vaọy trong phaõn tửỷ glucozụ coự nhieàu nhoựm –OH ụỷ vũ trớ keà nhau.
 - Glucozụ taùo este chửựa 5 goỏc axit vaọy trong phaõn tửỷ coự 5 nhoựm –OH . 
 - Khửỷ hoaứn toaứn phaõn tửỷ glucozụ thu ủửụùc n - hexan. Vaọy 6 nguyeõn tửỷ C cuỷa phaõn tửỷ glucozụ taùo thaứnh moọt maùch khoõng phaõn nhaựnh.
	Hoaùt ủoọng 3:
TèM HIEÅU VEÀ TÍNH CHAÁT HOAÙ HOẽC
GV: Cho hs laứm TN sgk
 HS: Nghieõn cửựu TN SGK , trỡnh baứy TN, neõu hieọn tửụùng vieỏt ptpử 
Gv: cho hs hieồu ủửụùc trong phaõn tửỷ glucozụ chửựa 5 nhoựm –OH, caực nhoựm –OH ụỷ vũ trớ lieàn keà.
GV: Hs thaỷo luaọn keỏt luaọn
Hoaùt ủoọng 4:
TèM HIEÅU VEÀ ẹIEÀU CHEÁ VAỉ ệÙNG DUẽNG
 GV: Bieồu dieón thớ nghieọm oxi hoaự glucozụ baống dd AgNO3 trong dung dũch NH3 ( chuự yự oỏng nghieọm phaỷi saùch vaứ ủun nheù hoón hụùp phaỷn ửựng )
 HS: Theo doừi gv laứm thớ nghieọm, neõu hieọn tửụùng, giaỷi thớch vaứ vieỏt phửụng trỡnh phaỷn ửựng.
GV: Bieồu dieón thớ nghieọm oxi hoaự glucozụ baống Cu(OH)2 trong dung dũch NaOH .
HS: Theo doừi gv laứm thớ nghieọm, neõu hieọn tửụùng, giaỷi thớch vaứ vieỏt phửụng trỡnh phaỷn ửựng.
 GV: yeõu caàu hoùc sinh vieỏt phửụng trỡnh hoaự hoùc cuỷa phaỷn ửựng khửỷ glucozụ baống hiủro.
GV: yeõu caàu hoùc sinh vieỏt phửụng trỡnh hoaự hoùc leõn men glucozụ.
Hoaùt ủoọng 5:
TèM HIEÅU VEÀ FRUCTOZễ:
HS: Haừy nghieõn cửựu SGK cho bieỏt ủaởc ủieồm caỏu taùo cuỷa ủoàng phaõn quan troùng nhaỏt cuỷa glucozụ laứ fructozụ.
HS: Cho bieỏt tớnh chaỏt vaọt lớ vaứ traùng thaựi tửù nhieõn cuỷa fructozụ.
HS: cho bieỏt caực tớnh chaỏt hoaự hoùc ủaởc trửng cuỷa fructozụ. Giaỷi thớch nguyeõn nhaõn gaõy ra caực tớnh chaỏt ủoự.
Hoaùt ủoọng 6: Cuỷng coỏ & hửụựng daón baứi taọp
 HS: Xem theõm tử lieọu veà glucozụ vaứ fructozụ
I. TRAẽNG THAÙI THIEÂN NHIEÂN VA TÍNH CHAÁT VAÄLÍ ỉ:
 Glucozụ laứ chaỏt raộn keỏt tinh, khoõng maứu ,tantrong nửụực. Coự vũ ngoùt, coự trong haàu heỏt caực boọ phaọn cuỷa caõy ( laự, hoa, reó).Coự nhieàu trong quaỷ nho, maọt ong... Trong maựu ngửụứi coự moọt lửụùng nhoỷ glucozụ, tổ leọ haàu nhử khoõng ủoồi laứ 0,1%
II. CAÁU TAẽO PHAÂN TệÛ:
 CH2OH-CHOH-CHOH-CHOH-CHOH-CHO
 Glucozụ (5 nhoựm – OH + 1 nhoựm – CHO )
 Phaõn tửỷ glucozụ coự CTCT daùng maùch hụỷ thu goùn laứ:
CH2OH-CHOH-CHOH-CHOH-CHOH-CHO
Hoaởc vieỏt goùn laứ : CH2OH[CHOH]4CHO
III. TÍNH CHAÁT HOAÙ HOẽC:
 1. Tớnh chaỏt cuỷa ancol ủa chửực (poliancol)
 a. Taực duùng vụựi Cu(OH)2:
2C6H12O6 + Cu(OH)2 → (C6H11O6)2Cu + 2 H2O 
 b. Phaỷn ửựng taùo este 
 Khi taực duùng vụựi anhiủrit axetic, glucozụ coự theồ taùo este chửựa 5 goỏc axetat trong phaõn tửỷ C6H7O(OCOCH3)5
