Đề cương Ngữ Văn 12 (2)

Câu 34
* Tình huống truyện độc đáo trong “Vợ nhặt”:
Đó là việc Tràng “nhặt” được vợ- một tình huống đầy kịch tính, xưa nay chưa từng có; vừa lạ lại vừa éo le:
- Lạ:
+ Người như Tràng mà lấy được vợ, thậm chí lại có vợ theo. Tràng:
• Xấu xí
• Tính cách có phần hơi dở hơi
• Nghèo, dân ngụ cư
→ Hội tụ đầy đủ những yếu tố để Tràng khó, thậm chí không lấy được vợ.
+ Giữa lúc đói khát, nuôi thân còn chẳng xong vậy mà Tràng lại dám “đèo bòng”, “rước cái của nợ đời ấy về”.
+ Tràng lấy vợ, nhặt được vợ cũng chỉ qua hai lần gặp tình cờ, chỉ với mấy câu nửa đùa nửa thật vậy mà người đàn bà đã theo Tràng về.→ Cái công việc mà xưa nay người ta vẫn cho là khó lại vô cùng tình cờ, dễ dàng đối với Tràng.
- Éo le:
+ Tràng lấy vợ- hưởng cái hạnh phúc lớn nhất của một dời người giữa cảnh “tối sầm lại vì đói khát”, giữa cái lúc mà cái chết và sự sống ranh gới mong manh, tưởng như âm- dương không có sự cách biệt→ Chen vào hạnh phúc là nỗi lo chạy trốn cái đói, nỗi lo níu kéo sự sống.
+ Duyên cớ để đưa họ đến với nhau cũng thật buồn lòng: đó là cái đói.Ở đây, mấy bát bánh đúc thay cho trầu cau dẫn cưới. Nếu không vì cái đói đưa đẩy thì Tràng cũng khó lòng lấy được vợ.→ Sự thật đáng buồn.
* Ý nghĩa của tình huống truyện độc đáo này:
- Tình huống truyện là yếu tố để làm nổi bật chủ đề tác phẩm đồng thời tạo điều kiện cho nhà văn miêu tả tâm lí nhân vật.
- Nhà văn Kim Lân đã rất thành công khi xây dựng nên một tình huống truyện độc đáo. Tình huống ấy vừa phần nào nói lên tình cảnh thê thảm của người dân; vừa thể hiện sự xót xa trước thân phận của những người dân nghèo.
→Đây là tình huống vừa mừng vừa tủi, vừa vui vừa lo→ Tình huống hi hữu, có một không hai
Câu 35: Phân tích giá trị hiện thực của tác phẩm Vợ nhặt.
Giá trị hiện thực là gì? ( tác phẩm được coi là có giá trị hiện thực khi tác phẩm đó khám phá, phản ánh được những vấn đề, hiện tượng trong một giai đoạn).
So sánh giá trị hiện thực với một số tác phẩm khác cùng đề tài.
Những biểu hiện của giá trị hiện thực:
-Bối cảnh xã hội:
+ Nạn đói khủng khiếp năm 1945 được tái hiện cụ thể cái đói đã làm cho xóm ngụ cư vốn nghèo khổ giờ đây càng xơ xác, thê lương. Cái đói đã làm cho bọn trẻ con cứ ngồi ủ rũ dưới những xó tường không buồn nhúc nhích. Cái đói càng lan rộng hoành hành khiến nhiều người xanh xám như những bóng ma, và nằm ngổn ngang khắp lều chợ. Cảnh tang tóc bao trùm lên xóm ngụ cư, người chết như ngả rạ
+ Con người trong cảnh đói: giữa bối cảnh đó, một cô gái rách quá, quần áo tả tơi như tổ đỉa, mặt lưỡi cày, chỉ qua mấy câu đùa cợt đã sẵn sàng ăn, theo người đó về làm vợ, hòng thoát khỏi cái đói. Tràng thì nhặt được vợ. Bà cụ Tứ- một bà cụ nghèo khó đã phải sống trọn cả cuộc đời trong cái đói rét, để đến khi sắp gần đất xa trời vẫn mang trong lòng nỗi lo cơm áo cho thằng con trai.
Vạch trần bộ mặt thối nát của xã hội thực dân nửa phong kiến (bóc lột con người bằng hàng loạt thứ thuế vô lí).
Sự đau khổ, căm hờn, phản kháng của dân.
Hình ảnh thê lương của nạn đói năm1945 đã tố cáo tội ác của bọn phát xít Nhật, chúng đã đẩy nhân dân ta vào vòng khổ cực, chết chóc.
