Đề cương ôn thi tốt nghiệp THPT môn: Ngữ văn

SỞ GD & ĐT TỈNH BÌNH PHƯỚC
 TRƯỜNG PT DÂN TỘC NỘI TRÚ TỈNH
TỔ: VĂN - GDCD
ĐỀ CƯƠNG
 ÔN THI TỐT NGHIỆP
THPT NĂM HỌC 2008 - 2009
 MÔN: NGỮ VĂN
c{d
 GIÁO VIÊN: HỒ HẢI NAM
CẤU TRÚC ĐỀ THI TỐT NGHIỆP THPT
Câu I. (2,0 điểm): Tái hiện kiến thức về giai đoạn văn học, tác giả, tác phẩm văn học Việt Nam và tác giả, tác phẩm văn học nước ngoài.
VĂN HỌC VIỆT NAM 
	- Khái quát văn học Việt Nam từ Cách mạng tháng Tám năm 1945 đến hết thế kỉ XX	
	- Tuyên ngôn Độc lập - Hồ Chí Minh
-Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh
- Nguyễn Đình Chiểu, ngôi sao sáng trong văn nghệ của dân tộc - Phạm Văn Đồng	
	- Tây Tiến – Quang Dũng	
	- Việt Bắc (trích) - Tố Hữu
	- Đất Nước (trích Trường ca Mặt đường khát vọng) - Nguyễn Khoa Điềm	
	- Sóng – Xuân Quỳnh
	- Dàn ghi ta của Lor-ca – Thanh Thảo	
	- Người lái đò Sông Đà (trích) - Nguyễn Tuân
	- Ai đã đặt tên cho dòng sông? (trích) - Hoàng Phủ Ngọc Tường	
	- Vợ nhặt – Kim Lân	
	- Vợ chồng A Phủ (trích) - Tô Hoài	
	- Rừng xà nu - Nguyễn Trung Thành
	- Những đứa con trong gia đình (trích)- Nguyễn Thi	
- Chiếc thuyền ngoài xa - Nguyễn Minh Châu	
- Hồn Trương Ba, da hàng thịt (trích) – Lưu Quang Vũ
VĂN HỌC NƯỚC NGOÀI	
	- Thuốc - Lỗ Tấn	
	- Số phận con người (trích) – Sô-lô-khốp	
	- Ông già và biển cả (trích) – Hê-minh-uê.	
Câu II. (3,0 điểm): Vận dụng kiến thức xã hội và đời sống để viết bài nghị luận xã hội ngắn (không quá 400 từ).
	- Nghị luận về một tư tưởng, đạo lí.
	- Nghị luận về một hiện tượng đời sống.	
Câu III.(5,0 điểm).Vận dụng khả năng đọc - hiểu và kiến thức văn học để viết bài NL văn học.
Thí sinh học chương trình nào thì chỉ được làm câu dành riêng cho chương trình đó.
	- Tuyên ngôn Độc lập - Hồ Chí Minh
	- Nguyễn Đình Chiểu, ngôi sao sáng trong văn nghệ của dân tộc - Phạm Văn Đồng	
	- Tây Tiến – Quang Dũng	
	- Việt Bắc (trích) - Tố Hữu	
	- Đất Nước (trích trường ca Mặt đường khát vọng) - Nguyễn Khoa Điềm	
	- Sóng - Xuân Quỳnh
	- Đàn ghi ta của Lor-ca – Thanh Thảo	
	- Người lái đò Sông Đà (trích) - Nguyễn Tuân	
	- Ai đã đặt tên cho dòng sông? (trích) - Hoàng Phủ Ngọc Tường
	- Vợ nhặt – Kim Lân	
	- Vợ chồng A Phủ (trích) - Tô Hoài	
	- Rừng xà nu - Nguyễn Trung Thành
	- Những đứa con trong gia đình (trích) - Nguyễn Thi	
	- Chiếc thuyền ngoài xa - Nguyễn Minh Châu
	- Hồn Trương Ba, da hàng thịt (trích) – Lưu Quang Vũ.
(Nguồn từ “Cấu trúc đề thi TN THPT của Bộ giáo dục & Đào tạo”)
ChuyÊN ĐỀ NGHỊ LUẬN XÃ HỘI
1- NghÞ luËn vÒ mét t­ t­ëng ®¹o lÝ
 1- Kh¸i niÖm: Qu¸ tr×nh kÕt hîp nh÷ng thao t¸c lËp luËn ®Ó lµm râ nh÷ng vÊn ®Ò t­ t­ëng, ®¹o lÝ trong cuéc ®êi. 