 2 .Tớnh chaỏt cuỷa anủehit:
 a. Oxi hoaự glucozụ: 
CH2OH(CHOH)4CHO + 2AgNO3 + 3NH3 + H2O à
 CH2OH[CHOH]4COONH4 + 3NH3NO3 + 2Ag
 CH2OH(CHOH)4 CHO + Cu(OH)2 + NaOH –to→ 
 CH2OH(CH2OH)4COONa + Cu2O + H2O
 b. Khửỷ glucozụ baống hiủro:
CH2OH[CHOH]4CHO + H2 
 CH2OH[CHOH]4CH2OH 
 3. Phaỷn ửựng leõn men:
2 C6H12O6 . enzim, 30-35 ˜C→ 2 C2H5OH + 2 CO2
IV. ẹIEÀU CHEÁ VAỉ ệÙNG DUẽNG:
ẹieàu cheỏ:
 (C6H10O5)n + nH2O nC6H12O6 
ệÙng duùng: (sgk)
V. FRUCTOZễ:
 Fructozụ (C6H12O6) ụỷ daùng maùch hụỷ laứ moọt polihiủroxi xeton, coự coõng thửực caỏu taùo thu goùn laứ :
 CH2OH – CHOH – CHOH – CHOH – C – CH2OH 
 O
 Hoaởc vieỏt goùn laứ :
 CH2OH[CHOH]3COCH2OH
 Tửụng tửù nhử glucozụ, fructozụ taực duùng vụựi Cu(OH)2 cho dung dũch phửực maứu xanh lam (tớnh chaỏt cuỷa ancol ủa chửực), taực duùng vụựi hiủro cho poliancol (tớnh chaỏt cuỷa nhoựm cacbonyl).
- OH
 Fructozụ khoõng coự nhoựm CH=O nhửng vaón coự phaỷn ửựng traựng baùc vaứ phaỷn ửựng khửỷ Cu(OH)2 thaứnh Cu2O laứ do khi ủun noựng trong moõi trửụứng kieàm noự chuyeồn thaứnh glucozụ theo caõn baống sau :
 Glucozụ Fructozụ
 IV. Củng cố- Dặn dò
 1. Củng cố : So sánh cấu tạo của glucozơ và Fructozơ?
 Nêu tính chất hóa học của glucozơ?
 2. Dặn dò:3,4/32 sgk
Tieỏt: 7
 SACCAROZễ, TINH BOÄT VAỉ XENLULOZễ
Ngaứy soaùn: 14/9/2008
Ngaứy daùy: A3 A4 A6 A7 A8
I. MUẽC TIEÂUCUÛA BAỉI HOẽC:
 1. Kieỏn thửực:
- Bieỏt ủửụùc tcvl, caỏu truực phaõn tửỷ cuỷa tttn, saccarozụ, tinh boọt, xenlulozụ.
- Hieồu caực phaỷn ửựng hoaự hoùc ủaởc trửng cuỷa chuựng.
- Bieỏt ủửụùc vai troứ ửựng duùng cuỷa noự
 2. Kú naờng:
 - Reứn luyeọn cho hoùc sinh phửụng phaựp tử duy khoa hoùc, tửứ caỏu taùo cuỷa caực hụùp chaỏt hửừu cụ phửực taùp ( dửù ủoaựn tớnh chaỏt hoaự hoùc cuỷa chuựng).
 - Quan saựt phaõn tớch caực keỏt quaỷ thớ nghieọm. 
- Vieỏt caỏu truực phaõn tửỷ cuỷa tinh boọt
 - Nhaọn bieỏt tinh boọt 
- Phaõn tớch vaứ nhaọn daùng caỏu truực phaõn tửỷ cuỷa xenlulozụ
- Quan saựt phaõn tớch caực hieọn tửụùng thớ nghieọm, vieỏt phửụng trỡnh hoaự hoùc.
- Giaỷi caực baứi taọp veà saccarozụ vaứ tinh boọt, xenlulozụ 
II. CHUAÅN Bề:
- Hỡnh veừ phoựng to caỏu taùo daùng voứng saccarozụ, mantozụ.
- Sụ ủoà saỷn xuaỏt ủửụứng saccarozụ trong coõng nghieọp.
- Duùng cuù: oỏng nghieọm , dao, oõng nhoỷ gioùt.
- Hoaự chaỏt: Tinh boọt, dung dũch ioỏt.
- Caực hỡnh veừ phoựng to veà caỏu truực phaõn tửỷ cuỷa tinh boọt vaứ caực tranh aỷnh coự lieõn quan ủeỏn baứi hoùc.
III. TOÅ CHệÙC CAÙC HOAẽT ẹOÄNG DAẽY HOẽC:
OÅn ủũnh lụựp
Kieồm tra baứi cuừ : 
HS 1;So sánh cấu tạo, tính chất hoá học của glucozơ và fructozơ?