Tâm trạng của quần chúng trước cơn bão tố của lịch sử được bộc lộ. Bà cụ Tứ đã than thở với con dâu: “ Đằng thì nó bắt giồng đay, đằng thì nó bắt đóng thuế”.
Bắt đầu hình thành ý thức đấu tranh.
Câu 36 Giá trị nhân đạo Vợ nhặt- Kim Lân 
Tố cáo thế lực cường quyền chà đạp lên quyền sống của con người.
- Yêu thương, bảo vệ con người
--> Một số tác phẩm còn hướng theo bút pháp hiện thực xã hội chủ nghĩa, nghĩa là mở ra lối thoát cho nhân vật.
Trong bài vợ nhặt của Kim Lân cũng vậy.
* Tố cáo:
-tội ác của P & N. Chúng đã đè lên đôi vai của nhân dân miền Bắc nói riêng và nhân dân Nam Bộ nói chung 2 tầng xiềng xích khiến cho hơn 2 triệu đồng bào ta chết đói.
-Giá trị con người bị hạ thấp ngang hàng với đồ vật.( việc dựng vợ gả chồng là một trong những việc thiêng liêng nhất đời người mà khi nó diễn ra trong nạn đói. Người vợ nhặt trong truyện là một trong những người phụ nữ điển hình phải đi làm vợ cho ngưới mà không được cưới cheo gì cả.)
-Tiếng nói xót xa đồng cảm của nhà văn truyền đến cho người đọc
.-Giá trị hiện thực.
*Yêu thương, bảo vệ:
-Trong cái đói, người ta vẫn ao ước hạnh phúc gia đình(Tràng + vợ nhặt)
-Con người trong nạn đói vẫn hường tới cái sống, ngày mai(bà cụ,..)
-Khẳng định giá trị con người không thể mất đi mà chỉ bị che khuất. Khi có được tình yêu thương của con người với con người và mái ấm gia đình. Lúc đó, bản chất thật thà điềm đạm cùng với sự trưởng thành trong ý thức đã bộc lộ được nét đẹp thật sự của con người(phân tích biền đổi tinh tế của 3 nhân vật)
*Mở ra lối thoát cho nhân vật
-Tiếng trống thúc thuế-->2 tầng xiếng xích
Hình ảnh đám người đói và lá cờ đỏ bay phấp phới
Câu 37 : Tóm tắt Vợ nhặt- Kim Lân
 Truyện kể về Tràng một chàng trai nghèo dân ngụ cư đã nhặt được vợ trong nạn đói Ất Dậu (1945). Tràng là một người xấu xí thô kệch,ế vợ.Tràng làm nghề kéo xe bò thuê và sống với một mẹ già. Một lần xe thóc Liên đoàn lên tỉnh Tràng đã quen với môt cô gái,vài ngày sau gặp lại cô gái ấy trông thât rách nát và đói. Tràng đã mời cô gái một bửa ăn cô gái liền ăn một chập bốn bát bánh đúc và với những câu nói đua đẩy thì thị đã nhận lời về làm vợ Tràng. Chỉ một vài câu bông đùa mà Tràng lại nhặt được vợ trong nạn đói khủng khiếp năm 1945 Việc nhặt được vợ đã làm cả xóm ngu cư ngạc nhiên và cả bà Cụ Tứ ( mẹ Tràng ) cũng không nổi bàng hoàng ngạc nhiên và sự lo lăng nhưng rồi bà cụ cũng đã hiểu ra và chấp nhận người con dâu ấy. Trong "bữa cơm" đón nàng dâu mới, họ chỉ với một bữa cháo kèm theo là nồi cháo cám bà cụ Tứ dành cho nàng dâu nhân bữa cơm đón nàng dâu mới tác phẩm kết thúc ở chi tiết vào buổi sáng hôm sau tiếng trống thúc thuế dồn dập, quạ đen bay vù như mây đen. Thị nói về chuyện Việt Minh phá kho thóc Nhật và Tràng nhớ lại hình ảnh lá cờ đỏ sao vàng bay phấp phới hôm nào.