- T­ t­ëng, ®¹o lÝ trong cuéc ®êi bao gåm: 
+ LÝ t­ëng (lÏ sèng) 
+ C¸ch sèng
+ Ho¹t ®éng sèng 
+ Mèi quan hÖ trong cuéc ®êi gi÷a con ng­êi víi con ng­êi (cha con, vî chång, anh em vµ nh÷ng ng­êi th©n thuéc kh¸c). ë ngoµi x· héi cã c¸c quan hÖ trªn, d­íi, ®¬n vÞ, t×nh lµng nghÜa xãm, thÇy trß, b¹n bÌ...
 2-Yªu cÇu 
a . HiÓu ®­îc vÊn ®Ò cÇn nghÞ luËn lµ g×. 
b. Tõ vÊn ®Ò nghÞ luËn ®· x¸c ®Þnh, ng­êi viÕt tiÕp tôc ph©n tÝch, chøng minh nh÷ng biÓu hiÖn cô thÓ cña vÊn ®Ò, thËm chÝ so s¸nh, bµn b¹c, b¸c bá... nghÜa lµ biÕt ¸p dông nhiÒu thao t¸c lËp luËn. 
c. Ph¶i biÕt rót ra ý nghÜa vÊn ®Ò
 3- C¸ch lµm 
- Tr­íc khi t×m hiÓu ®Ò ph¶i thùc hiÖn ba thao t¸c 
+ §äc kÜ ®Ò bµi 
+ G¹ch ch©n c¸c tõ quan träng 
+ Ng¨n vÕ (nÕu cã) 
- T×m hiÓu ®Ò 
a1. T×m hiÓu vÒ néi dung (®Ò cã nh÷ng ý nµo) 
a2. Thao t¸c chÝnh (Thao t¸c lµm v¨n) 
a3. Ph¹m vi x¸c ®Þnh dÉn chøng cña ®Ò bµi 
 - LËp dµn ý 
+ Më bµi ® Giíi thiÖu ®­îc hiÖn t­îng ®êi sèng cÇn nghÞ luËn. 
+ Th©n bµi ® KÕt hîp c¸c thao t¸c lËp luËn ®Ó lµm râ c¸c luËn ®iÓm vµ bµn b¹c hoÆc phª ph¸n, b¸c bá. 
- Gi¶i thÝch kh¸i niÖm cña ®Ò bµi 
- Gi¶i thÝch vµ chøng minh vÊn ®Ò ®Æt ra 
- Suy nghÜ (c¸ch ®Æt vÊn ®Ò Êy cã ®óng? hay sai). Më réng bµn b¹c b»ng c¸ch ®i s©u vµo vÊn ®Ò nµo ®ã - mét khÝa c¹nh. PhÇn nµy ph¶i cô thÓ, s©u s¾c tr¸nh chung chung.
+ KÕt bµi ® Nªu ra ph­¬ng h­íng, mét suy nghÜ míi tr­íc hiÖn t­îng ®êi sèng.
 ĐỀ 1:“ Duy chỉ có gia đình, người ta mới tìm được chốn nương thân để chống lại tai ương của số phận ” (Euripides)
Anh (chị) nghĩ thế nào về câu nói trên?
1/ Giải thích khái niệm của đề bài (câu nói)
GT câu nói: “Tại sao chỉ có nơi gia đình, người ta mới tìm được chốn nương thân để chống lại tai ương số phận ?” Vì gia đình có giá trị bền vững và vô cùng to lớn không bất cứ thứ gì trên cõi đời này sánh được, cũng như không có bất cứ vật chất cũng như tinh thần nào thay thế nổi. Chính gia đình là cái nôi nuôi dưỡng, chở che cho ta khôn lớn?” 
- Suy ra vấn đề cần bàn bạc ở đây là: Vai trò, giá trị của gia đình đối với con người.
2/ Giải thích, chứng minh vấn đề: Có thể triển khai các ý:
+ Mỗi con người sinh ra và lớn lên, trưởng thành đều có sự ảnh hưởng, giáo dục to lớn từ truyền thống gia đình (dẫn chứng: văn học, cuộc sống).
+ Gia đình là cái nôi hạnh phúc của con người từ bao thế hệ: đùm bọc, chở che, giúp con người vượt qua được những khó khăn, trở ngại trong cuộc sống.
3/ Khẳng đinh, bàn bạc mở rộng vấn đề:
+ Khẳng định câu nói đúng. Bởi đã nhìn nhận thấy được vai trò, giá trị to lớn của gia đình đối với sự hình thành và phát triển nhân cách của con người, là nền tảng để con người vươn lên trong cuộc sống. Tuy nhiên, câu nói chưa hoàn toàn chính xác. Bởi trong thực tế cuộc sống, có rất nhiều người ngay từ khi sinh ra đã không được sự chở che, đùm bọc, giáp dục, nâng đỡ của gia đình nhưng vẫn thành đạt, trở thành con người hữu ích của XH. 