HS 2: Nêu cách nhận biết các hợp chất trong dung dịch của dãy sau bằng PPHH: glucozo , glixerol, etanol, axit axetic
3. Baứi mụựi:
 Hoaùt ủoọng cuỷa thaày vaứ troứ
 Noọi dung 
Hoạt động 1:Tìm hiểu tớnh chaỏt vaọt lyự
* HS quan sát mẫu saccarozơ (đường kính trắng) và tìm hiểu SGK để biết những tính chất vật lí và trạng thái thiên nhiên của saccarozơ.
Hoaùt ủoọng 2: Tỡm hieồu caỏu truc phaõn tửỷ
- Cho biết để xác định CTCT của saccarozơ người ta phải tiến hành các thí nghiệm nào. Phân tích các kết quả thu được rút ra kết luận về cấu tạo phân tử của saccarozơ.
Hoaùt ủoọng 3 :Tỡm hieồu tớnh chaỏt hoaự hoùc
Gv: Hs ủoùc neõu tớnh chaỏt hoaự hoùc: saccarozụ.
Hs: Thaỷo luaọn vieỏt ptpử ruựt ra tchh 
Dung dịch saccarozơ làm tan Cu(OH)2 thành dung dịch xanh lamđ có nhiều nhóm -OH kề nhau.
Hoaùt ủoọng 4: Tỡm hieồu veõ ửựng duùng vaứ saỷn xuaỏt saccarozo 
 HS giải thích hiện tượng thực tế, các xí nghiệp tráng gương đã dùng dung dịch saccarozơ với axit sunfuric làm chất khử trong phản ứng tráng bạc.
 GV giải thích việc chọn dung dịch saccarozơ làm nguyên liệu cho phản ứng tráng gương.
 HS theo dõi sơ đồ sản xuất đường saccarozơ trong CN trong SGK tóm tắt các giai đoạn chính và phân tích giai đoạn 5 của quá trình sản xuất đường saccarozơ.
 GV đánh giá câu trả lời của HS
I. saccarozụ
1.Tớnh chaỏt vaọt lyự
 - Chaỏt raộn keỏt tinh, ko maứu, ko muứi, ngoùt, to nc 185oC. Tan toỏt trong nửụực.
 - Coự trong mớa ủửụứng, cuỷ caỷi ủửụứng, hoa thoỏt noỏt.
2. Caỏu truc phaõn tửỷ
 CTPT C12H22O11 
-Phaõn tửỷ saccarozụ goỏc a -glucozụ vaứ goỏc b -fructozụ lieõn keỏt vụựi nhau qua ngyeõn tửỷ oxi giửừa C1 cuỷa glucozụ vaứ C2 cuỷa fructozụ (C1 - O - C2). Lieõn keỏt naứy thuoọc loaùi lieõn keỏt glicozit. Vaọy, caỏu truực phaõn tửỷ saccarozụ ủửụùc bieồu dieón nhử sau :
goỏc a - glucozụ goỏc b -fructozụ
 3. Tớnh chaỏt hoựa hoùc
 a. Phaỷn ửựng cuỷa ancol ủa chửực: Phaỷn ửựng vụựi Cu(OH)2:
2C12H22O11 + Cu(OH)2 → (C12H21O11)2Cu + H2O 
 b. Thuyỷ phaõn nhụứ xuực taực axit: 
C12H22O11 –H+→ C6H12O6 + C6H12O6 
Saccarozụ Glucozụ Fructozụ
 Thuyỷ phaõn nhụứ enzim:
 Saccarozụ enzim→ Glucozụ.
 4. ệựng duùng vaứ saỷn xuaỏt 
 a) ệựng duùng ( SGK)
b) Saỷn xuaỏt ( SGK)
 IV. Củng cố- Dặn dò
 1. Củng cố : Gv chốt lại các nội dung quan trọng
 2. Dặn dò: 6/34 sgk
Tieỏt: 8
SACCAROZễ, TINH BOÄT VAỉ XENLULOZễ ( tiếp)
Ngaứy soaùn: 14/9/2008
Ngaứy daùy: A3 A4 A6 A7 A8
III. TIếN TRìNH BàI DạY
1. OÅn ủũnh lụựp
2. Kieồm tra baứi cuừ : 
Neõu ủaởc ủieồm caỏu taùo phaõn tửỷ vaứ tớnh chaỏt hoaự hoùc cuỷa saccarozụ .Vieỏt PTHH ủeồ minh hoaù
Baứi mụựi:
 Hoạt động của thầy và trũ 
Nội dung ghi bảng 
Hoạt động 1:Tỡm hieồu tớnh chaỏt vaọt lớ
HS quan sát mẫu tinh bột và nghiên cứu SGK cho biết các tính chất vật lí và trạng thái thiên nhiên của tinh bột.