Câu 38 Tóm tắt Vợ chồng A Phủ 
Ngày xưa, bố Mị lấy mẹ Mị, không đủ tiền cưới phải đến vay nhà thống lí, bố của thống lí Pá Tra bây giờ. Mẹ Mị đã chết, bố Mị đã già mà món nợ mỗi năm phải trả lãi một nương ngô vẫn còn. Năm đó, ở Hồng Ngài tết đến, A Sử con trai thống lí Pá Tra lừa bắt cóc được Mị về làm vợ cúng trình ma. Mị trở thành con dâu gạt nợ. Khổ hơn con trâu con ngựa, lùi lũi như con rùa trong xó cửa. Mị toan ăn lá ngón tự tử. Thương cha già, Mị chết không đành. Ở lâu trong cái khổ, Mị quen khổ rồi. Một cái tết nữa lại đến. Mị thấy lòng phơi phới. Cô uống rượu ực từng bát, rồi chuẩn bị lấy váy áo đi chơi. A Sử đã trói đứng Mị bằng một thúng sợi đay.
A Phủ vì tội đánh con quan nên bị làng phạt vạ một trăm bạc trắng. A Phủ trở thành người ở nợ cho Pá Tra. Một năm rừng động, A Phủ để hổ bắt mất một con bò. Pá Tra đã trói đứng anh vào một cái cọc bằng một cuộn mây. Mấy ngày đêm trôi qua, A Phủ sắp chết đau, chết đói, chết rét thì được Mị cắt dây trói cứu thoát. Hai người trốn đến Phiềng Sa nên vợ nên chồng
Câu 39: Phân tích giá trị hiện thực của tác phẩm “ Vợ chồng A Phủ”_ Tô Hoài.
 _Giá trị hiện thực là gì?
	_Giá trị hiện thực có vai trò quan trọng trong văn chương và đặc biệt có ý nghĩa đối với văn học hiện thực.
	+ Thể hiện bối cảnh xã hội: xã hội thực dân nửa phong kiến miền núi.
	+Số phận con người trong xã hội đó.
	_Đó là bức tranh xã hội thối nát của chế độ thực dân nửa phong kiến ở miền núi.
	+ Số phận của con người: bị trá đạp, coi rẻ, dùng thần quyền và cường quyền để trói buộc số phận con người.
	+ Cho vay nặng lãi, chế độ phạt vạ dã man, vô nhân tính.
	+ Tước đoạt quyền sống và quyền tự do của con người.
	( dẫn chứng qua số phận nhân vật Mị và A Phủ)
Câu 40: Giá trị nhân đạo “ Vợ chồng A Phủ”
- Lòng yêu thương, xót xa, đồng cảm sâu sắc đối với những thân phận nô lệ đau thương của người lao động nghèo miền núi. 
+ Mị: Từ một cô gái trẻ đẹp, tài hoa, yêu đời, hiếu thảo, cần cù... trở thành nạn nhân đau khổ của cha con nhà thống lý Pá Tra, trở thành nạn nhân của cường quyền và thần quyền; bị bóc lột sức lao động, bị cướp đoạt tuổi trẻ, tình yêu và hạnh phúc, dần trở thành một cái xác không hồn, tê liệt cả cảm xúc, ý thức. 
+ A Phủ: Từ chàng thanh niên khỏe mạnh, tự do chỉ vì dũng cảm dám đánh lại A Sử (cậy thế con quan, phá đám chơi của trai làng) mà bị bắt, bị đánh đập dã man, bị phạt vạ rồi trở thành nô lệ không công, truyền kiếp trong nhà thống lý.
- Tố cáo mạnh mẽ sự tàn bạo của bọn phong kiến miền núi: cha con nhà thống lý nham hiểm, tàn bạo (bắt người, đánh người, trói người cho đến chết, cho vay nặng lãi, lợi dụng hủ tục mê tín dị đoan, dựa vào thực dân...). Bằng mọi cách chúng cột chặt những người dân lao động tự do thành thân phận nô lệ vĩnh viễn. 
- Tin tưởng vào sức sống mãnh liệt, sự phản kháng và khả năng đi tới cách mạng của người dân miền núi bị áp bức bóc lột. 
Nhân vật Mị và A Phủ đều tiềm ẩn những phẩm chất đó. Đặc biệt là Mị khi mới bị bắt cóc về làm dâu trừ nợ phản ứng quyết liệt, suốt mấy tháng đêm nào cũng khóc, định ăn lá ngón tự tử; mùa xuân nghe tiếng sáo gọi tình yêu theo phong tục của người Mèo, Mị đã thức tỉnh cảm xúc, muốn đi chơi như một người tự do; cởi trói cho A Phủ rồi trốn theo A Phủ để được sống tự do và hạnh phúc; cuối truyện Mị còn can đảm cùng chồng và dân làng chuẩân bị đón cán bộ A Châu và bộ đội lên giải phóng bản làng.
