Tài liệu ôn thi tốt nghiệp môn Ngữ văn

TÀI LIỆU ÔN THI TỐT NGHIỆP
PHẦN 1: TÁI HIỆN KIẾN THỨC CƠ BẢN – NGHỊ LUẬN VĂN HỌC
VỢ CHỒNG A PHỦ
 	Tô Hoài
I. Những kiến thức cần nắm:
1.Vài nét về tác giả Tô Hoài.
- Tô Hoài sinh năm 1920, tên thật là Nguyễn Sen, sinh ra và lớn lên ở Hà Nội.
- Là một nhà văn có nguồn sáng tạo to lớn, có số lượng tác phẩm đạt kỉ lục trong nền văn học hiện đại Việt Nam.
- Có trên 200 đầu sách thuộc nhiều thể loại khác nhau:
+Trước CMT8, nổi tiếng với truyện “Dế mèn phiêu lưu ký”, “O chuột”, “Quê người”...
+ Sau CMT8 có “Truyện Tây Bắc”, “Miền Tây”, “Cát bụi chân ai”, “ Chiều chiều”
 - Sáng tác của Tô Hoài :
 + Thể hiện vốn hiểu biết phong phú về đời sống và phong tục, tập quán của nhiều vùng khác nhau trên đất nước ta
 + Hấp dẫn người đọc bởi lối trần thuật hóm hỉnh, sinh động, vốn từ vựng giàu có và cách sử dụng đắc địa, tài ba cùng chất tạo hình, chất thơ qua cách miêu tả và kể chuyện .
 - Năm 1996 ông được tặng Giải thưởng HCM về VHNT.
2. Hoàn cảnh sáng tác
 - Đoạn trích thuộc là phấn thứ nhất của truyện Vợ chồng A Phủ .
 - Vợ chồng A Phủ in trong tập Truyện Tây Bắc (1952) của Tô Hoài, giải nhất giải thưởng văn nghệ 1954 – 1955. Tập truyện này là kết quả chuyến đi thực tế của tác giả, cùng bộ đội vào giải phóng Tây Bắc, đánh dấu sự chín muồi về tư tưởng và tình cảm của nhà văn.
 3. Tóm tắt tác phẩm:
 Truyện kể về cuộc đời đôi vợ chồng người Mèo là Mị và A Phủ. Vì nhà nghèo nên khi lấy nhau, cha mẹ Mị phải vay tiền nhà thống lý Pá Tra. Đến khi mẹ Mị qua đời, Mị trở thành thiếu nữ xinh đẹp, mà món nợ vẫn chưa trả xong. Mị bị A Sử - con trai nhà thống lý bắt cóc về làm vợ để gạt nợ. Cuộc đời làm dâu nhà giàu thật đắng cay tủi nhục. Sau lần từ bỏ ý định tự tử vì thương cha già, Mị sống như cái xác không hồn, Mị phải làm việc quần quật quanh năm, suốt tháng hơn con trâu, con ngựa. Mùa xuân đến Mị muốn đi chơi nhưng bị bắt trói. 
 A Phủ đánh A Sử trong một cuộc vui xuân nên bị bắt, bị phạt vạ một trăm đồng bạc trắng rồi trở thành kẻ ở trừ nợ cho nhà thống lý. Trong một lần đi chăn bò, A Phủ đã để hổ vồ mất một con bò, anh bị trói đứng và bỏ đói sắp chết. Thương cho người cùng cảnh ngộ, Mị cắt dây cởi trói cho A Phủ rồi cùng anh chạy trốn khỏi Hồng Ngài, đến Phiềng Sa, họ thành vợ chồng.
 4. Giá trị hiện thực và nhân đạo của tác phẩm
 a. Giá trị hiện thực:
 - Cuộc sống đau thương, cay cực của người dân lao động miền núi.
- Tội ác của bọn PK chúa đất miền núi 
 - Quá trình đến với cách mạng của người dân miền núi từ tự phát đến tự giác.
 b. Giá trị nhân đạo:
 - Lòng xót thương, sự cảm thông sâu sắc của nhà văn đối với số phận bất hạnh của người dân lao động miền núi.
 - Phát hiện vẻ đẹp trong tâm hồn của họ: lòng khát khao tự do, yêu đời, yêu người và tinh thần phản kháng. 
- Tố cáo, lên án mạnh mẽ tội ác của bọn chúa đất miền núi đã dùng thần quyền và cường quyền để cột chặt người lao động vào thân phận nô lệ.
 - Mở cho họ con đường để giải phóng cuộc đời và số phận của mình.