Hoạt động 2: Tỡm hieồu caỏu truực phaõn tửỷ
HS:
- Nghiên cứu SGk, cho biết cấu trúc phân tử của tinh bột.
- Cho biết đặc điểm liên kết giữa các mắt xích a-glucozơ trong phân tử tinh bột.
HS trả lời:
Trong phân tử amolozơ, các mắt xích a-glucozơ liên kết với nhau giữa nguyên tử C1 ở mắt xích này và nguyên tử C4 ở mắt xích kia qua cầu oxi, gọi là các liên kết a[1-4] glicozit
Phân tử amolipectin được cấu tạo bởi một số mạch amilozơ, các mạch này nối với nhau giữa nguyên tử C1 ở mắt xích đầu của mạch này với nguyên tử C6 ở mắt xích giữa của mạch kia, qua nguyên tử oxi, gọi là liên kết a[1-6] glicozit.
Hoạt động 3:Tỡm hieồu tớnh chaỏt hoaự hoùc
- Nêu hiện tượng khi đun nóng dung dịch tinh bột với axit vô cơ loãng. Viết PTHH.
- Cho biết sơ đồ tóm tắt quá trình thuỷ phân tinh bột xảy ra nhờ enzim.
 GV biểu diễn:
- Thí nghiệm giữa dung dịch I2 và dung dịch tinh bột ở nhiệt độ thường, đun nóng và để nguội.
- Thí nghiệm giữa dung dịch I2 cho lên mặt cắt của củ khoai lang. 
 HS nêu hiện tượng.
GV giải thích và nhấn mạnh đây là phản ứng đặc trưng để nhận ra tinh bột.
Hoạt động 3:Tỡm hieồu ửựng duùng (sgk)
II-TINH BOÄT
1. Tớnh chaỏt vaọt lớ
 Tinh boọt laứ chaỏt raộn voõ ủũnh hỡnh, maứu traộng, khoõng tan trong nửụực nguoọi. Trong nửụực noựng tửứ 650C trụỷ leõn, tinh boọt chuyeồn thaứnh dung dũch keo nhụựt, goùi laứ hoà tinh boọt.
 Tinh boọt coự nhieàu trong caực loaùi haùt (gaùo, mỡ, ngoõ,),cuỷ (khoai, saộn,) vaứ quaỷ (taựo, chuoỏi,). Haứm lửụùng tinh boọt trong gaùo khoaỷng 80%, trong ngoõ khoỷang 70%, trong cuỷ khoai taõu tửụi khoaỷng 20%.
2. Caỏu truực phaõn tửỷ 
-Tinh bột là polime do nhiều mắt xích a-glucozơ hợp lại và có công thức (C6H10O5)n (n từ 1.200 đến 6000 ... i Cu + dd H2SO4 loaừng.
 Hieọn tửụùng: Kim loaùi Cu bũhoaứ tan taùo dung dũch maứu xanh lam ủoàng thụứi coự khớ maứu naõu ủoỷ thoaựt ra.
3Cu + 2 + 8H+ → 3Cu2+ + 2NOư + 4H2O
2NO + O2 → 2NO2ư (naõu ủoỷ
2. Nhaọn bieỏt anion 
 Thuoỏc thửỷ: dung dũch BaCl2/moõi trửụứng axit loaừng dử (HCl hoaởc HNO3 loaừng)
 Hieọn tửụùng: Coự keỏt tuỷa traộng taùo thaứnh.
Ba2+ + → BaSO4¯
3. Nhaọn bieỏt anion Cl- 
 Thuoỏc thửỷ: dung dũch AgNO3
 Hieọn tửụùng: Coự keỏt tuỷa traộng taùo thaứnh.
Ag+ + Cl- → AgCl¯
4. Nhaọn bieỏt anion 
Thuoỏc thửỷ: dung dũch H+ vaứ dung dũch Ca(OH)2.
Hieọn tửụùng: Coự khớ khoõng maứu bay ra, khớ naứy laứm dung dũch nửụực voõi trong bũ vaón ủuùc.
 + 2H+ → CO2¯ + H2O
CO2 + Ca(OH)2 → CaCO3¯ + H2O
IV. CUÛNG COÁ - DAậN DOỉ: 
 1. Cuỷng coỏ :
 a) Nhaọn bieỏt moọt soỏ cation trong dung dũch 
 Thuoỏc thửỷ
Cation
dung dũch NaOH
dung dũch NH3
dung dũch H2SO4 loaừng
Ba2+
Al3+
Fe3+
Fe2+
Cu2+
 b) Nhaọn bieỏt moọt soỏ anion trong dung dũch 
 Thuoỏc thửỷ
Anion
dung dũch NaOH
dung dũch NH3
dung dũch H2SO4 loaừng
Cl‒
 2. Daởn doứ: XEM TRệễÙC BAỉI: NHAÄN BIEÁT MOÄT SOÁ CHAÁT KHÍ.
Tieỏt 63 :NHAÄN BIEÁT MOÄT SOÁ CHAÁT KHÍ
Ngaứy soaùn: 28/3/2009
Ngaứy daùy: A4 A5 A6 A7 A8 A9
I. MUẽC TIEÂU:
 1. Kieỏn thửực: 
 - Bieỏt nguyeõn taộc chung ủeồ nhaọn bieỏt moọt chaỏt khớ.
