Thiết kế giáo án Ngữ văn lớp 12 kì 2

SỞ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO QUẢNG TRỊ
TRƯỜNG THPT CAM LỘ
TỔ: NGỮ VĂN
THIẾT KẾ GIÁO ÁN NGỮ VĂN
NĂM HỌC:2008-2009
LỚP 12B2,3
NGƯỜI THỰC HIỆN: HỒ ĐỨC HỒNG
 ****************&****************
 Email: hoduchong@gmail.com
Tiết thứ: 61,62
Ngày soạn: 10/1/2009
Lớp dạy: 12B2,3
GV: Hồ Đức Hồng
Tên bài: VỢ NHẶT
Tác giả: Kim Lân
 A- Môc tiªu bài häc 
- Hiểu được tình cảm thê thảm của người nông dân nước ta trong nạn đói khủng khiếp năm 1945 do thực dân Pháp và phát xít Nhật gây ra.
- Hiểu được niềm khát khao hạnh phúc gia đình, niềm tin bất diệt vào cuộc sống và tình thương yêu đùm bọc lẫn nhau giữa những con người lao động ngèo khổ ngay trên bờ vực thẳm của cái chết.
- Nắm được những nét đặc sắc về nghệ thuật của thiên truyện: sáng tạo tình huống, gợi không khí, miêu tả tâm lí, dựng đối thoại. 
B- Ph­¬ng ph¸p và ph­¬ng tiÖn d¹y häc
 1. Phương pháp dạy học:
- Phương pháp thuyết trình kết hợp với phát vấn theo tiến trình quy nạp.
- Để quá trình nắm bắt thông tin hiệu quả GV cần yêu cầu HS làm việc tích cực: tự đọc ở nhà và tóm tắt trước nội dung bài học theo yêu cầu của hệ thống câu hỏi hướng dẫn trong SGK.
- Có thể tổ chức cho HS thảo luận trên lớp, trao đổi và thống nhất những nội dung cần nắm bắt của văn bản.
 2. Phương tiện dạy học:
 SGK, GA, Phiếu học tập ...
C- Néi dung, tiÕn tr×nh lªn líp
Tiết thứ: 61( của tiết 1 của bài)
Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß
Néi dung cÇn ®¹t
Ho¹t ®éng 1: Tæ chøc t×m hiÓu chung
GV yªu cÇu 1 HS ®äc phÇn TiÓu dÉn (SGK) vµ nªu nh÷ng nÐt chÝnh vÒ:
1) Nhµ v¨n Kim L©n.
2) XuÊt xø truyÖn ng¾n Vî nhÆt 3) Bèi c¶nh x· héi cña truyÖn.
HS dùa vµo phÇn TiÓu dÉn vµ nh÷ng hiÓu biÕt cña b¶n th©n ®Ó tr×nh bµy.
GV s­u tÇm thªm mét sè t­ liÖu, tranh ¶nh ®Ó giíi thiÖu cho HS hiÓu thªm vÒ bèi c¶nh x· héi ViÖt Nam n¨m 1945. 
I. T×m hiÓu chung 
1. Kim L©n (1920- 2007)
Tªn khai sinh: NguyÔn V¨n Tµi.
Quª: lµng Phï L­u, x· T©n Hång, huyÖn Tiªn S¬n, tØnh B¾c Ninh.
Gi¶i th­ëng Hå ChÝ Minh vÒ v¨n häc nghÖ thuËt n¨m 2001.
T¸c phÈm chÝnh: Nªn vî nªn chång (1955), Con chã xÊu xÝ (1962).
Lim L©n lµ c©y bót truyÖn ng¾n. ThÕ giíi nghÖ thuËt cña «ng th­êng lµ khung c¶nh n«ng th«n, h×nh t­îng ng­êi n«ng d©n. §Æc biÖt «ng cã nh÷ng trang viÕt ®Æc s¾c vÒ phong tôc vµ ®êi sèng th«n quª. Kim L©n lµ nhµ v¨n mét lßng mét d¹ ®i vÒ víi "®Êt", víi "ng­êi", víi "thuÇn hËu nguyªn thñy" cña cuéc sèng n«ng th«n.
2. XuÊt xø truyÖn.
Vî nhÆt lµ truyÖn ng¾n xuÊt s¾c in trong tËp truyÖn Con chã xÊu xÝ (1962).
3. Bèi c¶nh x· héi cña truyÖn.
Ph¸t xÝt NhËt b¾t nh©n d©n ta nhæ lóa trång ®ay nªn th¸ng 3 n¨m 1945, n¹n ®ãi khñng khiÕp ®· diÔn ra. ChØ trong vßng vµi th¸ng, tõ Qu¶ng TrÞ ®Õn B¾c K×, h¬n hai triÖu ®ång bµo ta chÕt ®ãi.
Ho¹t ®éng 2: Tæ chøc ®äc- hiÓu v¨n b¶n
1. HS ®äc vµ tãm t¾t t¸c phÈm
II. §äc- hiÓu 
1. §äc- tãm t¾t.
+ §äc diÔn c¶m mét sè ®o¹n tiªu biÓu.
+ Tãm t¾t diÔn biÕn cèt truyÖn víi nh÷ng chi tiÕt chÝnh.
2. Dùa vµo néi dung truyÖn, h·y gi¶i thÝch nhan ®Ò Vî nhÆt.
GV gîi ý. HS th¶o luËn vµ tr×nh bµy. GV nhËn xÐt vµ nhÊn m¹nh mét sè ý c¬ b¶n.
Tiết thứ: 62(tiết 2 của bài)
2. T×m hiÓu ý nghÜa nhan ®Ò Vî nhÆt.
+ Nhan ®Ò Vî nhÆt th©u tãm gi¸ trÞ néi dung t­ t­ëng t¸c phÈm. "NhÆt" ®i víi nh÷ng thø kh«ng ra g×. Th©n phËn con ng­êi bÞ rÎ róng nh­ c¸i r¬m, c¸i r¸c, cã thÓ "nhÆt" ë bÊt k× ®©u, bÊt k× lóc nµo. Ng­êi ta hái vî, c­íi vî, cßn ë ®©y Trµng "nhÆt" vî. §ã tùc chÊt lµ sù khèn cïng cña hoµn c¶nh.
+ Nh­ng "vî" l¹i lµ sù tr©n träng. Ng­êi vî cã vÞ trÝ trung t©m x©y dùng tæ Êm. Trong t¸c phÈm, gia ®×nh Trµng tõ khi cã ng­êi vî nhÆt, mäi ng­êi trë nªn g¾n bã, qu©y quÇn, ch¨m lo, thu vÐn cho tæ Êm cña m×nh.
+ Nh­ vËy, nhan ®Ò Vî nhÆt võa thÓ hiÖn th¶m c¶nh cña ng­êi d©n trong n¹n ®ãi 1945 võa béc lé sù c­u mang, ®ïm bäc vµ kh¸t väng, søc m¹nh h­íng tíi cuéc sèng, tæ Êm, niÒm tin cña con ng­êi trong c¶nh khèn cïng.
3. GV nªu vÊn ®Ò: Nhµ v¨n ®· x©y dùng t×nh huèng truyÖn nh­ thÕ nµo? T×nh huèng ®ã cã nh÷ng ý nghÜa g×?
HS th¶o luËn vµ tr×nh bµy, bæ sung. GV gîi ý, nhËn xÐt vµ nhÊn m¹nh nh÷ng ý c¬ b¶n. 
3. T×m hiÓu t×nh huèng truyÖn.
+ Trµng lµ mét nh©n vËt cã ngo¹i h×nh xÊu. §· thÕ cßn dë ng­êi. Lêi ¨n tiÕng nãi cña Trµng còng céc c»n, th« kÖch nh­ chÝnh ngo¹i h×nh cña anh ta. Gia c¶nh cña Trµng còng rÊt ¸i ng¹i. Nguy c¬ "Õ vî" ®· râ. §· vËy l¹i gÆp n¨m ®ãi khñng khiÕp, c¸i chÕt lu«n lu«n ®eo b¸m. Trong lóc kh«ng mét ai (kÓ c¶ Trµng) nghÜ ®Õn chuyÖn vî con cña anh ta th× ®ét nhiªn Trµng cã vî. Trong hoµn c¶nh ®ã, Trµng "nhÆt" ®­îc vî lµ nhÆt thªm mét miÖng ¨n còng ®ång thêi lµ nhÆt thªm tai häa cho m×nh, ®Èy m×nh ®Õn gÇn h¬n víi c¸i chÕt. V× vËy, viÖc Trµng cã vî lµ mét nghÞch c¶nh Ðo le, vui buån lÉn lén, c­êi ra n­íc m¾t. 
+ D©n xãm ngô c­ ng¹c nhiªn, cïng bµn t¸n, ph¸n ®o¸n råi cïng nghÜ: "biÕt cã nu«i næi nhau sèng qua ®­îc c¸i th× nµy kh«ng?", cïng nÝn lÆng.
+ Bµ cô Tø, mÑ Trµng l¹i cµng ng¹c nhiªn h¬n. Bµ l·o ch¼ng hiÓu g×, råi "cói ®Çu nÝn lÆng" víi nçi lo riªng mµ rÊt chung: "BiÕt chóng nã cã nu«i næi nhau sèng qua ®­îc c¬n ®ãi kh¸t nµy kh«ng?"
+ B¶n th©n Trµng còng bÊt ngê víi chÝnh h¹nh phóc cña m×nh: "Nh×n thÞ ngåi ngay gi÷a nhµ ®Õn b©y giê h¾n vÉn cßn ngê ngî". ThËm chÝ s¸ng h«m sau Trµng vÉn ch­a hÕt bµng hoµng.
+ T×nh huèng truyÖn mµ Kim L©n x©y dùng võa bÊt ngê l¹i võa hîp lÝ. Qua ®ã, t¸c phÈm thÓ hiÖn râ gi¸ trÞ hiÖn thùc, gi¸ trÞ nh©n ®¹o vµ gi¸ trÞ nghÖ thuËt.
- Gi¸ trÞ hiÖn thùc: Tè c¸o téi ¸c thùc d©n, ph¸t xÝt qua bøc tranh x¸m xÞt vÒ th¶m c¶nh chÕt ®ãi. 
NhÆt vî lµ c¸i khèn cïng cña cuéc sèng. C¸i ®ãi quay qu¾t dån ®uæi ®Õn møc ng­êi ®µn bµ chñ ®éng gîi ý ®ßi ¨n. ChØ v× ®ãi qu¸ mµ ng­êi ®µn bµ téi nghiÖp nµy ¨n lu«n vµ "¨n liÒn mét chÆp 4 b¸t b¸nh ®óc". ChØ cÇn vµi lêi nöa ®ïa nöa thËt thÞ ®· chÊp nhËn theo kh«ng Trµng. Gi¸ trÞ con ng­êi bÞ phñ nhËn khi chØ v× cïng ®­êng ®ãi kh¸t mµ ph¶i trë nªn tr¬ trÏn, liÒu lÜnh, bÊt chÊp c¶ e thÑn. C¸i ®ãi ®· bãp mÐo c¶ nh©n c¸ch con ng­êi. 
- Gi¸ trÞ nh©n ®¹o: T×nh nh©n ¸i, c­u mang ®ïm bäc nhau, kh¸t väng h­íng tíi sù sèng vµ h¹nh phóc.
 §iÒu mµ Lim L©n muèn nãi lµ: trong bèi c¶nh bi th¶m, gi¸ trÞ nh©n b¶n kh«ng mÊt ®i, con ng­êi vÉn cø muèn ®­îc lµ con ng­êi, muèn ®­îc nªn ng­êi vµ muèn cuéc ®êi thõa nhËn hä nh­ nh÷ng con ng­êi. Trµng lÊy vî lµ ®Ó tiÕp tôc sù sèng, ®Ó sinh con ®Î c¸i, ®Ó h­íng ®Õn t­¬ng lai. Ng­êi ®µn bµ ®i theo Trµng còng ®Ó ch¹y trèn c¸i ®ãi, c¸i chÕt ®Ó h­íng ®Õn sù sèng. Bµ cô Tø, mét bµ l·o nh­ng l¹i lu«n nãi ®Õn chuyÖn t­¬ng lai, chuyÖn sung s­íng vÒ sau, nhen lªn niÒm hi väng cho d©u con. §ã chÝnh lµ søc sèng bÊt diÖt cña Vî nhÆt.
§Æc biÖt t×nh ng­êi, lßng nh©n ¸i, sù c­u mang ®ïm bäc cña nh÷ng con ng­êi nghÌo ®ãi lµ søc m¹nh ®Ó hä v­ît lªn c¸i chÕt. 
- Gi¸ trÞ nghÖ thuËt: T×nh huèng truyÖn khiÕn diÔn biÕn ph¸t triÓn dÔ dµng vµ lµm næi bËt ®­îc nh÷ng c¶nh ®êi, nh÷ng th©n phËn ®ång thêi næi bËt chñ ®Ò t­ t­ëng t¸c phÈm.
4. GV lÇn l­ît nªu c¸c vÊn ®Ò. Sau mçi vÊn ®Ò, HS suy nghÜ vµ ph¸t biÓu tù do, tranh luËn. GV ®Þnh h­íng, nhËn xÐt vµ nhÊn m¹nh nh÷ng ý c¬ b¶n. 
a) C¶m nhËn cña anh (chÞ) vÒ diÔn biÕn t©m tr¹ng cña nh©n vËt Trµng (lóc quyÕt ®Þnh ®Ó ng­êi ®µn bµ theo vÒ, trªn ®­êng vÒ xãm ngô c­, buæi s¸ng ®Çu tiªn cã vî).
4. T×m hiÓu vÒ diÔn biÕn t©m tr¹ng c¸c nh©n vËt.
a) Nh©n vËt Trµng:
+ Trµng lµ nh©n vËt cã bÒ ngoµi th«, xÊu, th©n phËn l¹i nghÌo hÌn, m¾c tËt hay võa ®i võa nãi mét m×nh,
+ Trµng "nhÆt" ®­îc vî trong hoµn c¶nh ®ãi kh¸t. "ChËc, kÖ", c¸i tÆc l­ìi cña Trµng kh«ng ph¶i lµ sù liÒu lÜnh mµ lµ mét sù c­u mang, mét tÊm lßng nh©n hËu kh«ng thÓ chèi tõ. QuyÕt ®Þnh cã vÎ gi¶n ®¬n nh­ng chøa ®ùng nhiÒu t×nh th­¬ng cña con ng­êi trong c¶nh khèn cïng.
+ TÊt c¶ biÕn ®æi tõ gi©y phót Êy. Trªn ®­êng vÒ xãm ngô c­, Trµng kh«ng cói xuèng lÇm lòi nh­ mäi ngµy mµ "phën ph¬", "vªnh vªnh ra ®iÒu". Trong phót chèc, Trµng quªn tÊt c¶ t¨m tèi, "chØ cßn t×nh nghÜa víi ng­êi ®µn bµ ®i bªn" vµ c¶m gi¸c ªm dÞu cña mét anh Trµng lÇn ®Çu tiªn ®i c¹nh c« vî míi.
+ Buæi s¸ng ®Çu tiªn cã vî, Trµng biÕn ®æi h¼n: "H¾n thÊy b©y giê h¾n míi nªn ng­êi". Trµng thÊy tr¸ch nhiÖm vµ biÕt g¾n bã víi tæ Êm cña m×nh.
b) C¶m nhËn cña anh (chÞ) vÒ ng­êi vî nhÆt (t­ thÕ, b­íc ®i, tiÕng nãi, t©m tr¹ng,).
b) Ng­êi vî nhÆt:
+ ThÞ theo Trµng tr­íc hÕt lµ v× miÕng ¨n (ch¹y trèn c¸i ®ãi).
+ Nh­ng trªn ®­êng theo Trµng vÒ, c¸i vÎ "cong cín" biÕn mÊt, chØ cßn ng­êi phô n÷ xÊu hæ, ng­îng ngõng vµ còng ®Çy n÷ tÝnh (®i sau Trµng ba bèn b­íc, c¸i nãn r¸ch che nghiªng, ngåi mím ë mÐp gi­êng,). T©m tr¹ng lo ©u, b¨n kho¨n, håi hép khi b­íc ch©n vÒ "lµm d©u ngµ ng­êi".
+ Buæi sím mai, chÞ ta dËy sím, quÐt t­íc, dän dÑp. §ã lµ h×nh ¶nh cña mét ng­êi vî biÕt lo toan, thu vÐn cho cuéc sèng gia ®×nh, h×nh ¶nh cña mét ng­êi "vî hiÒn d©u th¶o".
Ng­êi phô n÷ xuÊt hiÖn kh«ng tªn, kh«ng tuæi, kh«ng quª nh­ "r¬i" vµo gi÷a thiªn truyÖn ®Ó Trµng "nhÆt" lµm vî. Tõ chç nh©n c¸ch bÞ bãp mÐo v× c¸i ®ãi, thiªn chøc, bæn phËn lµm vî, lµm d©u ®­îc ®¸nh thøc khi ng­êi phô n÷ nµy quyÕt ®Þnh g¾n sinh m¹ng m×nh víi Trµng. ChÝnh chÞ còng ®· lµm cho niÒm hi väng cña mäi ng­êi trçi dËy khi kÓ chuyÖn ë B¾c Giang, Th¸i Nguyªn ng­êi ta ®i ph¸ kho thãc NhËt.
c) C¶m nhËn cña anh (chÞ) vÒ diÔn biÕn t©m tr¹ng nh©n vËt bµ cô Tø- mÑ Trµng (lóc míi vÒ, buæi sím mai, b÷a c¬m ®Çu tiªn).
c) Bµ cô Tø:
+ T©m tr¹ng bµ cô Tø: mõng, vui, xãt, tñi, "võa ai o¸n võa xãt th­¬ng cho sè kiÕp ®øa con m×nh". §èi víi ng­êi ®µn bµ th× "lßng bµ ®Çy xãt th­¬ng". NÐn vµo lßng tÊt c¶, bµ dang tay ®ãn ng­êi ®µn bµ xa l¹ lµm con d©u m×nh: "õ, th«i th× c¸c con ph¶i duyªn, ph¶i sè víi nhau, u còng mõng lßng".
+ B÷a c¬m ®Çu tiªn ®ãn nµng d©u míi, bµ cô Tø ®· nhen nhãm cho c¸c con niÒm tin, niÒm hi väng: "tao tÝnh khi nµo cã tiÒn mua lÊy con gµ vÒ nu«i, ch¶ mÊy mµ cã ®µn gµ cho xem".
Bµ cô Tø lµ hiÖn th©n cña nçi khæ con ng­êi. Ng­êi mÑ Êy ®· nh×n cuéc h«n nh©n Ðo le cña con th«ng qua toµn bé nçi ®au khæ cña cuéc ®êi bµ. Bµ lo l¾ng tr­íc thùc tÕ qu¸ nghiÖt ng·. Bµ mõng mét nçi mõng s©u xa. Tõ ng¹c nhiªn ®Õn xãt th­¬ng nh­ng trªn hÕt vÉn lµ t×nh yªu th­¬ng. Còng chÝnh bµ cô lµ ng­êi nãi nhiÒu nhÊt vÒ t­¬ng lai, mét t­¬ng lai rÊt cô thÓ thiÕt thùc víi nh÷ng gµ, lîn, ruéng, v­ên, mét t­¬ng lai khiÕn c¸c con tin t­ëng bëi nã kh«ng qu¸ xa vêi. Kim L©n ®· kh¸m ph¸ ra mét nÐt ®éc ®¸o khi ®Ó cho mét bµ cô cËp kÒ miÖng lç nãi nhiÒu víi ®«i trÎ vÒ ngµy mai.
5. GV nªu vÊn ®Ò: NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt viÕt truyÖn cña Kim L©n (c¸ch kÓ chuyÖn, c¸ch dùng c¶nh, ®èi tho¹i, nghÖ thuËt miªu t¶ t©m lÝ ng©n vËt, ng«n ng÷,)
HS th¶o luËn vµ tr¶ lêi theo nh÷ng gîi ý, ®Þnh h­íng cña GV.
5. T×m hiÓu mét sè nÐt ®Æc s¾c nghÖ thuËt.
+ C¸ch kÓ chuyÖn tù nhiªn, l«i cuèn, hÊp dÉn.
+ Dùng c¶nh ch©n thËt, g©y Ên t­îng: c¶nh chÕt ®ãi, c¶nh b÷a c¬m ngµy ®ãi,
+ Miªu t¶ t©m lÝ nh©n vËt tinh tÕ nh­ng béc lé tù nhiªn, ch©n thËt.
+ Ng«n ng÷ n«ng th«n nhuÇn nhÞ, tù nhiªn.
Ho¹t ®éng 3: Tæ chøc tæng kÕt 
III. Tæng kÕt 
GV yªu cÇu HS: H·y kh¸i qu¸t l¹i bµi häc vµ tæng kÕt trªn hai mÆt: néi dung vµ h×nh thøc.
GV gîi ý. HS suy nghÜ, xem l¹i toµn bµi vµ ph¸t biÓu tæng kÕt.
+ Vî nhÆt t¹o ®­îc mét t×nh huèng truyÖn ®éc ®¸o, c¸ch kÓ chuyÖn hÊp dÉn, miªu t¶ t©m lÝ nh©n vËt tinh tÕ, ®èi tho¹i sinh ®éng.
+ TruyÖn thÓ hiÖn ®­îc th¶m c¶nh cña nh©n d©n ta trong n¹n ®ãi n¨m 1945. §Æc biÖt thÓ hiÖn ®­îc tÊm lßng nh©n ... ñ ph¸p nghÖ thuËt lay tØnh t©m hån MÞ).
- Nh÷ng chuyÓn biÕn trong t©m hån MÞ: MÞ nhí l¹i qu¸ khø, niÒm ham sèng, kh¸t sèng trë l¹i, MÞ muèn chÕt.
- Tõ nh÷ng chuyÓn biÕn trong t©m hån ®Õn hµnh ®éng: bá thªm mì vµo ®Üa dÇu, quÊn l¹i tãc, víi tay lÊy chiÕc v¸y hoa, vïng b­íc ®i, 
+ Hµnh ®éng cëi trãi cho A Phñ:
- Nh÷ng ngµy ®Çu MÞ tá ra v« c¶m.
- Khi nh×n thÊy dßng n­íc m¾t cña A Phñ, c¶m xóc trong MÞ sèng l¹i.
- MÞ c¾t d©y trãi cho A Phñ, mét hµnh ®éng võa tù ph¸t võa tù gi¸c.
- MÞ vïng ch¹y theo A Phñ.
3) Gi¸ trÞ nh©n ®¹o s©u s¾c cña t¸c phÈm:
- C¶m th«ng s©u s¾c ®èi víi ng­êi d©n.
- Phª ph¸n gay g¾t bän chóa ®Êt phong kiÕn miÒn nói.
- Ngîi ca nh÷ng g× tèt ®Ñp, tr©n träng, ®Ò cao nh÷ng kh¸t väng chÝnh ®¸ng cña con ng­êi, ®Æc biÖt lµ søc sèng tiÒm tµng cña nh÷ng con ng­êi chÞu nhiÒu ®au khæ bÊt h¹nh.
- ChØ ra con ®­êng gi¶i phãng ng­êi lao ®éng cã cuéc ®êi t¨m tèi vµ sè phËn thª th¶m.
4) NghÖ thuËt x©y dùng nh©n vËt.
Nh©n vËt sinh ®éng, cã c¸ tÝnh ®Ëm nÐt (víi MÞ, t¸c gi¶ Ýt miªu t¶ hµnh ®éng, dïng thñ ph¸p lÆp l¹i cã chñ ý mét sè nÐt ch©n dung g©y Ên t­îng s©u ®Ëm), ®Æc biÖt t¸c gi¶ cã tµi miªu t¶ t©m lÝ, dßng ý nghÜ, t©m t­, nhiÒu khi lµ tiÒm thøc chËp chên, 
Tr¶ bµi kiÓm tra tæng hîp cuèi n¨m
 Môc tiªu bµi häc
 - Ph¸t hiÖn vµ bæ sung nh÷ng mÆt cßn yÕu vÒ kiÕn thøc vµ kü n¨ng.
- Rót ®­îc kinh nghiÖm bæ Ých ®Ó chuÈn bÞ tèt cho kú thi tèt nghiÖp THPT.
ph­¬ng tiÖn thùc hiÖn
- S¸ch gi¸o khoa, s¸ch gi¸o viªn
- Bµi lµm cña HS
- ThiÕt kÕ bµi häc
C. Ph­¬ng ph¸p d¹y häc
 - HS th¶o luËn, bµy tá ý kiÕn, ph©n tÝch sai sãt vµ kh¼ng ®Þnh c©u tr¶ lêi ®óng.
- Gi¸o viªn tæng kÕt c¸c kinh nghiÖm lµm bµi kiÓm tra tæng hîp, chèt l¹i c¸c kiÕn thøc, kÜ n¨ng c¬ b¶n.
D. tiÕn tr×nh tæ chøc d¹y häc
Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß
Néi dung cÇn ®¹t
Ho¹t ®éng 1: NhËn xÐt, ®¸nh gi¸ kÕt qu¶
GV c¨n cø vµo kÕt qu¶ chÊm ®Ó nhËn xÐt 
I. NhËn xÐt, ®¸nh gi¸ kÕt qu¶
NhËn xÐt c¸c néi dung sau:
- VÒ kiÕn thøc.
- VÒ kÜ n¨ng.
- Nh÷ng ­u ®iÓm vµ nh­îc ®iÓm chung.
- Nh÷ng ­u ®iÓm vµ nh­îc ®iÓm riªng.
Ho¹t ®éng II: Rót kinh nghiÖm
- GV tr¶ bµi.
- HS xem l¹i bµi, ®æi bµi cho nhau ®Ó th¶o luËn, rót kinh nghiÖm.
II. Rót kinh nghiÖm
- C¸ nh©n xem kÜ toµn bµi, tù ®¸nh gi¸ b¶n th©n.
- Trao ®æi bµi cho nhau ®Ó th¶o luËn.
- Ph¸t hiÖn vµ söa ch÷a c¸c lçi trong bµi.
- Tr×nh bµy nh÷ng kinh nghiÖm vÒ lµm mét bµi kiÓm tra tæng hîp. 
Ho¹t ®éng 3: X©y dùng dµn bµi cho ®Ò tù luËn.
GV vµ HS cïng x©y dùng thµnh dµn bµi chi tiÕt trªn b¶ng.
III. X©y dùng dµn bµi cho ®Ò tù luËn
Néi dung cÇn ®¹t theo ®óng ®¸p ¸n cña ®Ò kiÓm tra (tham kh¶o bµi so¹n Bµi kiÓm tra tæng hîp cuèi n¨m).
Tiết thứ: 100,101,102
Ngày soạn: 2/4/2009
Lớp dạy: 12B2,3
GV: Hồi Đức Hồng 
Tên bài: ÔN TẬP VĂN HỌC
 Môc tiªu bµi häc
 - Tæng kÕt, «n tËp mét c¸ch cã hÖ thèng nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ v¨n häc ViÖt Nam (truyÖn vµ kÞch tõ c¸ch m¹ng th¸ng 8 – 1945 ®Õn cuèi thÕ kû XX) vµ v¨n häc n­íc ngoµi ®· häc trong SGK ng÷ v¨n líp 12 tËp II ; vËn dông mét c¸ch linh ho¹t vµ s¸ng t¹o nh÷ng kiÕn thøc ®ã.
- RÌn n¨ng lùc ph©n tÝch v¨n häc theo tõng cÊp ®é : t¸c phÈm, h×nh t­îng, ng«n ng÷ v¨n häc ....
ph­¬ng tiÖn thùc hiÖn
- S¸ch gi¸o khoa, s¸ch gi¸o viªn
- ThiÕt kÕ bµi häc.
- Tµi liÖu tham kh¶o
C. Ph­¬ng ph¸p d¹y häc
 - GV H­íng dÉn HS chuÈn bÞ ë nhµ theo hÖ thèng c©u hái trong SGK.
 - Ngoµi ra «n l¹i c¸c t¸c phÈm trªn c¸c vÊn ®Ò c¬ b¶n sau :
+ Giíi thiÖu t¸c gi¶, hoµn c¶nh s¸ng t¸c cña tõng t¸c phÈm
+ Tãm t¾t cèt truyÖn 
+ Häc thuéc mét sè ®o¹n v¨n hay, tiªu biÓu
+ N¾m ®­îc chñ ®Ò, néi dung chÝnh ®Æt ra trong t¸c phÈm
 - H­íng dÉn HS th¶o luËn, tr×nh bµy, trao ®æi, gãp ý trªn líp. Gi¸o viªn tæng kÕt, nhÊn m¹nh nh÷ng ®iÓm cÇn thiÕt.
D. tiÕn tr×nh tæ chøc d¹y häc
Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß
Néi dung cÇn ®¹t
Ho¹t ®éng 1: Tæ chøc «n tËp v¨n häc ViÖt Nam
I. ¤n tËp v¨n häc viÖt nam
1. Nh÷ng ph¸t hiÖn kh¸c nhau vÒ sè phËn vµ c¶nh ngé cña ng­êi d©n lao ®éng trong c¸c t¸c phÈm Vî nhÆt (Kim L©n) vµ Vî chång A Phñ (T« Hoµi). Ph©n tÝch nÐt ®Æc s¾c trong t­ t­ëng nh©n ®¹o cña mçi t¸c phÈm.
(GV h­íng dÉn HS lËp b¶ng so s¸nh. HS ph¸t biÓu tõng khÝa c¹nh. GV nhËn xÐt vµ hoµn chØnh b¶ng so s¸nh)
1. Vî nhÆt (Kim L©n) vµ Vî chång A Phñ (T« Hoµi)
Vî nhÆt
Vî chång A Phñ
Sè phËn vµ c¶nh ngé cña con ng­êi
T×nh c¶nh thª th¶m cña ng­êi d©n lao ®éng trong n¹n ®ãi n¨m 1945.
Sè phËn bi th¶m cña ng­êi d©n miÒn nói T©y B¾c d­íi ¸ch ¸p bøc, bãc lét cña bän phong kiÕn tr­íc c¸ch m¹ng.
T­ t­ëng nh©n ®¹o cña t¸c phÈm
Ngîi ca t×nh ng­êi cao ®Ñp, kh¸t väng sèng vµ hi väng vµo mét t­¬ng lai t­¬i s¸ng.
Ngîi ca søc sèng tiÒm tµng cña con ng­êi vµ con ®­êng hä tù gi¶i phãng, ®i theo c¸ch m¹ng.
2. C¸c t¸c phÈm Rõng xµ nu cña NguyÔn Trung Thµnh, Nh÷ng ®øa con trong gia ®×nh cña NguyÔn Thi ®Òu viÕt vÒ chñ nghÜa anh hïng c¸ch m¹ng. H·y so s¸nh ®Ó lµm râ nh÷ng kh¸m ph¸, s¸ng t¹o riªng cña tõng t¸c phÈm trong viÖc thÓ hiÖn chñ ®Ò chung ®ã.
(GV h­íng dÉn HS so s¸nh trªn mét sè ph­¬ng diÖn. HS th¶o luËn vµ ph¸t biÓu ý kiÕn)
2. Rõng xµ nu cña NguyÔn Trung Thµnh, Nh÷ng ®øa con trong gia ®×nh cña NguyÔn Thi 
CÇn so s¸nh trªn mét sè ph­¬ng diÖn tËp trung thÓ hiÖn chñ nghÜa anh hïng c¸ch m¹ng:
+ Lßng yªu n­íc, c¨m thï giÆc.
+ Tinh thÇn chiÕn ®Êu kiªn c­êng, bÊt khuÊt chèng kÎ thï x©m l­îc.
+ §êi sèng t©m hån, t×nh c¶m cao ®Ñp.
+ Nh÷ng nÐt ®Æc s¾c vÒ nghÖ thuËt thÓ hiÖn: nghÖ thuËt kÓ chuyÖn, nghÖ thuËt x©y dùng nh©n vËt, nghÖ thuËt x©y dùng h×nh t­îng vµ nh÷ng chi tiÕt nghÖ thuËt giµu ý nghÜa,... 
3. Quan niÖm nghÖ thuËt cña NguyÔn Minh Ch©u ®­îc göi g¾m qua truyÖn ng¾n ChiÕc thuyÒn ngoµi xa?
(GV gîi cho HS nhí l¹i bµi häc. HS suy nghÜ vµ ph¸t biÓu).
3. ChiÕc thuyÒn ngoµi xa cña NguyÔn Minh Ch©u
Quan niÖm nghÖ thuËt cña NguyÔn Minh Ch©u ®­îc göi g¾m qua truyÖn ng¾n ChiÕc thuyÒn ngoµi xa rÊt phong phó vµ s©u s¾c:
+ Cuéc sèng cã nh÷ng nghÞch lÝ mµ con ng­êi buéc ph¶i chÊp nhËn, "sèng chung" víi nã.
+ Muèn con ng­êi tho¸t ra khái c¶nh ®au khæ, t¨m tèi, man rî cÇn cã nh÷ng gi¶i ph¸p thiÕt thùc chø kh«ng ph¶i chØ lµ thiÖn chÝ hoÆc c¸c lÝ thuyÕt ®Ñp ®Ï nh­ng xa rêi thùc tiÔn.
+ Nhan ®Ò ChiÕc thuyÒn ngoµi xa gièng nh­ mét gîi ý vÒ kho¶ng c¸ch, vÒ cù li nh×n ng¾m ®êi sèng mµ ng­êi nghÖ sÜ cÇn coi träng. Khi quan s¸t tõ "ngoµi xa", ng­êi nghÖ sÜ sÏ kh«ng thÓ thÊy hÕt nh÷ng m¶ng tèi, nh÷ng gãc khuÊt. Chñ nghÜa nh©n ®¹o trong nghÖ thuËt kh«ng thÓ xa l¹ víi sè phËn cô thÓ cña con ng­êi. NghÖ thuËt mµ kh«ng v× cuéc sèng con ng­êi th× nghÖ thuËt pháng cã Ých g×. Ng­êi nghÖ sÜ khi thùc sù sèng víi cuéc sèng, thùc sù hiÓu con ng­êi th× míi cã nh÷ng s¸ng t¹o nghÖ thuËt cã gi¸ trÞ ®Ých thùc gãp phÇn c¶i t¹o cuéc sèng.
4. Ph©n tÝch ®o¹n trÝch vë kÞch Hån Tr­¬ng Ba, da hµng thÞt cña L­u Quang Vò ®Ó lµm râ sù chiÕn th¾ng cña l­¬ng t©m, ®¹o ®øc ®èi víi b¶n n¨ng cña con ng­êi.
(GV ®Þnh h­íng cho HS nh÷ng ý chÝnh cÇn ph©n tÝch vµ giao viÖc cho c¸c nhãm, mçi nhãm chuÈn bÞ mét ý- ®¹i diÖn nhãm ph©n tÝch. GV nhËn xÐt, kh¾c s©u nh÷ng ý c¬ b¶n).
4. §o¹n trÝch vë kÞch Hån Tr­¬ng Ba, da hµng thÞt cña L­u Quang Vò 
CÇn tËp trung ph©n tÝch nh÷ng ®iÓm c¬ b¶n sau:
1) Ph©n tÝch hoµn c¶nh trí trªu cña Hån Tr­¬ng Ba qua ®éc tho¹i néi t©m, ®èi tho¹i víi c¸c nh©n vËt ®Æc biÖt lµ ®èi tho¹i víi x¸c anh hµng thÞt.
+ Tr­¬ng Ba b©y giê kh«ng cßn lµ Tr­¬ng Ba ngµy tr­íc.
+ Tr­¬ng Ba b©y giê vông vÒ, th« lç, phò phµng.
+ Mäi ng­êi xãt xa tr­íc t×nh c¶nh cña Tr­¬ng Ba, x¸c anh hµng thÞt c­êi nh¹o Tr­¬ng Ba, b¶n th©n Tr­¬ng Ba v« cïng ®au khæ, d»n vÆt.
2) Ph©n tÝch th¸i ®é, t©m tr¹ng cña Hån Tr­¬ng Ba trong cuéc ®èi tho¹i víi §Õ ThÝch vµ quyÕt ®Þnh cuèi cïng cña Hån Tr­¬ng Ba ®Ó rót ra chñ ®Ò, ý nghÜa t­ t­ëng cña ®o¹n trÝch nãi riªng vµ vë kÞch nãi chung.
+ Cuéc ®èi tho¹i víi §Õ ThÝch, ®Æc biÖt lêi tho¹i mang ý nghÜa t­ t­ëng cña t¸c phÈm.
+ C¸i chÕt cña cu TÞ vµ nh÷ng h×nh dung cña Hån Tr­¬ng Ba khi Hån nhËp vµo x¸c cu TÞ.
+ QuyÕt ®Þnh cuèi cïng cña Hån Tr­¬ng Ba: xin cho cu TÞ sèng vµ m×nh chÕt h¼n- ý nghÜ nh©n v¨n cña quyÕt ®Þnh Êy.
3) Tæng hîp nh÷ng ®iÒu ®· ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ chiÒu s©u triÕt lÝ vµ ý nghÜa t­ t­ëng cña vë kÞch: sù chiÕn th¾ng cña l­¬ng t©m, ®¹o ®øc ®èi víi b¶n n¨ng cña con ng­êi.
Ho¹t ®éng 2: Tæ chøc «n tËp v¨n häc N­íc ngoµi
1. ý nghÜa t­ t­ëng vµ ®Æc s¾c nghÖ thuËt cña truyÖn ng¾n Sè phËn con ng­êi cña S«-l«-khèp.
(GV yªu cÇu HS xem l¹i phÇn tæng kÕt bµi Sè phËn con ng­êi, trªn c¬ së ®ã ®Ó ph¸t biÓu thµnh 2 ý lín. HS lµm viÖc c¸ nh©n vµ ph¸t biÓu)
II. ¤n tËp v¨n häc N­íc ngoµi
1. Sè phËn con ng­êi cña S«-l«-khèp
+ ý nghÜa t­ t­ëng:
Sè phËn con ng­êi cña S«-l«-khèp ®· khiÕn ta suy nghÜ nhiÒu h¬n ®Õn sè phËn cña tõng con ng­êi cô thÓ sau chiÕn tranh. T¸c phÈm ®· kh¼ng ®Þnh mét c¸ch viÕt míi vÒ chiÕn tranh: kh«ng nÐ tr¸nh mÊt m¸t, kh«ng say víi chiÕn th¾ng mµ biÕt c¶m nhËn chia sÎ nh÷ng ®au khæ tét cïng cña con ng­êi sau chiÕn tranh. Tõ ®ã mµ tin yªu h¬n ®èi víi con ng­êi. Sè phËn con ng­êi kh¼ng ®Þnh søc m¹nh cña lßng nh©n ¸i, tinh thÇn tr¸ch nhiÖm, nghÞ lùc con ng­êi. TÊt c¶ nh÷ng ®iÒu ®ã sÏ n©ng ®ì con ng­êi v­ît lªn sè phËn.
+ §Æc s¾c nghÖ thuËt: 
Sè phËn con ng­êi cã søc rung c¶m v« h¹n cña chÊt tr÷ t×nh s©u l¾ng. Nhµ v¨n ®· s¸ng t¹o ra h×nh thøc tù sù ®éc ®¸o, sù xen kÏ nhÞp nhµng giäng ®iÖu cña ng­êi kÓ chuyÖn (t¸c gi¶ vµ nh©n vËt chÝnh). Sù hoµ quyÖn chÆt chÏ chÊt tr÷ t×nh cña t¸c gi¶ vµ chÊt tr÷ t×nh cña nh©n vËt ®· më réng, t¨ng c­êng ®Õn tèi ®a c¶m xóc nghÜ suy vµ nh÷ng liªn t­ëng phong phó cho ng­êi ®äc.
2. Trong truyÖn ng¾n Thuèc, Lç TÊn phª ph¸n c¨n bÖnh g× cña ng­êi Trung Quèc ®Çu thÕ kØ XX? §Æc s¾c nghÖ thuËt cña t¸c phÈm?
(GV yªu cÇu HS xem l¹i phÇn tæng kÕt bµi Thuèc, trªn c¬ së ®ã ®Ó ph¸t biÓu thµnh 2 ý lín. HS lµm viÖc c¸ nh©n vµ ph¸t biÓu)
2. TruyÖn ng¾n Thuèc cña Lç TÊn
+ Lç TÊn phª ph¸n nh÷ng c¨n bÖnh cña ng­êi Trung Quèc ®Çu thÕ kØ XX:
- BÖnh u mª l¹c hËu cña ng­êi d©n.
- BÖnh xa rêi quÇn chóng cña nh÷ng ng­êi c¸ch m¹ng tiªn phong.
+ §Æc s¾c nghÖ thuËt cña t¸c phÈm:
- Cèt truyÖn ®¬n gi¶n nh­ng hµm sóc.
- C¸c chi tiÕt, h×nh ¶nh ®Òu giµu ý nghÜa t­îng trùng. §Æc biÖt lµ h×nh ¶nh chiÕc b¸nh bao tÈm m¸u, h×nh ¶nh con ®­êng, h×nh ¶nh vßng hoa trªn mé H¹ Du,... 
- Kh«ng gian, thêi gian cña truyÖn lµ mét tÝn hiÖu nghÖ thuËt cã ý nghÜa .
3. ý nghÜa biÓu t­îng trong ®o¹n trÝch ¤ng giµ vµ biÓn c¶ cña Hª-ming-uª?
(GV yªu cÇu HS xem l¹i bµi ¤ng giµ vµ biÓn c¶, trªn c¬ së ®ã ®Ó th¶o luËn. HS lµm viÖc c¸ nh©n vµ ph¸t biÓu, th¶o luËn)
3. §o¹n trÝch ¤ng giµ vµ biÓn c¶ cña Hª-ming-uª
ý nghÜa biÓu t­îng trong ®o¹n trÝch ¤ng giµ vµ biÓn c¶ cña Hª-ming-uª
+ ¤ng l·o vµ con c¸ kiÕm. Hai h×nh t­îng mang mét vÎ ®Ñp song song t­¬ng ®ång trong mét t×nh huèng c¨ng th¼ng ®èi lËp.
+ ¤ng l·o t­îng tr­ng cho vÎ ®Ñp cña con ng­êi trong viÖc theo ®uæi ­íc m¬ gi¶n dÞ nh­ng rÊt to lín cña ®êi m×nh.
+ Con c¸ kiÕm lµ ®¹i diÖn cho tÝnh chÊt kiªu hïng vÜ ®¹i cña tù nhiªn. 
+ Trong mèi quan hÖ phøc t¹p cña thiªn nhiªn víi con ng­êi kh«ng ph¶i lóc nµo thiªn nhiªn còng lµ kÎ thï. Con ng­êi vµ thiªn nhiªn cã thÓ võa lµ b¹n võa lµ ®èi thñ. Con c¸ kiÕm lµ biÓu t­îng cña ­íc m¬ võa b×nh th­êng gi¶n dÞ nh­ng ®ång thêi còng rÊt kh¸c th­êng, cao c¶ mµ con ng­êi Ýt nhÊt tõng theo ®uæi mét lÇn trong ®êi.
Tiết thứ: 103=>105
Kiểm tra học kì theo kếa hoạch của nhà trường