Đề cương ôn thi tốt nghiệp THPT năm học 2009 - 2010

Phần 1: Dạng câu hỏi 2 điểm.
A: Câu hỏi về tiểu sử và văn nghiệp của tác giả.
I.Tác giả HCM.
Câu 1: Tóm lược tiểu sử tác gia Hồ Chí Minh? 
a- Tiểu sử:
- Hå ChÝ Minh tªn gäi thêi niªn thiÕu lµ NguyÔn Sinh Cung, trong thêi k× ®Çu ho¹t ®éng c¸ch m¹ng mang tªn Nguyễn Ái Quốc, sinh ngµy: 19/05/1890 trong mét gia ®×nh nhµ nho yªu n­íc.
- Quª qu¸n: Lµng Kim Liªn (lµng Sen), x· Kim Liªn huyÖn Nam §µn NghÖ An
- Gia ®×nh: 
+ Cha lµ cô Phã b¶ng NguyÔn Sinh S¾c
+ MÑ lµ cô Hoµng ThÞ Loan
- Thêi trÎ Ng­êi häc ch÷ H¸n, sau ®ã häc tr­êng Quèc häc HuÕ, cã thêi gian ng¾n d¹y häc ë tr­êng Dôc Thanh – Phan ThiÕt.
b- Quá trình hoạt động cách mạng:
- N¨m 1911, Hå ChÝ Minh ra ®i t×m ®­êng cøu n­íc.
 Th¸ng 1/1919, Ng­êi göi tíi Héi nghÞ VÐc- xay b¶n Yªu s¸ch cña nh©n d©n An Nam, kÝ tªn Nguyễn Ái Quốc. N¨m 1920, dù §¹i héi Tua vµ lµ mét trong nh÷ng thµnh viªn ®Çu tiªn s¸ng lËp §¶ng Céng s¶n Ph¸p. 
Tõ 1923 ®Õn 1941 Ng­êi ho¹t ®éng chñ yÕu ë Liªn x« vµ Trung Quèc.
- Hå ChÝ Minh ®· tham gia thµnh lËp nhiÒu tæ chøc c¸ch m¹ng nh­: VNTNCM§CH(1925), Héi liªn hiÖp c¸c d©n téc bÞ ¸p bøc ë ¸ §«ng(1925) vµ chñ tr× Héi nghÞ hîp nhÊt c¸c tæ chøc cs trong n­íc ë H­¬ng C¶ng(HC)
- 2/1941 Ng­êi vÒ n­íc trùc tiÕp l·nh ®¹o c¸ch m¹ng. Ngµy 13/8/1942 Ng­êi sang Trung Quèc ngµy 2/9/1945 Ng­êi ®äc b¶n Tuyªn Ng«n §éc lËp. 
Ng­êi mÊt ngµy 2/9/1969.
Câu 2 Trình bày ngắn gọn quan điểm sáng tác của HCM?
1. Sáng tác văn chương là một hoạt động tinh thần phong phú phục vụ có hiệu quả cho sự nghiệp CM, nhàvăn phải góp phần vào nhiệm vụ đấu tranh và phát triển xã hội. Người khẳng định 	:
2. Văn nghệ phải có tính chân thực :
	 - Người nghệ sĩ phải viết cho thực cho hay, phải phản ánh trung thực hiện thực và chú ý nêu gương tốt, phê phán cái xấu. Phải chú ý đến hình thức biểu hiện, tránh lối viết cầu kì xa lạ,ngôn ngữ phải trong sáng chọn lọc.
3. Người quan niệm văn chương trong thời đại CM phải coi quảng đại quần chúng là đối tượng phục vụ. Người nêu kinh nghiệm cho người cầm bút :“Viết cho ai?”,”Viết cái gì?”,”Viết để làm gì?”và “Viết như thế nào?” 
.Câu 3: Trình bày ngắn gọn di sản VH của HCM?
 1.Văn chính luận : 	
 Được viết ra với mục đích đấu tranh chính trị,nhằm tiến công trực diện kẻ thù, hoặc thể hiện những nhiệm vụ cách mạng trong từng thời điểm lịch sử. Tác phẩm : Bản án chế độ thực dân (1925),Tuyên ngôn độc lập (1945),Di chúc (1969).
 2. Truyện và ký : 
	 - Nổi bật hơn cả là các tác phẩm được viết ở Pháp vào những năm 20 của thế kỉ XX (1922 -1925). Đây thật sự là những sáng tác văn chương với trí tưởng tượng phong phú dựa vào những câu chuyện có thật, giọng văn hùng hồn, giọng điệu châm biếm sắc sảo,thâm thuý. Tác phẩm : Lời than vãn của bà Trưng Trắc (1922), Những trò lố hay là Varen và Phan Bội Châu (1925), Vi hành (1923),
 - Ngoài truyện ngắn NAQ còn nhiều tác phẩm kí như : Nhật kí chìm tàu (1931),Vừa đi đường vừa kể chuyện(1963),.
 3. Thơ ca : là lĩnh vực nổi bật với những tập thơ :
	 -Nhật kí trong tù(1942 – 1943) gồm 133 bài được viết trong thời kì bị bắt giam ở nhà tù Tưởng Giới Thạch
	 - Thơ Hồ Chí Minh (1967) : Gồm 86 bài trước và sau CMT8.
 - Thơ chữ Hán Hồ Chí Minh (1990) : gồm 36 bài cổ thi thâm thuý mà phóng khoáng với nhiều đề tài.
Câu 4 : Trình bày ngắn gọn phong cách nghệ thuật của HCM?
1.Văn chính luận : Bộc lộ tư duy sắc sảo ,giàu tri thức văn hóa, gắn lí luận với thực tiễn, giàu tính luận chiến, vận dụng hiệu quả nhiều phương thức biểu hiện .
2.Truyện – kí : Bút pháp chủ động sáng tạo, có khi là lối kể chuyện chân thật, tạo không khí gần gũi, có khi là giọng điệu sắc sảo, châm biếm thâm thúy và tinh tế, giàu chất trí tuệ và chất hiện đại.
 3.Thơ ca : Nhiều bài cổ thi hàm súc uyên thâm, đạt chuẩn mực cao về nghệ thuật – thơ hiện đại vận dụng nhiều thể loại và phục vụ có hiệu quả cho nhiệm vụ CM.
II. Tác giả Tố Hữu.
 Câu 5: Tóm lược tiểu sử tác gia TH? 
1. TiÓu sö.
 - Tè H÷u tªn khai sinh lµ NguyÔn Kim Thµnh.
 - ¤ng sinh ngµy 04/10/1920 mÊt ngµy 09/12/2002.
 - Quª ë Phï Lai, x· Qu¶ng Thä huyÖn Qu¶ng §iÒn tØnh Thõa Thiªn HuÕ.
 + Gia thÕ: gia ®×nh nghÌo.
 - Må c«i mÑ tõ n¨m 12 tuæi, häc tiÓu häc ë §µ N½ng, häc trung häc ë tr­êng Quèc Häc HuÕ.
 - Quª h­¬ng ®ãng gãp phÇn quan träng vµo sù h×nh thµnh hån th¬ Tè H÷u: nói s«ng, phong c¶nh xø HuÕ, ®©y lµ vïng quª cã nÒn v¨n ho¸ phong phó, ®éc ®¸o.
 + Ho¹t ®éng chÝnh trÞ:
 - N¨m 1936 ®ang häc ë tr­êng Quèc häc HuÕ, Tè H÷u bá häc vµ tham gia ®oµn TNCSHCM.
 - N¨m 1938 Tè H÷u tham gia vµo §¶ng.
 - Cuèi th¸ng 4/ 1939 Tè H÷u bÞ b¾t giam vµ bÞ ®µy ¶i qua nhiÒu nhµ lao t¹i c¸c tØnh miÒn trung vµ T©y Nguyªn.
 - Th¸ng 3/1942 «ng v­ît ngôc §¾c Lay(Kom Tum), t×m ra Thanh Ho¸ tiÕp tôc ho¹t ®éng c¸ch m¹ng.
 - Th¸ng 8/1945, Tè H÷u lµm chñ tÞch uû ban khëi nghÜa HuÕ, vµ tõ ®ã «ng th­êng gi÷ nh÷ng chøc vô chñ chèt trong 2 cuéc kh¸ng chiÕn cho ®Õn n¨m 1986.
 => ë Tè H÷u, con ng­êi nhµ th¬ vµ con ng­êi chÝnh trÞ lu«n thèng nhÊt chÆt chÏ. Sù nghiÖp th¬ g¾n liÒn víi sù nghiÖp c¸ch m¹ng, trë thµnh bé phËn cña sù nghiÖp c¸ch m¹ng. ¤ng ®­îc nhµ n­íc trao tÆng gi¶i th­ëng HCM vÒ v¨n häc nghÖ thuËt ®ît I n¨m 1996.
 C©u 6: Tãm t¾t chÆng ®­êng th¬ TH vµ chøng minh r»ng th¬ TH g¾n lion víi nh÷ng mèc lich sö quan träng cña ®¾t n­íc?
 Tè H÷u cã 5 tËp th¬, mçi tËp ®¸nh dÊu mét chÆng ®­êng ho¹t ®éng chÝnh trÞ, mét c¶m xóc riªng vÒ lÞch sö ho¹t ®éng cña §CSVN.
 1. TËp" Tõ Êy".
 §©y lµ tËp th¬ ®Çu tay cña Tè H÷u, lµ h×nh ¶nh ng­êi thanh niªn, bøc tranh x· héi tõ 1937 ®Õn 1946. 
 - TËp th¬ gåm 3 phÇn:
 + "M¸u löa": gåm nh÷ng bµi th¬ s¸ng t¸c trong mÆt trËn D©n Chñ. Nhµ th¬ c¶m th«ng s©u s¾c víi cuéc sèng c¬ cùc cña nh÷ng ng­êi nghÌo khæ trong x· héi, ®ång thêi kh¬i dËy ë hä ý chÝ ®Êu tranh vµ niÒm tin vµo t­¬ng lai.
 + "XiÒng xÝch": Gåm nh÷ng s¸ng t¸c trong nhµ lao lín ë Trung Bé vµ T©y Nguyªn, ®ã lµ t©m t­ cña mét ng­êi trÎ tuæi tha thiÕt yªu ®êi vµ kh¸t khao tù do, lµ ý chÝ kiªn c­êng cña ng­êi chiÕn sÜ quyÕt t©n tiÕp tôc ®Êu tranh ngay trong nhµ tï. §©y lµ phÇn cã gi¸ trÞ nhÊt trong tËp "Tõ Êy".