 - Bieỏt caựch nhaọn bieỏt caực chaỏt khớ CO2, SO2, H2S, NH3.
 2. Kú naờng: laứm thớ nghieọm thửùc haứnh nhaọn bieỏt moọt soỏ chaỏt khớ.
II. CHUAÅN Bề: Duùng cuù thớ nghieọm vaứ caực bỡnh khớ CO2, SO2, H2S, NH3.
III. TIEÁN TRèNH BAỉY DAẽY:
 1. OÅn ủũnh lụựp: Chaứo hoỷi, kieồm dieọn, nhaộc nhụỷ noọi quy vaứ caực an toaứn khi tieỏn haứnh thớ nghieọm.
 2. Kieồm tra baứi cuừ: Coự 3 dung dũch, moói dung dũch chửựa moọt cation sau: Ba2+, Al3+, . Trỡnh baứy caựch nhaọn bieỏt chuựng.
 3. Baứi mụựi: 
HOAẽT ẹOÄNG CUÛA THAÀY VAỉ TROỉ
NOÄI DUNG KIEÁN THệÙC
Hoaùt ủoọng 1 NGUYEÂN TAẫC CHUNG ẹEÅ NHAÄN BIEÁT MOÄT CHAÁT KHÍ
GV ủaởt vaỏn ủeà: Coự bỡnh khớ Cl2 vaứ bỡnh khớ O2. laứm theỏ naứo ủeồ nhaọn bieỏt caực khớ ủoự ?
 - Khớ Cl2 coự maứu vaứng luùc: Nhaọn bieỏt baống tớnh chaỏt vaọt lớ.
 - ẹửa than hoàng vaứo bỡnh khớ O2 noự buứng chaựy: Nhaọn bieỏt baống tớnh chaỏt hoaự hoùc.
ð Ruựt ra keỏt luaọn.
I – NGUYEÂN TAẫC CHUNG ẹEÅ NHAÄN BIEÁT MOÄT CHAÁT KHÍ
Dửùa vaứo tớnh chaỏt vaọt lớ hoaởc tớnh chaỏt hoaự hoùc ủaởc trửng cuỷa chaỏt khớ ủoự.
Thớ duù: Nhaọn bieỏt khớ H2S dửùa vaứo muứi trửựng thoỏi, khớ NH3 baống muứi khai ủaởc trửng cuỷa noự.
Hoaùt ủoọng 2
v HS nghieõn cửựu SGK ủeồ bieỏt ủửụùc nhửừng ủaởc ủieồm cuỷa khớ CO2.
v GV ủaởt vaỏn ủeà: Trong thớ nghieọm thoồi khớ CO ủi qua oỏng sửự ủửùng CuO, ủun noựng, ta coự theồ nhaọn bieỏt saỷn phaồm khớ cuỷa phaỷn ửựng baống caựch naứo ?
v HS choùn thuoỏc thửỷ ủeồ traỷ lụứi.
II – NHAÄN BIEÁT MOÄT SOÁ CHAÁT KHÍ
1. Nhaọn bieỏt khớ CO2
v ẹaởc ủieồm cuỷa khớ CO2: Khoõng maứu, khoõng muứi, naởng hụn khoõng khớ, raỏt ớt tan trong nửụực → Khi taùo thaứnh tửứ caực dung dũch nửụực noự taùo neõn sửù suỷi boùt khaự maùnh vaứ ủaởc trửng.
 + 2H+ → CO2ư + H2O
 + H+ → CO2ư + H2O
v Thuoỏc thửỷ: Dung dũch Ca(OH)2 hoaởc Ba(OH)2 dử.
v Hieọn tửụùng: Coự keỏt tuỷa traộng taùo thaứnh, laứm dung dũch thu ủửụùc bũ vaón ủuùc.
CO2 + Ca(OH)2 → CaCO3¯ + H2O
CO2 + Ba(OH)2 → BaCO3¯ + H2O
% Chuự yự: Caực khớ SO2 vaứ SO3 cuừng taùo ủửụùc keỏt tuỷa traộng vụựi dung dũch Ca(OH)2 vaứ dung dũch Ba(OH)2.
v HS nghieõn cửựu SGK ủeồ bieỏt ủửụùc nhửừng ủaởc ủieồm cuỷa khớ SO2.
v GV ủaởt vaỏn ủeà: Laứm theỏ naứo ủeồ phaõn bieọt khớ SO2vụựi khớ CO2 ? Coự theồ duứng dung dũch Ca(OH)2hay khoõng ?
