Tiết: 1&2 Tuần: 01 CHƯƠNG I
ỨNG DỤNG ĐẠO HÀM ĐỂ KHẢO SÁT VÀ VẼ ĐỒ THỊ CỦA HÀM SỐ
§1 . SỰ ĐỒNG BIẾN, NGHỊCH BIẾN CỦA HÀM SỐ
MỤC TIÊU
1.Kiến thức: Giúp học sinh ôn lại định nghĩa hàm số đồng biến, hàm số nghịch biến, nắm được điều kiện đủ của tính đơn điệu và qui tắc xét tình đơn điệu của hàm số.
2.Kỹ năng : Biết xét tính đơn điệu của hàm số y=f(x).
3.Thái độ: Nghiêm túc học tập.
CHUẨN BỊ
1. Đối với học sinh: Dụng cụ học tập, SGK.
2. Đối với giáo viên: Hình vẽ minh hoạ sự đồng biến, nghịch biến của hàm số.
TIẾN TRÌNH LÊN LỚP (tiết 1)
1. Ổn định tổ chức lớp:
2. Kiểm tra bài củ:
3. Hoạt động dạy – học
HĐ1: Tìm hiểu tính đơn điệu của hàm số
Ngày soạn: 8/8/2008 Ngày dạy:11/8/2008 Tiết: 1&2 Tuần: 01 CHƯƠNG I ỨNG DỤNG ĐẠO HÀM ĐỂ KHẢO SÁT VÀ VẼ ĐỒ THỊ CỦA HÀM SỐ §1 . SỰ ĐỒNG BIẾN, NGHỊCH BIẾN CỦA HÀM SỐ MỤC TIÊU 1.Kiến thức: Giúp học sinh ôn lại định nghĩa hàm số đồng biến, hàm số nghịch biến, nắm được điều kiện đủ của tính đơn điệu và qui tắc xét tình đơn điệu của hàm số. 2.Kỹ năng : Biết xét tính đơn điệu của hàm số y=f(x). 3.Thái độ: Nghiêm túc học tập. CHUẨN BỊ 1. Đối với học sinh: Dụng cụ học tập, SGK. 2. Đối với giáo viên: Hình vẽ minh hoạ sự đồng biến, nghịch biến của hàm số. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP (tiết 1) Ổn định tổ chức lớp: Kiểm tra bài củ: Hoạt động dạy – học HĐ1: Tìm hiểu tính đơn điệu của hàm số Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Ghi bảng-Trình chiếu ØTreo hình 1 & 2 lên bảng và cho hs trả lời H1. ØPhát biểu định nghĩa và ghi bảng. àGiải thích phần nhận xét. ØNvđ: mà vậy giữa dấu của f’(x) và tính đơn điệu có mối quan hệ như thế nào ? Quan sát hình 1 & 2, trả lời được H1: àhsố y = cosx tăng trên các khoảng , và giảm trên khoảng . -Ghi nhớ định nghĩa tính đơn điệu.(SGK hoặc ghi vở) ØĐọc phần nhận xét: àHs nhìn vào đồ thị nhận xét hướng đi của đồ thị ứng với từng trường hợp? (hình 3) 1/Định nghĩa : Kí hiệu K là khoảng hoặc đoạn hoặc nữa khoảng. G/s hs y=f(x) xác định trên K. +Nếu và Þ f(x1)<f(x2) thì f(x) đồng biến trên K; +Nếu và Þ f(x1)>f(x2) thì f(x) nghịch biến trên K. +Hàm số đồng biến hay nghịch biến gọi chung là hàm số đơn điệu trên K. Chú ý: , a)f(x) đồng biến trên KÛ; f(x) nghịch biến trên KÛ; b) Nếu hàm số đồng biến trên K thì đồ thị đi lên từ trái sang phải; Nếu hàm số nghịch biến trên K thì đồ thị đi xuống từ trái sang phải; H2.Tính đơn điệu và dấu của đạo hàm Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh vẽ 2 bảng biến thiên của hai hs , . Vấn đáp H2. Phát biểu định lí và ghi bảng. ØHướng dẫn hs tìm hiểu ví dụ 1: Tìm các khoảng đơn điệu của hàm số: a)y = 2x4+1; b) y = sinx trên khoảng (0;2p). ØVấn đáp: Nếu hàm số y đồng biến hay (nghịch biến ) trên K thì y’ của nó có nhất thiết dương (âm )trên khoảng đó hay không ? ØTrả lời được H2: àTính y’ và xét dấu y’ của các hàm sau a); b) . àNhận xét mối quan hệ giữa đồng biến, nghịch biến và dấu của đạo hàm? -Ghi nhớ định lí tính đơn điệu.(SGK hoặc ghi vở) -Xem xét ví dụ 1 SGK trang 6 &7. àTrả lời được H3: Nếu hàm số đồng biến hay (nghịch biến ) trên K thì y’ của nó cũng có thể bằng 0 tại một số hữu hạn điểm. 2/Định lí : Cho hàm số y=f(x) xác định trên K.. +Nếu f’(x) > 0, thì f(x) đồng biến trên K; +Nếu f’(x) < 0, thì f(x) nghịch biến trên K. Chú ý. Nếu f’(x) = 0, thì f(x) không đổi trên K . Ví dụ 1: Tìm các khoảng đơn điệu của hàm số: a)y = 2x4+1; b) y = sinx trên khoảng (0;2p). (Xem SGK) Củng cố: Nêu định nghĩa tính đơn điệu của hàm số. Nêu định lí về tính đơn điệu và dấu của đạo hàm. Dặn dò: Về nhà đọc và soạn các hoạt động của bài §2 cực trị của hàm số. Nhận xét và đánh giá :.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. Ngày soạn: 8/8/2008 Ngày dạy:11/8/2008 Tiết: 1&2 Tuần: 01 §1 . SỰ ĐỒNG BIẾN, NGHỊCH BIẾN CỦA HÀM SỐ (tt) MỤC TIÊU 1.Kiến thức: Giúp học sinh ôn lại định nghĩa hàm số đồng biến, hàm số nghịch biến, nắm được điều kiện đủ của tính đơn điệu và qui tắc xét tình đơn điệu của hàm số. 2.Kỹ năng : Biết xét tính đơn điệu của hàm số y=f(x). 3.Thái độ: Nghiêm túc học tập. CHUẨN BỊ 1. Đối với học sinh: Dụng cụ học tập, SGK. 2. Đối với giáo viên: Hình vẽ minh hoạ sự đồng biến, nghịch biến của hàm số. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP (tiết 2) Ổn định tổ chức lớp: Kiểm tra bài củ: Hoạt động day – học HĐ2: Tìm hiểu quy tắc xét tính đơn điệu của hàm số và áp dụng Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Ghi bảng –Trình chiếu Ø Phát biểu định lí và ghi bảng ØHướng dẫn hs thực hiện ví dụ 2. ØVấn đáp: thông qua ví dụ 2. hãy phát biểu qui tắc tìm các khoảng đồnh biến nghịch biến? ØHướng dẫn hs vận dụng qui tắc trên. ØGiảng: VD3:Tìm khoảng đồng biến,nghịch biến của hàm số . VD4 :Tìm khoảng đồng biến nghịch biến của hàm số . VD5: Chứng minh rằng x > sinx trên khoảng bằng cách xét tính đơn điệu của hàm số y= x – sinx. àGhi nhớ định lí suy rộng. àTheo