 + "Gi¶i phãng": Gåm nh÷ng bµi th¬ t¸c gi¶ viÕt tõ khi v­ît ngôc ®Õn nh÷ng ngµy ®Çu gi¶i phãng vÜ ®¹i cña toµn d©n téc. ThÓ hiÖn niÒm vui cña ng­êi tï vÒ víi ho¹t ®éng chiÕn ®Êu cña m×nh.
 => Gi¸ trÞ ®Æc s¾c cña tËp "Tõ Êy" lµ ë chÊt men say lÝ t­ëng, chÊt l·ng m¹n trong trÎo, t©m hån nh¹y c¶m, s«i næi, trÎ trung cña c¸i t«i tr÷ t×nh míi.
 2. TËp" ViÖt B¾c".
 Gåm nh÷ng bµi th¬ ®­îc s¸ng t¸c trong giai ®o¹n kh¸ng chiÕn chèng TDP (1947-1954).
 - Tè H÷u ®· miªu t¶ vµ ngîi ca anh vÖ quèc qu©n, bµ mÑ n«ng d©n, chÞ phô n÷, em liªn l¹c... Nhµ th¬ ngîi ca §¶ng vµ B¸c.
 - NhiÒu t×nh c¶m lín ®­îc thÓ hiÖn s©u ®Ëm:
 + T×nh qu©n d©n.
 + TiÒn tuyÕn víi hËu ph­¬ng.
 + MiÒn xu«i víi miÒn ng­îc.
 + C¸n bé víi quÇn chóng.
 + Nh©n d©n víi l·nh tô...
 TËp th¬ kÕt thóc b»ng nh÷ng lêi hïng ca vang déi ph¶n ¸nh khÝ thÕ chiÕn th¾ng hµo hïng cña d©n téc trong giê phót lÞch sö.
 3. TËp "Giã léng"(1955-1961).
 - Nhµ th¬ h­íng vÒ qu¸ khø ®Ó thÊm thÝa nçi ®au khæ cña cha «ng, c«ng lao cña nh÷ng thÕ hÖ ®i tr­íc më ®­êng, tõ ®ã ghi s©u ©n t×nh c¸ch m¹ng.
 - Cuéc sèng míi ë miÒn B¾c thùc sù lµ mét ngµy héi lín, nh×n vµo ®©u còng thÊy trµn ®Çy søc sèng vµ niÒm vui.
 - §Êt n­íc ®au nçi ®au chia c¾t, th¬ Tè H÷u thÓ hiÖn t×nh c¶m thiÕt tha, s©u nÆng víi miÒn Nam ruét thÞt.
 4. "Ra trËn" (1962-1971).
 - Lµ nh÷ng bµi th¬ ra ®êi trong cao trµo c¶ n­íc chèng MÜ. Chñ nghÜa anh hïng c¸ch m¹ng ®­îc tËp trung ca ngîi ®Ó ®Èy m¹nh niÒm tin chiÕn th¾ng.
 - Nh÷ng bµi th¬ chÝnh : TiÕng h¸t xu©n sang(1965); Xu©n 69; MÑ Suèt; TrÇn ThÞ LÝ; NguyÔn V¨n Trçi; Anh gi¶i phãng qu©n. . .
 5. "M¸u vµ hoa" (1972-1977).
 Víi nh÷ng bµi th¬ nh­: Xin göi miÒn Nam; ViÖt Nam m¸u vµ hoa; N­íc non ngµn dÆm . . . . ®­îc xem nh­ lµ b¶n tæng kÕt vÒ Tæ quèc ViÖt Nam anh hïng.
 * Th¬ Tè H÷u tõ n¨m 1978 trë l¹i ®©y ®­îc tËp hîp trong 2 tËp: "Mét tiÕng ®ên"(1992) vµ :"Ta víi ta"(1999). Lµ 2 tËp th¬ ®¸nh dÊu b­íc chuyÓn biÕn míi trong th¬ Tè H÷u. Tè H÷u t×m ®Õn víi nh÷ng chiªm nghiÖm mang tÝnh phæ qu¸t vÒ cuéc ®êi vµ con ng­êi. Th¬ Tè H÷u vÉn kiªn ®Þnh thÓ hiÖn niÒm tin vµo lÝ t­ëng vµ con ®­êng c¸ch m¹ng, tin vµo ch÷ nh©n lu«n to¶ s¸ng ë mçi con ng­êi.
 C©u7: Nh÷ng nÐt chÝnh trong phong c¸ch nghÖ thuËt th¬ Tè H÷u.
 * VÒ néi dung, th¬ Tè H÷u mang tÝnh chÊt tr÷ t×nh chÝnh trÞ s©u s¾c.
 - Con ®­êng th¬ cña Tè H÷u b¾t ®Çu ®óng lóc víi sù gi¸c ngé c¸ch m¹ng cña nhµ th¬.
 - C¸i t«i tr÷ t×nh trong th¬ Tè H÷u tõ buæi ®Çu lµ c¸i t«i chiÕn sÜ, c¸i t«i c«ng d©n, cµng vÒ sau chñ yÕu lµ c¸i t«i nh©n danh cña §¶ng, nh©n danh céng ®ång d©n téc.