Keỏt luaọn: Thuoỏc thửỷ toỏt nhaỏt ủeồ nhaọn bieỏt khớ SO2 laứ dung dũch nửụực Br2.
2. Nhaọn bieỏt khớ SO2
v ẹaởc ủieồm cuỷa khớ SO2
 - Khớ SO2 khoõng maứu, naởng hụn khoõng khớ, gaõy ngaùt vaứ ủoọc.
 - Khớ SO2 cuừng laứm ủuùc nửụực voõi trong nhử khớ CO2.
v Thuoỏc thửỷ: Dung dũch nửụực Br2 dử.
v Hieọn tửụùng: Nửụực Br2 bũ nhaùt maứu.
SO2 + Br2 + 2H2O → H2SO4 + 2HBr
v HS nghieõn cửựu SGK ủeồ bieỏt ủửụùc nhửừng ủaởc ủieồm cuỷa khớ H2S.
v GV ủaởt vaỏn ủeà: Coự theồ nhaọn bieỏt khớ H2S dửùa vaứo tớnh chaỏt vaọt lớ vaứ tớnh chaỏt hoaự hoùc naứo ?
 - Tớnh chaỏt vaọt lớ: Muứi trửựng thoỏi.
 - Tớnh chaỏt hoaự hoùc: Taùo ủửụùc keỏt tuỷa ủen vụựi ion Cu2+ vaứ Pb2+.
3. Nhaọn bieỏt khớ H2S
v ẹaởc ủieồm cuỷa khớ H2S: Khớ H2S khoõng maứu, naởng hụn khoõng khớ, coự muứi trửựng thoỏi vaứ raỏt ủoọc.
v Thuoỏc thửỷ: Dung dũch muoỏi Cu2+ hoaởc Pb2+.
v Hieọn tửụùng: Coự keỏt tuỷa maứu ủen taùo thaứnh.
H2S + Cu2+ → CuS¯ + 2H+
 maứu ủen
H2S + Pb2+ → PbS¯ + 2H+
 maứu ủen
v HS nghieõn cửựu SGK ủeồ bieỏt ủửụùc nhửừng ủaởc ủieồm cuỷa khớ NH3.
v GV ủaởt vaỏn ủeà: Laứm theỏ naứo nhaọn bieỏt khớ NH3 baống phửụng phaựp vaọt lớ vaứ phửụng phaựp hoaự hoùc ?
 - Phửụng phaựp vaọt lớ: Muứi khai.
 - Phửụng phaựp hoaự hoùc: NH3 laứm giaỏy quyứ tớm aồm hoaự xanh.
4. Nhaọn bieỏt khớ NH3
v ẹaởc ủieồm cuỷa khớ NH3: Khớ H2S khoõng maứu, nheù hụn khoõng khớ, tan nhieàu trong nửụực, coự muứi khai ủaởc trửng.
v Thuoỏc thửỷ: Ngửỷi baống muứi hoaởc duứng giaỏy quyứ tớm aồm.
v Hieọn tửụùng: Coự muứi khai, laứm giaỏy quyứ tớm aồm hoaự xanh.
V. CUÛNG COÁ: 
 1. Coự theồ duứng dung dũch nửụực voõi trong ủeồ phaõn bieọt 2 khớ CO2 vaứ SO2 ủửụùc khoõng ? Taùi sao ?
 2. Cho 2 bỡnh khớ rieõng bieọt ủửùng caực khớ CO2 vaứ SO2. Haừy trỡnh baứy caựch nhaọn bieỏt tửứng khớ. Vieỏt caực PTHH.
VI. DAậN DOỉ: 
 1. HS veà nhaứ chuaồn bũ moọt soỏ baỷng toồng keỏt theo maóu sau:
 a) Nhaọn bieỏt moọt soỏ cation trong dung dũch 
 Thuoỏc thửỷ
Cation
dung dũch NaOH
dung dũch NH3
dung dũch H2SO4 loaừng
Ba2+
Al3+
Fe3+
Fe2+
Cu2+
 b) Nhaọn bieỏt moọt soỏ anion trong dung dũch 
 Thuoỏc thửỷ
Anion
dung dũch NaOH
dung dũch NH3
dung dũch H2SO4 loaừng
Cl‒
 c) Nhaọn bieỏt moọt soỏ chaỏt khớ
Khớ
Phửụng phaựp vaọt lớ
Phửụng phaựp hoaự hoùc
CO2
SO2
H2S
NH3
 2. XEM TRệễÙC BAỉI: LUYEÄN TAÄP: NHAÄN BIEÁT MOÄT SOÁ ION TRONG DUNG DềCH.
Tieỏt 
64
LUYEÄN TAÄP: NHAÄN BIEÁT MOÄT SOÁ CHAÁT VOÂ Cễ
Ngaứy soaùn:............/............