dõi các bước làm ví dụ 2 SGK trang 7. từ đó rút ra quy tắc xét tính đơn điệu. àNêu qui tắc xét tính đơn điệu của hàm số. -Ghi nhận qui tắc xét tính đơn điệu của hàm số. Áp dụng qui tắc trên -Theo dõi các bước làm và đọc kỹ các ví dụ SGK trang 8 & 9. Định lý (suy rộng):y=f(x) có đạo hàm trên khoảng K Nếu (hoặc ), và chỉ tại một số hữu hạn điểm thì f đồng biến (nghịch biến ) trên K. Ví dụ 2. Tìm các khoảng đơn điệu của hàm số y=2x3+6x2+6x-7. Qui tắc 1.Tìm tập xác định. 2.Tình đạo hàm f’(x). Tìm các điểm xi (i = 1,2,,n) mà tại đó có đạo hàm bằng 0 hoặc không xác định. 3.Sắp xếp các điểm xi theo thứ tự tăng dần và lập bảng biến thiên. 4.Nêu kết luận về các khoảng đồng biến, nghịch biến của hàm số. VD3:Tìm khoảng đồng biến,nghịch biến của hàm số . VD4 :Tìm khoảng đồng biến nghịch biến của hàm số . VD5: Chứng minh rằng x > sinx trên khoảng bằng cách xét tính đơn điệu của hàm số y= x – sinx. Củng cố: Nêu định nghĩa tính đơn điệu của hàm số. Nêu định lí về tính đơn điệu và dấu của đạo hàm. Dặn dò: Về nhà đọc và soạn các hoạt động của bài §2 cực trị của hàm số. Giải các bài tập 1b,c,d;2b;3 và 5a. Nhận xét và đánh giá :.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. Ngày soạn: Ngày dạy: Tiết: 3 Tuần: §2 . CỰC TRỊ CỦA HÀM SỐ (3tiết) MỤC TIÊU 1.Kiến thức: Định nghĩa cực đại, cực tiểu, điều kiện để hàm số có cực trị, điều kiện đủ để hàm số có cực trị. 2.Kỹ năng : Nắm vững định nghĩa, các điều kiện cần và đủ để hàm số có cực trị. 3.Thái độ: Tích cực học tập.chăm chỉ, can thận. CHUẨN BỊ 1. Đối với học sinh: Dụng cụ học tập, SGK, ôn lại định nghĩa đạo hàm, giới hạn một bên. 2. Đối với giáo viên: Hình vẽ minh hoạ(hình 1.7&1.8). TIẾN TRÌNH LÊN LỚP Ổn định tổ chức lớp: Kiểm tra bài củ: Câu hỏi: Tìm các khoảng đơn điệu của hàm số f(x)=x3-x2-x+3. Hoạt động day – học HĐ1: Tìm hiểu khái niệm cựa đại, cực tiểu Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Ghi bảng – Trình chiếu ØTreo hình 7 & 8 lên bảng và cho hs trả lời H1. ØPhát biểu định nghĩa và ghi bảng. ØGiảng CHÚ Ý ØNvđ. Giả sử f(x) đạt cực đại tại x0. Hãy chứng minh khẳng định 3 trong chú ý trên bằng cách xét trong hai trường hợp Dx >0 và Dx < 0? ØQuan sát hình 7 & 8, trả lời được H1: ØGhi nhớ định nghĩa tính đơn điệu.(SGK hoặc ghi vở) àHiểu được các khái niệm điểm cực đại (điểm cực tiểu ), giá trị cực đại (giá trị cực tiểu), điểm cực đại (điểm cực tiểu )của đồ thị hàm số, điểm cực trị, cực trị của hàm số ØSuy nghĩ trả lời được H2: àGiả sử hs y= f(x) đạt cực đại tại x0. +Với Dx>0, ta có (1) +Với Dx<0, ta có (2) Từ (1) và (2) suy ra f’(x0)=0. Định nghĩa : Cho hàm số y = f(x) liên tục trên khoảng (a;b) (có thể a là -¥; b là +¥) và điểm . a)Nếu tồn tại số h >0 sao cho f(x) < f(x0) với mọi và x ¹ x0 thì ta nói hàm số f(x) đạt cực đại tại x0. b) Nếu tồn tại số h >0 sao cho f(x) > f(x0) với mọi và x ¹ x0 thì ta nói hàm số f(x) đạt cực tiểu tại x0. CHÚ Ý: SGK trang14 HĐ3: Điều kiện đủ để hàm số có cực trị Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Ghi bảng – Trình chiếu ØVẽ nhanh đồ thị hàm số y = -2x+1 và Treo hình 8 lên bảng. ØVấn đáp: a)Dựa vào đồ thị, hàm số nào có cực trị? b)Nêu mối liên hệ giữa sự tồn tại cực trị và dấu của đạo hàm? ØPhát biểu định lí và ghi bảng. ØHướng dẫn hs vận dụng định lí: VD1:Tìm các điểm cực trị của đồ thị hàm số f(x)=-x2+1. VD2:Tìm các điểm cực trị của đồ thị hàm số f(x)=x3-x2-x+3. VD3:Tìm cực trị của đồ thị hàm số . ØNvđ: Chứng minh hàm số y = |x| không có đạo hàm tại x=0. Hàm số có cực trị tại điểm đó không? ØCủng cố: Nếu hàm số f(x) có cựa trị tại x0 thì không thề suy ra f’(x0) =0 và f’(x) đổi dấu khi x đi qua x0. Ø Quan sát hình 8, trả lời H3. àHàm số y = -2x+1không có cực trị, Hàm số có cực trị. àPhát biểu định lí. ØGhi nhớ định lí tính đơn điệu.(SGK hoặc ghi vở) ØXem xét các ví dụ SGK ØTrả lời được H4: àkhông có đạo hàm tại x0=0( viø f’(0-) = -1 và f’(0+) = 1), nhưng có cực tiểu tại đó f(0)=fCT=0. Định lí 1 : Giả sử hàm số y = f(x) liên tục trên khoảngvà có đạo hàm trên K hoặc trên K\{ x0}, với h>0. a)Nếu f’(x) >0 trên khoảngvà f’(x0)<0 trên khoảng thì x0 là một điểm cực đại của hàm số f(x). b)Nếu f’(x) 0 trên khoảng thì x0 là một điểm cực tiểu của hàm số f(x). VD1:Tìm các điểm cực trị của đồ thị hàm số f(x)=-x2+1. VD2:Tìm các điểm cực trị của đồ thị hàm số f(x)=x3-x2-x+3. VD3:Tìm cực trị của đồ thị hàm số f(x)=. Củng cố: Nêu định nghĩa cực trị của hàm số. Nêu định lí về điều kiện đủ để hàm số có cực trị. Dặn dò: Về nhà xem các qui tắc tìm cực trị, giải các bài tập 1. Nhận xét và đánh giá : .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . Ngày soạn: Ngày dạy: Tiết: 4 Tuần: §2 . CỰC TRỊ CỦA HÀM SỐ (tt) MỤC TIÊU 1.Kiến thức: Định nghĩa cực đại, cực tiểu, điều kiện để hàm số có cực trị, điều kiện đủ để hàm số có cực trị ( dấu hiệu I,II ). 2.Kỹ năng : Biết vận dụng các dấu hiệu I và II để tìm cực trị 3.Thái độ: Tích cực học tập.chăm chỉ, cẩn thận. CHUẨN BỊ 1. Đối với học sinh: Dụng cụ học tập, SGK, Nắm vững định nghĩa cực trị, điều kiện đu ... 2) Sù biÕn thiªn: + y’ = f’(x) = 3x2 + 8x+4 f’(x) = 0 Û x = -2; x = -2/3. Víi x = -2 Þ y = 0, víi x =-2/3 Þ y =-32/27 +C¸c giíi h¹n t¹i v« cùc +B¶ng biÕn thiªn x - ¥ -2 -2/3 +¥ y’ + 0 - 0 + y 0 +¥ - ¥ -32/27 +KÕt luËn: Hµm sè ®ång biÕn trªn tõng kho¶ng (- ¥; 0); (2; +¥) vµ nghÞch biÕn trªn (0; 2) Hµm sè ®¹t cùc tiĨu t¹i x=-2/3; yCT ==-32/27 vµ ®¹t cùc ®¹i t¹i ®iĨm x=-2; yC§=0. 3.§å thÞ §å thÞ nhËn ®iĨm uèn I(-4/3; -16/3) lµm t©m ®èi xøng. BT2a/43.Khảo sát và vẽ đồ thị hàm số y = -x4 + 8x2 -1 1) TËp x¸c ®Þnh: R 2) Sù biÕn thiªn: + y’ = f’(x) = -4x3 + 16x f’(x) = 0 Û x = 0; x = -2; x = 2. Víi x = 0 Þ y = -1, víi x = ±1 Þ y = 15. +C¸c giíi h¹n t¹i v« cùc +B¶ng biÕn thiªn x - ¥ -2 0 2 +¥ y’ + 0 - 0 + 0 - y 15 15 ¥ -1 - ¥ +KÕt luËn: Hµm sè ®ång biÕn trªn tõng kho¶ng (- ¥; -2); (0; 2) vµ nghÞch biÕn trªn (-2;0); (2;+ ¥) Hµm sè ®¹t cùc tiĨu t¹i x=0; yCT =-1 vµ ®¹t cùc ®¹i t¹i ®iĨm x = ±2; yC§=15. 3.§å thÞ. §å thÞ nhËn trơc tung lµm trơc ®èi xøng. Củng cố: Gi¶i bµi tËp 3b tr43. Dặn dò: Về nhà giải các bài tập cßn l¹i. Nhận xét và đánh giá :.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. Ngày soạn: 1/10/08 Ngày dạy: 4/10/08 Tiết: 17 Tuần: 8 §LUYỆN TẬP - KHẢO SÁT SỰ BIẾN THIÊN VÀ VẼ ĐỒ THỊ CỦA HÀM SỐ MỤC TIÊU Giúp học sinh: 1.Kiến thức: Củng cố lại các bước kh¶o s¸t vÏ ®å thÞ cđa hµm ®a thøc, h÷u tØ . BiÕt t×m sù t¬ng giao cđa ®å thÞ. 2.Kỹ năng : Thành thạo các bước khảo sát và vẽ đồ thị hàm đa thức bậc 3, trùng phương, hữu tỉ (1/1). Biết c¸ch t×m sù t¬ng giao cđa c¸c ®å thÞ. 3.Thái độ: Nghiêm túc học tập. cẩn thận, chính xác khi vẽ đồ thị. CHUẨN BỊ 1. Đối với học sinh: Giải trước các bài tập ở nhà, SGK 2. Đối với giáo viên: Gi¸n ¸n,phÊn mµu. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP Ổn định tổ chức lớp: Kiểm tra bài củ: (trong qu¸ tr×nh gi¶i bµi tËp) Hoạt động day – học Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Ghi bảng ØVÊn ®¸p: àT×m TX§ cđa hµm sè? àA Ỵ(C) Û? ØNhËn xÐt vµ ®¸nh gi¸. ØVÊn ®¸p: àm=0, y=? àNªu c¸c bíc kh¶o s¸t vµ vÏ? ØVÊn ®¸p: ànhËn xÐt tÝnh ®èi xøng cđa hµm ph©n thøc? ØGi¶ng: T×m ®iĨm ®Ỉc biƯt vµ vÏ ®å thÞ ØVÊn ®¸p: àGiao ®iĨm cđa ®å thÞ víi trơc tung? àph¬ng tr×nh tiÕp tuyÕn t¹i mét ®iĨm thuéc ®å thÞ? ØTr¶ lêi àTX§: R\{1} àLªn b¶ng tr×nh bµy. ØTr¶ lêi m=0à à§øng t¹i chỉ nªu c¸c bíc kh¶o s¸t vµ vÏ hµm ph©n thøc bËc nhÊt / bËc nh©t1. àLªn b¶ng tr×nh bµy. à®å thÞ nhËn (1;1) lµm t©m ®èi xøng. ØTr¶ lêi ®ỵc: àGiao víi trơc tung tai M(0;-1) à ph¬ng tr×nh tiÕp tuyÕn t¹i mét ®iĨm M(x0;y0) thuéc ®å thÞ y = f(x) cã d¹ng: y-y0 = f’(x0)(x-x0) BT9/44. (C) a)T×m m ®Ĩ ®å thÞ cđa hs ®i qua b)Khảo sát và vẽ đồ thị hàm số víi m t×m ®ỵc. c)ViÕt ph¬ng tr×nh tiÕp tuyÕn cđa (C) t¹i giao ®iĨm cđa nã víi trơc tung. Gi¶i. a)TX§: R\{1} b)khi m = 0, ta cã 1) TËp x¸c ®Þnh: R\{1} 2) Sù biÕn thiªn: Hµm sè nghÞch biÕn trªn c¸c kho¶ng x¸c ®Þnh. Hµm sè kh«ng cã cùc trÞ. +C¸c giíi h¹n t¹i v« cùc , TC§: x=1 , TCN: y=1 +B¶ng biÕn +BBT: x -¥ 1 +¥ y' - - 1 +¥ -¥ 1 3.§å thÞ. §å thÞ nhËn giao ®iĨm cđa hai tiƯm cËn (1;1) lµm t©m ®èi xøng. c)Giao víi trơc tung tai M(0;-1) ta cã ph¬ng tr×nh tiÕp tuyÕn t¹i M lµ y = -2x-1 Củng cố: Híng dÉn häc sinh gi¶I c¸c bµi tËp cßn l¹i. Dặn dò: Về nhà giải các bài tập cßn l¹i, gi¶I bµi tËp «n tËp ch¬ng, chuÈn bÞ kiƠm tra 45phĩt. Nhận xét và đánh giá :.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. Ngày soạn: /10/08 Ngày dạy: /10/08 Tiết: 18 Tuần: 9 § ÔN TẬP CHƯƠNG I MỤC TIÊU Giúp học sinh: 1.Kiến thức: Cđng cè định nghĩa hàm số đồng biến, hàm số nghịch biến, nắm được điều kiện đủ của tính đơn điệu và qui tắc xét tình đơn điệu của hàm số. Cđng cè lại định nghĩa cực đại, cực tiểu, điều kiện để hàm số có cực trị, điều kiện đủ để hàm số có cực trị Cđng cè ®Þnh nghÜa tiƯm cËn ®øng, tiƯm cËn ngang cđa mét ®å thÞ hµm sè. C¸ch t×m tiƯm cËn ®øng, tiƯm cËn ngang cđa ®å thÞ nh÷ng hµm sè Củng cố lại các bước kh¶o s¸t vÏ ®å thÞ cđa hµm ®a thøc, h÷u tØ . BiÕt t×m sù t¬ng giao cđa ®å thÞ. 2.Kỹ năng : Thành thạo các bước khảo sát và vẽ đồ thị hàm đa thức bậc 3, trùng phương, hữu tỉ (1/1). Biết c¸ch t×m sù t¬ng giao cđa c¸c ®å thÞ. 3.Thái độ: Nghiêm túc học tập. cẩn thận, chính xác khi vẽ đồ thị. CHUẨN BỊ 1. Đối với học sinh: Giải trước các bài tập ở nhà, SGK 2. Đối với giáo viên: Gi¸n ¸n,phÊn mµu, thíc. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP Ổn định tổ chức lớp: Kiểm tra bài củ: (trong qu¸ tr×nh gi¶i bµi tËp) Hoạt động day – học Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Ghi bảng ØVÊn ®¸p: àPh¸t biĨu ®iỊu kiƯn ®Ĩ hµm sè ®ång biÕn, nghÞc biÕn? ¸p dung: f(x)=-x3+2x2-x-7. àNªu c¸ch t×m cùc ®¹i, cùc tiĨu cđa hµm sè? ¸p dung: f(x)=x4-2x2+2. àNªu c¸ch t×m tiƯm cËn ngang, tiƯm cËn ®øng cđa ®å thÞ hµm sè? ¸p dung: ØNhËn xÐt vµ ®¸nh gi¸ ØYªu cÇu hs ®äc ®Ị vµ gi¶I bt6-tr45. ØNhËn xÐt vµ ®¸nh gi¸. ØVÊn ®¸p: Gi¶i bÊt ph¬ng tr×nh f’(x+1)>0? àGäi hs lªn b¶ng gi¶i. àNhËn xÐt vµ ®¸nh gi¸. ØVÊn ®¸p: Muèn viÕt pttt víi (C) t¹i mét ®iĨm M(x0;y0), ta cÇn t×m c¸c yÕu tè nµo? àGäi hs ®øng t¹i chç tr×nh bµy. Gv ghi lªn b¶ng tõng bíc. ØNªu vÊn ®Ị:BiƯn luËn theo m sè nghiƯm cđa ph¬ng tr×nh -x3+3x2+9x+m = 0. àHíng dÉn hs th¶o luËn. ØNghe vµ hiĨu nhiƯm vơ à®øng t¹i chỉ tr¶ lêi àLªn b¶ng tr×nh bµy ¸p dơng. àLªn b¶ng tr×nh bµy 6a. ØTr¶ lêi ®ỵc: f’(x) = -3x2 + 6x+9 f’(x+1)=-3(x+1)+6(x+1)+9 =-3x2+12x f’(x+1)>0Û-3x2+12x > 0 Û0 < x < 4. ØTr¶ lêi ®ỵc: àCÇn t×m x0, y0vµ f’(x0) àTr×nh bµy: Ta cã y’’=-6x+12 y’’(x0)=-6Û-6x0+12=-6 Ûx0=2Þy0=24, y’’(2)=9. VËy, PTTT lµ y =9(x-2)+24 ØTh¶o luËn ®Ĩ thùc hiƯn ®ỵc vÊn ®Ị nµy. 1/45. T×m c¸c kho¶ng ®ång biÕn, nghÞc biÕn cđa hµm sè f(x)=-x3+2x2-x-7. 2/45. T×m cùc ®¹i, cùc tiĨu cđa hµm sè cđa hµm sè f(x)=x4-2x2+2. 3/45. T×m tiƯm cËn ngang, tiƯm cËn ®øng cđa ®å thÞ hµm sè: BT6/45. a)Khảo sát và vẽ đồ thị (C) hàm số f(x)= -x3+3x2+9x+2. b)Gi¶i bÊt ph¬ng tr×nh f’(x+1)>0. c)ViÕt ph¬ng tr×nh tiÕp tuyÕn cđa (C) t¹i ®iĨm cã hoµnh ®é x0 biÕt f’’(x0)=-6. Gi¶i. a) f(x)= -x3+3x2+9x+2. 1) TËp x¸c ®Þnh: R 2) Sù biÕn thiªn: + y’ = f’(x) = -3x2 + 6x+9 f’(x) = 0 Û x = -1; x = 3. Víi x = 0 Þ y = - 3, víi x = 3 Þ y = 29. +C¸c giíi h¹n t¹i v« cùc +B¶ng biÕn thiªn x - ¥ -1 3 +¥ y’ - 0 + 0 - y +¥ 29 -3 - ¥ +KÕt luËn: Hµm sè nghÞch biÕn trªn tõng kho¶ng (- ¥; 0); (2; +¥) vµ ®ång biÕn trªn (0; 2) Hµm sè ®¹t cùc tiĨu t¹i x=-1; yCT =-3 vµ ®¹t cùc ®¹i t¹i ®iĨm x=3; yC§=29. 3.§å thÞ §å thÞ nhËn ®iĨm uèn I(1;13) lµm t©m ®èi xøng. Củng cố: Híng dÉn häc sinh gi¶ c¸c bµi tËp cßn l¹i. Dặn dò: Về nhà giải các bài tập cßn l¹i, gi¶i bµi tËp «n tËp ch¬ng, chuÈn bÞ kiƠm tra 45phĩt. Nhận xét và đánh giá :.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. Ngày soạn: /10/08 Ngày dạy: /10/08 Tiết: 19 Tuần: 9 § ÔN TẬP CHƯƠNG I MỤC TIÊU Giúp học sinh: 1.Kiến thức: Cđng cè định nghĩa hàm số đồng biến, hàm số nghịch biến, nắm được điều kiện đủ của tính đơn điệu và qui tắc xét tình đơn điệu của hàm số. Cđng cè ®Þnh nghÜa tiƯm cËn ®øng, tiƯm cËn ngang cđa mét ®å thÞ hµm sè. C¸ch t×m tiƯm cËn ®øng, tiƯm cËn ngang cđa ®å thÞ nh÷ng hµm sè Củng cố lại các bước kh¶o s¸t vÏ ®å thÞ cđa hµm ®a thøc, h÷u tØ . BiÕt t×m sù t¬ng giao cđa ®å thÞ. 2.Kỹ năng : Thành thạo các bước khảo sát và vẽ đồ thị hàm đa thức bậc 3, trùng phương, hữu tỉ (1/1). Biết c¸ch t×m sù t¬ng giao cđa c¸c ®å thÞ. 3.Thái độ: Nghiêm túc học tập. cẩn thận, chính xác khi vẽ đồ thị. CHUẨN BỊ 1. Đối với học sinh: Giải trước các bài tập ở nhà, SGK 2. Đối với giáo viên: Gi¸n ¸n,phÊn mµu, thíc. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP Ổn định tổ chức lớp: Kiểm tra bài củ: (trong qu¸ tr×nh gi¶i bµi tËp) Hoạt động day – học Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Ghi bảng ØChia b¶ng ghi ®Ị BT10/46 ØHíng dÉn Gi¶i. ØGäi 3 hs lªn b¶ng trØnh bµy 10a,b,c. ØVÊn ®¸p: Nh¾c l¹i c¸c bíc kh¶o s¸t hµm ph©n thøc? àGäi hs lªn b¶ng gi¶i 11a. àNhËn xÐt vµ ®¸nh gi¸. ØHíng dÉn gi¶I 11b,c,d: 11c) d)TiÕp tuyÕn t¹i mét ®iĨm bÊt k× cđa (C) c¾t hai ®êng tiƯm cËn cđa (C) t¹i P vµ Q. Chøng minh r»ng S lµ trung ®iĨm cđa PQ. ØNghe vµ hiĨu. ØLªn b¶ng tr×nh bµy. ØLªn b¶ng tr×nh bµy c©u11a. a)TX§: R\{1} Hµm sè nghÞch biÕn trªn c¸c kho¶ng x¸c ®Þnh. Hµm sè kh«ng cã cùc trÞ. C¸c giíi h¹n t¹i v« cùc , ÞTC§: x=-1 , ÞTCN: y=1 +B¶ng biÕn +BBT: x -¥ -1 +¥ y' - - 1 +¥ -¥ 1 3.§å thÞ. §å thÞ nhËn giao ®iĨm cđa hai tiƯm cËn (1;1) lµm t©m ®èi xøng. àVỊ nhµ gi¶I 11d) BT10/46. Cho hàm số f(x)= -x4 +2mx2-2m+1 cã ®å thÞ (Cm). a)BiƯn luËn theo m sè cùc trÞ cđa hµm sè. b)Víi gi¸ trÞ nµo cđa m th× (Cm)c¾t trơc hoµnh? c)X¸c ®Þnh m ®Ĩ (Cm)cã cùc ®¹i, cùc tiĨu. Híng dÉn Gi¶i. a) ta cã f’(x)= -4x3+4mx= -4x(x2-m) m£0:Hµm sè cã mét cùc ®¹i (t¹i x =0) m>0:Hµm sè cã hai cùc ®¹i (t¹i x = )vµ mét cùc tiĨu (t¹i x=0). b)Ph¬ng tr×nh -x4 +2mx2-2m+1=0 cã nghiƯm x=±1, "m vËy, (cm) lu«n c¾t trơc hoµnh t¹i hai ®iĨm. c) f’(x)= -4x(x2-m). §Ĩ (Cm) cã cùc ®¹i vµ cùc tiĨu th× m>0 BT11/46. a)Kh¶o s¸t sù biÕn thiªn vµ vÏ ®å thÞ (C) cđa hµm sè. b)Chøng minh r»ng víi mäi m, ®êng th¼ng y = 2x+m lu«n c¾t (C) t¹i hai ®iĨm ph©n biƯt M,N c)X¸c ®Þnh m sao cho ®é dµi MN ng¾n nhÊt. HDGi¶i. b)Ph¬ng tr×nh hoµnh ®é giao ®iĨm: D’ = (m-3)2+16 >0, "m. Do ®ã, ph¬ng tr×nh trªn lu«n cã hai nghiƯm ph©n biƯt kh¸c -1Þ®êng th¼ng y = 2x+m lu«n c¾t (C) t¹i hai ®iĨm ph©n biƯt M,N .(®pcm) c)Ta cã hoµnh ®é t¬ng øng lµ xM,xN lµ nghiƯm cđa ph¬ng tr×nh (*). Theo ®Þnh lÝ Vi-et: §é dµi MN nhá nhÊt Û MN2 nhá nhÊt lµ nhá nhÊt khi m = 3. Củng cố: Híng dÉn häc sinh gi¶ c¸c bµi tËp cßn l¹i. Dặn dò: Về nhà giải các bài tập cßn l¹i, gi¶i bµi tËp «n tËp ch¬ng, chuÈn bÞ kiƠm tra 45phĩt. 6. Nhận xét và đánh giá :.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .
Tài liệu đính kèm: