Giáo án Ngữ văn 12 chuẩn tiết 99: Tổng kết phần tiếng việt: Lịch sử, đặc điểm loại hình và phong cách ngôn ngữ

Tiết 99
TỔNG KẾT PHẦN TIẾNG VIỆT:
LỊCH SỬ, ĐẶC ĐIỂM LOẠI HÌNH VÀ PHONG CÁCH NGÔN NGỮ
	Ngày soạn: 30.3.09
	Ngày giảng:
	Lớp giảng: 12A1	12A2	12A3
	Sĩ số:
A. Mục tiêu bài học
	Qua giờ ôn tập, nhằm giúp HS:
 Hệ thống hoá được nhứng kiến thức cơ bản về lịch sử, đặc điểm loại hình và phong cách ngôn ngữ của tiếng Việt đã học từ lớp 10 đến lớp 12; nắm chắc đặc điểm phong cách và việc sử dụng mỗi phong cách trong ngữ cảnh giao tiếp phù hợp
 Nâng cao thêm kĩ năng lĩnh hội và tạo lập văn bản thuộc từng phong cách khi cần thiết
B. Phương tiện thực hiện
	- SGK, SGV
	- Thiết kế bài giảng
	- Giáo án, bài soạn
C. Cách thức tiến hành
	- Trao đổi thảo luận
	- Phân tích ngữ liệu để rút ra luận điểm
	- Luyện tập thực hành để củng cố kiến thức và rèn luyện kĩ năng
D. Tiến trình giờ giảng
	1. Ổn định
	2. KTBC (không kiểm tra)
	3. GTBM
	4. Hoạt động dạy học
Hoạt động của Thầy và Trò
Yêu cầu cần đạt
GV: Yêu cầu HS lập bảng như yêu cầu bài tập 1, sau đó huy động kiến thức để điền vào bảng
I. Tổng kết về nguồn gốc, lịch sử tiếng Việt và đặc điểm của loại hình ngôn ngữ đơn lập
Bảng ôn tập về Nguồn gốc và lịch sử phát triểnđặc điểm của loại hình ngôn ngữ đơn lập
Nguån gèc vµ lÞch sö ph¸t triÓn
§Æc ®iÓm cña lo¹i h×nh ng«n ng÷ ®¬n lËp
a) Nguån gèc: TiÕng ViÖt thuéc:
- Hä: ng«n ng÷ Nam ¸.
- Dßng: M«n- Khmer.
- Nh¸nh: TiÕng ViÖt M­êng chung.
b) C¸c thêi k× trong lÞch sö:
- TiÕng ViÖt trong thêi k× dùng n­íc.
- TiÕng ViÖt trong thêi k× B¾c thuéc vµ chèng B¾c thuéc.
- TiÕng ViÖt trong thêi k× ®éc lËp tù chñ.
- TiÕng ViÖt trong thêi k× Ph¸p thuéc.
- TiÕng ViÖt trong thêi k× tõ sau c¸ch m¹ng th¸ng T¸m ®Õn nay.
a) TiÕng lµ ®¬n vÞ c¬ së cña ng÷ ph¸p. VÒ mÆt ng÷ ©m, tiÕng lµ ©m tiÕt; vÒ mÆt sö dông, tiÕng cã thÓ lµ tõ hoÆc yÕu tè cÊu t¹o tõ.
b) Tõ kh«ng biÕn ®æi h×nh th¸i.
c) BiÖn ph¸p chñ yÕu ®Ó biÓu thÞ ý nghÜa ng÷ ph¸p lµ s¾p ®Æt tõ theo thø tù tr­íc sau vµ sö dông c¸c h­ tõ.
GV: hướng dẫn HS kẻ bảng và điền thông tin kiến thức vào cột tương ứng
II. Tổng kết về phong cách ngôn ngữ
1. Bài tập 2Tªn c¸c phong c¸ch ng«n ng÷ vµ c¸c thÓ lo¹i v¨n b¶n tiªu biÓu cho tõng phong c¸ch.
PCNG
sinh ho¹t
PCNG
nghÖ thuËt
PCNG
b¸o chÝ
PCNG
chÝnh luËn
PCNG
khoa häc
PCNG
hµnh chÝnh
ThÓ lo¹i v¨n b¶n tiªu biÓu
-D¹ng nãi (®éc tho¹i, ®èi tho¹i)
-D¹ng viÕt (nhËt kÝ, håi øc c¸ nh©n, th­ tõ.
-D¹ng lêi nãi t¸i hiÖn (trong t¸c phÈm v¨n häc)
-Th¬ ca, hß vÌ,
- truyÖn, tiÓu thuyÕt, kÝ,
-KÞch b¶n,
- ThÓ lo¹i chÝnh: B¶n tin, Phãng sù, TiÓu phÈm.
- Ngoµi ra: th­ b¹n ®äc, pháng vÊn, qu¶ng c¸o, b×nh luËn thêi sù,
- C­¬ng lÜnh
- Tuyªn bè.
-Tuyªn ng«n, lêi kªu gäi, hiÖu triÖu.
-C¸c bµi b×nh luËn, x· luËn.
-C¸c b¸o c¸o, tham luËn, ph¸t biÓu trong c¸c héi th¶o, héi nghÞ chÝnh trÞ,
- C¸c lo¹i v¨n b¶n khoa häc chuyªn s©u: chuyªn kh¶o, luËn ¸n, luËn v¨n, tiÓu luËn, b¸o c¸o khoa häc,
- C¸c v¨n b¶n dïng ®Ó gi¶ng d¹y c¸c m«n khoa häc: gi¸o tr×nh, gi¸o khoa, thiÕt kÕ bµi d¹y,
- C¸c v¨n b¶n phæ biÕn khoa häc: s¸ch phæ biÕn khoa häc kÜ thuËt, c¸c bµi b¸o, phª b×nh, ®iÓm s¸ch,
-NghÞ ®Þnh, th«ng t­, th«ng c¸o, chØ thÞ, quyÕt ®Þnh, ph¸p lÖnh, nghÞ quyÕt,
-GiÊy chøng nhËn, v¨n b»ng, chøng chØ, giÊy khai sinh,
-§¬n, b¶n khai, b¸o c¸o, biªn b¶n,
2. Bài tập 3Tªn c¸c phong c¸ch ng«n ng÷ vµ ®Æc tr­ng c¬ b¶n cña tõng phong c¸ch
PCNG
sinh ho¹t
PCNG
nghÖ thuËt
PCNG
b¸o chÝ
PCNG
chÝnh luËn
PCNG
khoa häc
PCNG
hµnh chÝnh
§Æc tr­ng c¬ b¶n
- TÝnh cô thÓ
-TÝnh c¶m xóc.
- TÝnh c¸ thÓ
-TÝnh h×nh t­îng.
-TÝnh truyÒn c¶m.
-TÝnh c¸ thÓ hãa.
-TÝnh th«ng tin thêi sù.
-TÝnh ng¾n gän.
-TÝnh sinh ®éng, hÊp dÉn.
- TÝnh c«ng khai vÒ quan ®iÓm chÝnh trÞ.
- TÝnh chÆt chÏ trong diÔn ®¹t vµ suy luËn.
- TÝnh truyÒn c¶m, thuyÕt phôc.
-TÝnh trõu t­îng, kh¸i qu¸t.
-TÝnh lÝ trÝ, l«gÝc.
-TÝnh phi c¸ thÓ.
-TÝnh khu«n mÉu.
-TÝnh minh x¸c.
-TÝnh c«ng vô.
GV: yêu cầu HS đọc bài tập sau đó làm theo yêu cầu, GV cho HS chữa bài tập
III. Luyện tập
1. Bài tập 4
Văn bản (a)
Văn bản (b)
- Mục đích: giải thích nghĩa của từ mặt trăng, qua đó cung cấp kiến thức về mặt trăng
- Là văn bản thuộc PCNN KH: một mục trong từ điển
- Không mang tính hình tượng, tính biểu cảm, tính cá thể, thiên về lí tính, khái quát, lô gích
- Chỉ có một lớp nghĩa: nói về mặt trăng
- Mục địch: tạo dựng hình tượng giăng, biểu tượng cho cái đẹp mơ mộng mà con người khát khao vươn tới
- Là VB thuộc PCNN nghệ thuật, truyện ngắn
- Nổi bật tính hình tượng, tính truyền cảm và tính cá thể hoá
- Có 2 lớp nghĩa: nói về giăng và nói về cái đẹp mơ mộng mà con người luôn khao khát
GV: yêu cầu HS đọc và làm theo yêu cầu
2. Bài tập 5
a) V¨n b¶n ®­îc viÕt theo phong c¸ch ng«n ng÷ hµnh chÝnh.
b) Ng«n ng÷ ®­îc sö dông trong v¨n b¶n cã ®Æc ®iÓm:
+ VÒ tõ ng÷: v¨n b¶n sö dông nhiÒu tõ ng÷ th­êng gË­p trong phong c¸ch ng«n ng÷ hµnh chÝnh nh­: quyÕt ®Þnh, c¨n cø, luËt, nghÞ ®Þnh 299/H§BT, ban hµnh ®iÒu lÖ, thi hµnh quyÕt ®Þnh nµy,
+ VÒ c©u: v¨n b¶n sö dông kiªÓu c©u th­êng gÆp trong quyÕt ®Þnh (thuéc v¨n b¶n hµnh chÝnh): ñy ban nh©n d©n thµnh phè Hµ Néi c¨n cø c¨n cø xÐt ®Ò nghÞ quyÕt ®Þnh I II III IV V VI
+ VÒ kÕt cÊu: v¨n b¶n cã kÕt cÊu theo khu«n mÉu 3 phÇn: 
- PhÇn ®Çu: quèc hiÖu, c¬ quan ra quyÕt ®Þnh, ngµy th¸nh n¨m, tªn quyÕt ®Þnh.
- PhÇn chÝnh: néi dung quyÕt ®Þnh.
- PhÇn cuèi: ch÷ kÝ, hä tªn (gãc ph¶i), n¬i nhËn (gãc tr¸i).
c) Tin ng¾n:
C¸ch ®©y chØ míi vµi tiÕng ®ång hå, bµ TrÇn ThÞ T©m §an thay mÆt UBND thµnh phè Hµ Néi ®· kÝ quyÕt ®Þnh thµnh lËp B¶o hiÓm Y tÕ Hµ Néi. QuyÕt ®Þnh ngoµi viÖc nªu râ chøc n¨ng, quyÒn h¹n, nhiÖm vô, tæ chøc, c¬ cÊu phßng ban, cßn quy ®Þnh ®Þa ®iÓm cho B¶o hiÓm Y tÕ Hµ Néi vµ c¸c c¸ nh©n, tæ chøc chÞu tr¸ch nhiÖm thi hµnh.
	5. Củng cố và dặn dò
	- Nhắc lại kiến thức cơ bản
	- Chuẩn bị ôn tập phần văn học