 * Th¬ Tè H÷u mang ®Ëm tÝnh sö thi.
 - Nh©n vËt tr÷ t×nh trong th¬ Tè H÷u lµ nh÷ng con ng­êi ®¹i diÖn cho nh÷ng phÈm chÊt cña giai cÊp, d©n téc, thËm chÝ mang tÇm vãc cña lÞch sö vµ thêi ®¹i.
 - Th¬ Tè H÷u tËp trung thÓ hiÖn nh÷ng vÊn ®Ò cèt yÕu cña ®êi sèng c¸ch m¹ng vµ vËn mÖnh d©n téc. C¶m høng cña Tè H÷u chñ yÕu lµ c¶m høng lÞch sö d©n téc chø kh«ng ph¶i lµ c¶m høng thÕ sù, cµng kh«ng ph¶i lµ c¶m høng ®êi t­. C¶m høng cña Tè H÷u chñ yÕu lµ h­íng vÒ t­¬ng lai, ®Æt niÒm tin vµo sù th¾ng lîi cña c¸ch m¹ng, kh¬i dËy niÒm vui vµ lßng say mª víi con ®­êng c¸ch m¹ng. Con ®­êng th¬ Tè H÷u lµ con ®­êng cña ®êi sèng c¸ch m¹ng cña sù nghiÖp chung. Næi bËt trong th¬ Tè H÷u lµ vÊn ®Ò vËn mÖnh d©n téc, céng ®ång chø kh«ng ph¶i vÊn ®Ò sè phËn c¸ nh©n.
 * Th¬ Tè H÷u cã giäng ®iÖu riªng rÊt dÔ nhËn ra.
 §ã lµ giäng ®iÖu t©m t×nh ngät ngµo, lµ tiÕng nãi cña t×nh th­¬ng mÕn.
 * Th¬ Tè H÷u giµu tÝnh d©n téc.
 - VÒ néi dung: th¬ Tè H÷u ®· ph¶n ¸nh ®Ëm nÐt h×nh ¶nh con ng­êi ViÖt Nam, Tæ quèc ViÖt Nam trong thêi ®¹i c¸ch m¹ng, ®· ®­a nh÷ng t­ t­ëng, t×nh c¶m c¸ch m¹ng hoµ nhËp vµ tiÕp nèi truyÒn thèng tinh thÇn, t×nh c¶m, ®¹o lÝ cña d©n téc.
 - VÒ nghÖ thuËt: Tè H÷u sö dông ®a d¹ng c¸c thÓ th¬, nh­ng ®Æc biÖt thµnh c«ng trong c¸c thÓ th¬ truyÒn thèng.
 Ng«n ng÷: Tè H÷u dïng lèi nãi, tõ ng÷ quen thuéc víi d©n téc.
 Nh¹c ®iÖu: thÓ hiÖn chiÒu s©u tÝnh d©n téc cña nghÖ thuËt th¬ Tè H÷u. Tè H÷u cã biÖt tµi trong viÖc sö dông c¸c tõ l¸y, dïng vÇn vµ phèi hîp c¸c thanh ®iÖu . . . , kÕt hîp víi nhÞp th¬ t¹o 
nªn nhÞp ®iÖu phong phó cña c¸c c©u th¬.
T¸c gi¶ lç tÊn
C©u 8:Em hãy trình bày những nét chính về cuộc đời và nghệ thuật của tác giả Lỗ Tấn . Con đường chọn nghề của Lỗ Tấn có gì đáng chú ý ?
+ Tªn thËt lµ Chu Thô Nh©n(1881-1936), ¤ng lµ nhµ v¨n c¸ch m¹ng lçi l¹c cña Trung Quèc thÕ kØ XX. “Tr­íc Lç tÊn cha hÒ cã Lç TÊn; sau Lç TÊn cã v« vµn Lç TÊn” (Qu¸ch M¹t Nh­îc)
+ Lç TÊn ®· nhiÒu lÇn ®æi nghÒ ®Ó t×m mét con ®­êng cèng hiÕn cho d©n téc: tõ nghÒ khia má ®Õn hµng h¶i råi nghÒ y, cuèi cïng lµm v¨n nghÖ ®Ó thøc tØnh quèc d©n ®ång bµo.
 => T©m huyÕt cña mét ng­êi con u tó cña d©n téc yªu n­íc th­¬ng d©n
+ Quan ®iÓm s¸ng t¸c v¨n nghÖ: phª ph¸n nh÷ng c¨n bÖnh tinh thÇn khiÕn cho quèc d©n mª muéi, tù tho¶ m·n “ngñ say trong mét c¸i nhµ hép b»ng s¾t kh«ng cã cöa sæ”
+ T¸c phÈm chÝnh: AQ chÝnh truyÖn (KiÖt t¸c cña v¨n häc hiÖn ®¹i Trung Quèc vµ thÕ giíi), c¸c tËp Gµo thÐt, Bµng hoµng, TruyÖn cò viÕt theo lèi míi, h¬n chôc tËp t¹p v¨n cã gi¸ trÞ phª ph¸n, tÝnh chiÕn ®Êu cao
+ B¸c Hå thêi trÎ thÝch ®äc Lç TÊn. V× v¨n ch­¬ng cña Lç TÊn phôc vô c¸ch m¹ng, phôc vô sù nghiÖp GPDT; g ... ch trung thùc ®¸ng tin cËy.