+ Câu nói trên đã đặt ra vấn đề cho mỗi con người, XH: Bảo vệ, xây dựng gia đình ấm no, bình đẳng, hạnh phúc. Muốn làm được điều đó cần: trong GD mọi người phải biết thương yêu, đùm bọc chở che nhau; phê phán những hành vi bạo lực gia đình, thói gia trưởng.
ĐỀ 2: Anh / chị nghĩ như thế nào về câu nói: “Đời phải trải qua giông tố nhưng không được cúi đầu trước giông tố” ( Trích Nhật ký Đặng Thuỳ Trâm)
1/ Giải thích khái niệm của đề bài (câu nói)
+ Giông tố ở đây dùng để chỉ cảnh gian nan đầy thử thách hoặc việc xảy ra dữ dội .
+ Câu nói khẳng định: cuộc đời có thể trải qua nhiều gian nan nhưng chớ cúi đầu trước khó khăn, chớ đầu hàng thử thách, gian nan. ( Đây là vấn đề nghị luận)
2/ Giải thích, chứng minh vấn đề: Có thể triển khai các ý:
+ Cuộc sống nhiều gian nan, thử thách nhưng con người không khuất phục.
+ Gian nan, thử thách chính là môi trường tôi luyện con người.
3/ Khẳng đinh, bàn bạc mở rộng vấn đề:
+ Câu nói trên là tiếng nói của một lớp trẻ sinh ra và lớn lên trong thời đại đầy bão táp, sống thật đẹp và hào hùng.
+ Câu nói thể hiện một quan niệm nhân sinh tích cực : sống không sợ gian nan , thử thách , phải có nghị lực và bản lĩnh.
+ Câu nói gợi cho bản thân nhiều suy nghĩ: trong học tập, cuộc sống bản thân phải luôn có ý thức phấn đấu vươn lên. Bởi cuộc đời không phải con đường bằng phẳng mà đầy chông gai, mỗi lần vấp ngã không được chán nản bi quan mà phải biết đứng dậy vươn lên. Để có được điều này thì cần phải làm gì?
ĐỀ 3: “LÝ t­ëng lµ ngän ®Ìn chØ ®­êng . kh«ng cã lÝ t­ëng th× kh«ng cã ph­¬ng h­íng kiªn ®Þnh, mµ kh«ng cã ph­¬ng h­íng th× kh«ng cã cuéc sèng » (LÐp-T«i-xt«i ) . Anh (chÞ )hiÓu c©u nãi Êy thÕ nµo vµ cã suy nghÜ g× trong qu¸ tr×nh phÊn ®Êu tu d­ìng lÝ t­ëng cña m×nh. 
Sau khi vµo ®Ò bµi viÕt cÇn ®¹t ®­îc c¸c ý
1/ Giải thích:
- Gi¶i thÝch lÝ t­ëng lµ g× ( §iÒu cao c¶ nhÊt, ®Ñp ®Ï nhÊt, trë thµnh lÏ sèng
mµ ng­êi ta mong ­íc vµ phÊn ®Êu thùc hiÖn).
 - T¹i sao kh«ng cã lÝ t­ëng th× kh«ng cã ph­¬ng h­íng
 + Kh«ng cã môc tiªu phÊn ®¸u cô thÓ
 + ThiÕu ý chÝ v­¬n lªn ®Ó giµnh ®iÒu cao c¶
 + Kh«ng cã lÏ sèng mµ ng­êi ta m¬ ­íc
 - T¹i sao kh«ng cã ph­¬ng h­íng th× kh«ng cã cuéc sèng
 + Kh«ng cã ph­¬ng h­íng phÊn ®Êu th× cuéc sèng con ng­êi sÏ tÎ nh¹t, sèng v« vÞ, kh«ng cã ý nghÜa , sèng thõa
 + Kh«ng cã ph­¬ng h­íng trong CS gièng ng­êi lÇn b­íc trong ®ªm tèi kh«ng nh×n thÊy ®­êng.
 + Kh«ng cã ph­¬ng h­íng, con ng­êi cã thÓ hµnh ®éng mï qu¸ng nhiÒu khi sa vµo vßng téi lçi ( chøng minh )
 - Suy nghÜ nh­ thÕ nµo ?
 + VÊn ®Ì cÇn b×nh luËn : con ng­êi ph¶i sèng cã lÝ t­ëng. Kh«ng cã lÝ t­ëng, con ng­êi thùc sù sèng kh«ng cã ý nghÜa.