I. MUẽC TIEÂU:
 1. Kieỏn thửực: Cuỷng coỏ kieỏn thửực nhaọn bieỏt moọt soỏ ion trong dung dũch vaứ moọt soỏ chaỏt khớ.
 2. Kú naờng: Reứn luyeọn kú naờng laứm thớ nghieọm nhaọn bieỏt.
 3. Thaựi ủoọ: Caồn thaọn vaứ nghieõm tuực.
II. CHUAÅN Bề: HS chuaồn bũ baỷng toồng keỏt caựch nhaọn bieỏt moọt soỏ ion trong dung dũch vaứ moọt soỏ chaỏt khớ.
III. PHệễNG PHAÙP: Dieón giaỷng + trửùc quan. 
IV. TIEÁN TRèNH BAỉY DAẽY:
 1. OÅn ủũnh lụựp: Chaứo hoỷi, kieồm dieọn, nhaộc nhụỷ noọi quy vaứ caực an toaứn khi tieỏn haứnh thớ nghieọm.
 2. Kieồm tra baứi cuừ: 
 3. Baứi mụựi: 
HOAẽT ẹOÄNG CUÛA THAÀY VAỉ TROỉ
NOÄI DUNG KIEÁN THệÙC
Hoaùt ủoọng 1
v HS dửùa vaứo phaỷn ửựng ủaởc trửng duứng ủeồ nhaọn bieỏt caực cation ủeồ giaỷi quyeỏt baứi toaựn.
v GV quan saựt, theo doỷi, giuựp ủụừ HS hoaứn thaứnh baứi taọp.
Baứi 1: Trỡnh baứy caựch nhaọn bieỏt caực ion trong caực dung dũch rieõng reừ sau: Ba2+, Fe3+, Cu2+.
Giaỷi
Hoaùt ủoọng 2
v GV yeõu caàu HS cho bieỏt caực hieọn tửụùng xaỷy ra khi cho tửứ tửứ dung dũch NaOH vaứo moói dung dũch, tửứ ủoự xem coự theồ nhaọn bieỏt ủửụùc toỏi ủa bao nhieõu dung dũch.
Baứi 2: Coự 5 oỏng nghieọm khoõng nhaừn, moói oỏng ủửùng moọt trong caực dung dũch sau ủaõy (noàng ủoọ khoaỷng 0,1M): NH4Cl, FeCl2, AlCl3, MgCl2, CuCl2. Chổ duứng dung dũch NaOH nhoỷ tửứ tửứ vaứo tửứng dung dũch, coự theồ nhaọn bieỏt ủửụùc toỏi da caực dung dũch naứo sau ủaõy ?
A. Hai dung dũch: NH4Cl, CuCl2.
B. Ba dung dũch: NH4Cl, MgCl2, CuCl2.
C. Boỏn dung dũch: NH4Cl, AlCl3, MgCl2, CuCl2.
D. Caỷ 5 dung dũch. P 
Hoaùt ủoọng 3
v GV yeõu caàu HS xaực ủũnh moõi trửụứng cuỷa caực dung dũch.
v HS giaỷi quyeỏt baứi toaựn.
Baứi 3: Coự 4 oỏng nghieọm khoõng nhaừn, moói oỏng ủửùng moọt trong caực dung dũch sau (noàng ủoọ khoaỷng 0,01M): NaCl, Na2CO3, KHSO4 vaứ CH3NH2. Chổ duứng giaỏy quyứ tớm laàn lửụùt nhuựng vaứo 4 dung dũch, quan saựt sửù thay ủoồi maứu saộc cuỷa noự coự theồ nhaọn bieỏt ủửụùc daừy caực dung dũch naứo ?
A. Dung dũch NaCl.
B. Hai dung dũch NaCl vaứ KHSO4. P 
C. Hai dung dũch KHSO4 vaứ CH3NH2.
D. Ba dung dũch NaCl, KHSO4 vaứ Na2CO3.
Hoaùt ủoọng 3
v HS tửù giaỷi quyeỏt baứi toaựn.
Baứi 4: Haừy phaõn bieọt hai dung dũch rieõng reừ sau: (NH4)2S vaứ (NH4)2SO4 baống moọt thuoỏc thửỷ.
Giaỷi
Cho moọt maóu giaỏy loùc taồm dung dũch Pb(NO3)2 vaứo 2 dung dũch treõn, dung dũch naứo laứm cho maóu giaỏy loùc chuyeồn sang maứu ủen laứ dung dũch (NH4)2S.