+ §Ó cã c¬ së dÉn tíi nh÷ng kiÕn nghÞ mµ «ng sÏ nªu, C« phi a nan ®· ®­a ra c¸c biÓu hiÖn vµ sè liÖu cô thÓ nh»m thuyÕt phôc ng­êi ®äc. §ã lµ :
- Trong n¨m qua, mçi phót ®ång hå cña mét ngµy tr«i ®i, cã kho¶ng 10 ng­êi bÞ nhiÔm HIV.
- ë nh÷ng khu vùc bÞ ¶nh h­ëng nÆng nÒn nhÊt, tuæi thä cña ng­êi d©n bÞ gi¶m sót nghiªm träng.
- HIV/AIDS ®ang l©y lan víi tèc ®é b¸o ®éng ë phô n÷. Giê ®©y phô n÷ ®· chiÕm tíi mét nöa trong tæng sè ng­êi nhiÔm trªn toµn thÕ giíi.
- DÞch bÖnh lan nhanh nhÊt ë chÝnh nh÷ng khu vùc mµ tr­íc hÇu nh­ vÉn cßn an toµn ®Æc biÖt lµ §«ng ¢u, toµn bé Ch©u ¸ tõ d·y nói A - ran ®Õn Th¸i B×nh D­¬ng.
+ Ngoµi ra t¸c gi¶ cßn sö dông c¸c c©u më ®Çu b»ng tõ “lÏ ra” ®Ó lµm c¬ së ®­a ra kiÕn nghÞ ë phÝa sau cña m×nh (LÏ ra chóng ta ph¶i gi¶m ®­îc 1/4 sè thanh niªn bÞ nhiÔm HIV ë c¸c n­íc bÞ ¶nh h­ëng nghiªm träng nhÊt/ LÏ ra chóng ta ph¶i triÓn khai c¸c ch­¬ng tr×nh ch¨m sãc toµn diÖn ë kh¾p mäi n¬i).
=> NhËn xÐt: NghÖ thuËt lËp luËn chÆt chÏ cã søc thuyÕt phôc.
3. Néi dung kªu gäi phßng chèng HIV/AIDS
+ T¸c gi¶ ®· ®Æc biÖt nhÊn m¹nh :
“ThËm chÝ chóng ta cßn bÞ chËm h¬n n÷a vÒ tiÕn ®é hoµn thµnh c¸c môc tiªu nÕu sù k× thÞ vµ ph©n biÖt ®èi xö vÉn tiÕp tôc diÔn ra ®èi víi nh÷ng ng­êi bÞ HIV/AIDS”.
+ Tõ ®©y cã thÓ thÊy : t¸c gi¶ lµ mét con ng­êi cã tr¸i tim nh©n hËu, chan chøa yªu th­¬ng, mét tÊm lßng nh©n ®¹o s©u s¾c, ë «ng cã tÇm nh×n s©u réng ®èi víi sù vËn ®éng kh«ng ngõng cña sù sèng, lu«n quan t©m ®Õn vËn mÖnh cña lêi ng­êi h¬n bao giê hÕt, mét con ng­êi sèng v× c«ng viÖc v× sù æn ®Þnh tèt ®Ñp cña toµn nh©n lo¹i.
+ Bµi v¨n cã søc thuyÕt phôc m¹nh mÏ bëi :
- Sù kÕt hîp nhuÇn nhuyÔn gi÷a yÕu tè chÝnh luËn víi giäng v¨n tr÷ t×nh thÊm ®­îm t×nh c¶m, c¶m xóc.
- C¸ch lËp luËn chÆt chÏ, ®¸ng tin cËy khi t¸c gi¶ lÇn l­ît ®iÓm l¹i h×nh h×nh ®· qua, thùc tr¹ng cña HIV/AIDS vµ h­íng tíi kªu gäi mäi ng­êi h·y s¸t c¸nh ®Ó chèng HIV/AIDS bëi “Cuéc chiÕn chèng l¹i HIV/AIDS b¾t ®Çu tõ chÝnh c¸c b¹n”.
4. Søc lay ®éng cña th«ng ®iÖp
+ C¸c c©u v¨n c¶m ®éng nh­ :
- “H·y ®õng ®Ó mét ai cã ¶o t­ëng r»ng chóng ta cã thÓ b¶o vÖ ®­îc chÝnh m×nh b»ng c¸ch dùng lªn c¸c b­íc rµo ng¨n c¸ch gi÷a chóng ta vµ hä. Trong thÕ giíi AIDS khèc liÖt nµy kh«ng cã kh¸i niÖm chóng ta vµ hä. Trong thÕ giíi ®ã, im lÆng ®ång nghÜa víi c¸i chÕt.
- “H·y cïng t«i giËt ®æ c¸c thµnh luü cña sù im lÆng, k× thÞ vµ ph©n biÖt ®èi xö bao v©y quanh bÖnh dÞch nµy”.
+ §ã lµ nh÷ng c©u v¨n gi¶n dÞ, ch©n thµnh thiÕt tha thÓ hiÖn t©m huyÕt cña ng­êi viÕt. Trong cuéc sèng chØ cã t×nh th­¬ng ch©n thµnh míi nÝu gi÷ con ng­êi ta khái r¬i vµo c¸i xÊu, c¸i ¸c, n©ng ®ì con ng­êi khi lÇm lçi, tiÕp søc cho hä v÷ng b­íc, tù tin trªn ®­êng ®êi. §èi víi nh÷ng ng­êi bÞ bÖnh HIV cµng rÊt cÇn cã t×nh th­¬ng, sù quan t©m ®éng viªn an ñi cña mäi ng­êi. ChØ khi tÊt c¶ mäi ng­êi cïng lªn tiÕng ®Ó chèng l¹i HIV/AIDS th«ng c¶m, sÎ chia víi nh÷ng ng­êi bÊt h¹nh lóc Êy cuéc sèng míi thËt sù dÔ chÞu, cã ý nghÜa thay v× sù dÌ dÆt im lÆng v« Ých.
+ Bµi häc cho viÖc lµm v¨n nghÞ luËn cã thÓ lµ :
- LËp luËn chÆt chÏ l«-gÝc
- DÉn chøng thuyÕt phôc, s¸t thùc
- ThÓ hiÖn t­ t­ëng, t×nh c¶m, quan ®iÓm cña m×nh mét c¸ch râ rµng.
- Lêi v¨n trong s¸ng, giµu søc thuyÕt phôc.
5. Gi¸ trÞ cña b¶n th«ng ®iÖp
+ Khi ®¹i dÞch HIV/AIDS qua ®i th× b¶n th«ng ®iÖp nµy vÉn cßn nguyªn gi¸ trÞ v× : 
- B¶n th«ng ®iÖp mang gi¸ trÞ cuéc sèng cao.
- ë bÊt k× thêi ®¹i nµo, ë ®©u, vÊn ®Ò søc khoÎ con ng­êi vÉn ®­îc ®Æt lªn hµng ®Çu.
- B¶n th«ng ®iÖp sÏ m·i lµ bµi häc nh¾c nhë con ng­êi ta ph¶i sèng sao cho lµnh m¹nh kh«ng sa ng· vµo c¸c tÖ n¹n x· héi.
- §Ò phßng lu«n lµ yÕu tè quan träng h¬n chèng HIV/AIDS qua ®i nh­ng nã vÉn cã thÓ quay trë l¹i.
- B¶n th«ng ®iÖp cßn cã gi¸ trÞ nh©n v¨n s©u s¾c, nh¾c nhë mçi con ng­êi vÒ ®¹o lµm ng­êi lµ ph¶i biÕt yªu th­¬ng quan t©m gióp ®ì lÇn nhau.
III. Tæng kÕt
1. Qua b¶n th«ng ®iÖp, C«-phi An-nan cho chóng ta thÊy phßng chèng HIV/AIDS lµ mèi quan t©m hµng ®Çu cña toµn nh©n lo¹i, nh÷ng cè g¾ng cña con ng­êi vÉn ch­a ®ñ. V× vËy t¸c gi¶ thiÕt tha kªu gäi c¸c quèc gia, toµn thÓ nh©n d©n trªn thÕ giíi h·y s¸t c¸nh bªn nhau ®Ó cïng lËt ®æ thµnh tr× cña sù im lÆng, v× thÞ vµ ph©n biÖt ®èi xö víi nh÷ng ng­êi bÞ HIV/AIDS.
2. B¶n th«ng ®iÖp cã søc thuyÕt phôc m¹nh mÏ v× ®· diÔn ®¹t ®­îc nh÷ng suy nghÜ vµ c¶m xóc cña mét con ng­êi cã tÊm lßng nh©n ®¹o, cã tÇm nh×n réng lín vµ lu«n quan t©m s©u s¾c ®Õn vËn mÖnh cña loµi ng­êi.
PhÇn III
C©u hái d¹ng 3 ®iÓm nghÞ luËn x· héi
Mét sè ®iÓm cÇn chó ý:
- Bố cục trong bài văn nghị luận
Một bài văn nghị luận phải có ba phần: mở bài, thân bài, kết bài. Ba phần trên phải thống nhất , có quan hệ chặt chẽ với nhau.
 Phần mở bài nhằm thông báo chính xác , ngắn gọn vấn đề cần nghị luận, hướng người đọc, người nghe vào nội dung cần bàn luận một cách tự nhiên, gợi sự hứng thú đối với người đọc đối với vấn đề cần bàn luận .
 Thân bài là phần chính của bài viết. Nội dung cơ bản của phần thân bài là triển khai vấn đè thành các luận điểm , luận cứ bằng các cách lập luận thích hợp.
 Giữa các đoạn trong bài phải có sự chuyển ý, phải cách nhau bằng một dấu chấm xuống dòng và một chỗ thụt đầu dòng.
 Kết bài thông báo về sự kết thúc của việc trình bày vấn đề , nêu đánh giá khái quát của người viết về những khía cạnh nổi bật nhất của vấn đề; gợi liên tưởng sâu sắc hơn, rộng hơn. )
 - Diễn đạt trong văn nghị luận:
 Diễn dạt cần chặt chẽ, thuyết phục cả về lí trí và tình cảm. Muốn vậy, cần dùng từ, viết câu chính xác, linh hoạt; giọng văn chủ yếu là trang trọng, nghiêm túc nhưng cần chú ý thay đổi 
giọng văn sao cho sinh động thích hợp với nội dung biểu đạt; sử dụng các phép tu từ về từ và về câu một cách hợp lí. 
I. NGHỊ LUẬN VỀ MỘT TƯ TƯỞNG ĐẠO LÝ
	 Kiểu bài nghị luận về một tư tưởng, đạo lí và cách làm.
a) Đối tượng được đưa ra nghị luận là một tư tưởng, đạo lí. Không phải là một hiện tượng đời sống xã hội, cũng không phải là một vấn đề văn học.
Thường được phát biểu ngắn gọn, cô đọng, khái quát nhất.
b) Cách xây dựng văn bản nghị luận này gồm các bước sau :
Thứ nhất, giới thiệu vấn đề đưa ra bàn luận. 
Thứ hai, giải thích tư tưởng, đạo lí cần nghị bàn (nêu các khía cạnh nội dung của tư tưởng, đạo lí này). 
Thứ ba, phân tích, chứng minh, bình luận các khía cạnh ; bác bỏ, phê phán những sai lệch liên quan. 
Thứ tư, khẳng định chung, nêu ý nghĩa, liên hệ, rút ra bài học nhận thức và hành động.
§Ò kiÓm tra:
“ LÝ t­ëng lµ ngän ®Ìn chØ ®­êng. Kh«ng cã lÝ t­ëng th× kh«ng cã ph­¬ng h­íng kiªn ®Þnh, mµ kh«ng cã ph­¬ng h­íng th× kh«ng cã cuéc sèng”(LÐp t«n- x t«i). Anh (chÞ) hiÓu c©u nãi Êy nh­ thÕ nao vµ cã suy nghÜ gi trong qua tr×nh phÊn dÊu tu d­ìng lÝ t­ëng cña m×nh?
Gít nhËn ®inh: “Mét con ng­êi lµm sao cã thÓ nhËn thøc ®­îcchÝnh m×nh. §ã kh«ng ph¶i lµ viÖc cña t­ duy mµ lµ viÖc cña thùc tiÔn. H·y ra søc thùc hiÖn bæn phËn cña m×nh, lóc ®ã b¹n lËp tøc hiÓu ®­îc gi¸ trÞ cña chÝnh m×nh”.
H·y nªu suy nghÜ vµ c¸ch hiÓu cña anh ( chi) vÒ nhËn ®Þnh trªn?
B¸c Hå d¹y: “ Chóng ta ph¶i thùc hiÖn ®øc tÝnh trong sacgj, chÊt ph¸c, h¨ng h¸i, cÇn kiÖm, xãa bæ hÕt nh÷ng vÕt tÝch n« leejtrong t­ t­ëng vµ hµnh ®äng”.Anh (chÞ) hiÓu vµ suy nghÜ g× vÒ lêi d¹y cña B¸c?
“ D©n téc ta chñ yÕu sèng b»ng t×nh th­¬ng”(TiÕn b­íc d­íi l¸ cê vÎ vang cña §¶ng – Lª DuÈn). Anh (chÞ) hiÓu vµ cã suy nghÜ g× vÒ lêi nhËn ®Þnh trªn?
“ Häc ®Ó biÕt, häc ®Î lµm, häc ®Ó chung sèng, häc ®Ò tù kh¼ng ®inh m×nh”(UNESCO). Anh (chÞ) hiÓu vµ cã suy nghÜ g× vÒ lêi nhËn ®Þnh trªn?
“ §­êng ®i khã kh«ng ph¶i v× ng¨n s«ng c¸ch nói mµ khã v× lßng ng­êi ng¹i nói e s«ng”( NguyÔn B¸ Häc). Anh (chÞ) hiÓu vµ cã suy nghÜ g× vÒ lêi nhËn ®Þnh trªn?
Gîi ý:
1. 
- Gi¶i thÝch t­ t­ëng lµ g×( ®iÒu cao c¶ nhÊt, ®Ñp ®Ï nhÊt, trë thµnh lÏ soongsmaf ng­êi ta mong ­íc vµ phÊn ®Êu thùc hiÖn).
- T¹i sao kh«ng cã lÝ t­ëng th× kh«ng cã ph­¬ng h­íng:
+ Kh«ng cã môc tiªu phÊn ®Êu cô thÓ.
+ ThiÕu ý v­¬n lªn ®Ó giµnh ®iÒu cao c¶.
+ Kh«ng cã lÏ sèng th× cuéc sèng trë lªn mê nh¹t v« vÞ.
T¹i sao kh«ng cã ph­¬ng h­íng th× kh«ng cã cuéc sèng:
+ Kh«ng cã khuynh h­íng phÊn ®Êu th× cuéc sèng con ng­êi sÏ tÎ nh¹t, sèng v« vÞ, kh«ng cã ý nghÜa, sèng thõa.
+ Kh«ng cã ph­¬ng h­íng th× cuéc sèng con ng­êi gièng nh­ ng­êi lÇn buuwowcsc trong ®ªm tèi khong nh×n thÊy ®­êng.
+ Kh«ng ph­¬ng h­íng th× hµnh ®éng con ng­êi sÏ mï qu¸ng, nhiÒu khi sa vµo vång téi lçi( dÉn chøng).
Suy nghÜ nh­ thÕ nµo?
+ VÊn ®Ì cÇn b×nh luËn: Con ng­êi ph¶i sèng cã lÝ t­ëng. 