 + VÊn ®Ò ®Æt ra hoµn toµn ®óng.
+ Më réng :
 * Phª ph¸n nh÷ng ng­êi sèng kh«ng cã lÝ t­ëng
 * LÝ t­ëng cña thanh niªnta ngµy nay lµ g× ( PhÊn ®Êu ®Î cã néi lùc m¹nh mÏ, giái giang ®¹t ®Ønh cao trÝ tuÖ vµ lu«n kÕt hîp víi ®¹o lÝ)
 * Lµm thÕ nµo ®Ó sèng cã lÝ t­ëng
 + Nªu ý nghÜa cña c©u nãi.
ĐỀ 4: Gèt nhËn ®Þnh : Mét con ng­êi lµm sao cã thÓ nhËn thøc ®­îc chÝnh m×nh . §ã kh«ng ph¶i lµ viÖc cña t­ duy mµ lµ cña thùc tiÔn . H·y ra søc thùc hiÖn bæn phËn cña m×nh, lóc ®ã b¹n lËp tøc hiÓu ®­îc gi¸ trÞ cña chÝnh m×nh
Anh (chÞ ) hiÓu vµ suy nghÜ g× .
 Sau khi vµo ®Ò bµi viÕt cÇn ®¹t ®­îc c¸c ý
- HiÓu c©u nãi Êy nh­ thÕ nµo ?
 + ThÕ nµo lµ nhËn thøc ( thuéc ph¹m trï cña t­ duy tr­íc cuéc sèng. NhËn thøc vÒ lÏ sèng ë ®êi, vÒ hµnh ®éng cña ng­êi kh¸c, vÒ t×nh c¶m cña con ng­êi).
 + T¹i sao con ng­êi l¹i kh«ng thÓ nhËn thøc ®­îc chÝnh m×nh l¹i ph¶i qua thùc tiÔn .
 * Thùc tiÔn lµ kÕt qu¶ ®Î ®¸nh gi¸, xem xÐt mét con ng­êi .
 * Thùc tiÔn còng lµ c¨n cø ®Ó thö th¸ch con ng­êi .
 * Nãi nh­ Gít : “Mäi lÝ thuyÕt chØ lµ mµu x¸m, chØ cã c©y ®êi m·i m·i xanh t­¬i.
 - Suy nghÜ
+ VÊn ®Ò b×nh luËn lµ : Vai trß thùc tiÔn trong nhËn thøc cña con ng­êi.
+ Kh¼ng ®Þnh vÊn ®Ò : ®óng
+ Më réng : Bµn thªm vÒ vai trß thùc tiÔn trong nhËn thøc cña con ng­êi.
 * Trong häc tËp, chon nghÒ nghiÖp. 
 * Trong thµnh c«ng còng nh­ thÊt b¹i, con ng­oiõ biÕt rót ra nhËn thøc cho m×nh ph¸t huy chç m¹nh. HiÓu chÝnh m×nh con ng­êi míi cã c¬ may thnµh ®¹t.
 + Nªu ý nghÜa lêi nhËn ®Þnh cña Gít
ĐỀ 5:B¸c Hå d¹y :Chóng ta ph¶i thùc hiÖn ®øc tÝnh trong s¹ch, chÊt ph¸c, h¨ng h¸i, cÇn kiÖm, xãa bá hÕt nh÷ng vÕt tÝch n« lÖ trong t­ t­ëng vµ hµnh ®éng. Anh (chÞ ) hiÓu vµ suy nghÜ g× 
 Sau khi vµo ®Ò bµi viÕt cÇn ®¹t ®­îc c¸c ý
 - HiÓu c©u nãi Êy nh­ thÕ nµo ?
 + Gi¶i thÝch c¸c kh¸i niÖm.
 * ThÕ nµo lµ ®øc tÝnh trong s¹ch ( gi÷ g×n b¶n chÊt tèt ®Ñp, kh«ng lµm viÖc xÊu ¶nh h­ëng®Õn ®¹o ®øc con ng­êi.)
 * ThÕ nµo lµ chÊt ph¸c ( ch©n thËt, gi¶n dÞ hßa víi ®êi th­êng, kh«ng lµm viÖc xÊu ¶nh h­ëng tíi ®¹o ®øc con ng­êi)
 * ThÕ nµo lµ ®øc tÝnh cÇn kiÖm ( siªng n¨ng, t»n tiÖn)
 + T¹i sao con ng­êi ph¶i cã ®øc tÝnh trong s¹ch, chÊt ph¸c h¨ng h¸i cÇn kiÖm?
