Bài tập Ngữ văn lớp 11

Tuần 1
Văn :
VÀO PHỦ CHÚA TRỊNH 
(Trích Thượng kinh kí sự )
Lê Hữu Trác
LUYỆN TẬP: 
 So sánh đoạn trích Vào phủ chúa Trịnh với một tác phẩm hoặc đoạn trích kí khác của văn học trung đại Việt Nam mà anh (chị) đã đọc và nêu nhận xét về nét đặc sắc của đoạn trích này?
* GV: hướng dẫn: Phân tích ®­îc: Bøc tranh hiÖn thùc, th¸i ®é t¸c gi¶ vµ ®Æc s¾c nghÖ thuËt
 Có thể so sánh với Vũ trung tùy bút của Phạm Đình Hổ, người cùng thời với Lê Hữu Trác:
 - Những điểm giống nhau: 
+Giá trị hiện thực,
+ thái độ của tác giả trước hiện thực
- Những điểm đặc sắc riêng của đoạn trích:
+ sự chú ý chi tiết, bút pháp kể và tả khách quan, những chi tiết chọn lọc sắc sảo tự nói lên ý nghĩa sâu xa 
 Đặc biệt là cña bót ph¸p kÝ sù Lª H÷u Tr¸c:
+ Quan s¸t tØ mØ, ghi chÐp trung thùc.
+ T¶ c¶nh sinh ®éng, kÓ khÐo lÐo, l«i cuèn.
+ NghÖ thuËt t­¬ng ph¶n cµng thÓ hiÖn râ gi¸ trÞ hiÖn thùc t¸c phÈm vµ ch©n dung t¸c phÈm.
Tiếng việt 
TỪ NGÔN NGỮ CHUNG ĐẾN LỜI NÓI CÁ NHÂN
II. LUYỆN TẬP
1. Bài tập 1:
Từ thôi:
- Có nghĩa gốc là chấm dứt, kết thúc một hoạt động nào đó. 
- Ở đây, Nguyễn Khuyến dùng từ này với nghĩa chấm dứt, kêt thúc một cuộc đời.
2. Bài tập 2:
Đây là cách sắp xếp khác thường của HXH:
- Các cụm danh từ (rêu từng đám, đá mấy hòn) đều xếp theo kiểu danh từ trung tâm (rêu, đá) ở trước tổ hợp định từ + danh từ chỉ loại.
- Các câu đều dùng phép đảo ngữ: đưa động từ vị ngữ (xiên ngang mặt đất, đâm toạc chân mây) lên trước danh từ chủ ngữ (rêu từng đám, đá mấy hòn)
Tuần 2
Văn
TỰ TÌNH 
( BÀI II)
Luyện tập
 So sánh sự giống nhau và khác nhau của 2 bài Tự tình I, II ? 
 + Giống nhau: Tác giả tự nói lên nỗi lòng mình với hai tâm trạng vừa buồn tủi, xót xa vừa phẫn uất trước duyên phận; tài năng sử dụng tiếng Việt của HXH - có tài năng đặc biệt khi sử dụng từ ngữ làm định ngữ hoặc bổ ngữ (mõ thảm, chuông sầu, tiếng rền rĩ, duyên mõm mòm, già tom (I), xiên ngang, đâm toạc (II); nghệ thuật tu từ đảo ngữ, tăng tiến)
 + Khác nhau: Ở bài (I) yếu tố phản kháng, thách đố duyên phận mạnh mẽ hơn. Điều này cho phép giả định bài (I) được viết trước và được viết khi tác giả còn trẻ hơn lúc viết bài (II))
Câu cá mùa thu
Luyện tập 
 Phân tích cái hay của nghệ thuật sử dụng từ ngữ trong bài thơ:
 *Dùng từ ngữ để gợi cảnh và diễn tả tâm trạng 
- Cảnh thanh sơ, dịu nhẹ được gợi lên qua các tính từ: trong veo, biếc, xanh ngắt; các cụm động từ: gợn tí, khẽ đưa, lơ lửng 
- Từ vèo trong câu thơ () nói lên tâm sự thời thế của nhà thơ 
- Vần eo – “tử vận” – được tác giả sử dụng rất thần tình. Trong văn cảnh của bài Câu cá mùa thu , vần eo góp phần diễn tả một không gian vắng lặng, thu nhỏ dần, phù hợp tâm trạng đầy uẩn khúc cá nhân
Làm văn 
PHÂN TÍCH ĐỀ, LẬP DÀN Ý BÀI VĂN NGHỊ LUẬN
Luyện tập 
Đê 1:Cảm nghĩ của anh chị về giá trị hiện thực sâu sắc của đoạn trích :Vào phủ chúa Trịnh 
a. Phân tích đề: 
- Vấn đề cần nghị luận: Giá trị hiện thực sâu sắc của đoạn trích Vào phủ chúa Trịnh 
- Nội dung: 
 + Bức tranh cụ thể sinh động về cuộc sống xa hoa nhưng thiếu sinh khí của những người trong phủ chúa Trịnh, tiêu biểu là thế tử Trịnh Cán 
 + Thái độ phê phán nhẹ nhàng mà thấm thía cũng như dự cảm về sự suy tàn đang tới gần của triều Lê – Trịnh thế kỷ XVIII
- Phương pháp: Sử dụng thao tác lập luận phân tích kết hợp với nêu cảm nghĩ
- Phạm vi dẫn chứng: văn bản Vào phủ chúa Trịnh là chủ yếu 
b. Lập dàn ý:
* Mở bài: 
 - Cuộc sống giàu sang, xa hoa, phù phiếm đầy giả tạo của chúa Trịnh
 - Khắc họa rõ nét chân dung ốm yếu đầy bệnh hoạn của Trịnh Cán, điển hình sự suy đồi của tập đoàn phong kiến Đàng Ngoài 
* Thân bài: 
- Cuộc sống giàu sang, xa hoa, phù phiếm của chúa Trịnh 
 + Cảnh giàu sang của vua chúa khác hẳn người thường 
 + Đồ đạc nhân gian chưa từng thấy 
 + Lầu son gác tía, rèm châu, hiên ngọc, sập vàng
 + Đồ ăn toàn của ngon vật lạ 
 + Bài trí cảnh sắc “cây lạ lùng”, hòn đá kì lạ 
 + Chúa Trịnh Sâm:
 -Thánh thượng đang ngự ở đấy, xung quanh có phi tần chầu chực 
 - Đèn sáp chiếu sáng làm nổi màu mặt phấn và áo đỏ. Xung quanh lấp lánh hương hoa ngào ngạt 
 + Bức chân dung Trịnh Cán
 - Vây quanh cậu bé bao nhiêu là vật dụng (gấm vóc lụa là, vàng, ngọc, sập, nến, đèn, hương hoa, màn trướng,)
 - Người hầu hạ, cung tần, mĩ nữ đứng gần hoặc chực ở xa. Tất cả chỉ là cái bóng vật vờ, mờ ảo, thiếu sinh khí 
 - Trịnh Cán bị bọc kín trong cái tổ kén vàng đẹp áo quần, oai tư thế 
 - Đó là con người ốm yếu, bệnh hoạn (tinh khí khô hết, da mặt khô, rốn lồi to, gân thời xanh, chân tay gầy gò. Nguyên khí đã hao mòn, thương tổn quá mức. Mạch lại tế, sác. Âm dương đều bị tổn hại) toàn những đường nét chết 
 + Thái độ và dự cảm của tác giả 
 - Phê phán cuộc sống ích kỷ, giàu sang, phè phỡn của nà chúa. Đặt cuộc sống xa hoa ấy vào thảm cảnh của người dân thường 
 - Bức chân dung Trịnh Cán thể hiện sự ốm yếu, suy đồi của XHPK Đàng Ngoài. Điều đúng, việc thiện, sự sống không còn. Cái ác hoành hành, cái chết đe dọa 
 o Cuộc sống vật chất quá mức giàu sang, phú quý. Trái lại, tinh thần thì rỗng tuếch, đạo đức bị xói mòn 
 -Đó là điển hình của giai cấp thống trị trên bước đường suy tàn của chúng 
* Kết bài: 
- Nhìn lại một cách khái quát 
- Nêu nhận xét. 
Đề 2: Tài năng sử dụng ngôn ngữ thơ dân tộc của HXH qua một số bài thơ Nôm 
*Phân tích đề: 
- Vấn đề cần nghị luận: Tài năng sử dụng ngôn ngữ dân tộc của Hồ Xuân Hương 
- Nội dung: 
 + Dùng văn tự Nôm 
 + Sử dụng các từ ngữ thuần Việt đắc dụng 
 + Sử dụng hình thức đảo trật tự từ trong câu
- Phương pháp: Sử dụng thao tác lập luận phân tích kết hợp với bình luận
- Phạm vi dẫn chứng: thơ Hồ Xuân Hương là chủ yếu
 (Vd : Bánh trôi nước , Tự tình II...)
*Dàn ý HS phác họa theo bài mình chọn...Dựa theo cách làm đề trên 
Làm văn 
THAO TÁC LẬP LUẬN PHÂN TÍCH
 1. Bµi tËp 1:
- Trong ®o¹n trÝch ng­êi viÕt ®· ph©n tÝch ®èi t­îng tõ nh÷ng mèi quan hÖ nµo ?
a- Quan hÖ néi bé cña ®èi t­îng( diÔn biÕn, c¸c cung bËc c¶m xóc cña KiÒu ): ®au xãt quÈn quanh, hoµn toµn bÕ t¾c 
b- Quan hÖ gi÷a ®èi t­îng nµy víi ®èi t­îng kh¸c cã liªn quan( bµi Lêi ng­êi kÜ n÷ - Xu©n DiÖu; t× bµ hµnh – B¹ch C­ DÞ)
2,Bài tập 2
Phân tích vẻ đẹp của ngôn ngữ nghệ thuật trong Tự tình II
- Nghệ thuật sử dụng từ ngữ giàu hình ảnh và cảm xúa. Chú ý phân tích các từ ngữ: văng vẳng, trơ, cái hồng nhan, xiên ngang, đâm toạc, tí con con
- Nghệ thuật sử dụng từ ngữ trái nghĩa: say – tỉnh, khuyết – tròn, đi – lại 
- Nghệ thuật sử dụng phép lặp từ ngữ (xuân), phép tăng tiến (san sẻ - tí – con con) Chú ý: Thoạt nhìn sự thay đổi san sẻ - tí – con con là sự giảm dần (tiệm thoái) nhưng ở đây xét về mức độ cô đơn, sự thiệt thòi về tình cảm của tác giả thì lại là tăng tiến 
- Phép đảo trật tự cú pháp trong câu 5 và 6.
Tuần 3
Văn
 THƯƠNG VỢ
 (Trần Tế Xương) 
 LUYỆN TẬP
Phân tích sự vận dụng sáng tạo hình ảnh, ngôn ngữ VHDG trong bài thơ? 
+ GV: Hướng dẫn HS:
+ Vận dụng hình ảnh:
 *Hình ảnh con cò trong ca dao nhiều khi nói về thân phận người phụ nữ lam lũ, vất vả, chịu thương chịu khó: “Con cò lặn lội bờ sông ”, thân phận người lao động với nhiều bất trắc, thua thiệt “Con cò mà đi ăn đêm”
 *Hình ảnh con cò trong bài Thương vợ nói về bà Tú có phần xót xa, tội nghiệp hơn hình ảnh con cò trong ca dao. 
+ Vận dụng từ ngữ: 
 Thành ngữ năm nắng mười mưa được vận dụng sáng tạo: nắng, mưa chỉ sự vất vả, năm, mười là số lượng phiếm chỉ, để nói số nhiều được tách ra tạo nên một thành ngữ chéo, vừa nói lên sự vất vả gian truân, vừa thể hiện được đức tính chịu thương chịu khó, hết lòng vì chồng vì con của bà Tú . 
Tiếng việt 
 TỪ NGÔN NGỮ CHUNG ĐẾN LỜI NÓI CÁ NHÂN
LUYỆN TẬP:
1. Bài tập 1:
- Nghĩa gốc của từ nách: chỉ vị trí trên thân thể con người.
- Nghĩa của từ nách trong câu thơ của Nguyễn Du: chỉ vị trí giao nhau giữa hai bức tường.
2. Bài tập 2:
- Nghĩa của từ xuân trong câu thơ của HXH: chỉ mùa xuân, sức sống và nhu cầu tình cảm của tuổi trẻ.
- Trong Câu thơ của Nguyễn Du: xuân có nghĩa là: vẻ đẹp của người con gái trẻ tuổi.
- Trong câu thơ của Nguyễn Khuyến, xuân có nghĩa là: chỉ men say nồng của rượu ngon, sức sống dạt dào và tình bạn thắm thiết.
- Trong câu thơ của HCM, từ xuân thứ nhất chỉ mùa xuân; từ xuân thứ hai chỉ sức sống mới, sự thịnh vượng ,giàu có.
3. Bài tập 3:
a. Mặt trời trong thơ Huy Cận có nghĩa gốc (mặt trời của tự nhiên), được nhà thơ nhân hóa.
b. Trong câu thơ của Tố Hữu, mặt trời chỉ lí tưởng cách mạng.
c. Trong câu thơ của Nguyễn Khoa Điềm, từ mặt trời thứ nhất dùng với nghĩa gốc, từ thứ hai chỉ đứa con: là niềm hạnh phúc, niềm tin, hi vọng của mẹ.
4. Bài tập 4:
a. Từ mọn mằn :
- Được cá nhân tạo ra khi dựa vào: Tiếng mọn với nghĩa nhỏ đến mức không đáng kể.
- Quy tắc cấu tạo:
+ Tạo từ láy hai tiếng, lặp lại phụ âm đầu (âm m).
+ Tiếng gốc đặt trước, tiếng láy đặt sau.
+ Đổi vần thành ăn đối với tiếng láy
à Từ mọn mằn có nghĩa là nhỏ nhặt, tầm thường ,không đáng kể.
b. Từ giỏi giắn :
Được tạo ra trên cơ sở tiếng giỏi và theo quy tắc như ở câu a.
à Giỏi giắn nghĩa là rất giỏi.
c. Từ nội soi :
- Được tạo ra từ hai tiếng có sẵn
- Theo nguyên tắc động từ chính đi sau, phụ từ bổ sung ý nghĩa được đặt trước.
Văn 
BÀI CA NGẤT NGƯỞNG
 ( Nguyễn Công Trứ)
Luyện tập 
Bài ca phong cảnh Hương Sơn và Bài ca ngất ngưởng có sự khác biệt gì về từ ngữ 
- Bµi ca ngÊt ng­ëng cã nhiÒu tõ ng÷ chØ ®Þa danh, quan chøc, c¸c tõ ng÷ chØ sinh ho¹t gi¶i trÝ (ca, töu, c¾c, tïng)
- Bµi ca phong c¶nh H­¬ng s¬n cã nhiÒu tõ ng÷ chØ t«n gi¸o
Tuần 4
Văn 
BÀI CA NGẮN ĐI TRÊN BÃI CÁT
 Cao Bá Quát 
LuyÖn tËp.
Anh (chị )Hãy giải thích vì sao: Cao Bá Quát lại khởi nghĩa chống lại nhà Nguyễn .
Gợi ý :
-Vì ông cã ý thøc rÊt râ vÒ tµi n¨ng vµ b¶n lÜnh cña m×nh.
-Ông không phản đối triều đình nhà Nguyễn trì trệ bảo thủ ....
-Ông muốn thể hiện tư tưởng khai sáng, có tính chất tự phát, phản ánh nhu cầu đổi mới của xã hội VN.
Làm văn 
LUYỆN TẬP THAO TÁC LẬP LUẬN PHÂN TÍCH
Bài tập 1:
Những biểu hiện và thái độ của tự ti:
- Giải thích khái niệm tự ti: Tự ti là tự đánh giá thấp mình nên thiếu tự tin. Tự tin hoàn toàn khác với khiêm tốn
- Những biểu hiện của thái độ tự ti: 
 + Không dám tin tưởng vào năng lực, sở trường, sự hiểu biết, của mình
 + Nhút nhát, tránh những chỗ đông người
 + Không dám mạnh dạn đảm nhận những nhiệm vụ được giao
- Tác hại của thái độ tự ti: 
+ Sống thụ động, không phát huy hết năng lực vốn có, 
+ Không hoàn thành nhiệm vụ được giao.
Những biểu hiện và tác hại của thái độ tự phụ
- Khái niệm: Tự phụ là thái độ đề cao quá mức bản thân, tự cao, tự đại đến mức coi thường người khác. Tự phụ khác với tự hào.
Những biểu hiện của thái độ tự phụ:
 + Luôn đề cao quá mức bản thân
 + Luôn tự cho mình là đúng
 + Khi làm được một việc gì đó lớn lao thì thậm chí còn tỏ ra coi thường người khác
- T¸c h¹i: 
+ Kh«ng ®¸nh gi¸ ®óng b¶n th©n m×nh, 
+ Kh«ng khiêm tèn, kh«ng häc hái, c«ng việc dÔ thÊt b¹i.
c. Xác định thái độ hợp lí: 
Cần phải biết đánh giá đúng bản thân để phát huy hết những điểm mạnh cũng như có thể khắc phục hết những điểm yếu.
2. Bài tập 2:
- Nghệ thuật sử dụng từ ngữ giàu hình ảnh và cảm xúc qua các từ: lôi thôi, ậm ẹo
- Nghệ thuật đảo trật tự cú pháp nhằm nhấn mạnh vào dáng điệu và cử chỉ của sĩ tử và  ... ưởng họ dã bị xã họi thực dân PK biến thành quỷ dữ .
-Nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật đã tạo ra giọng điệu khi kể chuyện .
Tuần 13
Phong c¸ch ng«n ng÷ b¸o chÝ.
 (TiÕp theo)
LuyÖn tËp:
1. Bµi tËp 1:
a. TÝnh th«ng tin thêi sù:
- Thêi gian: ngµy 3-2
- §Þa ®iÓm: x· .
- VÒ vÊn ®Ò: §ãn nhËn quyÕt ®Þnh cña Bé V¨n ho¸ th«ng tin c«ng nhËn di tÝch lÞch sö c¸ch m¹ng cÊp quèc gia.
b. TÝnh ng¾n gän:
- B¶n tin ng¾n nh­ng l­îng th«ng tin nhiÒu, gióp ng­êi ®äc n¾m ®­îc: thêi gian, ®Þa ®iÓm, cÊp quyÕt ®Þnh, di tÝch thø 15, nh÷ng th«ng tin vÒ ...
2. Bµi tËp 2:
 ViÕt bµi phãng sù vÒ m«i tr­êng sèng :
VD : Giöõ gìn moâi tröôøng saïch ñeïp:
Moâi tröôøng soáng saïch ñeïp luoân laø mô öôùc cuûa con ngöôøi töø bao ñôøi nay. Theá nhöng xaõ hoäi ngaøy caøng phaùt trieån thì moâi tröôøng soáng chuùng ta laïi caøng bò ñe doaï nghieâm troïng bôûi vieäc laøm cuûa nhöõng keû thieáu yù thöùc. Vaäy moäi tröôøng saïch ñeïp laø sao? Taïi sao ta laïi phaûi giöõ gìn noù? Khoâng khí trong laønh, nhieàu caây xanh, ñöôøng phoá saïch ñeïp, soâng ngoøi trong saïch, nhaø cöûa thoaùng maùt  laø nhöõng ñieàu kieän caàn thieát ñeå coù moät moâi tröôøng soáng toát nhaát cuûa con ngöôøi. 
Moâi tröôøng soáng saïch ñeïp taïo ñöôïc nieàm höng phaán cho con ngöôøi khi laøm vieäc, sinh hoaït. Chính vì theá giöõ gìn moâi tröôøng soáng saïch ñeïp khoâng chæ laø traùch nhieäm maø coøn laø nghóa vuï cuûa moãi caù nhaân ñoái vôùi coäng ñoàng. Ngoaøi xaõ hoäi, nhöõng haønh ñoäng vöùt raùc böøa baõi nôi coâng coäng, tieâu tieåu khoâng ñuùng choã, saûn xuaát gaây oâ nhieãm moâi tröôøng, ñoà aên thöùc uoáng khoâng baûo quaûn saïch seõ  luoân bò pheâ phaùn. Vì theá, chuùng ta caàn phaûi coù bieän phaùp thaät cuï theå, caáp thieát ñeå giöõ gìn moâi tröôøng soáng saïch ñeïp nhö: phaùt ñoäng phong traøo giöõ gìn veà veä sinh nôi coâng coäng, giaùo duïc yù thöùc veä sinh ñeå giöõ söùc khoeû toát, kieåm tra thöôøng xuyeân, coù nhöõng hình thöùc xöû phaït ñích ñaùng nhöõng ngöôøi vi phaïm veà veä sinh moâi tröôøng. Coù laøm ñöôïc thöôøng xuyeân nhö theá thì chuùng ta môùi coù ñuû ñieàu kieän ñeå xaây döïng moät moâi tröôøng soáng saïch ñeïp ñuùng nghóa. 
Tiếng việt :
Thùc hµnh vÒ lùa chän trËt tù
c¸c bé phËn trong c©u 
1. Bµi tËp 1(SGK)
a. NÕu s¾p xÕp theo trËt tù rÊt s¾c, nh­ng nhá:
- C©u kh«ng sai ng÷ ph¸p vµ ý nghÜa v× “s¾c” vµ “nhá” ®ång chøc. ( §Òu lµ thµnh phÇn phô cho danh tõ "con dao")
- Nh­ng ®Æt trong ®o¹n v¨n nµy th× kh«ng phï hîp víi môc ®Ých ®e däa, uy hiÕp ®èi ph­¬ng.
b. T¸c dông cña viÖc s¾p xÕp nhá nh­ng rÊt s¾c: dån träng t©m th«ng b¸o vµo “s¾c” phï hîp víi môc ®Ých uy hiÕp, ®e do¹.
c. So s¸nh víi trËt tù ë c©u C SGK.
Tr­êng hîp C l¹i phï hîp v× nã trong mét ng÷ c¶nh kh¸c. V× môc ®Ých lµ chÕ nh¹o, phñ ®Þnh t¸c dông cña con dao. Tuy s¾c nh­ng nhá nªn kh«ng chÆt ®­îc cµnh c©y.
2.Bµi tËp 2:
C¸ch viÕt (A) lµ phï hîp. Träng t©m th«ng b¸o lµ “th«ng minh”. C©u ®Çu cã 2 luËn cø: “nhá”, “th«ng minh”. C©u cuèi lµ kÕt luËn. V× lµ luËn cø träng t©m nªn ®Æt s¸t c©u kÕt luËn.
3. Bµi tËp 3:
a. C©u kÓ vÒ mét sù kiÖn (MÞ bÞ b¾t). Cho nªn tr­íc tiªn nªu hoµn c¶nh thêi gian, sau nªu c¸c sù viÖc lµ phï hîp.
- C©u tiÕp theo “S¸ng h«m sau” ®Æt ®Çu c©u ®Ó nèi tiÕp thêi gian, t¹o sù liªn kÕt víi c©u tr­íc.
b. Mét buæi s¸ng tinh s­¬ng ®Æt ë gi÷a c©u lµ phï hîp. Bëi v× “Mét anh ®i th¶ èng l­¬n” liªn kÕt víi nh÷ng c©u tr­íc ®Ó t×m ai lµ ng­êi ®Î ra ChÝ PhÌo. Nªn nèi tiÕp ®Ò tµi b»ng chñ thÓ hµnh ®éng chø kh«ng ph¶i thêi gian.
c. ®· mÊy n¨m ®Æt ë cuèi c©u. V× nã th«ng b¸o tin míi. Tuy “MÞ vÒ lµm d©u nhµ P¸ Tra” lµ thµnh phÇn chÝnh cña c©u, nh­ng th«ng tin Êy ®· biÕt.
Þ Trong c©u ®¬n cã nhiÒu c¸ch s¾p xÕp trËt tù tõ. Nh­ng ph¶i chó ý ®Õn v¨n c¶nh, hay mét v¨n b¶n ®Ó cã c¸ch s¾p xÕp tèi ­u, phï hîp víi môc ®Ých vµ nhiÖm vô th«ng b¸o cña c©u.
II. TrËt tù trong c©u ghÐp:
1. Bµi tËp 1.
a. VÕ in ®Ëm: chØ nguyªn nh©n, cÇn ®Æt sau vÕ chÝnh.VÕ chÝnh cã sù liªn kÕt víi nh÷ng c©u tr­íc. VÕ phô ®Æt sau cã liªn kÕt víi nh÷ng c©u sau( mét c¸i g× xa x«i)
b. VÕ in ®Ëm chØ sù nh­îng bé lµ vÕ phô nh­ng ®­îc ®Æt sau ®Ó bæ sung th«ng tin. 
2. Bµi TËp 2:
 Ph¶i t×m ®­îc mèi quan hÖ cña nã víi c¸c c©u cßn l¹i trong ®o¹n. Cô thÓ:
- Nh÷ng c©u sau nã ®Òu nãi vÒ c¸c thêi k× kh¸c nhau, nhiÒu ng­êi næi tiÕng ®· ph¸t triÓn ph­¬ng ph¸p ®äc nhanh vµ n¾m v÷ng nã.
- VËy c©u ph¶i t×m lµ c©u nãi vÒ nh÷ng n¨m gÇn ®©y(®Ó ®èi lËp víi: trong c¸c thêi k× kh¸c nhau)
- C©u C vÕ “Nã kh«ng ph¶i lµ ®iÒu míi l¹” ë sau- vÕ chøa th«ng tin quan träng nhÊt vµ liªn kÕt víi c¸c c©u sau.
Þ VËy c©u v¨n thÝch hîp lµ c©u C.
¯ Trong c©u ghÐp ®iÒu cÇn chó ý kh«ng ph¶i lµ trËt tù c¸c thµnh phÇn c©u trong vÕ c©u mµ lµ trËt tù s¾p xÕp c¸c vÕ c©u..
Tuần 14
TiÕt 59: 
Thùc hµnh vÒ sö dông mét sè kiÓu c©u
trong v¨n b¶n
I. Dïng kiÓu c©u bÞ ®éng
1.Bµi tËp 1
 a.H¾n ch­a ®­îc mét ng­êi ®µn bµ nµo yªu c¶
( Chó ý tõ bÞ ®éng: bÞ ®­îc, ph¶i)
 b.Ch­a mét ng­êi ®µn bµ nµo yªu h¾n c¶
 c. C©u kh«ng sai nh­ng kh«ng nèi tiÕp ý vµ h­íng triÓn khai ý cña c©u ®i tr­íc; kh«ng tiÕp tôc ®Ò tµi vÒ"h¾n" mµ vÒ "mét ng­êi ®µn bµ nµo" ®ã. 
2.Bµi tËp2
- C©u bÞ ®éng: §êi h¾n ch­a bao giê ®­îc s¨n sãc bëi mét bµn tay “ ®µn bµ”
* KÕt luËn:
- C©u chñ ®éng lµ c©u cã chñ ng÷ chØ ng­êi, vËt, thùc hiÖn mét ho¹t ®éng h­íng vµo ng­êi, vËt kh¸c( chØ chñ thÓ cña ho¹t ®éng).
- C©u bÞ ®éng lµ c©u cã chñ ng÷ chØ ng­êi, vËt ®­îc ho¹t ®éng cña ng­êi, vËt kh¸c h­íng vµo
( chØ ®èi t­îng cña ho¹t ®éng )
II. Dïng kiÓu c©u cã khëi ng÷.
1.Bµi tËp1
 a.- C©u cã khëi ng÷: Hµnh th× nhµ thÞ may l¹i cßn
 - Khëi ng÷: Hµnh
 b.So s¸nh víi: Nhµ thÞ may l¹i cßn hµnh
-> Hai c©u t­¬ng ®­¬ng vÒ nghÜa c¬ b¶n: biÓu hiÖn cïng mét sù viÖc. Nh­ng c©u cã khëi ng÷ liªn kÕt chÆt chÏ h¬n vÒ ý víi c©u ®i tr­íc nhê sù ®èi lËp víi c¸c tõ g¹o vµ hµnh
2.Bµi tËp 2
CÇn chän ph­¬ng ¸n C v× viÖc dÉn nguyªn v¨n lêi c¸c anh l¸i xe t¹o nªn Ên t­îng kiªu h·nh cña c« g¸i vµ s¾c th¸i ý nhÞ cña ng­êi kÓ chuyÖn
3.Bµi tËp 3
a. C©u thø hai cã khëi ng÷: Tù t«i
- VÞ trÝ: ®Çu c©u, tr­íc chñ ng÷
- DÊu phÈy
- T¸c dông: Nªu mét ®Ò tµi cã quan hÖ liªn t­ëng víi ®iÒu ®· nãi trong c©u tr­íc
b. C©u thø hai cã khëi ng÷: C¶m gi¸c, t×nh tù, ®êi sèng, c¶m xóc
- VÞ trÝ: §Çu c©u, tr­íc chñ ng÷
- DÊu phÈy
- T¸c dông: Nªu mét ®Ò tµi cã quan hÖ víi ®iÒu ®· nãi trong c©u tr­íc.
c. Kh¸i niÖm khëi ng÷. 
- Khëi ng÷ lµ thµnh phÇn c©u nªu lªn ®Ò tµi cña c©u.