* Đánh giá:
- Truyện được viết ngay khi cuộc kháng chiến chống Pháp đang diễn ra ác liệt, đòi hỏi sự tham gia dốc sức của toàn quân và toàn dân, thì việc viết về số phận đau thương và khát vọng tự do, sự giác ngộ cánh mạng của người dân miền núi càng thể hiện sâu sắc tình yêu thương đồng bào chân thành của tác giả và giá trị nhân đạo của tác phẩm. 
- Nội dung nhân đạo sâu sắc của truyện lại được thể hiện qua ngôn ngữ văn xuôi giàu chất thơ, nghệ thuật miêu tả tâm lý và tính cách nhân vật sinh động, lối kể chuyện đậm đà phong vị miền núi Tây Bắc nên càng xúc động với bạn đọc nhiều thế hệ.
Câu 43 :
Truyện kể về một làng ở Tây Nguyên- làng Xô Man- nằm giữa cánh rừng xà nu bạt ngàn, đang từng ngày hứng chịu những trận những trận đại bác của đồn giặc.
 Sau ba năm đi bộ đội Tnú về thăm làng Xô Man. Tnú được dân làng tiếp đón nồng nhiệt, trong đêm quây quần bên bếp lửa, cả làng được cụ Mết kể lại câu chuyện về cuộc đời Tnú.
 Từ nhỏ Tnú đã đi theo Cách mạng, tham gia tiếp tế cho cán bộ. Tnú là một cậu bé gan góc, can trường từ nhỏ, chiến đấu dũng cảm và trung thành với Đảng tuyệt đối nên Tnú được mọi người rất yêu quý, Thế rồi anh Quyết hy sinh, Tnú lên thay anh Quyết tiếp tục chiến đấu. Tnú lớn lên, vẫn dũng mãnh như ngày nào chỉ có điều giờ đây Tnú đã là một cán bộ Cách mạng trưởng thành. Tnú và Mai đã gắn bó với nhau nhờ ánh sáng của lí tưởng cộng sản. Thế nhưng bọn giặc tàn ác đã nhẫn tâm giết chết vợ và con Tnú, tội ác của chúng đã kết lại thành ngọn lửa căm hờn trong Tnú. Dù bị hành hạ dã man, bị đốt mười đầu ngón tay nhưng Tnú không hề nao núng. Anh đã nêu cao tấm gương kiên cường, bất khuất không đầu hàng. Anh đã lãnh đạo cả dân làng Xô Man đi theo Cách mạng, cùng mài giáo vót chông dùng vũ khí để đánh bại kể thù.
C©u 44: Ph©n tÝch h×nh t­îng c©y xµ nu trong Rõng xµ nu
-H×nh t­îng nghÖ thuËt lµ h×nh t­îng xuyªn suèt t¸c phÈm, ®­îc t¸c gi¶ dung nªn ®Ó ... Máu để tẩm chiếc bánh bao là dòng máu người chiến sĩ cánh mạng Hạ Du đã đổ xuống để giải phóng cho nhân dân . Thế mà nhân dân lại u mê cho anh là làm giặc , là thằng điên và mua máu anh để tẩm bánh bánh bao. Còn Hạ Du làm cách mạng cứu nước ,cứu dân mà lại quá xa rời quần chúng để nhân dân không hiểu anh đã đành mà mẹ anh cũng không hiểu (đỏ mặt xấu hổ khi thăm mộ con gặp bà Hoa) còn chú anh thì tố cáo cháu để lấy tiền thưởng.
Tóm lại: Nhan đề truyện và hình ảnh chiếc bánh bao tẩm máu người đã thể hiện chủ đề tư tưởng tác phẩm: Lỗ Tấn đã đau nỗi đau của dân tộc Trung Hoa thời cận đại : nhân dân thì “ngủ say trong một cái nhà hộp bằng sắt” còn người cách mạng thì “bôn ba trong chốn quạnh hiu”
Câu 70 :
 - Hoàn cảnh ra đời : Truyện ngắn Thuốc của Lỗ Tấn viết năm 1919 , đúng vào lúc cuộc vận động Ngũ Tứ ( Phong trào đấu tranh đòi tự do dân chủ của học sinh , sinh viên Bắc Kinh ) bùng nổ.
 - Xuất xứ :
 Truyện ngắn "Thuốc" được đăng lần đầu tiên năm 1919 trên các tạp chí "Tân thanh niên", về sau tác phẩm được in chung trong tập "Gào thét" xuất bản năm 1923. Sau được NXB Hà Nội in trong tập "Lỗ Tấn - Truyện ngắn tuyển tập " năm 1971. 