 * §©y lµ ba ®øc tÝnh quan träng cña con ng­êi : cÇn kiÖm, liªm chÝnh, ch©n thËt.
 * Ba ®øc tÝnh Êy gióp con ng­êi hµnh tr×nh trong cuéc sèng.
 * Ba ®øc tÝnh Êy lµm nªn ng­êi cã Ých.
 - Suy nghÜ
 + VÊn ®Ì cÇn b×nh luËn lµ g× ? B¸c nªu phÈm chÊt quan träng, cho ®ã lµ môc tiªu ®Ó mäi ng­êi phÊn ®Êu rÌn luyÖn. §ång thêi Ng­êi yªu cÇu xãa bá nh÷ng biÓu hiÖn cña t­ t­ëng, hµnh ®éng n« lÖ, cam chÞu trong mçi chóng ta.
 + Kh¼ng ®Þnh vÊn ®Ò : ®óng
 + Më réng :
 * Lµm thÕ nµo ®Ó rÌn luyÖn 3 ®øc tÝnh B¸c nªu vµ xãa bá t­ t­ëng, hµnh ®éng n« lÖ.
 * Phª ph¸n nh÷ng biÓu hiÖn sai tr¸i
 * Nªu ý nghÜa vÊn ®Ò.
 ĐỀ: 6 “Một quyển sách tốt là một người bạn hiền”
Hãy giải thích và chứng minh ý kiến trên
I/ Mở bài:
Sách là một phwong tiện quan trọng giúp ta rất nhiều trong quá trình học tập và rèn luyện, giúp ta giải đáp thắc mắc, giải tríDo đó, có nhận định” Một quyển sá ... n người Tây Bắc.
Truyện “Tây Bắc” là kết quả của chuyến đi đó, là tác phẩm văn xuôi xuất sắc của văn học Việt Nam thời kháng chiến chống Pháp .
Tác phẩm này được tặng giải I của hội văn nghệ Việt Nam 1954 – 1955.
“Vợ Chồng A Phủ” là truyện ngắn xuất sắc được rút ra từ tập truyện “Tây Bắc”.
Câu 9: Hoàn cảnh sáng tác VỢ NHẶT – Kim Lân . 
Đầu năm 1940, phát xít Nhật nhảy vào Đông Dương, nhân dân ta lâm vào tình thế một cổ hai tròng. Ở miền Bắc nước ta. Nhật bắt nhổ lúa trồng đay, trong khi đó, Pháp tăng thuế ra sức vơ vét, bóc lột nhân dân ta.
Đến năm 1945 hơn triệu người Việt Nam chết đói. Điều này đã làm xúc động giới văn nghệ sĩ, Kim Lân đã đóng góp thành công một truyện ngắn, đó là “Vợ Nhặt”.
Lúc đầu,truyện có tên là”Xóm Ngụ Cư”,hòa bình lập lại 1954, K. Lân sửa lại in chính thức“Vợ Nhặt”.
Câu 10 : Hoàn cảnh sáng tác TÙY BÚT NGƯỜI LÁI ĐÒ SÔNG ĐÀ – Nguyễn Tuân.Năm 1958, Nguyễn Tuân đi thực tế ở Tây Bắc, ghi nhận nhiều bức tranh sinh động và nhiều hình ảnh nghệ thuật đầy sức hấp dẫn, đậm đà cảm hứng lãng mạn trong sáng tác bằng tác phẩm “Sông Đà” với 15 tùy bút . một trong những tùy bút đó là “Người Lái Đò Sông Đà”.
Bài văn đầy ắp những tư liệu địa lí, lịch sử ngọn nguồn của sông đà. Những địa thếđặc biệt, những con thác dữ, lịch sử đấu tranh cách mạng của nhân dân vùng cao Tây Bắc. Đồng thời miêu tả hình ảnh con sông Đà bằng một phong cách nghệ thuật độc đáo.
11. Hoàn cảnh sáng tác RỪNG XÀ NU – Nguyễn Trung Thành
Năm 1965 cuộc chiến tranh cục bộ bắt đầu nổ ra ở miền Nam, Mĩ đổ quân ồ ạt vào tham chiến . Chính trong thời điểm nóng bỏng này “Rừng Xà Nu” của Nguyễn Trung Thành ra đời, tái hiện không khí của một giai đoạn lịch sử quyết liệt trong phong trào giải phóng miền Nam từ 1955 – 1975 .
Truyện được in trên báo văn nghệ giải phóng miền Trung Trung Bộ ( số 2 / 1965 ) . sau đó in trong tập “Trên Quê Hương Những Anh Hùng Điện ngọc” .
Câu 12 : Trình bày sự nghiệp văn chương (con đường thơ ) của Tố Hữu.Các chặng đường thơ Tố Hữu gắn bó song hành với các giai đoạn cách mạng, phản ánh những chặng đường cách mạng, đồng thời thể hiện sự vận động tư tưởng và nghệ thuật của nhà thơ :
TỪ ẤY : ( 1937 – 1946 ) : Là tập thơ đầu tay, là tiếng hát say mê lí tưởng của người thanh niên cách mạng, gồm 3 phần : Máu lửa, Xiềng Xích, Giải Phóng . “Từ Aáy” (Từ ấy , Đi đi em, Tiếng hát đi đày, liên hiệp lại ,). 	 
VIỆT BẮC : ( 1947 – 1954 ) : Là bản anh hùng ca của cuộc kháng chiến chống Pháp, phản ánh những chặng đường gian lao anh dũng và thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Pháp ( Việt bắc ,Hoan hô chiến sĩ Điện Biên, Ta đi tới , ).
GIÓ LỘNG ( 1955 – 1961 ) : Tiếng hát ca ngợi cuộc sống mới XHCN và tiếng thét căm thù đòi giải phóng miền Nam. ( 30 năm đời ta có Đảng, Bài ca xuân 61,.)
RA TRẬN : (1962 – 1971 ) : Tiếng kêu gọi hào hùng và thiết tha ca ngợi cuộc chiến đấu ở hai miền Nam –Bắc . ( Kính gửi cụ Nguyễn Du, Hãy nhớ lấy lời tôi, ).
MÁU VÀ HOA ( 1972 – 1977 ) :Tiếp tục ca ngợi, cổ vũ cuộc chiến đấu chống Mĩ, khẳng định ý nghĩa thời đại của cuộc chiến đấu này. Khẳng định phẩm chất con người Việt Nam trước lịch sử . Tập thơ còn là khúc khải hoàn, kết thúc cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước . ( Máu và hoa, Vui thế hôm nay,) .
è Ngoài ra còn hai tập thơ : Một tiếng đờn ( 1992 ) , Ta với ta ( 1999) . 
Câu 13: Trình bày phong cách nghệ thuật thơ Tố Hữu .Thơ Tố Hữu là Thơ trữ tình chính trị : Lí tưởng cách mạng, các vấn đề chính trị, các sự kiện lớn của đất nước là nguồn cảm hứng nghệ thuật chính của thơ Tố Hữu .
Thơ Tố Hữu gắn liền với khuynh hướng sử thi, cảm hứng lãng mạn : Từ cuối tập Việt Bắc về sau . cái tôi trữ tình, nhân vật trữ tình là những con người đại diện giai cấp , cho dân tộc, cho cách mạng, mang tầm vóc thời đại , cảm hứng thơ Tố Hữu là cảm hứng về lịch sử dân tộc.
Thơ Tố Hữu có giọng điệu tâm tình ngọt ngào, tha thiết của quê hương xứ Huế : Thơ Tố Hữu là sự giao hòa giữa người với cảnh vật , giọng thơ tâm tình ngọt ngào đậm đà “chất Huế”.
Thơ Tố Hữu đậm đà bản sắc dân tộc : phản ánh đậm nét hình ảnh con người Việt Nam, tổ quốc VN trong thời đại CM, đưa tư tưởng tình cảm CM hòa nhập và tiếp nối truyền thống đạo lí dân tộc . Sử dụng thành công nhiều thể thơ nhất là thơ lục –bát , thơ 7 tiếng, phát huy tính nhạc phong phú của TV. 
 Câu 14: Cuộc đời Tố Hữu 
a/ . Gia đình, quê hương là những yếu tố tạo nên nền móng cho thơ Tố Hữu từ nhỏ :
Tên thật là Nguyễn Kim Thành ( 1920 – 2002 ) tại Thừa Thiên Huế .
Cha là người yêu thơ, từ nhỏ được học làm thơ, chép thơ cho cha.
Mẹ con nhà nho thuộc nhiều ca dao, dân ca, Tố Hữu lớn lên trong lời ru của mẹ .
Quê hương xứ Huế thơ mộng, có truyền thống thơ ca nuôi dưỡng hốn thơ Tố Hữu .
 b/. Con đường cách mạng của Tố Hữu :
Khi còn là học sinh quốc học Huế, Tố Hữu đã tham gia cách mạng .
1938 gia nhập Đảng cộng sản , tháng 4 / 1939 bị bắt giam ở nhà tù.
Tháng 3 / 1942 vượt ngục tiếp tục hoạt động cách mạng.