- Lu«n ®øng ®Çu c©u.
- T¸ch biÖt víi ph©n cßn l¹i cña c©u b»ng tõ: th×, lµ, hoÆc dÊu phÈy.
- Tr­íc khëi ng÷ cã thÓ cã h­ tõ cßn, vÒ, ®èi víi...
III.Dïng kiÓu c©u cã tr¹ng ng÷ chØ t×nh huèng
1.Bµi tËp1
 a.VÞ trÝ ®Çu c©u
 b.Côm ®éng tõ
 c. ChuyÓn: Bµ giµ kia thÊy thÞ hái, bËt c­êi
-> Sau khi chuyÓn c©u cã hai vÞ ng÷ cïng cã cÊu t¹o lµ mét côm ®éng tõ, cïng biÓu hiÖn ho¹t ®éng cña mét chñ thÓ nh­ng viÕt theo kiÓu c©u tr­íc th× sù nèi tiÕp vÒ ý râ rµng h¬n
2.Bµi tËp 2
Chän ph­¬ng ¸n C võa ®óng vÒ ý võa liªn kÕt ý chÆt chÏ võa mÒm m¹i uyÓn chuyÓn
3.Bµi tËp 3
a. Tr¹ng ng÷ chØ t×nh huèng: NhËn ®­îc phiÕu tr¸t cña S¬n H­ng Tuyªn ®èc bé ®­êng
b. Kh«ng cã t¸c dông liªn kÕt v¨n b¶n, kh«ng thÓ hiÖn th«ng tin, mµ dïng ph©n biÖt th«ng tin thø yÕu ( phÇn ®Çu c©u)víi th«ng tin quan träng( phÇn vÞ ng÷ chÝnh cña c©u: quay l¹i hái thÇy th¬ l¹i gióp viÖc)
* KÕt luËn:
- Tr¹ng ng÷ ®­îc thªm vµo c©u ®Ó x¸c ®Þnh thêi gian, n¬i chèn, nguyªn nh©n, môc ®Ých, ph­¬ng tiÖn, c¸ch thøc diÔn ra sù viÖc nªu trong c©u.
- Tr¹ng ng÷ cã thÓ ®øng ®Çu c©u, cuèi c©u, hay gi÷a c©u.
Tuần 16
¤n tËp v¨n häc
C©u 1.
TÝnh phøc t¹p cña VHVN tõ ®Çu XX ®Õn CM th¸ng T¸m 1945, thÓ hiÖn ë sù ph©n chia nhiÒu bé phËn, xu h­íng kh¸c nhau:
- Hai bé phËn v¨n häc: Hîp ph¸p vµ kh«ng hîp ph¸p.
* V¨n häc giai ®o¹n nµy ph¸t triÓn mau lÑ v×: Do sù thóc ®Èy cña thêi ®¹i. Do x· héi míi ®ßi hái v¨n häc ph¶i ®Æt ra vµ gi¶i quyÕt nhiÒu vÊn ®Ò. Do søc s«ng m·nh kiÖt m·nh liÖt cña d©n téc, chÞu ¶nh h­ëng cña c¸c phong trµo yªu n­íc vµ c¸ch m¹ng, cña §¶ng Céng s¶n. Do sù thøc tØnh cña c¸i t«i c¸ nh©n. 
C©u 2.
TiÓu thuyÕt trung ®¹i
TiÓu thuyÕt hiÖn ®¹i
Ch÷ H¸n, ch÷ N«m
Chó ý ®Õn sù kiÖn, chi tiÕt
Cèt tuyÖn ®¬n tuyÕn
C¸ch kÓ theo tr×nh tù
 thêi gian
T©m lÝ, t©m tr¹ng nh©n vËt s¬ l­îc
Ng«i kÓ thø 3.
KÕt cÊu ch­¬ng håi.
Ch÷ Quèc ng÷
Chó ý ®Õn thÕ giíi bªn trong nh©n vËt
Cèt truyÖn phøc t¹p ®a tuyÕn
C¸ch kÓ theo tr×nh tù thêi gian, theo sù ph¸t triÓn t©m lÝ, t©m tr¹ng cña nh©n vËt
T©m lÝ, t©m tr¹ng nh©n vËt phong phó, phøc t¹p.
Ng«i kÓ thø 3, thø nhÊt, kÕt hîp nhiÒu ng«i kÓ
KÕt cÊu ch­¬ng, ®o¹n.
C©u 3.
- T×nh huèng truyÖn lµ nh÷ng quan hÖ nh÷ng hoµn c¶nh nhµ v¨n s¸ng t¹o ra ®Ó t¹o nªn sù hÊp dÉn, søc sèng vµ thÕ ®øng cña truyÖn 
- Trong 1 truyÖn cã thÓ cã 1 t×nh huèng chñ yÕu, nh­ng còng cã thÓ cã nhiÒu t×nh huèng kh¸c nhau, cã vai trß kh¸c nhau.
+ Trong Vi hµnh: T×nh huèng nhÇm lÉn lµ chÝnh. ngoµi ra cßn cã t×nh huèng trµo phóng, ®¶ kÝch ch©m biÕm, chÕ giÔu..
+ Tinh thÇn thÓ dôc: T×nh huèng trµo phóng, ®¶ kÝch ch©m biÕm, chÕ giÔu.. M©u thuÉn gi÷a h×nh thøc vµ néi dung, môc ®Ých vµ thøc chÊt, tèt ®Ìp vµ tai ho¹...
+ Ch÷ ng­êi tö tï: Ng­êi viÕt ch÷ - ng­êi xin ch÷. Coi ngôc - tö tï, c¶nh cho ch÷ x­a nay ch­a tõng cã.
+ ChÝ PhÌo: Kh¸t väng sèng l­¬ng thiÖn - kh«ng ®­îc lµm ng­êi l­¬ng thiÖn. 
C©u 4.
- Hai ®øa trÎ: TruyÖn kh«ng cã truyÖn- truyÖn tr÷ t×nh. Cèt truyÖn ®¬n gi¶n. T×nh huèng ®éc ®¸o: c¶nh ®îi tµu, ng«n ng÷ giµu chÊt th¬, nhÑ nhµng tinh tÕ, h×nh ¶nh biÓu t­îng...
- Ch÷ ng­êi tö tï: H×nh t­îng HuÊn Cao: Anh hïng - nghÖ sÜ - thiªn l­¬ng - nh©n hËu - trong s¸ng; H×nh t­îng qu¶n ngôc: biÖt nhìn liªn tµi; c¶nh cho ch÷, xin ch÷; ng«n ng÷ võa cæ kÝnh võa hiÖn ®¹i t¹o h×nh ®Æc s¾c. 
- ChÝ PhÌo: Cèt truyÖn hÊp dÉn, c¸ch kÓ linh ho¹t, x©y dùng h×nh t­îng ®iÓn h×nh, c¸ tÝnh ho¸ nh©n vËt, nghÖ thuËt miªu t¶ t©m lÝ nh©n vËt s©u s¾c, ng«n ng÷ tù nhiªn d©n d·...
C©u 5.
- ThÓ hiÖn qua nhan ®Ò
- ViÖc kh¾c ho¹ tõng nh©n vËt 
- T¶ toµn c¶nh, cËn c¶nh
- C¶nh ®­a ®¸m, h¹ huyÖn.
- Ng«n ng÷ kh«i hµi
- Thñ ph¸p phãng ®¹i.
- Môc ®Ých: Phª ph¸n sù gi¶ dèi, bÞm bîm, v« lu©n, ®¹o ®øc gi¶ cña x· héi t­ s¶n thµnh thÞ ®­¬ng thêi.
C©u 6. 
- Bi kÞch Vò Nh­ T« ®­îc x©y dùng bëi 2 m©u thuÉn c¬ b¶n: Nh©n d©n lao ®éng >< ®iÒu kiÖn lÞch sö x· héi.
- T¸c gi¶ gi¶i quyÕt m©u thuÉn thø nhÊt theo quan ®iÓm nh©n d©n: Næi dËy giÕt vua, ph¸ ®µi, nh­ng kh«ng cho Vò Nh­ T« vµ §an ThiÒm cã téi. T¸c gi¶ gi¶i quyÕt m©u thuÉn thø hai ch­a døt kho¸t bëi m©u thuÉn ®ã mang tÝnh qui luËt. Lêi gi¶i dµnh cho ®éc gi¶ suy ngÉm.
C©u 7.
- NghÖ thuËt s¸ng t¹o cña Nam Cao tr­íc hÕt vµ c¬ b¶n kh¸c h¼n c«ng viÖc cña nh÷ng ng­êi thî khÐo tay. C«ng viÖc cña nh÷ng ng­êi thî lµ lµm theo mÉu cã s½n. C«ng viÖc cña nhµ nghÖ sÜ lµ s¸ng t¸c v¨n ch­¬ng - s¶n phÈm tinh thÇn. §Æc tr­ng c¬ b¶n lµ sù s¸ng t¹o, t×m ra c¸i míi, kh¬i nh÷ng nguån ch­a ai kh¬i...Mçi t¸c phÈm v¨n ch­¬ng lµ duy nhÊt kh«ng gièng ai.
- Muèn thÕ nhµ v¨n ph¶i cã n¨ng lùc t­ d­y, ãc s¸ng t¹o, tr¸nh xa c¸i cò, s¸o mßn...
- Quan ®iÓm nghÖ thuËt nµy kh«ng míi nh­ng ®­îc ph¸t biÓu ch©n thµnh, diÔn ®¹t theo c¸ch riªng l¹i ®­îc chÝnh nh÷ng t¸c phÈm nhµ v¨n kiÓm chøng. §ã lµ nh÷ng t¸c phÈm míi mÎ, kh«ng b¾t ch­íc ai, ®Ò t¹i quen thuéc nh­ng mang phong c¸ch míi, h­íng khai th¸c míi, h×nh t­îng nghÖ thuËt bÊt hñ.