 - Mục đích sáng tác : 
Lỗ Tấn viết truyện ngắn "Thuốc" để :
+ Tỏ lòng tôn kính những người bạn đồng hương cùng chí hướng .
+ Đồng thời cũng rút ra những bài học chua xót cho thế hệ mai sau. 
+ Bộc lộ niềm hy vọng : máu của các liệt sĩ sẽ không bị lãng quên.
Câu 71:
 a. Cuộc đời:
 · M. Sôlôkhốp (1905-1984) ở tỉnh Rôxtốp trên vùng thảo nguyên rộng lớn, là nhà văn hiện thực lớn của thế kỷ 20, đã được nhận giải thưởng Nobel.
 · Cuộc đời Sôlôkhốp trải qua nhiều thăng trầm khi nội chiến  bùng nổ: 1922, ông lên Maxcơva kiếm sống và tự học; 1925, ông trở về quê hương viết "Sông Đông êm đềm"; trong chiến tranh thế giới thứ 2, Sôlôkhốp luôn theo sát bước chân Hồng quân trong tư cách của một phóng viên mặt trận.
 b. Sự nghiệp:
 · Để lại sự nghiệp rất đồ sộ, với nhiều tác phẩm được coi là bất hủ, sáng tác của ông toát lên một tư tưởng, nhân phẩm, con người bình dị, anh hùng, nhà văn rất coi trọng sự thật, nên khi hướng về đề tài chiến tranh, ông đã phát hiện ra được hai mặt của nó: Vinh quang và cay đắng, để từ đó tạo ra bước ngoặt quan trọng cho sự nghiệp văn học Nga và văn học thế giới.
 · Qua tác phẩm của mình, ông rất thành công khi khám phá tính cách Nga.
 ·  Tác phẩm tiêu biểu: "Sông Đông êm đềm" 4 tập (1940), "Đất vỡ hoang" 2 tập (1959), "Số phận con người" (1957).
Câu 73 : Ý nghĩa bao trùm tác phẩm “ Số phận con người” là :
Hình tượng Xôcôlôp là điển hình cho người Nga : kiên cường . dũng cảm , giàu lòng nhân ái. Nhân vật vừa mang một nét sử thi - một con người mang tầm vóc vĩ đại, kết tinh từ những phẩm chất, lí tưởng dân tộc, đồng thời có tính cách, số phận riêng, hình tượng nhân vật không thô cứng mà gần gũi với trái tim người đọc.
 Nhắc nhở và kêu gọi sự quan tâm của xã hội với nhân cách con người, góp tiếng nói lên án những cuộc chiến tranh phi nghĩa.
C©u 72: Tãm t¾t t¸c phÈm “Sè phËn con ng­êi”
N¨m 1946, trªn mét chuyÕn ®ß, t¸c gi¶ gÆp X«-c«-lèp vµ cËu bÐ Va-ni-a chõng 5-6 tuæi. X«-c«-lèp kÓ cho t¸c gi¶ nghe vÒ cuéc ®êi m×nh vµ t¸c gi¶ ®· t¸i hiÖn l¹i cuéc ®êi anh trong t¸c phÈm. Tr­íc chiÕn tranh thÕ giíi thø hai, ë Liªn X« x¶y ra cuéc néi chiÕn, X«-c«-lèp tham gia hång qu©n. N¨m 1922, c¶ nhµ X«-c«-lèp chÕt ®ãi chØ cßn m×nh anh sèng sãt do cã søc khoÎ phi th­êng vµ anh ®· ®i lµm thuª cho ®Þa chñ. Sau ®ã anh lµm rÊt nhiÒu nghÒ ®Ó sinh sèng. Anh x©y dùng gia ®×nh, sèng h¹nh phóc víi ng­êi vî hiÒn vµ ba ®øa con. Trong chiÕn tranh thÕ gií thø hai, X«-c«-lèp tham gia qu©n ®éi b¶o vÖ tæ quèc. Anh tham gia chiÕn ®Êu, tõng bÞ th­¬ng, bÞ ph¸t xÝt §øc b¾t lµm tï binh vµ ph¶i chÞu sù tra tÊn d· man trong tr¹i tËp trung. Cuèi 1944, §øc thua to trªn mÆt trËn X«-§øc ph¶i dïng tï binh lµm lµm l¸i xe, X«-c«-lèp thõa c¬ ®Þch s¬ hë ®· c­íp xe trèn khái tr¹i tËp trung, trë vÒ víi hång qu©n. It l©u sau, anh nhËn ®­îc tin bom ph¸t xÝt ®· ch«n vïi ng«i nhµ, vî vµ hai ®øa con cña anh. NiÒm hi väng cuèi cïng cña X«-c«-lèp lµ ng­êi con trai - ®¹i uý ph¸o binh A-na-t«-li. Hai cha con cïng tiÕn ®¸nh sµo huyÖt cña bän ph¸t xÝt. Vµo ®óng ngµy ph¸t xÝt ®Çu hµng, con trai anh ®· bÞ tay thiÖn x¹ §øc b¾n lÐn vµ ®· hi sinh. Ng­êi ta gäi anh ®Õn nh×n mÆt con lÇn cuèi. Sau chiÕn tranh, X«-c«-lèp kh«ng trë vÒ quª h­¬ng, anh ®Õn ë nhê nhµ mét ng­êi b¹n vµ lµm nghÒ l¸i xe. ë ®©y anh gÆp bÐ Va-ni-a cã hoµn c¶nh t­¬ng tù vµ ®· nhËn bÐ lµm con nu«i, ch¨m sãc bÐ, yªu th­¬ng bÐ hÕt lßng. Mét lÇn anh l¸i xe ®©m ph¶i con bß vµ bÞ t­íc b»ng l¸i. Anh vµ bÐ Va-ni-a ph¶i chuyÓn ®Õn mét vïng kh¸c. Cuèi chuyÖn lµ h×nh ¶nh hai con ng­êi ®i quèc bé kh¾p n­íc Nga.
Câu 74: Trình bày cuộc đời và sự nghiệp của Heminhuê?:
 a. Cuộc đời:
 - Ơnít Hêminhuê (1899-1961) ở ngoại ô Chicago nước Mỹ.
 - Là nhà văn lừng danh thế kỷ 20, có tâm hồn phóng khoáng, bản lĩnh cứng cỏi, thích phiêu lưu mạo hiểm.
 - Trong cả hai cuộc chiến tranh thế giới, ông là phóng viên mặt trận.
 - Cuộc đời Hêminhuê là sự vươn lên không ngừng để sống một cách trung thực nhất. Được nhận hai giải thưởng cao quý: hòa bình và Nobel.
 b.   Sự nghiệp:
 - Thành công ở nhiều lình vực. Tên tuổi của ông gắn liền với nguyên lý tảng băng trôi: ý nghĩa trên câu chữ chỉ là một phần của tác phẩm, còn người đọc phải tự suy nghĩ và tìm ra những ẩn ý sâu xa, quan niệm này đã chi phối mạnh mẽ nền văn học phương Tây, làm cho nghệ thuật được dân chủ hóa.
 - Tác phẩm tiêu biểu:"Giã từ vũ khí" (1929), "Chuông nguyện hồn ai" (1940), "Ông già và biển cả" (1952).
Câu 75 : Nguyên lí tảng băng trôi 
Dựa vào hiện tượng vật lí, khi một tảng băng trôi trên đại dương, chỉ có một phần nổi trên bề mặt, bảy phần chìm khuất, Hê-minh-uê nêu lên nguyên lí "tảng băng trôi". Lời phát biểu này khẳng định hiệu quả của cách viết ngắn gọn, hàm súc và ưu điểm của nó, nó ngụ ý chỉ mạch ngầm văn bản hay các lớp nghĩa chưa được phô bày trực tiếp trong tác phẩm.
Nguyên lý "tảng băng trôi", theo Hê_minh_uê, được thực hiện khi nhà văn hiểu biết cặn kẽ mọi vấn đề mình muốn tái hiện, rồi loại bỏ hết các chi tiết không cần thiết, chỉ giữ lại những phần cốt lõi và sắp xếp sao đó để khi tiếp xúc với nó, độc giả vẫn có thể hiểu được những gì tác giả bỏ đi, không có trong văn bản. Còn nếu nhà văn bỏ qua các chi tiết mà bản thân anh ta không biết thì sẽ có lỗ hổng trong tác phẩm, độc giả không thể tái hiện được mảng thiếu vắng đó, đấy không phải lối viết "tảng băng trôi".
Ngôn từ, chi tiết, cốt truyện và thậm chí cả nhân vật,...trong tác phẩm của Hê_minh_uê rất cô đọng. Nhiều hình tượng Hê_minh_uê sáng tạo là các hình ảnh tượng trưng với nhiều tầng ý nghĩa. Người đọc, khi tiếp xúc với tác phẩm của Hê_minh_uê, phải vận dụng kinh nghiệm, hiểu biết của mình đẻ tái hiện những "khoảng trống" tác giả cố tình bỏ qua, để hiểu những gì tác giả chưa nói hết đó. Ý nghĩa của truyện vì thế được mở rộng rất nhiều. 
C©u 78: Tãm t¾t t¸c phÈm ¤ng giµ vµ biÓn c¶
¤ng l·o Xan-ti-a-g« 74 tuæi, lµm nghÒ ®¸nh c¸ ®· l©u n¨m. NhiÒu ngµy nay ®i biÓn mµ l·o kh«ng ®¸nh ®­îc mÎ c¸ nµo. Cha mÑ bÐ Man-®«-lin kh«ng cho cËu ®i biÓn theo «ng n÷a v× nghÜ «ng lµ «ng giµ xói quÈy. LÇn nµy «ng l¹i ra kh¬i, 84 ngµy liÒn kh«ng b¾t ®­îc con c¸ nµo. Ngµy thø 85, «ng thÊy day c©u ®éng ®Ëu, mét con c¸ kiÕm lín ®· m¾c c©u. ¤ng quªn c¶ ®ãi, quªn c¶ mÖt ®Ó chiÕn ®Êu víi con måi. Cuéc ®Êu diÔn ra 3 ngµy 2 ®ªm, tay «ng bÞ d©y c©u cøa n¸t nhõ, cuèi cung con c¸ kh«ng cßn ®ñ lùc®Ó chèng chäi, con c¸ mÖt nhoµi, «ng dïng mòi dao c¾m phi vµo tim con c¸. Tr­íc khi chÕt nã ph« lÇy tÊt c¶ vÎ ®Ñp cña tù nhiªn. Dï kiÖt søc nh­ng «ng rßng con c¸ vµo bê. Nh­ng tai ho¹ Ëp ®Õn: 1 ®µn c¸ mËp Ëp ®Õn rØa thÞt c¸ kiÕm. ¤ng cã c¶m gi¸c thuyÒn «ng b¬i trªn l­ng con c¸ mËp. §Çu tiªn «ng chiÕn ®Êu nh­ng råi «ng kiÖt søc ®Õn khi thuyÒn «ng cËp bê con c¸ giê chØ cßn lµ bé x­¬ng. hµng xãm vµ bè mÑ cña chó bÐ ph¸t hiÖn, ®­a «ng vµo bêvµ cøu ch÷a cho «ng. Trong giÊc m¬ «ng l¹i m¬ vÒ ®µn s­ tö ch©u Phi. ¤ng tù hiÓu r»ng m×nh ®· ®i qu¸ xa. 
C©u 56: Ph©n tÝch c¸ch x©y dùng t×nh huèng truyÖn ®éc ®¸o trong ChiÕc thuyÒn ngoµi xa cña NguyÔn Minh Ch©u
 NguyÔn Minh Ch©u ®· x©y dung ®îc t×nh huèng ®éc ®¸o “t×nh huèng nhËn thøc”
NghÖ sÜ Phïng vui mõng chôp ®îc bøc ¶nh thiªn nhiªn-mét c¶nh ®¾t trêi cho nhng ®»ng sau bøc ¶nh Ê lµ bøc tranh hiÖn thùc khiÕn anh ph¶I ng¹c nhiªn
+Sù thËt vÒ chiÕc trhuyÒn ®èi lËp víi c¶m nhËn ban ®Çu cña anh
+Sù chÞu ®õng mét c¸ch l¹ ling cña ngõêi ®µn bµ 
=>S½n sµng chèng l¹i c¸i ¸c
+Anh ng¹c nhiªn vÒ c©u chuyÖn cña ngêi ®µn bµ ë toµ ¸n huyÖn: ch¸n ¸n §Èu ®éng viªn ngêi ®µn bµ bá chång nhng ngêi ®µn bµ mét mùc xin kh«ng bá chång v× cuéc sèng mu sinh cña gia ®×nh vµ v× nh÷n ®øa con
-NhËn thøc míi ®Õn víi ch¸nh ¸n §Çu vµ nghÖ sÜ Phïng
+ NhËn thøc vÒ c«ng lÝ trªn s¸ch vë cña §Èu qu¸ ng©y th¬ tríc cuéc ®êi ®Çy må h«i níc m¾t 