(NH4)2S + Pb(NO3)2 → PbS¯ + 2NH4NO3
Hoaùt ủoọng 4
v GV lửu yự HS ủaõy laứ baứi taọp chửựng toỷ sửù coự maởt cuỷa caực chaỏt neõn neỏu coự n chaỏt thỡ ta phaỷi chửựng minh ủửụùc sửù coự maởt cuỷa caỷ n chaỏt. Daùng baứi taọp nay khaực so vụựi baứi taọp nhaọn bieỏt (nhaọn bieỏt n chaỏt thỡ ta chổ caàn nhaọn bieỏt ủửụùc n – 1 chaỏt).
v HS giaỷi quyeỏt baứi toaựn dửụựi sửù hửụựng daón cuỷa GV.
Baứi 5: Coự hoón hụùp khớ goàm SO2, CO2vaứ H2. Haừy chửựng minh trong hoón hụùp coự maởt tửứng khớ ủoự. Vieỏt PTHH cuỷa caực phaỷn ửựng.
Giaỷi
v Cho hoón hụùp khớ ủi qua nửụực Br2 dử, thaỏy nửụực Br2 bũ nhaùt maứu chửựng toỷ coự khớ SO2.
SO2 + Br2 + 2H2O → H2SO4 + 2HBr (1)
v Khớ ủi ra sau phaỷn ửựng tieỏp tuùc daón vaứo dung dũch Ca(OH)2 dử thaỏy coự keỏt tuỷa traộng chửựng toỷ coự khớ CO2.
CO2 + Ca(OH)2 → CaCO3¯ + H2O (2)
v Khớ ủi ra sau phaỷn ửựng (2) daón qua oỏng ủửùng CuO ủun noựng thaỏy taùo ra Cu maứu ủoỷ chửựng toỷ coự khớ H2.
V. CUÛNG COÁ: 
 1. Coự caực dung dũch khoõng maứu ủửùng trong caực loù rieõng bieọt, khoõng coự nhaừn: ZnSO4, Mg(NO3), Al(NO3)3. ẹeồ phaõn bieọt caực dung dũch treõn coự theồ duứng
A. quyứ tớm	B. dd NaOH	C. dd Ba(OH)2P 	D. dd BaCl2
 2. ẹeồ phaõn bieọt caực dung dũch trong caực loù rieõng bieọt, khoõng daựn nhaừn: MgCl2, ZnCl2, AlCl3, FeCl2, KCl baống phửụng phaựp hoaự hoùc, coự theồ duứng
A. dd NaOH	B. dd NH3P	C. dd Na2CO3	D. quyứ tớm
 3. ẹeồ phaõn bieọt 2 dung dũch Na2CO3 vaứ Na2SO3 coự theồ chổ caàn duứng
A. dd HCl	B. nửụực Br2P	C. dd Ca(OH)2	D. dd H2SO4
 4. Khoõng theồ nhaọn bieỏt caực khớ CO2, SO2 vaứ O2 ủửùng trong caực bỡnh rieõng bieọt neỏu chổ duứng
A. nửụực Br2 vaứ taứn ủoựm chaựy dụỷ.	B. nửụực Br2 vaứ dung dũch Ba(OH)2.
C. nửụực voõi trong vaứ nửụực Br2.	D. taứn ủoựm chaựy dụỷ vaứ nửụực voõi trong.P
 5. ẹeồ phaõn bieọt caực khớ CO, CO2, O2 vaứ SO2 coự theồ duứng
A. taứn ủoựm chaựy dụỷ, nửụực voõi trong vaứ nửụực Br2.P	
B. taứn ủoựm chaựy dụỷ, nửụực voõi trong vaứ dung dũch K2CO3.
C. dung dũch Na2CO3 vaứ nửụực Br2.
D. taứn ủoựm chaựy dụỷ vaứ nửụực Br2.
 6. Phoứng thớ nghieọm bũ oõ nhieóm baồn bụỷi khớ Cl2. Hoaự chaỏt naứo sau ủaõy coự theồ khửỷ ủửụùc Cl2 moọt caựch tửụng ủoỏi an toaứn ?
A. Dung dũch NaOH loaừng.	B. Duứng khớ NH3 hoaởc dung dũch NH3.P
C. Duứng khớ H2S.	D. Duứng khớ CO2.
 7. Trỡnh baứy phửụng phaựp hoaự hoùc phaõn bieọt caực khớ: O2, O3, NH3, HCl vaứ H2S ủửùng trong caực bỡnh rieõng bieọt.
 8. ẹeồ khửỷ khớ H2S trong phoứng thớ nghieọm coự theồ duứng hoaự chaỏt naứo ?
 9. Trong quaự trỡnh saỷn xuaỏt NH3 thu ủửụùc hoón hụùp goàm coự 3 khớ: H2, N2 vaứ NH3. Trỡnh baứy phửụng phaựp hoaự hoùc ủeồ chửựng toỷ sửù coự maởt cuỷa moói khớ trong hoón hụùp.	
VI. DAậN DOỉ: