Bài giảng Kỹ thuật di truyền

( Khái niệm giống
( Nhiệm vụ của ngành chọn giống
I. KĨ THUẬT DI TRUYỀN
II. ỨNG DỤNG CỦA KĨ THUẬT DI TRUYỀN.
a)+Là kỹ thuật thao tác trên vật liệu di truyền 
(ADN, gen)
+ dựa vào những hiểu biết về cấu trúc hóa học 
của các axit nuclêic và di truyền vi sinh vật.
KĨ THUẬT DI TRUYỀN LÀ GÌ ?
1.Khái niệm :
• Là kĩ thuật chuyển một đoạn ADN từ tế
bào cho sang tế bào nhận bằng cách dùng
plasmit (hay thể thực khuẩn) làm thể truyền 
§5. KỸ THUẬT DI TRUYỀN
I.KỸ THUẬT DI TRUYỀN :
b) Kỹ thuật cấy gen :
KĨ THUẬT CẤY GEN LÀ GÌ ?
2. Plasmid:
• Là những cấu trúc nằm trong tế bào chất 
của vi khuẩn
• Tùy loài vi khuẩn, mỗi tế bào chứa từ vài 
đến vài chục plasmid.
• Plasmid chứa ADN dạng vòng, gồm 8000 
─ 200.000 cặp nucleotit .
● ADN-plasmid tự nhân đôi độc lập với 
ADN của NST
1.Khái niệm :
3. Phân biệt ADN nhiễm sắc thể với ADN của plasmid:
ADN nhiễm sắc thể ADN plasmid
• Nằm trong nhân tế bào.
• Dạng chuỗi dài, xoắn kép
• Trong 
của vi khuẩn
• Dạng 
• Số nucleotit nhiều • Số (8000 –
200000 cặp)
• Không dùng làm thể
truyền các gen
•Dùng 
các gen
tế bào chất
vòng
Nu ít
làm thể truyền
Enzim cắt
ADN tái tổ hợp
Tách 
ADNnst
tb cho
Tách plasmit
Chuyển 
ADNtth vào 
tb nhận
Enzim cắt
4. Ba giai đoạn của kỹ thuật cấy gen :
1.Khái niệm :
2. Plasmid:
Tách ADN NST của “tế bào cho”
Enzim cắtEnzim 
cắt
Đoạn ADN bị cắt ra
Gắn đoạn bị cắt vào plasmid nhờ
enzim nối
ADN tái 
tổ hợp
Chuyển ADN tái tổ hợp 
vào tế bào nhận E.coli
Sơ đồ
cấy gen 
bằng 
cách 
dùng 
plasmid
E.coli có khả 
năng nhân 
đôi nhanh J
plasmit cũng 
được nhân 
lên rất 
nhanh J
lượng lớn 
các chất 
tương ứng 
với các gen 
đã ghép vào 
plasmit.
Vì sao 
tế bào 
nhận 
được 
dùng 
p ổ
biến là
vi 
khuẩn 
E.coli ?
Các bước của kỹ thuật cấy gen
Khái niệm
Bước 1 Bước 2 Bước 3
PHIẾU HỌC TẬP
• Là kĩ thuật 
chuyển một 
đoạn ADN từ tế
bào cho sang 
tế bào nhận
bằng cách 
dùng plasmit 
(hoặc thể thực 
khuẩn) làm thể
truyền 
9Tách ADN 
NST của tế
bào cho và
tách plasmid
ra khỏi tế
bào vi 
khuẩn.
9Cắt và nối 
đoạn ADN của 
tế bào cho và
ADN plasmid ở
những điểm xác 
định tạo nên 
ADN tái tổ hợp.
• Việc cắt nhờ
enzim cắt
(restrictaza)
• Việc nối nhờ
enzim nối
(ligaza)
9Chuyển ADN 
tái tổ hợp vào 
tế bào nhận và
tạo điều kiện 
cho gen đã 
ghép được biểu 
hiện.
(tự nhân đôi, 
sao mã, dịch 
mã tổng hợp 
protein)
II. ỨNG DỤNG CỦA KTDT :
1.Tạo những chủng vi khuẩn mới có khả năng 
sản xuất trên qui mô công nghiệp nhiều sản 
phẩm sinh học như: axit amin, protein, 
vitamin, hoocmôn, enzim, kháng sinh.
2. Dùng plasmid để chuyển gen mã hóa 
insulin của người vào vi khuẩn E.coli → insulin 
chữa bệnh tiểu đường cho người 
3. Chuyển gen kháng thuốc diệt cỏ từ loài
thuốc lá cảnh vào cây bông và cây đậu tương
Î các cây này có khả năng kháng thuốc diệt 
cỏ.
Cây 
thuốc 
lá
cảnh
CỦNG CỐ
1. Kỹ thuật di truyền là gì ?
2. Trình bày các khâu chính của kỹ thuật 
cấy gen bằng plasmid ?
3. Nêu ứng dụng thực tiễn của KTDT ?
Vẽ sơ đồ cấy gen.