II. Luyện tập:
 Đề 1: Phân tích số phận khổ đau và sức sống tiềm tàng của nhân vật Mị trong truyện Vợ chồng A Phủ của Tô Hoài. 
 I. Mở bài:
 - Vợ chồng A Phủ là truyện ngắn hay của Tô Hoài, có vị trí chắc chắn trong nền văn học hiện đại Việt Nam. 
- Ở tác phẩm này, Tô Hoài đã miêu tả đặc sắc số phận tăm tối và con đường thức tỉnh của đôi thanh niên dân tộc Hmông. Thành công ấy được thể hiện ở nhân vật Mị, một cô gái dù phải chịu những ách nặng của cuộc đời nhưng vẫn tiềm tàng sức sống. Qua Mị, người đọc nhận ra tài năng của nhà văn trong nghệ thuật xây dựng nhân vật.
II.Thân bài:
 1. Hoàn cảnh và số phận của Mị:
 - Mị là cô gái trẻ đẹp, những đêm tình mùa xuân trai làng đến thổi sáo đứng “nhẵn cả chân vách đầu buồng Mị”.
 - Mị tài hoa, Mị thổi sáo rất hay, có biết bao người mê, “Mị thổi lá cũng hay như thổi sáo”.
 - Mị bị bắt cóc về làm dâu gạt nợ cho nhà thống lý Pá Tra, bi kịch đời Mị bắt đầu từ đó. 
 - Những ngày đầu sống ở nhà thống lý, Mị đau đớn tột cùng “có đến hàng tháng đêm nào Mỵ cũng khóc”. Chính sức sống mãnh liệt, tình yêu cuộc sống tự do, Mị đã phản kháng bằng ý định ăn lá ngón tự tử, nhưng thương cha Mị phải sống để trả món nợ truyền kiếp, trả bằng tuổi trẻ, tình yêu và hạnh phúc cả đời mình.
 - Trở lại nhà thống lý, Mị sống cuộc đời nô lệ với bao tủi nhục. Dần dà Mị quen với cái khổ, quen với cái nhục, thích nghi với cuộc đời nô lệ. Mị sống như cái máy, sống như một thực thể không ý thức về mình. Mỗi ngày như mọi ngày, mỗi tháng như mọi tháng, mỗi năm như mọi năm, cái thường nhật tẻ ngắt lặp đi lặp lại “Tết xong thì lên núi hái thuốc phiện, giữa năm thì giặt đay, xe đay, đến mùa thì đi nương bẻ bắp...”.
 - Nơi Mị ở là cái buồng kín mít, cái cửa sổ ô vuông nhỏ bằng bàn tay, cái cửa sổ nhờ nhờ ánh sáng không biết sương hay nắng lở ngoài kia. Mị chỉ là cái bóng vô cảm, vô hồn lãng quên quá khứ, không gắn với hiện tại, không nghĩ đến tương lai. Bố Mị đã chết nhưng Mỵ đã quên nghĩ đến cái chết. Mỵ đã chết chìm nơi cái đáy nô lệ vô tri này!
 2. Sức sống tiềm tàng mãnh liệt đã trỗi dậy:
 - Ngày tết đến, mùa xuân trở về trên đất Hồng Ngài, “trong các làng Mèo đỏ những chiếc váy hoa đã đem ra phơi trên mỏm đá xòe ra như con bướm sặc sở”. Sắc màu mùa xuân làm tạo vật và con người bừng tỉnh.Gió và rét không ngăn được tiếng cười của trẻ con, không cản được tiếng sáo gọi bạn tình.
 - Ngày tết cái khát vọng tự do trở về mãnh liệt với con người nô lệ này. Nghe tiếng sáo vọng lại thiết tha, bồi hồi Mỵ nhẩm thầm bài hát của người đang thổi, tiếng sáo đã thấm vào tim Mị, thức tỉnh sự căm lặng bấy lâu.
 - Trong không khí ấy, Mị lén lấy hũ rượu “uống ực từng bát”, men rượu, men cuộc đời
đã nâng bổng tâm hồn Mị. Mị uống để quên buồn, quên thực tại nhưng Mị không quên, Mị sống về những ngày trước, những ngày tự do, vui sướng thổi sáo đi chơi hết núi này qua núi khác với bạn tình.
 - Mị chợt thấy lòng mình phơi phới và nhận ra mình còn rất trẻ, Mị muốn đi chơi. Và nếu có nắm lá ngón lúc này.
III. Kết bài:
Khẳng định: Dù cuộc sống khổ nhục nhưng ở Mị vẫn tiềm tàng sức sống...
Tài năng miêu tả nhân vật của nhà văn
Đề 2: “Nói đến giá trị nhân đạo trong tác phẩm văn học là nói đến lòng yêu thương, trân trọng con người, lên án sự áp bức, chà đạp lên quyền sống của con người trong xã hội”. Phân tích nhân vật Mị và A Phủ để chứng minh.
A. Mở bài: 
- Giới thiệu tác giả, tác phẩm
- Giới thiệu giá trị nhân đạo (được thể hiện qua hai nhân vật Mị và A Phủ)
B. Thân bài:
LĐ1: Giới thiệu chung: 
-Tác phẩm phản ánh chân thưc cuộc sống bị đày đọa, tối tăm của người dân miền núi Tây Bắc dưới ách phong kiến thực dân. Bọn chúng đã cướp hết ruộng đất của người dân khiến họ phải làm công không cho chúng, chúng tước đoạt quyền sống, quyền tự do của họ.
-Truyện có sức tố cáo mạnh mẽ (Phân tích số phận của Mị bị biến thành con dâu gạt nợ, A Phủ bị đẩy thành người nô lệ đi ở gạt nợ: 2 nhân vật 2 hoàn cảnh nhưng đều là nạn nhân của thực dân phong kiến).
LĐ2: Phân tích nhân vật Mị và A Phủ để chứng minh giá trị nhân đạo của tác phẩm:
 - Tác giả lên án gay gắt sự áp bức, bóc lột tàn bạo của bọn thống trị miền núi và bọn thực dân đối với đời sống của người dân lao động.
 - Sự yêu thương, trân trọng con người của nhà văn:
+ Sự xót xa thương cảm con người của nhà văn trước cuộc sống tủi nhục, bị đày đọa của 2 nhân vật Mị và A Phủ.
+Trân trọng khát vọng sống của con người, đồng tình với sự vùng dậy chống áp bức, bất công.
+Khẳng định dù khốn khó cùng cực đến thế nào thì mọi thế lực của giai cấp thống trị cũng không giết được sức sống của con người.
LĐ3: Đánh giá của người viết:
+ Qua giá trị nhân đạo, thấy được tấm lòng của nhà văn đối với người nghèo nói chung và nhân dân các dân tộc Tây Bắc nói riêng.
+ A Phủ và Mị là 2 nhân vật tiêu biểu cho số phận và tính cách của người dân vùng cao: quá trình đấu tranh tự phát đến tự giác, từ đau khổ, tối tăm vươn ra ánh sáng dưới sự lãnh đạo của Đảng.
+ Nghệ thuật khắc họa nhân vật, miêu tả diễn biến tâm lí tinh tế.
VỢ NHẶT
 	 Kim Lân
I. Những kiến thức cần nắm:
1. Vài nét về tác giả Kim Lân?
- Kim Lân (1920- 2007), tên khai sinh là Nguyễn Văn Tài, quê ở: Phù Lưu, Từ Sơn, Bắc Ninh.
- KL là cây bút chuyên viết truyện ngắn. Ônng thường viết về nông thôn và người nông dân.
- Ông có những trang viết đặc sắc về phong tục và đời sống làng quê- những thú chơi và sinh hoạt văn hóa cổ truyền như: chơi núi non bộ, thả chim, đánh vật, chọi gà
- Thấp thoáng trong tác phẩm của KL là cuộc sống và con người của làng quê Việt Nam nghèo khó, thiếu thốn mà vẫn yêu đời, thật thà, thông minh, hóm hỉnh.
- Tác phẩm chính : Trước CMT8 có “ Đôi chim thành”, “ Con mã mái”, “Chó săn”. Sau CMT8 có “Nên vợ nên chồng” (1955) và “Con chó xấu xí” (1962).
- Năm 2001, KL được tặng Gỉai thưởng HCM về VHNT.
2. Nêu hoàn cảnh ra đời : 
- Vợ nhặt là truyện ngắn xuất sắc của Kim Lân viết về nạn đói khủng khiếp năm 1945.
- Tiền thân của Vợ nhặt là tiểu thuyết Xóm ngụ cư được viết ngay sau Cách mạng tháng Tám năm 1945, nhưng dang dở và thất lạc bản thảo. Sau khi hoà bình lập lại (1954), tác giả dựa vào một phần cốt truyện cũ để viết truyện ngắn Vợ nhặt.
3. Ý nghĩa nhan đề truyện ngắn Vợ nhặt:
- Vợ nhặt hiểu theo nghĩa đen là nhặt được vợ. Nhan đề ấy tạo được ấn tượng, kích thích sự chú ý của người đọc vì cái giá của con người quá rẻ rúng.
- Qua nhan đề Vợ nhặt, Kim Lân đã phản ánh được tình cảnh thê thảm và thân phận tủi nhục của người nông dân nghèo trong một nạn đói khủng khiếp; sự đen tối bế tắc của xã hội Việt Nam trước Cách mạng Tháng Tám.
- Nhan đề hiện được giá trị hiện thực (Tố cáo tội ác của thực dân, phát xít) và giá trị nhân đạo (Ca ngợi phẩm chất của người lao động). Đồng thời nhan đề cũng góp phần thể hiện tình huống truyện vừa éo le vừa bất ngờ. 
4. Tóm tắt:
Anh Tràng ở xóm ngụ cư, làm nghề kéo xe bò chở thuê, đã nhiều tuổi, thô kệch, dở hơi. Bà cụ Tứ- mẹ hắn nghèo khổ. Hai mẹ con ở trong một mái nhà tranh vắng teo, rúm ró. Trận đói kinh khủng đang diễn ra, người chết đói như ngả rạ. Một lần kéo xe thóc Liên đoàn lên tỉnh, hắn hò một câu vượt dốc rất tình. Một cô gái ton ton chạy lại đẩy xe cho Tràng, liếc mắt cười tít. Lần thứ hai, Trµng gặp lại thị, trông khác hẳn, thị gầy sọp hẳn đi, áo quần tả tơi như tổ đỉa. Một vài câu trách móc, mời chào, thị ăn một chập 4 bát bánh đúc do Trµng đãi. Mua một cái thúng và 2 hào dầu, Trµng dẫn thị về nhà ra mắt mẹ. Xóm ngụ cư ngạc nhiên khi thấy một người đàn bà xa lạ đi theo Trµng họ bàn tán, có phần lo ngại. Trong nhá nhem tối, bà cụ Tứ gặp và nói chuyện với nàng dâu mới. Lần đầu nhà Trµng có dầu thắp đèn Tiếng ai hờ khóc người chết đói ngoài xóm lọt vào. Sáng hôm sau, bà mẹ chồng và nàng dâu mới quét dọn trong nhà ngoài sân. Bữa cơm – cháo cám – đón nàng dâu mới. Bà cụ Tứ vừa ăn vừa kể chuyện làm ăn, gia cảnh với con dâu, nói toàn chuyện vui, toàn chuyện sung sướng sau này. Lại một buổi sáng. Tiếng trống thúc thuế dồn dập. Quạ đen bay vù như mây đen. Thị nói về chuyện Việt Minh phá kho thóc Nhật. Trµng nhớ lại lá cờ đỏ bay phấp phới hôm nào
5. Ý tưởng được gửi gắm qua truyện:
- Tố cáo tội ác của bọn thống trị đã đẩy nhân dân ta vào nạn đói khủng khiếp năm 1945.
- Khẳng định: “trong bất cứ hoàn cảnh khốn khổ nào, người nông dân vẫn kh ... mét ngµy tr«i ®i cã kho¶ng 10 ng­êi bÞ nhiÔm HIV.
+ ë nh÷ng n¬i bÞ ¶nh h­ëng nÆng nÒ, tuæi thä cña ng­êi d©n bÞ gi¶m sót nghiªm träng.
+ HIV dang l©y lan b¸o ®éng ë phô n÷, chiÕm mét nö sè ng­êi bÞ nhiÔm trªn toµn thÕ giíi.
+ Khu vùc §«ng ¢u vµ toµn bé Ch©u ¸.
- Lµm thÕ nµo ®Ó ng¨n chÆn hiÓm häa nµy?
+ §­a vÊn ®Ò AIDS lªn vÞ trÝ hµng ®Çu trong ch­¬ng tr×nh nghÞ sù cña mçi quèc gia.
+ Mçi ng­êi ph¶i tù ý thøc ®Ó tr¸nh xa c¨n bÖnh nµy.
+ Kh«ng k× thÞ ph©n biÖt ®èi xö víi nh÷ng ng­êi m¾c bÖnh AIDS.
+ Më réng m¹ng l­íi tuyªn truyÒn.
§Ò 5: M«i tr­êng sèng ®ang hñy ho¹Þ
- M«i tr­êng sèng bao gåm nh÷ng vÊn ®Ò g× (nguån n­íc, nguån thøc ¨n, bÇu kh«ng khÝ, c©y xanh trªn mÆt ®Êt).
- M«i tr­êng sèng ®ang bÞ ®e däa nh­ thÕ nµo?
+ Nguån n­íc.
+ Nguån thøc ¨n.
+ BÇu kh«ng khÝ.
+ Rõng ®Çu nguån.
- Tr¸ch nhiÖm cña mçi chóng ta.
§Ò 6: Trình bày những suy nghĩ của em về thái độ đối xử với những người bị nhiễm HIV/AIDS ở Việt Nam?
 - Nhìn chung nhà nước và toàn thể cộng đồng đã có sự quan tâm sâu sắc đến vấn đề đại dịch HIV và với những người mắc phải căn bệnh này. Nhiều tổ chức, nhiều cơ quan tuyên truyền ( báo chí, đài truyền thanh, truyền hình) đã nỗ lực tham gia “cuộc chiến” chống lại hiểm hoạ chung. Đã có những trung tâm tư vấn, điều trị miễn phí, những cá nhân công khai căn bệnh của mình trước cộng đồng: có những cá nhân tình nguyện chăm sóc cho những người bệnh nặng không nơi nương tựa...
 - Nhưng trên thực tế, vẫn còn sự kì thị, phân biệt đối sử vơi những người bị bệnh. Nhiều khi họ bị đồng nhất với các đối tượng có vấn đề trong xã hội (như người nghiện hút, tiêm chích ma tuý, gái mại dâm,người có lối sông buông thả). Nhiều người bệnh bị chính người thân, gia đình mình xa cánh, thậm chí khinh miệt của mọi người xung quanh,Điều này gây nên những tác hại khôn lường: phần đông người mắc bệnh không dám công khai chữa trị, nhiều người rơi vào tâm trạng tuyệt vọng phẫn uất,
 - Từ tình hình thực tế đó ta cần có những biện pháp tích cực để góp phần vào cuộc đấu tranh chống lại hiểm hoạ chung của nhân loại.
§Ò 7: Quan ®iÓm cña anh, chÞ vÒ chän nghÒ.
HS x¸c ®Þnh ®óng néi dung vÊn ®Ò nghÞ luËn x· héi ®­îc rÊt nhiÒu b¹n trÎ quan t©m.
- Sau khi tèt nghiÖp, ra tr­êng, th­êng nhiÒu ng­êi ph¶i mÊt thêi gian suy tÝnh: M×nh sÏ häc ngµnh nµo, chän nghÒ g× cho phï hîp vµ æn ®Þnh trong t­¬ng lai? §Êy lµ c©u hái cña nh÷ng ng­êi cã tr¸ch nhiÖm víi chÝnh b¶n th©n m×nh, chñ ®éng t×m kiÕm c¸c c¬ héi mµ kh«ng phã mÆc t­¬ng lai cña m×nh cho ng­êi kh¸c, ®iÒu ®ã chøng tá b¹n ®· tr­ëng thµnh.
- Tr­íc nhiÒu ngµnh nghÒ cã c¬ héi vµ th¸ch thøc, b¹n sÏ chän nghÒ nh­ thÕ nµo?
+Tr­íc hÕt ph¶i biÕt ®­îc n¨ng lùc cña b¶n th©n, tù l­îng søc m×nh, ®¸nh gi¸ ®óng kh¶ n¨ng: m¹nh, yÕu, nªn hay kh«ng nªn chän nghÒ nµy.
+ Tham kh¶o ý kiÕn cña nh÷ng ng­êi th©n ®Ó nhËn ®­îc lêi khuyªn cã Ých.
+ Vµo §¹i häc kh«ng ph¶i lµ con ®­êng duy nhÊt trong x· héi hiÖn ®¹i, cßn hoµn c¶nh gia ®×nh, tiÒm n¨ng kinh tÕvµ nhiÒu yÕu tè kh¸c ¶nh h­ëng ®Õn quyÕt ®Þnh cña b¹n.
§Ò 8: Sù gia t¨ng d©n sè, mét th¶m ho¹ lín.
HS x¸c ®Þnh ®óng néi dung vÊn ®Ò nghÞ luËn x· héi: Sù gia t¨ng d©n sè vµ nh÷ng dù b¸o tr­íc vÒ mét th¶m ho¹ toµn cÇu.
- D©n sè thÕ giíi liªn tôc t¨ng trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y víi tØ lÖ t¨ng tù nhiªn cao ( Cuèi TK XX vµo kho¶ng 6 tØ ng­êi, ­íc tÝnh trong 10 n¨m ®Çu cña TK XXI sÏ lµ xÊp xØ 7 tØ ng­êi). Mét con sè ®¸ng lo ng¹i cña nhiÒu quèc gia trªn thÕ giíi.
- Sù bïng næ d©n sè x¶y ra chñ yÕu ë c¸c n­íc chËm vµ ®ang ph¸t triÓn ( Khu vùc ¸, Phi, MÜ La tinh).
- Theo dù ®o¸n cña mét sè nhµ b¸c häc, VN còng ë trong t×nh tr¹ng ®¸ng b¸o ®éng vÒ tØ lÖ gia t¨ng d©n sè, cïng víi mét sè c¸c quèc gia kh¸c nh­ Th¸i Lan, Ên ®é, In®«nªxia
- Sù gia t¨ng d©n sè sÏ lµm trÎ ho¸ vÒ ®é tuæi trong lao ®éng, ®¸p øng nhu cÇu vÒ lao ®éng. Nh­ng trªn thùc tÕ ¸p lùc vÒ c«ng viÖc cho sè d©n ®ang trong ®é tuæi lao ®éng lµ rÊt lín, mÆt kh¸c nã g©y trë ng¹i cho viÖc kh¾c phôc t×nh tr¹ng l¹c hËu vÒ kinh tÕ, nghÌo ®ãi, thÊt häckhã cã thÓ n©ng cao ®êi sèng d©n trÝ vµ møc sèng cña ng­êi d©n.
- ChÝnh s¸ch d©n sè vµ KHHG§ ®· trë thµnh chiÕn l­îc hµng ®Çu ®èi víi c¸c quèc gia ®ang ph¸t triÓn. Nhµ n­íc ta ®· ban hµnh nhiÒu chÝnh s¸ch, luËt ®Þnh vÒ d©n sè nh»m lµm gi¶m bít nguy c¬ trong t­¬ng lai : Quy ®Þnh vÒ ®é tuæi kÕt h«n, mçi gia ®×nh chØ nªn cã tõ 1 ®Õn 2 con, nghÜa vô cña cha mÑ ®èi víi con c¸i(d©n sè qu¸ ®«ng dÉn ®Õn t×nh tr¹ng di c­ bÊt hîp ph¸p).
§Ò 9: Suy nghÜ cña anh, chÞ vÒ khÈu hiÖu hµnh ®éng cña tuæi trÎ trong th¸ng thanh niªn mµ TW §oµn ®· ph¸t ®éng: “ Mçi §VTN mét hµnh ®éng, Mçi chi ®oµn mét ho¹t ®éng, mçi §oµn c¬ së mét c«ng tr×nh”.
 HS x¸c ®Þnh ®­îc néi dung nghÞ luËn mang tÝnh chÊt x· héi: Vai trß cña thanh niªn trong viÖc thùc hiÖn phong trµo cña tuæi trÎ trong th¸ng thanh niªn.
- Giíi thiÖu ®Çy ®ñ néi dung khÈu hiÖu “ Mçi §VTN mét hµnh ®éng, Mçi chi ®oµn mét ho¹t ®éng, mçi §oµn c¬ së mét c«ng tr×nh”.
- Gi¶i thÝch c¸c kh¸i niÖm: Hµnh ®éng( nh÷ng viÖc lµm cô thÓ), ho¹t ®éng( nh÷ng c«ng viÖc thiÕt thùc), c«ng tr×nh(tËp hîp nh÷ng hµnh ®éng, ho¹t ®éng).
- TW §oµn ®· chän th¸ng 3 hµng n¨m lµ th¸ng thanh niªn VN, nh»m kh¼ng ®Þnh vai trß vµ søc m¹nh cña tuæi trÎ trong c«ng cuéc x©y dùng vµ ®æi míi ®Êt n­íc.
- Mçi §VTN mét hµnh ®éng cô thÓ, thiÕt thùc ®Ó h­ëng øng phong trµo: Quyªn gãp, ñng hé, gióp ®ì c¸c gia ®×nh chÝnh s¸ch, hé nghÌo, thùc hiÖn an sinh x· héi vµ b¶o vÖ m«i tr­êng
- T¹i c¬ së §oµn tr­êng häc, §VTN ®· h­ëng øng b»ng viÖc nhËn ch¨m sãc khu di tÝch lÞch sö C¸ch m¹ng ChiÕn khu M­êng Khãi, dän dÑp, vÖ sinh m«i tr­êng, ch¨m sãc vµ b¶o vÖ v­ên hoa c©y c¶nh cña nhµ tr­êng, trång míi c«ng tr×nh thanh niªn lµ 30 c©y cau, tham gia lµm ®­êng lªn c¸c x· vïng cao, vïng s©u
Yªu cÇu chung: HS x¸c ®Þnh ®óng néi dung cÇn tr×nh bµy tr×nh ®é mÉu mùc cña thÓ v¨n chÝnh luËn.
- Gi¶i thÝch kh¸i niÖm mÉu mùc (Lµ chuÈn, tiªu biÓu).
- ThÓ hiÖn qua hÖ thèng luËn ®iÓm râ rµng, luËn cø x¸c ®¸ng, luËn chøng logic.
- C¸ch lËp luËn khoa häc, cã ®ñ c¬ së ph¸p lÝ ®Ó tiÕn tíi kh¼ng ®Þnh vÊn ®Ò.
§Ò 10: Theo anh, chÞ cÇn lµm g× ®Ó t¹o thµnh thãi quen tèt trong ®êi sèng x· héi.
 HS x¸c ®Þnh ®­îc vÊn ®Ò cÇn nghÞ luËn thuéc vÒ ý thøc cña con ng­êi sÏ h×nh thµnh thãi quen tèt hoÆc xÊu trong ®êi sèng x· héi.
- Thãi quen tèt lµ ng­êi lu«n cã ý thøc thùc hiªn mäi viÖc mét c¸ch nghiªm tóc, chu ®¸o, lÞch sù: lu«n dËy sím, gi÷ lêi høa, ®óng hÑn, hay ®äc s¸ch.
- Thãi quen xÊu lµ ng­êi lµm mäi viÖc tuú tiÖn theo ý thÝch, kh«ng t«n träng ng­êi kh¸c, thiÕu lÞch sù trong giao tiÕp: Hót thuèc l¸ n¬i c«ng céng, nãi tôc chöi bËy, vøt r¸c ra ®­êng phè
- T¹o ®­îc thãi quen tèt lµ rÊt khã, nh­ng nhiÔm thãi xÊu th× l¹i rÊt dÔ. Mçi ng­êi h·y tù n©ng cao ý thøc cña m×nh ®Ó t¹o thµnh nÕp sèng ®Ñp, v¨n minh cho x· héi.
§Ò 11: Đọc truyện ngắn “Chiếc thuyền ngoài xa” của Nguyễn Minh Châu, em suy nghĩ gì về nạn bạo hành gia đình trong xã hội?
 Đoạn văn mẫu: Bạo hành là hành vi bạo lực, đối tượng này dùng để trấn áp đối tượng kia. Trong truyện ngắn “Chiếc thuyền ngoài xa”, nạn bạo hành gia đình được Nguyễn Minh Châu phản ánh qua hành vi vũ phu, tàn bạo của người chồng: trút tất cả cơn bực bội, bức xúc vì gánh nặng cuộc sống vào những trận mưa dây thắt lưng quật tới tấp lên người vợ (người đàn bà hàng chài) khốn khổ. Và đứa con trai, vì bênh mẹ đã đánh lại cha.
	Nạn bạo hành trong gia đình hàng chài trong tác phẩm cũng là hiện tượng khá phổ biến trong xã hội ngày nay. Nạn bạo hành trong gia đình diễn ra ở nhiều hình thức: chồng đánh chửi vợ; cha, mẹ đánh con cái; thậm chí con cái đánh chửi cha mẹ. Trong đó chủ yếu chồng bạo hành với vợ và thường diễn ra hai hình thức: bạo hành thể xác (đánh đạp vợ), bạo hành tinh thần (chửi bới nhục mạ vợ...)
	Có nhiều nguyên nhân gây ra nạn bạo hành: đời sống kinh tế khó khăn, áp lực công việc hàng ngày, quan hệ căng thảng ở công sở, chồng (vợ) ngoại tình... mà nguyên nhân chính là ý thức con người còn hạn chế.
	Nạn bạo hành tác động xấu tới gia đình và xã hội. Sức khỏe con người bị giảm sút, tinh thần căng thẳng, gia đình xáo trộn. Nguy hiểm hơn, nhiều người vợ không chỉ bị thương tật, tàn phế và còn mất mạng. Trẻ em bị ảnh hưởng tâm lí nặng nề, nhiều em bị đẩy ra ngoài đường “đi bụi” gây ra biết bao nhiêu tệ nạn xã hội. An ninh trật tự vì thế mà bất ổn. Nếp sống văn hóa bị phá vỡ. Sự phát triển kinh tế chậm lại.
	Để hạn chế và tiến tới thanh toán nạn bạo hành, xã hội đồng thời phải dùng nhiều biện pháp: thúc đẩy kinh tế phát triển, có những điều luật trừng trị nghiêm khắc kể xâm phạm thân thể, danh dự con người và quan trọng hơn phải giáo dục ý thức tự trong và tôn trọng người khác của mọi người.
§Ò 12: Trong Th«ng ®iÖp nh©n Ngµy ThÕ giíi phßng chèng AIDS, 1-2-2003, C«-phi An-nan viÕt: "Trong thÕ giíi khèc liÖt cña AIDS, kh«ng cã kh¸i niÖm chóng ta vµ hä. Trong thÕ giíi ®ã, im lÆng ®ång nghÜa víi c¸i chÕt" (Ng÷ v¨n 12, tËp, NXB Gi¸o dôc, 2008, tr. 82)
 Anh/ chÞ suy nghÜ nh thÕ nµo vÒ ý nghÜ trªn?
a. Giíi thiÖu vÒ vÊn ®Ò cÇn nghÞ luËn
- TrÝch dÉn ý kiÕn cña C«-phi An-nan.
b. Nªu râ hiÖn t­îng: 
 + Thùc tr¹ng cña ®¹i dÞch HIV/AIDS trªn thÕ giíi nãi chung vµ ViÖt Nam nãi riªng: tèc ®é l©y nhiÔm, con ®­êng l©y nhiÔm, møc ®é l©y nhiÔm...
 + Th¸i ®é cña mäi ng­êi víi nh÷ng bÖnh nh©n nhiÔm HIV cßn cã sù k× thÞ, ng¨n c¸ch, ph©n biÖt ®èi xö.
- Gi¶i ph¸p:
+ Phª ph¸n nh÷ng hµnh ®éng k× thÞ, ng¨n c¸ch, ph©n biÖt ®èi xö víi nh÷ng bÖnh nh©n HIV. Tõ ®ã mäi ng­êi ph¶i tõ bá th¸i ®é k× thÞ, ng¨n c¸ch, ph©n biÖt ®èi xö víi nh÷ng bÖnh nh©n HIV (kh«ng cã kh¸i niÖm chóng ta vµ hä).
 + Ph¶i cã hµnh ®éng tÝch cùc, cô thÓ bëi im lÆng ®ång nghÜa víi c¸i chÕt.
 + Tr¸ch nhiÖm cña häc sinh ®Ó gãp phÇn ph¸ vì sù ng¨n c¸ch gi÷a mäi ng­êi vµ bªnh nh©n nhiÔm HIV: tuyªn truyÒn, vËn ®éng, hµnh ®éng cô thÓ....
c. Bµy tá suy nghÜ cña ng­êi viÕt.
§Ò 13: ViÕt mét bµi v¨n kho¶ng 400 tõ, h·y nãi lªn suy nghÜ cña anh (chÞ) vÒ t¸c h¹i tõ thãi quen hót thuèc l¸ cña nam giíi ®èi víi søc khoÎ cña con ng­êi.
- §ã lµ thãi quen nguy h¹i ®Õn søc khoÎ cña b¶n th©n vµ nh÷ng ng­êi xung quanh.
- Ng­êi nghiÖn thuèc l¸ th­êng cã nh÷ng c¸ch ®Ó bao biÖn cho hµnh ®éng cña m×nh: Cho sang, sµnh ®iÖu, hîp thêi, do ¸p lùc c«ng viÖc
- Hót thuèc l¸ cßn ¶nh h­ëng ®Õn kinh tÕ, chÊt ®éc h¹i trong khãi thuèc cã nguy c¬ dÉn ®Õn ung th­ phæi, cuèng häng
- V× mét cuéc sèng trong s¹ch vµ b¶o vÖ søc khoÎ cho nh÷ng ng­êi th©n yªu cÇn cã nh÷ng hµnh ®éng ng¨n chÆn kÞp thêi, ®õng ®Ó ®iÕu thuèc ®èt ch¸y t­¬ng lai vµ cuéc ®êi cña b¹n
 Bài tập về nhà : HS tự luyện: 
Đề 1: Anh,chị suy nghĩ gì về hiện tượng “nghiện” In-tơ-nét trong nhiều bạn trẻ hiện nay?
Đề 2: “Trái đất là ngôi nhà chung của chúng ta”.Từ thông điệp này và thực trạng môi trường hiện nay (đặc biệt ở khu vực nơi anh chị đang sống),hãy trình bày những suy nghĩ của mình về vấn đề môi trường và trách nhiệm của mỗi cá nhân đối với vấn đề bảo vệ môi trường.
Đề 3: Anh(chị) có suy nghĩ gì về tệ nạn nghiện ma tuý hiện nay?
Đề 4: Hãy viết một bài văn ngắn ( không quá 400 từ) phát biểu ý kiến về vấn đề sau: Hiện tượng sống thờ ơ, vô cảm, thiếu trách nhiệm với người thân, gia đình và cộng đồng trong thế hệ trẻ hiện nay.
-------------Chúc các em ôn thi tốt, thành công trong kì thi TN và trong cuộc sống!------
	 Đà Nẵng, tháng 04/ 2011