+ VÊn ®Ò ®Æt ra hoµn toµn ®óng.
+ Mæ réng:
*Phª ph¸n nh÷ng ng­êi sèng kh«ng cã lÝ t­ëng.
* LÝ t­ëng cña thanh niªn ngµy nay lµ g×?
* LÇm thÕ nµo ®Ó sèng cã lÝ t­ëng.
+ Nªu ý nghÜa cña c©u nãi.
§Ò 2.
- HiÓu c©u níi Êy nh­ thÕ nµo?
+ ThÕ nµo lµ nhËn thøc?
+ T¹i sao con ng­êi kh«ng thÓ nhËn thøc ®­îc chÝnh m×nh, l¹i ph¶i qua thùc tiÔn:
Thùc tiÔn lµ kÕt qu¶ ®Ó ®¸nh gi¸, xem xÐt mét con ng­êi.
Thùc tiÔn còng lµ c¨n cø ®Ó thö th¸ch con ng­êi.
Nãi nh­ Gít “ Mäi lÝ thuyÕt chØ lµ mµu x¸m, cßn c©y cèi m·i m·i xanh t­¬i”.
Suy nghÜ:
+ Vên ®Ì b×nh luËn lµ: Vai trß thùc tiÔn nhËn thøc cña con ng­êi.
+ Kh¼ng ®Þnh vÊn ®Ì ®óng
+ Më réng: 
NhËn thøc trong häc tËp, chon nghÒ nghiÖp
Trong thµnh c«ng còng nh­ thÊt b¹i, con nguwowifbieets rót ra nhËn thøc cho m×nh, ph¸t huy chç m¹nh.
+ Nªu ý nghÜa nhËn ®Þnh cña Gít
§Ò 3.
HiÓu c©u nãi Êy nh­ thÕ nµo?
+ Gi¶i thÝch c¸c kh¸i niÖm:
ThÕ nµo lµ ®øc tÝnh troing s¹ch?
ThÕ nµo lµ chÊt ph¸c?
ThÕ nµo lµ h¨ng h¸i.
ThÕ nµo lµ ®øc tÝnh cÇn kiÖm
+ T¹i sao con ng­êi ph¶i cã c¸c ®øc tÝnh Êy?
§©y lµ nh÷ng ®øc tÝnh quan träng cña con g­êi.
Nh÷ng ®øc tÝnh Êy lµm nªn ng­êi cã Ých.
Suy nghÜ:
+ VÊn ®Ò cÇn b×nh luËn lµ g×?
+ Kh¼ng ®Þnh vÊn ®Ì ®óng
+ Më réng.
Lµm thÕ nµo ®Ó rÌn luyÖ nh÷ng ®øc tÝnh B¸c nªu vµ xãa bá t­ t­ëng, hµnh ®éng n« lÖ.
Phª phÊn nh÷ng biÓu hiÖn sai.
+ Nªu ý nghÜa vÉn ®Ò.
II. NGHỊ LUẬN VỀ MỘT HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG
. Cách làm một bài nghị luận về một hiện tượng đời sống
- Nghị luận về một hiện tượng đời sống là bàn về một hiện tượng có ý nghĩa đối với xã hội.
- Bài nghị luận cần nêu rõ hiện tượng, phân tích các mặt đúng - sai, lợi - hại, chỉ ra nguyên nhân và bày tỏ thái độ, ý kiến của người viết.
- Ngoài việc vận dụng các thao tác lập luận phân tích so sánh, bác bỏ, bình luận người viết cần diễn đạt giản dị ngắn gọn, sáng sủa nhất là phần nêu cảm nghĩ của riêng mình.
1. T×nh tr¹ng « nhiÔm m«i tr­¬ng sèng vµ tr¸ch nhiÖm cña ng­êi d©n.
2. Tin häc víi thanh niªn.
3. Anh chÞ cã suy nghÜ g× vµ hµnh ®éng nh­ thÕ nao vÒ t×nh h×nh tai n¹n giao th«ng hiÖn nay.
4. Anh chi cã suy nghÜ g× vµ hµnh ®éng nh­ thÕ nµo tr­íc hiÓm häa cña c¨n bÖnh HIV/AIDS?
6. M«i tr­êng sèng ®ang bÞ hñy ho¹i.
Dµn ý mét sè ®Ò.
§Ò 2.
Vai trß cña tin häc ®èi víi thanh niªn ®­îc thÓ hiÖn nh­ thÕ nµo?
+ Cung cÊp nh÷ng kiÕn thøc cho tuæi trÎ...
+ Nã më ®­êng vµo khoa häc hiªn ®¹i.
+ Phôc vô kÞp thêi nhanh nh¹y
Suy nghÜ vÒ tr¸ch nhiÖm cña thanh niªn :
+ §Õn víi tin häc lµ yªu cÇu quan träng.
+ Thanh niªn ph¶i thµnh th¹o vÒ tin häc.
+ Tin häc më ®­êng nh­ng chØ víi ai say x­a t×m tßi, nghiªn cøu s¸ng t¹o.
ý nghÜa cña tin häc ®èi víi ®êi sèng con ng­êi:
+ Víi mäi ng­êi.
+ Víi thanh niªn .
+ NhÊt lµ trong thêi k× héi nhËp.
Hết
Chúc các em thành công