+Cßn cã nh÷ng nghich lÝ cña cuéc ®êi mµ “nÕu ngåi trªn ®ång giÊy tê”
+§em ®Õn cho phïng nhËn thøc ®óng d¾n vÒ nghÖ thuËt lµ nghÖ thuËt ph¶I g¾n liÒn víi hiÖn thùc, ph¶I ®I thùc tÕ míi cã thÓ s¸ng t¸c ra nh÷ng t¸c phÈm cã gi¸ trÞ
+HiÖn thùc cuéc sèng: sau chiÕn tranh cßn biÕt bao th©n phËn ®au th¬ng 
->§¸nh gi¸ ngêi, sù viÖc kh«ng chØ nh×n ë 1 gãc ®é, ë kho¶ng c¸ch xa mµ ph¶i tiÕp cËn vµ nghÖ thuËt còng vËy 
C©u 58: C©u chuyÖn cña ngêi ®µn bµ ë toµ ¸n huyÖn vµ nh÷ng m¶nh ®êi, nh÷ng con ngêi mang tÝnh biÓu tîng
-Ngêi ®µn bµ biÒu tîng cho ngêi phô n÷ ViÖt Nam
+Giµu ®øc hi sinh
+Th¬ng chång th¬ng con
+Ch¨m lo cho h¹nh phóc gia ®×nh
-NghÖ sÜ Phïng biÓu tîng cho ngêi nghÖ sÜ ch©n chÝnh
+§i thùc tÕ ®Ó kiÕm t×m c¸i ®Ñp, kiÕm t×m mét t¸c phÈm ®Ó ®êi
+S½n sµng ng¨n chÆn c¸i ¸c (khi chøng kiÕn c¶nh ngêi ®µn «ng ®¸nh vî)
-Ch¸nh ¸nh DÈu lµ ngêi ®¹i diÖn cho c«ng lÝ
+Th¼ng th¾n khuyªn ngêi ®µn bµ bá chång
+ThÊu hiÓu víi nçi khæ cña ngêi ®µn bµ khi nghe xong c©u chuyÖn
-Hai chÞ em th»ng Ph¸c lµ h×nh ¶nh biÓu tîng cho thÕ hÖ trÎ biÕt chèng l¹i c¸i ¸c vµ høa hÑn r»ng nh÷ng ngêi trÎ nh hai chÞ em Ph¸c sÏ x©y dùng mét x· héi trong t¬ng lai tèt ®Ñp h¬n
C©u 79 : VËn dông c¸ch lµm bµi v¨n nghÞ luËn vÒ vÊn ®Ò XH trong v¨n häc ®Ó gi¶i quyÕt: qua truyÖn Nh÷ng ®øa con trong gia ®×nh h·y nãi vÒ vai trß cña truyÒn thèng gia ®×nh trong ®êi sèng con ngêi
-TruyÒn thèng gia ®×nh thêng lµ nh÷ng ®iÒu tèt ®Ñp ®îc truyÒn tõ thÕ hÖ nµy sang thÕ hÖ kh¸c
-S¬ lîc vÒ nh÷ng truyÒn thèng cã trong Nh÷ng ®as con trong gia ®×nh
+§îc chó N¨m ghi chÐp l¹i trong cuèngg sæ gia ®×nh
+TruyÒn thèng cña gia ®×nh nµy lµ lßng yªu níc, c¨m thï giÆc,quyÕt t©m chiÕn ®Êu víi giÆc ®Ó trµ thï níc nî nhµ
+ ChiÕn vµ ViÖt lµ nh÷ng khóc s«ng nèi tiÕp cho con s«ng truyÒn thèng gia ®×nh
-Vai trß cña truyÒn thèng gia ®×nh
+Cã t¸c ®éng to lín víi mçi thµnh niªn trong gia ®×nh, cã ¶nh hëng ®Õn viÖc ®Þnh híng bíc ®i cña mçi ngêi trong t¬ng lai
+TruyÒn thèng gia ®×nh gãp phÇn h×nh thµnh nªn nh©n c¸ch mçi con ngêi
+ThÕ hÖ ®i sau cã thÓ thÊy ®îc tinh thÇn, vÎ ®Ñp ®¸ng tr©n träng cña thÕ hÖ tríc
-NhiÖm vô cña c¸c thÕ hÖ trong gia ®×nh
+ThÕ hÖ ®i tríc cÇn x©y dùng, vun ®¾p t¹o truyÒn thèng tèt vµ giíi thiÖu, híng dÉn truyÒn l¹i cho thÕ hÖ sau 
+ThÕ hÖ sau cÇn lu gi÷ vµ ph¸t huy truyÒn thèng ®ã.