Cách mạng tháng 8 thành công, ông làm chủ tịch ủy ban khởi nghĩa Huế . Sau CM 8 đến 1986, ông giữ nhiều chức vụ quan trọng trong Đảng, chính phủ, lãnh đạo về văn hóa nghệ thuật.
1996, ông nhận giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật.
 	Câu 15: Tố Hữu có những tập thơ tiêu biểu nào gắn liền với những chặng đường cách mạng của dân tộc ta dưới sự lãnh đạo của Đảng ( 1930 – 1975 ). Trình bày ngắn gọn nội dung những tập thơ đó . Mỗi chặng đường cách mạng của dân tộc ta ( 1930- 1975) đều được Tố Hữu phản ánh rõ trong thơ :
Giai đoạn 1930 – 1945 : Đảng cộng sản VN ra đời lãnh đạo cách mạng tháng 8 thành công, ông viết tập TỪ ẤY với 3 phần : Máu lửa ,Xiềng xích, Giải phóng . “Từ Aáy là tiếng reo vui hân hoan, nồng nhiệt của một tâm hồn trẻ khao khát lẽ sống đã bắt gặp lí tưởng và quyết tâm dâng hiến cuộc đời mình cho lí tưởng ấy.
Giai đoạn 1946 -1954 : Kháng chiến chống Pháp, ông viết VIỆT BẮC ca ngợi kháng chiến, phản ánh những chặng đường gian khổ, anh dũng trưởng thành của cuộc kháng chiến cho đến ngày thắng lợi.
Giai đoạn 1955 – 1975 : Vừa chống Mỹ, vừa xây dựng tổ quốc XHCN, ông cho ra đời 3 tập thơ :
 + Gió Lộng : Tiếng hát ca ngợi cuộc sống mới XHCN, tiếng thét căm thù đòi giải phóng miền Nam.
 + Ra Trận : Tiếng kêu gọi hào hùng và tha thiết ca ngợi cuộc sống chiến đấu ở hai miền Nam – Bắc.
 + Máu và hoa : Tiếp tục ca ngợi ,cổ vũ cuộc chiến đấu chống Mỹ, khẳng định ý nghĩa thời đại của cuộc chiến đấu này, khẳng định phẩm chất con người VN trước lịch sử . Tập thơ còn là khúc khải hoàn, kết thúc cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước.
16.Giá trị nhân đạo của tác phẩm VỢ CHỒNG A PHỦ – Tô Hoài.Phản ánh cuộc sống cơ cực, bị đè nén bởi áp bức nặng nề của người dân miền núi Tây Bắc dưới ách thống trị của bọn Phong kiến miền núi câu kết với thực dân Pháp.
Mở ra lối thoát cho nhân vật : Vùng lên làm cách mạng, xóa bỏ chế độ PK,gắn cuộc đấu tranh tự giải phóng cá nhân với cuộc đấu tranh giải phóng giai cấp, giải phóng dân tộc .
17. Nghệ thuật xây dựng tình huống trong VỢ NHẶT – Kim Lân 
Tình huống truyện : Tràng xấu xí thô kệch, dân Ngụ Cư nghèo, không ai thèm,lại bổng nhiên “Nhặt” được vợ một cách dễ dàng, nhanh chóng, ngay giữa đường, giữa chợ nhờ một vài lần “tầm phào” và 4 bát bánh đúc riêu cua.
Tình huống truỵên độc đáo, hấp dẫn : Tràng có vợ quả là tình huống éo le, vui, buồn lẫn lộn :
+ Vui: Vì giữa lúc cái chết đang rình rập . Tràng nuôi thân và mẹ già cũng khó khăn, thêm một miệng ăn nữa, biết lấy gì nuôi nhau .
+ Buồn : Tràng vốn là người xấu xí, ế vợ, khao khát hạnh phúc, lại lấy được một cách dễ dàng.
18. Giá trị tư tưởng của tác phẩm VỢ NHẶT – Kim Lân.
Lên án xã hội TDPK tàn bạo đã đẩy nhân dân ta vào nạn đói khủng khiếp nam 1945, biến con người thành vật vô giá trị, người ta có thể nhặt bất cứ lúc nào .
Phát hiện và diễn tả khát vọng của người lao động. Cho dù bị đẩy vào tình cảnh bi đát, phải sống trong sự đe dọa của cái chết, vẫn khao khát tình thương, khao khát hạnh phúc gia đình, hướng về sự sống, tin tưởng tương lai ( mà tương lai gắn liền với cách mạng ).
 Câu 19 : Những điểm đáng lưu ý trong hoàn cảnh sáng tác bài “ TÂY TIẾN” giúp người đọc hiểu thêm tác phẩm này ?Phần đông chiến sĩ TâyTiến (trong đó có Quang Dũng) vốn là sinh viên học sinh Hà Nội .
Đây là đơn vị bộ đội được thành lập năm 1947, chiến đấu trên địa bàn rừng núi rộng lớn và hiểm trở 
( miền Tây Bắc bộ VN – vùng thượng Lào). Sinh hoạt của chiến sĩ TT vô cùng thiếu thốn, gian khổ, đặc biệt là sốt rét hoành hành dữ dội. Tuy vậy, họ vẫn lạc quan và dũng cảm chiến đấu .
Quang Dũng làm đại đội trưởng ở đó rồi chuyển sang đơn vị khác.
Nhớ đơn vị cũ, nhà thơ viết bài thơ “ Tây Tiến” năm 1948 .
 20.Sự nghiệp văn chương Nguyễn Tuân .
Hơn nửa thế kỉ cầm bút, Ng Tuân đã để lại cho nền văn học nước nhà một sự nghiệp văn chương khá lớn 
1.Trước cách mạng tháng 8 : Chủ yếu xoay quanh 3 đề tài :
Chủ nghĩa xê dịch : Một chuyến đi, Thiếu quê hương,.
Vẻ đẹp của vang bóng một thời : Vang bóng một thời, Tóc chị Hoài, .
Đời sống trụy lạc :Chiếc lư đồng mắt cua,đem đến cho ông những cảm giác mới lạ, mãnh liệt “ tôi muốn mỗi ngày trong cuộc sống của tôi, phải cho tôi cái say của rượu tối tân hôn”–Một lá thư không gởi .
2. Sau cách mạng tháng 8 :
Lòng yêu nước ,tinh thần dân tộc là động lực khiến ông nhiệt tình chào đón cách mạng và đem ngòi bút phục vụ cho 2 cuộc kháng chiến chống Pháp , Mỹ và xây dựng CNXH qua hàng loạt tác phẩm : Đường vui (1949), Tình chiến dịch ( 1950) Tùy bút kháng chiến (1955), Sông Đà (1960), Hà Nội ta đánh Mỹ giỏi (1972).
Nguồn cảm hứng sáng tác của ông vẫn là cái đẹp của no sông gấm vóc, những phẩm chất tinh thần cao quí của nhân dân ta trong chiến đấu , lao động và xây dựng đất nước .
21.Phong cách nghệ thuật Nguyễn Tuân 
.Nguyễn Tuân là nhà văn có phong cách độc đáo, rõ nét :
Trước cách mạng tháng 8 / 45 :
Phong cách nghệ thuật là lối chơi ngông bằng văn chương : Cố ý làm khác người, thích cái độc đáo, cái duy nhất không giống ai từ đề tài, lối kết cấu, hành văn, cách dùng từ, đặt câu.
Tính uyên bác, tài hoa của Nguyễn Tuân là ở :
 + Tiếp cận mọi sự vật ở phương diện văn hóa thẩm mỹ của nó để khám phá, phát hiện khen hay chê .
 + Vận dụng tri thức của nhiều ngành văn hóa ng/th khác nhau để quan sát hiện thực, sáng tạo h/ tượng.
 + Luôn nhìn người ở phương diện tài hoa, nghệ sĩ và sáng tạo nên những nhân vật tài hoa nghệ sĩ .
 + Tô đậm cái phi thường xuất chúng,gây cảm giác m/ liệt, dữ dội đến mức khủng khiếp – Đẹp đến tuyệt vời 
Sau cách mạng tháng 8/ 45 :
Phong cách nghệ thuật của Nguyễn Tuân có sự chuyển biến quan trọng : Giọng văn trở nên tin yêu, đôn hậu. Oâng vẫn tô đậm cá tính, phong cách độc đáo trên mọi trang viết .
Thiên nhiên là những công trình mỹ thuật thiên tạo tuyệt vời (Sông, nước, cây ,cỏ) . Con người bình thường dứoi ngòi bút ông cũng là những con người tài hoa .
c. Thể tài chủ yếu của Nguyễn Tuân : 
- Là tùy bút (lối độc tấu) mạch văn biến hóa với nhiều liên tưởng linh hoạt.
- Văn xuôi nhiều hình ảnh, nhạc điệu, từ vựng phong phú, chính xác sáng tạo mới lạ trong cách so sánh ví von, trong cách dùng từ, đặt câu .
Câu 22 : Đặc điểm con người Nguyễn Tuân .
+ Giàu lòng yêu nước và tinh thần dân tộc .
+ Có ý thức cá nhân phát triển cao .
+ Rất mực tài hoa. 
+ Quý trọng nghề văn .